Ziekte Pinochet verdeelt artsen
Veel kinderorganen zonder toestemming gebruikt
Nieuw parlement Iran zal snel vrijheden willen vergroten
Buitenland
Lawines in Alpen kosten zeven mensen het leven
iDAG 22 FEBRUARI 2000
ennon heeft IRA nooit gesteund'
igoza Yoko Ono, de weduwe van John Lennon, spreekt te-
dat de ex-Beatle het Ierse Republikeinse Leger (IRA) finan-
>1 heeft ondersteund. „Soms gaven wij sommige landen geld
Ierland was geen uitzondering. Maar John heeft geen geld
de IRA gegeven", zei zij bij de opening van een expositie in
ipaanse stad Zaragoza. De Britse zondagskrant The Sunday
>s meldde zondag dat Lennon met optredens geld voor de
ipende radicalen ophaalde. De krant baseerde zich op ar-
/en van de Amerikaanse federale recherche FBI, die op last
een Amerikaanse rechter openbaar worden gemaakt. Vrien-
ivan de in 1980 in New York vermoorde ex-Beatle twijfelen
het verhaal, omdat Lennon een overtuigd pacifist was. Vol-
Yoko Ono schonk haar echtgenoot alleen geld aan armen
acht hij dat het zou worden gebruikt om kinderen, wezen
Touwen in kommervolle omstandigheden te helpen.
inton verleent dienstweigeraar gratie
hingtonDe Amerikaanse president Clinton heeft gisteren
lijna veertig jaar een zwarte man gratie verleend die weiger-
;ehoor te geven aan een oproep voor militaire dienst. Pres-
King vluchtte in 1961 het land uit omdat hij geen dienst wil
lemen voordat de dienstplichtcommissie hem met 'meneer'
iprak. De huidige professor aan de universiteit van Lancas-
mGroot-Brittannië kreeg 'volledige en onconditionele' gra-
oegekend. Hierdoor kan hij terugkeren naar de Verenigde
en om de begrafenis van broer bij te wonen, zo maakte het
e Huis bekend. King werd in 1961 tot een celstraf van acht
maanden veroordeeld omdat hij in de staat Georgia, waar
sme in die tijd hoogtij vierde, weigerde een medische test te
ergaan in opdracht van de dienstplichtcommissie die alleen
ilanken bestond.
banen demonstreren tegen VS
Tienduizenden Cubanen hebben gisteren in Havana
monstreerd tegen de voorgenomen uitzetting door de Ver-
Ie Staten van een Cubaanse diplomaat omdat deze betrok-
zou zijn bij een spionageschandaal. De Amerikaanse rege-
wees zaterdag de Cubaan uit omdat hij contacten zou heb-
onderhouden met de medewerker van de Amerikaanse im-
ratie- en naturalisatiedienst INS die donderdag op verden-
van spionage voor Cuba is gearresteerd. Deze man, die 54
geleden in de Cubaanse hoofdstad Havana werd geboren,
eedde een hoge post bij de INS en had daardoor toegang
evoelige documenten van de dienst over geheime bronnen
justitie en Cubaanse overlopers. Cuba heeft de aantijgingen
;end.
rieden man huwelijksshow besmet
york De Amerikaanse televisiegigant FOX heeft besloten
ze uitgezonden huwelijksshow waarin de 37-jarige Darva
»er de hand won van de steenrijke Rick Rockwell niet op-
vv te vertonen. Aanleiding voor het schrappen van de her
ig is het besmette verleden van de bruidegom. Multimiljo-
Rockwell zou in het verleden een vriendin mishandeld
ien. Bovendien zou hij hebben gedreigd haar te vermoor-
zo verklaarde een woordvoerder van de televisiezender,
ia Conger, veterane uit de Golfoorlog, versloeg in de live te-
ie-uitzending 49 rivales en mocht de acht jaar oudere Roek-
trouwen. Bij de uitzending van Who Wants to Marry a Mul-
lionaire (Wie wil er een multimiljonair trouwen) keken bij-
3 miljoen Amerikanen toe.
c'ivoners Tuvalu zoeken milieuasiel
land De bijna 10.000 inwoners van het eilandenrijkje Tu
in de Stille Oceaan worden mogelijk de eerste milieu-asiel-
ers in de wereld. De atolbewoners voelen zich bedreigd
de stijgende zeespiegel als gevolg van het broeikaseffect en
op zoek naar een veilig heenkomen. De premier van Tuvalu
te vandaag in Nieuw Zeeland voor het verlenen van asiel
meer Tuvaluanen. Regeringsleider Ionatona verklaarde
de Nieuw Zeelandse radio dat ook aan Australië en Fiji ge-
gd is Tuvaluanen op te nemen als de eilanden onbewoon-
worden. „De inwoners van Tuvalu zoeken een veilig heen-
en om definitef naar te emigreren als de zee het onmogelijk
kt nog langer op de eilanden te wonen", aldus Ionatona.
lopen weekeinde vormde hoogtij een accuut gevaar voor de
I uners van het belangrijkste eiland van de archipel. Het wa-
tond 3,2 meter hoger dan normaal terwijl het hoogste punt
het hoofdeiland slechts 4,5 meter boven het normale zeeni-
ligt.
cn! :otine heeft ook positieve effecten
:n Ondanks het nachtzwarte imago van nicotine blijkt de
ook enige positieve effecten te kunnen hebben. Studies wij-
uit dat het middel bijvoorbeeld voordelen kan hebben voor
met de ziekte Parkinson en kinderen met het Tourette-
n i room. Wat stammen in Zuid-Amerika al lang weten, lijkt
ok door te dringen tot westerse wetenschappers; nicotine
[6 ook een medicinale werjeing hebben, zo schreef de Britse
The Guardian vandaag. Een studie van de universiteit van
lont heeft bijvoorbeeld uitgewezen dat mensen met een
of milde vorm van Parkinson baat kunnen hebben bij
doses van de stof. Uit onderzoek"verricht door Paul New-
li e blijkt dat door het toedienen van nicotine patiënten mak-
jm ;er konden staan, lopen en zitten en hun vingers beter kon-
;s bewegen.
itnam beschuldigt McCain
Detroit Vietnam heeft vandaag John McCain, kandidaat
jee de republikeinse nominatie voor de Amerikaanse presi-
vt sverkiezingen, beschuldigd van laster. De senator uit de
Arizona heeft zich herhaaldelijk uitgesproken tegen de
ite behandeling van Amerikaanse krijgsgevangenen in de
hi lamoorlog. McCain heeft zeifin Vietnam krijgsgevangen
s vi ten. „De uitspraken van de Amerikaanse senator McCain
aster en een belediging voor het volk van Vietnam", zo ver-
de de Vietnamese minister van buitenlandse zaken in een
stil muniqué. „De agressieve Amerikaanse oorlog in Vietnam
h Igeleid tot misdaden tegen en ontberingen voor de bevol-
van het land", aldus de bewindsman. Senator McCain
ma nt het vandaag in de Amerikaanse staat Michigan weer op
iklc azijn rivaal voor de nominatie van de Republikeinse partij
de presidentsverkiezingen van november, George W. Bush.
tten tegen latere opening pubs
De meeste ondervraagden in een peiling in Groot-Brit-
nsp ié hebben zich tegen de verlenging van de openingstijden
d lubs uitgesproken. Bij de opiniepeiling van het Instituut
Studies over Alcohol zijn 1.800 mensen ondervraagd. Tot
t alazing van de interviewers bleek 59 procent tegen de verlen-
ten van de openingstijden. Bijna al deze tegenstanders van de
E ïre openingstijden zeiden zelf ook niet laat in de pub te zul-
eeï itten als die tijden toch worden ingevoerd. De pubs in
de it-Brittannië gaan sinds de Eerste Wereldoorlog relatief
dicht.
n Laden achter poging bomaanslag'
igton De Amerikaanse autoriteiten zijn ervan overtuigd
leg Ie Saudische terrorist Osama bin Laden heeft geprobeerd
Eei Nieuwjaar een grote aanslag in de Verenigde Staten te ple-
)e Het dagblad The Washington Post berichtte gisteren dat
bot oringsdiensten in de VS, samen met collega's uit Canada
op it Midden-Oosten, meer informatie hebben gekregen over
nol ia bin Ladens organisatie al-Qaeda. Daaruit leiden ze af
Iriji in ballingschap levende Saudiër van plan was bij de laat-
arwisseling een grote bomaanslag in de VS plegen. De
itttf rders hadden dit vermoeden toen ze half december een
aanhielden die met een huurauto vol bomonderdelen van-
anada de VS binnenkwam. De opsporingsdiensten hebben
ggi fermoedens nu met gegevens onderbouwd. Bin Laden
iefl t verantwoordelijk gehouden voor de bloedige bomaansla-
t zfl n 1998 op Amerikaanse ambassades in Kenya èn Tanzania,
ed bij kwamen 224 mensen om het-leven en er raakten hon-
atie en gewond.
AP Associated Pre'
Spaanse doktoren trekken andere conclusies uit medisch dossier dan Britse collega 's
Spaanse artsen die het medisch dossier van de Chileense ex-dicator Pinochet hebben
ingezien, zijn het op sommige punten oneens met de Britse artsen. Dat meldde een
juridische bron gisteren in Spanje.
De Spaanse onderzoeksrechter
Garzon wil Pinochet vervolgen
wegens misdaden tegen de
menselijkheid. De ex-dictator
staat daarom in Groot-Brittan-
nië cd maanden onder huisar
rest. Londen liet vorige maand
weten Pinochet op humanitaire
gronden vrij te willen laten. Dit
vanwege een medisch rapport
waarin staat dat Pinochet te
ziek is om zich voor een recht
bank te verantwoorden.
Een Brits hooggerechtshof
gelastte de regering kopieën
van dat rapport op vertrouwe
lijke basis te bezorgen aan on
der meer Spanje. Garzon liet
een team van zes Spaanse me
dici het rapport uitpluizen. Vol
gens een bron dichtbij de on
derzoeksrechter verschillen de
Spaanse dokters op een aantal
punten van mening met hun
Britse collega's die het dossier
samenstelden. Het blijft ondui
delijk om welke punten het
gaat.
In Frankrijk heeft een onder
zoeksrechter drie specialisten
aangewezen die in Londen het
dossier-Pinochet moeten gaan
bekijken. Volgens juridische
bronnen zou het ook de bedoe
ling zijn dat de artsen Pinochet
zelf gaan onderzoeken. De
Franse rechter onderzoekt de
verdwijning van vijf Fransen in
Chili onder het bewind van Pi
nochet.
Verwanten van die Franse
burgers hebben gisteren de
Franse regering verzocht een
nieuw onderzoek van Pinochets
gezondheid te eisen. De fami
lieleden noemen de uitslag van
een recent vrijgegeven Brits
medisch rapport twijfelachtig.
Een advocate van de verwan
ten, Sophie Thonon, zei dat uit
het onderzoek niet is gebleken
dat Pinochet aan een ernstige
vorm van dementie lijdt. Hij
zou daarentegen intellectueel
nog goed functioneren. „De in
tellectuele kwaliteiten van Pino
chet zijn niet ernstig aange
tast", aldus Thonon.
De landen, die om de uitleve
ring van Pinochet hebben ver
zocht, hadden tot vandaag
17.00 uur de tijd om commen
taar te geven op het rapport.
Reddingswerkers in het Zwitserse Davos zoeken naar overlevenden onder de sneeuw. Gisteren kwamen hier drie mensen om het leven door een lawine. foto epa andy mettler
DAVOS-ROME-WENEN DPA-AFP-Rtr
Lawines in de Zwitserse en Ita
liaanse Alpen hebben gisteren
aan zeker zeven mensen het le
ven gekost. In het zuiden van
Tirol stierven vier skiërs onder
de sneeuw. In Davos lieten
twee Zwitserse mannen en een
Duitser het leven. Drie anderen
raakten gewond.
In het zuiden van Tirol, in Val
di Mazia aan de grens met Oos
tenrijk, sloeg een lawine op
drieduizend meter hoogte twee
groepen skiërs van de berghel
ling. Vier mensen, onder wie
ten minste drie vrouwen, kwa
men onder de sneeuwmassa
om het leven. Reddingswerkers
haalden een vijfde skiër zwaar
gewond onder de sneeuw van
daan.
Het was de tweede lawine
binnen enkele dagen in de
Noord-Italiaanse regio Alto Adi-
ge, waar het lawinegevaar door
verse sneeuw en stijgende tem
peraturen blijft toenemen. Za
terdag kwamen twee skiërs om
het leven door een lawine bij
Puntu Alta Croce.
In de Zwiterse Alpen, bij het
exclusieve skioord Davos, kwa
men gistermiddag drie skiërs
om door een lawine. Een vrouw
raakte ernstig gewond. De poli
tie verklaarde dat deze lawine
was veroorzaakt door twee
Duitsers, vader en zoon, die de
waarschuwingen hadden gene
geerd zich niet buiten de aan
gegeven pistes te begeven.
Het tweetal werd verrast en
meegesleurd door de lawine
toen zij een losgeraakte ski aan
het zoeken waren. Een uur later
vond een speurhond het ont
zielde lichaam van de vader on
der de sneeuw. De zoon had
zichzelf bevrijd.
De lawine was honderden
meters doorgedenderd en had
daarbij nog twee skiërs uit Ge
neve begraven. Zij werden on
middellijk overgevlogen naar
een ziekenhuis waar zij stierven
door onderkoeling.
londen harm harkema
correspondent
Tot op de dag van vandaag is het vrij
wel overal ter wereld gebruikelijk dat
in ziekenhuizen organen van overle
den kinderen worden gebruikt voor
onderzoek, zonder dat ouders daar van
op de hoogte zijn. De in het Haagse
Westeinde-ziekenhuis werkzame pa
tholoog-anatoom Dick van Velzen
heeft dat gisteravond gezegd in het het
BBC-programma Panorama.
Van Velzen was van 1988 tot 1995 werk
zaam in het kinderziekenhuis Alder Hey
in Liverpool, dat sinds enige maanden
onder vuur ligt omdat er duizenden har
ten en andere organen van overleden
kinderen worden bewaard terwijl de ou
ders daar niet van op de hoogte waren.
Het ziekenhuis probeerde enkele maan
den de schuld daarvan bij Van Velzen te
leggen, maar uit de uitzending van Pa
norama blijkt dat zowel voor zijn komst
als na zijn vertrek organen zijn bewaard
zonder toestemming van de ouders.
Van Velzen herhaalde in de uitzending
dat hij destijds zelf intern kritiek heeft
geleverd op de gang van zaken. Hij
noemde die in een brief aan de zieken
huistop 'onacceptabel en onethisch'.
Volgens Van Velzen werden de organen
bewaard omdat er geen geld was om ge
detailleerde lijkschouwingen uit te voe
ren. Door de organen op te slaan, hoop
te men die onderzoeken later alsnog te
kunnen uitvoeren.
In opdracht van de Britse regering vindt
op het ogenblik onderzoek plaats naar
de gang van zaken in Alder Hey en an
dere Britse ziekenhuizen. In de uitzen
ding geeft de voorzitter van het Konink
lijk College van Pathologen, Sebastian
Lucas, toe dat alom 'zeer zeker' organen
voor onderzoek zijn bewaard, zonder
dat de ouders er van op de hoogte wa-
„In de sfeer van 'de dokter weet het het
beste', werd het meestal niet nodig ge
vonden de ouders in te lichten over on
plezierige procedures. Het gebeur
de allemaal met de beste bedoelingen",
aldus Lucas. Hij vindt wel dat Van
Velzen 'selectiever' te werk had moeten
gaan. Ruim drieduizend organen van in
totaal 845 kinderen zijn tijdens Van Vel-
zens jaren in Liverpool bewaard en dat
is wel een erg groot aantal, vindt Lucas.
Geen huiszoeking
bij Helmut Kohl
Het Duitse openbare ministerie
laat haar plannen varen huis
zoeking te doen in de woningen
en het kantoren van oud
bondskanselier Helmut Kohl.
Een lokale rechtbank in Bonn
had in het kader van het onder
zoek naar illegale giften aan de
partij toestemming gegeven
voor de huiszoeking.
Het openbare ministerie zei
gisteren echter dat dit alleen zin
heeft als de verdachte niet op
de hoogte is van de huiszoe
king. Het lijkt erg onwaarschijn
lijk dat Kohl en de zijnen de tal
loze Duitse kranten die gisteren
openden met het bericht over
de voorgenomen huiszoekin
gen niet zouden hebben gele
zen. „Door de publicatie van de
plannen is ons de mogelijkheid
ontnomen belangrijke informa
tie te verzamelen voor het on
derzoek", verklaarde openbaar
aanklager Roland Wangen.
Kohl heeft toegegeven dat hij
ruim twee miljoen gulden heeft
aangenomen van donateurs,
wier namen hij niet bekend wil
maken. Het geld was bestemd
voor zijn partij, de christen-de
mocratische CDU.
Borstamputaties
uitgevoerd na
foute diagnose
MÜNCHEN AP
Ongeveer driehonderd vrou
wen in de Duitse stad Essen, bij
wie tussen 1994 en 1997 een
borst is geamputeerd omdat zij
kanker zouden hebben, zijn het
slachtoffer geworden van een
verkeerde diagnose. De Siid-
deutsche Zeitungmeldt dit in de
editie van vandaag.
De krant concludeert dat niet
alleen de patholoog die weef-
selonderzoek deed, heeft ge
faald, maar ook de artsen aan
wie de vrouwen hun vertrou
wen schonken. Het blad ba
seert het bericht op onderzoek
van het Duitse Gesellschaft für
Senologie.
Volgens de krant heeft een ra
dioloog de vrouwen na een
routineonderzoek aanbevolen
een weefselonderzoek te laten
doen. Het weefsel werd naar de
patholoog gestuurd, die in alle
gevallen een zeldzame vorm
van kanker constateerde, hoe
wel er op röntgenfoto's geen tu
mor te ontdekken viel.
De patholoog heeft zichzelf
in 1997 van het leven beroofd
door brand te stichten in zijn
laboratorium. Daarbij zijn de
resultaten van het weefselon
derzoek verloren gegaan. De
vrouwen hebben in totaal 62
klachten ingediend.
Opnieuw lekkage
cyanide bij mijn
in Roemenië
KIEV-BOEKAREST DPA-ANP
Uit het spoelwaterbassin van
een Australische goudmijn in
Roemenië lekt opnieuw giftige
cyanide. De gezondheidsin
spectie in de regio heeft giste
ren vastgesteld djat zeven water
bronnen in de nabijheid van
het bassin zijn vergiftigd met
cyanide. De cyanide loopt
waarschijnlijk via een afwate
ringskanaal van het spoelwater
bassin in de bronnen, aldus de
inspectie.
Het gebruik van die bronnen
is inmiddels verboden. Drie we
ken geleden overstroomde het
bassin en liep de cyanide in de
Donau en de Tisza. Het gif
heeft enorme schade toege
bracht aan het milieu in en
langs de rivier de Tisza, die
door Roemenië, Hongarije en
Joegoslavië stroomt.
teheran louis burgers
correspondent
„Iran is veranderd. Onze revolutie is
na 21 jaar volwassen geworden. Ze
blijft zich ontwikkelen en stagneert
niet, zoals andere revoluties. Ik denk
dat dat komt omdat, zelfs in de don
kerste jaren, Iran een relatief open
gemeenschap bleef. Er waren altijd
wel contacten, bijvoorbeeld met an
dere universiteiten." Politicoloog dr.
Hadi Semati is verbonden aan de
universiteit van Teheran. Als zoveel
Iraniërs had hij wel verwacht dat de
hervormers de verkiezingen voor het
parlement zouden winnen, maar nie
mand had gedacht dat het zo massaal
zou zijn. En net als iedereen is hij
verbijsterd over de opkomst van
meer dan tachtig procent.
Jongeren en vrouwen hebben, net als
drie jaar geleden, de uitslag bepaald.
Zij zijn ook het meest gebaat bij de
veranderingen die er nu aankomen.
De verkiezing van president Khatami
in 1997 was een eerste waarschuwing
aan het adres van de geestelijke en de
traditionele machthebbers. Die wilden
niet luisteren. Nu zijn ze veel van hun
macht kwijt. De familie van oud-presi
dent Rafsanjani is misschien wel het
bekendste slachtoffer van deze wens
tot vernieuwing geworden. Rafsanjani
zeifis slechts met de hakken over de
sloot gekozen, als 27ste van de dertig
afgevaardigden uit Teheran. Zijn
dochter Fayezeh heeft de Majlis, het
parlement, niet gehaald. Vier jaar gele
den eindigde zij nog bovenaan de lijst
in Teheran. Voor Semati is duidelijk
welke invloeden dé stembusuitslag
hebben bepaald. „Rafsanjani werd ge
zien als de vertegenwoordiger van de
oude garde. De pers schetste de afge
lopen maanden een beeld van hem als
een autocratisch man die de hervor
mingen wilde vertragen of zelfs tegen
houden. Hij had ook het imago van ie
mand die de corruptie niet had bestre
den en die verantwoordelijk was voor
de economische neergang."
Veel analisten hadden verwacht dat
Rafsanjani kon rekenen op steun on
der de ouderen. Hij was immers acht
jaar president en twee periodes voor
zitter van het parlement geweest. Men
had verwacht dat dat hem extra stem
men zou opleveren. Ook maakte hij
naam omdat hij als eerste probeerde
de macht van de geestelijken te beteu
gelen. „Daar had het electoraat geen
boodschap meer aan. Men wilde nieu
we gezichten. Een nieuwe generatie
moest aan de macht komen, met een
nieuwe politiek."
Semati verwacht dat de nieuw gekozen
leden van de Majlis zich het eerste jaar
vooral zullen bezighouden met bin
nenlandse politiek en met het herstel
van de economie. „Zij zullen de per
soonlijke vrijheid willen vergroten, de
rechtsstaat en burgerlijke samenleving
meer inhoud geven en het bestuur
doorzichtiger maken. Dat is overigens
ook belangrijk voor Europa, dat veel
meer dan Amerika kijkt naar de men
senrechten. Daar komt nu ook hier
meer aandacht voor."
Vrouwen die volgens de wet gekleed
moeten gaan in ruimvallende kleding,
die hun vormen verhult en die hun ha
ren moeten bedekken, hoeven niet te
rekenen op afschaffing van dit kle
dingvoorschrift. Daaraan zullen de
hervormers hun handen liever niet
willen branden. Ook al raakt de zwarte
'chador' uit de mode, voor veel gelovi
gen is het een belangrijk onderdeel
van hun geloof.
„Wat je wel zult zien, is dat de rol van
de vrouwen belangrijker wordt. Zij
winnen aan invloed. Kledij is geen
hoofdzaak, maar juridische gelijkheid
wel. Zo zijn de erfwetten inmiddels al
veranderd en hebben we nu vrouwelij
ke rechters. Een vrouwelijke president
is denkbaar en volgens grootayatollah
Saneï bestaat er zelfs geen theologisch
bezwaar tegen de benoeming van een
vrouw tot geestelijk leider. Het is maar
de mening van één man, maar je ziet
hieraan dat zelfs de geestelijken an
ders zijn gaan denken."
Semati verwacht dat de conservatieven
zich na hun nederlaag zullen houden
aan de politieke spelregels. „Ook zij
hebben de uitslag begrepen, je ziet
trouwens dat ze hun positie aan het
veranderen zijn. Ze zijn nog altijd ge
kozen door een kwart van de bevol
king." Hij denkt dan ook aan het ont
staan van een nieuwe, politiek conser
vatieve beweging. Daarmee is het tijd
perk van de 'oude' conservatieven, die
niemand vertegenwoordigen behalve
de geestelijke stand, definitief voorbij.
Nog een groep conservatieve islamie
ten zal zich moeten schikken in de
nieuwe situatie. Dat zijn de autocrati
sche heersers in het Midden-Oosten.
Zij hebben moeten meemaken dat
zelfs in een orthodox islamitisch land
als Iran, de democratie kan bloeien.
En zij weten dat hun onderdanen
nauwgezet de ontwikkelingen volgen.
„De heersers zitten in een moeilijk
parket. Aan de ene kant hebben zij er
alle belang bij een stabiel en sterk Iran,
zoals dat nu is ontstaan. Maar ze heb
ben ook te maken met bewegingen in
eigen land die aan dit voorbeeld kracht
ontlenen. Op een of andere manier
zullen zij hun buitenlandse politieke
belangen moeten zien te combineren
met hun binnenlandse politiek."
Semati: „Zij weten dat zij niet Iran
kunnen steunen en tegelijkertijd de
politieke vrijheid in hun eigen land
onderdrukken. Kijk maar naar Koe
weit, waar inmiddels een parlement is
ingesteld. Ik denk dat in de hele regio
de democratie uiteindelijk zal toene
men."
