'Pastorale werksters willen geen priesterwijding
'Moslimjongeren wissele
moeiteloos van identiteit
Johannes Paulus II bezoekt
als eerste paus Sinaïkloöster
Gebedsbijeenkomst op
prinsjesdag multireligieus
Geloof Samenleving
MAANDAG 28 FEBRUARI 2000
VANDAAG
aq De verering van heiligen mag tegenwoordig in
lo onbruik zijn geraakt, ooit was de heiligenstatus
FEB de hoogste eer die een mens kon bereiken. Dat
moet ook de reden zijn geweest voor Bourgon
diër Romanus (400-460) om zich terug te trekken in een
grot in de Jura. Hij had twee boeken bij zich: één over het
leven van een kluizenaar, en de ander over heiligenlevens.
Goede kans dat hij via het eerste boek, ooit nog eens in het
tweede zou belandden. Uiteindelijk lukte dat. Hij genas
naar verluidt twee melaatsen door ze te omhelzen en hun
wonden te kussen. Mede daardoor groeide zijn faam der
mate, dat hij twee kloosterorden moest stichten om de
toeloop van bewonderaars in banen te leiden. Romanus
kreeg 28 februari als herdenkingsdag.
Sontagsblatt wordt krantenbijlage
hannover Het Deutsches Allgemeines Sonntagsblatt, jarenlang
het vlaggenschip van de Duitse protestantse pers, gaat verder
als maandelijke bijlage bij dag- en weekbladen. De Evangelische
Kerk in Duitsland (EKD) steekt vijf jaar lang jaarlijks 5,7 miljoen
gulden in het Sonntagsblatt-nieuwe-stijl. De nieuwe bijlage
wordt in elk geval bij de Süddeutsche Zeitung gevoegd, een titel
van dezelfde uitgever. Welke andere kranten het nieuwe Sonn
tagsblatt als bijlage krijgen, is nog niet bekend. De synode van
de EKD besloot eind vorig jaar de subsidie van ongeveer 10 mil
joen gulden per jaar aan het noodlijdende weekblad stop te zet
ten. Het Sonntagsblatt werd in 1948 opgericht. Het wilde een
forum voor protestantse meningen zijn dat ook buitenkerkelij
ken zou aanspreken.
Pastores zijn het niet eens met Eijk
Leeuwarden De helft van de rooms-katholieke pastores in
Noord-Nederland is het niet eens met de omstreden opvattin
gen van bisschop Wim Eijk over homoseksualiteit. Dit conclu
deert het COC Friesland op grond van een telefonische enquête.
Het COC, de vereniging tot integratie van homoseksuelen, heeft
gesproken met 39 pastores (priesters en pastoraal werkers) van
43 van de 83 parochies in het bisdom, dat de drie noordelijke
provincies en de Noordoostpolder omvat. Het COC vroeg onder
meer naai' de opvatting van Eijk dat homoseksualiteit het gevolg
is van een verstoorde ontwikkeling, waarvoor behandeling mo
gelijk is. Ook werd de pastores gevraagd of zij geloven dat de
homoseksuele praktijk zondig is. Dit laatste is de officiële leer
van de kerk. De helft van de ondervraagden (20 pastores) is on
gelukkig met de opvattingen van Eijk. Eén van hen zei: „Eijk
staat ver van de praktijk."
Leger brengt rust in Kaduna
kaduna Moslims komen na de gebedsbijeenkomst samen bij
de moskee van de stad Kaduna in het noorden van Nigeria,
waar vorige week religieuze conflicten aan meer dan tweehon
derd mensen het leven kostten. De laatste vijandelijkheden be
gonnen, toen christenen een protestmars hielden tegen het
plan van de provincie om islamitische rechtspraak in te voeren.
De demonstranten werden aangevallen door moslims en aan
beide kanten vielen doden. Dankzij de nadrukkelijke aanwezig
heid van het leger is het geweld inmiddels gestopt. foto ap
utrecht anp
Pastorale werksters hebben geen be
hoefte aan de priesterwijding. Dit
blijkt uit het boek 'De pastor is een
vrouw' van Ans Kits, zelf pastoraal
werkster. Daarin zijn veertig vrouwelij
ke pastores geïnterviewd.
Vrouwen vinden de Rooms-Katho-
lieke Kerk te patriarchaal en te hiërar
chisch, soms eerder onderdrukkend
dan dienstbaar. Door een wijding zou
den zij zich, menen zij, te zeer aan het
instituut, paus en bisschoppen bin
den. Als pastoraal werkster voelen zij
zich juist vrijer.
Wijding, volgens de leer van het Va-
ticaan uitgesloten, zou wel een aantal
problemen oplossen. Doordat pasto
raal werk(st)ers geen sacramenten mo
gen bedienen, moeten zij de begelei
ding van stervenden in de laatste fase
aan een priester overlaten. Als ze ge
wijd zouden zijn, zou die pijnlijke situ
atie zich niet meer voordoen.
Ongeveer 25 jaar geleden deden de
eerste pastoraal werksters hun intrede
in de Nederlandse Rooms Katholieke
Kerk. Corrie Nelis, een van de eersten,
beschrijft hoe zij in 1967 een stage
plaats in Haarlem kreeg, waar ze in
een team met vijf priesters en een reli
gieuze kwam te werken. „Alle taken
waren al verdeeld", vertelt zij over die
tijd. „Over wat ik moest doen, was niet
nagedacht."
Pastoraal werksters zijn nu volgens
haar zelfbewuste vrouwen geworden.
Vrouwen zijn hartelijk, kunnen men
sen op hun gemak stellen en geven
een gevoel van geborgenheid. Ze kun
nen ook voorgaan in de liturgie en een
preek maken, artikelen schrijven en
retraites leiden.
Vrouwen zijn meestal lichamelijker
en informeler in hun contacten. Dat ze
een aantal dingen niet mogen, maakt
hen soms creatiever. Hun taalgebruik
is anders. Ze gebruiken soms andere
woorden om iets duidelijk te maken
en zijn niet zo nuchter en zakelijk als
mannen.
Pastoraal werksters hebben het
toraat verrijkt, schrijft oud-biss<
Ernst van Breda in een voorwoort
hebben, samen met de pastoraal
kers, aan de kerk en aan het pasti
een nieuw pastoraal beroep to't j
voegd, dat tegelijk een roepinj e(j
Ernst haalt in zijn voorwoord eei uv
taat aan van paus Johannes Paul |VV
over de pastoraal werksters. De e(
roemde het genie van de vrouw jjr
melijk haar specifieke gevoelij
voor de mens en het menselijke.
Onderzoeker gelooft niet in crisis
amsterdam anp
Europese moslimjongeren heb
ben veel minder moeite met het
combineren van elementen uit
verschillende culturen dan bui
tenstaanders meestal denken.
De identiteitscrisis waaraan zij
zouden lijden, bestaat vooral in
het hoofd van hun bezorgde
ouders en van westerse weten
schappers en journalisten.
Dat is de opvatting van de
Britse antropoloog Steven Vert-
ovec. Vandaag houdt hij in Am
sterdam een lezing over mos
limjongeren in Europa in het
kader van het project 'Europa
onder de halve maan' van het
Amsterdamse centrum voor
kunsten en wetenschappen
Felix Meritis en de Europese
Culturele Stichting.
Moslimjongeren stellen hun
wisselende identiteiten volgens
Vertovec samen uit een 'ge
reedschapskist' met soms
schijnbaar onverzoenlijke ele
menten uit verschillende cultu
ren. Eenvormige begrippen als
cultuur, gemeenschap en iden
titeit sclfieten eigenlijk tekort
om hun levensstijl te begrijpen,
stelt hij in het boek Muslim Eu
ropean Youth.
De veronderstelling dat jonge
Europese moslims in de greep
van religieus extremisme raken,
is volgens Vertovec op niets ge
fundeerd. De onderzoeker aan
de universiteit van Oxford ziet
wel enkele patronen in het uit
gebreide culturele repertoire
van jonge moslims. Moslimjon
geren zijn meestal deel van de
Europese jongerencultuur,
waarin consumptie, mode en
muziek centraal staan. Ze zien
de islam vaak als een symbool
van verzet tegen westers impe
rialisme, kapitalisme en racis
me. De vrouwen onder hen
putten uit de islam kracht in
hun strijd tegen seksisme en de
cairo rtr/afp/dpa
Paus Johannes Paulus II heeft
zijn driedaagse bezoek aan
Egypte zaterdag beëindigd. Als
afsluiting van zijn pelgrims
tocht naar Egypte bezocht de
paus 's ochtends het Sinaï- of
Catharinaklooster op de berg
Sinaï. De 79-jarige kerkvorst
was de eerste paus die in het
vijftien eeuwen oude klooster
complex van de Grieks-Ortho
doxe Kerk kwam bidden.
Het klooster staat aan de voet
van de berg Sinaï op de plek
waar volgens de bijbelse ge
schiedenis het brandende
braambos stond uit het verhaal
van Mozes (in Exodus 3). Op de
berg kreeg Mozes later van God
de Tien Geboden.
De Tien Geboden zijn een
universele morele wet, die over
al en altijd geldt, zei de paus tij
dens een korte mis aan het ein
de van zijn bezoek. „Ze bewa
ren de mens voor de destructie
ve krachten van egoïsme, haat
en dwaling. Ze wijzen op alle
valse goden die hem tot slaaf
maken."
De pelgrimage naar de berg
van Mozes, die jodendom,
christendom en islam alle als
profeet erkennen, bracht de
paus opnieuw tot een pleidooi
voor interreligieuze dialoog. De
wind van de Sinaï voert volgens
hem een aanhoudende uitnodi
ging tot dialoog tussen de vol
gelingen van de grote mono-
theïstische godsdiensten met
zich mee.
Omdat de paus het tot de
Grieks-Orthodoxe Kerk beho
rende klooster alleen als pel
grim mocht bezoeken, werd de
mis buiten de kloostermuren in
de olijfgaard gehouden. Hij
kreeg in het klooster wel een
rondleiding. De monniken en
hun overste, aartsbisschop Da-
mianos, bleven tijdens het ge
bed van de paus in de kapel van
het brandende braambos op
een afstand. Damianos had te
voren al benadrukt dat hij de
paus slechts als leider van een
deel van de christenheid be
schouwt.
„Alles wat de eenheid van de
kerken dichterbij brengt, is
goed", antwoordde hij afgeme
ten op de oproep van de paus
tot dialoog. De kans op hereni
ging van de Rooms-Katholieke
en de Orthodoxe Kerken na
hun eeuwenlange scheiding
acht hij niet groot. „Het is mo
gelijk, maar er zou éen wonder
voor nodig zijn."
De pauselijke aanbidding van
de beenderen van Sint Cathari-
na viel bij minstens één monnik
niet in goede aarde. „Een bele
diging voor de heilige", oor
deelde hij. De RK-Kerk heeft
Catharina volgens hem nooit
echt erkend. Een andere mon
nik zei de RK-Kerk te wantrou
wen, omdat die zich aan ziel
tjeswinner^ schuldig zou ma
ken.
dominantie van mannen.
Islamitische jongeren ver ar
pen verder het gezag
ders en 'achterlijke' religion
leiders en willen zelf de isl
tische geschriften bestudi in
Hun westerse scholing
hen bij een kritische beoojd
ling van overgeleverde pn te
ken en de ontwikkeling van n
'Europese' islam. Ze oïi vo
scheiden hun geloof van eind
rele praktijken waarvan
ouders nog klakkeloos aaial
men dat die op de islam
seerd waren. Ze ontwikte
een andere band met het
derland waar ze zelf me ge
niet geboren zijn. Voor veel
ge moslims is de islam
waarvan ze verwachten dal i
belangrijker wordt naarma
ouder worden. Net als bij
kerkelijkte autochtonen sjed
godsdienst bij hen vaak a ni
een rol bij geboorte, huv io
en dood.
DEN HAAG ANP
De traditionele christelijke gebedsbijeenkomst
op prinsjesdag wordt multireligieus. Dit jaar ne
men voor het eerst ook joden, moslims, hin
does en humanisten deel. De vijf religies en le
vensbeschouwingen nemen
elk 8 minuten van de bijeen
komst van 40 minuten voor
hun rekening.
Het interkerkelijke comité
dat de gebedsdienst al 35 jaar
organiseert, is met de wijzi
ging akkoord gegaan. De be
sturen van de deelnemende
kerken moeten er voor 1 april
nog formeel mee instemmen.
Een werkgroep van de Haagse
Raad van Levensbeschouwin
gen en Religies onder voorzit
terschap van de liberale rabbijn A. Soetendorp
gaat alvast aan de slag met de inhoudelijke
voorbereiding van de gebedsbijeenkomst-nieu-
we-stijl.
De voorbereiding van de kerkelijke inbreng
berust voortaan niet meer bij het comité, maar
bij de Haagse Gemeenschap van Kerken. De an
dere deelnemende organisaties zijn de Liberaal-
Joodse Gemeente, de platforms van moslim- en ganiseren.
k.
hindoeorganisaties en de Haagse afdeling
het Humanistisch Verbond.
Tijdens de eerste multireligieuze bijeenkö
zullen de deelnemende godsdiensten en lev
beschouwingen nog gescheiden uitdrukking 11
ven aan hun gedachten over de taak van 'r
overheid in het nieuwe p<
'Op den duur
zullen elementen
uit verschillende
tradities mengen
sen, secretaris van de
vormde Gemeente en vo
zitter van de werkgroep
de samenkomst organiss
risch voorbereidt. Maar
den duur zal er volgens h 1
vermenging van elemenl
uit verschillende tradities!
treden. „Nu zijn er nog
terdichte schotten, maar
moeten geperforeerd vi
den."
Het idee voor een interreligieuze gebedsl_
eenkomst op prinsjesdag werd enkele jaren j
leden voor het eerst geopperd.
De betrokken kerken hebben volgens Geilc
sen tijd nodig gehad om zich te bezinnen op
vraag, of het in deze multiculturele samenlevi
wel het alleenrecht van de gezamenlijke kerl
moet blijven om een bijeenkomst als deze te
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht HWS
Geldig tot en met dinsdag.
Finland:
Bewolkt en vooral maandag pe
rioden met regen of sneeuw.
Maxima stijgend naar ongeveer 2
graden boven nul.
Denemarken:
Veel bewolking, veel wind en van
tijd tot tijd regen. Dinsdag eerst
ook wat zon. Middagtemperatuur
dalend naar ongeveer 5 graden.
Engeland, Schotland, Wales, Ier
land:
Half tot zwaar bewolkt en van tijd
tot tijd regen. Soms ook veel
wind. Maxima rond 8 graden.
België en Luxemburg:
Veel bewolking en geregeld re
genstoringen die overtrekken.
Maxima rond 9 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Tamelijk bewolkt en af en toe re
gen. Maandag in het oosten eerst
nog droog en wat zon. Maxima
ongeveer 10 graden, maandag in
het oosten nog 14 graden.
Zuid-Frankrijk:
Half tot zwaar bewolkt en regen
achtig. In het oosten nog zonnig
en droog. Maxima ongeveer 17
graden, aan de voet van de Ftye-
neen hoger, maandag van bet
westen uit afkoeling.
Spanje:
Flink wat zon, maar in het noor
den wolkenvelden en kans op
een bui. Maxima ongeveer 18
graden, in het noorden wat lager,
in Andalusi hoger.
Portugal:
Zonnige perioden en droog. In
het noorden wolkenvelden en
maandag een enkele bui. Maxi
ma van 15 in het noorden tot 20
graden in de Algarve.
Mallorca, Ibiza, Menorca:
Zonnig en droog. Maxima onge
veer 18 graden.
Marokko:
Westkust: veel zon en hoogst
waarschijnlijk droog. Aan het
strand maxima meest tussen 20
en 25 graden.
Tunesië:
Vrij zonnig. Droog. Middagtem
peratuur rond de 20 graden.
Madeira:
Geregeld zon en droog. Maxima
rond 20 graden.
Canarische Eilanden:
Flink wat zon en droog. Middag-
temperatuur rond 22 graden.
Duitsland:
Van het westen uit bewolking en
regen. Ook dinsdag wisselvallig.
Verder afkoeling met dinsdag
middagtemperatuur rond 8 gra
den.
Oostenrijk:
Zonnige perioden en droog. Dins
dag in het westen bewolking en
kans op wat sneeuw. Maxima in
de dalen van 13 graden in het
westen tot 6 in het oosten.
Zwitserland:
Maandag droog weer met flink
wat zon. Dinsdag bewolkt en re
genachtig, boven de 1500 meter
later ook sneeuw. Maxima dalend
naar 8 graden.
Polen:
Maandag nog droog en geregeld
zon. Dinsdag meer bewolkt en in
het westen regen. Middagtempe
ratuur ongeveer 10 graden in het
zuidwesten tot 6 graden in het
noordoosten.
Tsjechië en Slowakije:
Droog weer met geregeld zon.
Dinsdag in Tsjechi meer bewol
king en toenemende regenkan
sen. Maxima ongeveer 8 graden.
Hongarije:
Perioden met zon en droog. In de
nacht en ochtend mogelijk mist.
Middagtemperatuur ongeveer 9
graden.
Italië:
Zonnige perioden en meest
droog. Maxima uiteenlopend van
een graad of 10 in het noordoos
ten tot 16 op Sicili.
Corsica en Sardinië:
Flink veel zon en droog. Maxima
rond 17 graden.
Griekenland en Kreta:
Af en toe zon en enkele regen- of
onweersbuien. In het westen van
Griekenland droger en meer zon.
Op de Egesche Zee een forse
noordelijke wind. Middagtempe
ratuur ongeveer 13 graden, in
het noorden iets lager.
Malta:
Veel zon en droog. Maxima onge
veer 16 graden.
Turkije en Cyprus:
Maandag geregeld zon en over
wegend droog. Dinsdag meer
wolken en een enkele regen- of
onweersbui. Maxima bij zee rond
15 graden.
DINSDAG 29 FEBRUARI 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 07.27 Zon onder 18.16
Maan op 04 08 Maan onder 12.30
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 11.20 00.00 10.53 23.33
Laag 05.45 18.46 05.26 18.27
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
bewolkt
onweer
W warmtefront
regen
sneeuw
koufront
opklaringen
haêel
lagedruk
mist
windrichting
hogedruk
zonnig
19 temperatuur
mnn luchtdruk in
-1000- hecto pasca|
kantoor
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
abonneeservice
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voornabezorging:
Ma. t/m/ vr.18.00—19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-512
directie
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
hoofdredactie
J.G. Majoor.
T. van Brussel (adjunct)
LF. Klein Schiphorst (adjunct)
redactie
A. Maandag, chef eindredactie algemeen
T Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D.C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin-en Bollenstreek
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
telefax
Advertenties. 071- 5323 508
Familieberichten: 023- 5317 337
023- 5320 216
Redactie: 071- 5321 921
Hoofdredactie: 071- 5315 92T
advertenties
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17u
071- 5356 230
rubrieksadvertenties
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17au ld
071-5143 545
abonnementen
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per halfjaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging verstrett u
het automatisch afschrijven v;
abonnements- geld, ontvangen 1,- kortii S{
betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenlaT!
worden verzonden geldt een toeslag vi
aan portokosten per verschijndag.
leidsch dagblad op cassettebaiijj
Voor mensen die moeilijk lezen, slechten
hebben of blind zijn (of een andere
leeshandicap hebben), is een samenvattii tc
van het regionale nieuws uit het Leidsch t
Dagblad op geluidscassette beschikbaar,
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken Lectuur, Grave)1
Buenos Aires onbewolk
Casablanca zwaar bei
Johannesburg halfbew.
Los Angeles half bew.
9 1 00
14 -2 0.0
32 23 0 0
26 21 5.0
18 15 00
25 12 0.0
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonderd
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111
