Koken in het theater
WEER
Kijkcijfers
De Bus
vallen tegen
Mobiele bibliotheek
Bejaarde op vrijersvoeten
komt na ruzie voor rechter
DINSDAG 22 FEBRUARI 2000
COMMENTAAR
Combiregeling werkt niet
li'
iii,
i de
im
de Ja zuster, nee zuster-klu'sie
,,Ik doe zo veel mogelijk va >te.
voren, en maak het ter p
af", vertelt ze zaterdag voo
vertrek naar Amsterdam.
heb gisteravond de basis vi
de soep gemaakt en vanrni EêB
vier kilo kip ontveld en gep
seerd en de soep afgemaa):
paprika's heb ik in de Toni
schuuroven gegrilld en van1111
morgen hier ontveld. Ik he
hier thuis een profession^
keuken met een grote koeligg
een goede oven en een g
gasfornuis. Ik gebruik allee
maar verse spullen - dat is b
lekkerder dan een blik ope:ee
trekken - en doe alles zelf, n™
heb zelf een voorkeur voorns
diterraans koken, met versie-
kruiden en groenten. Ik ho z08
de computer bij wat ik mai
voor de diverse gezelschap
zodat ik niet steeds met he iSP'
de aankom. En ik hou ook
rekening met omstandighi IgJ
Laatst in Groningen hoord
dat de acteurs de avond ei 1ÜA
flink doorgezakt waren. Toieir
heb ik bij een snackbar om K'
hoek een grote zak patat ei hh
gehaald. Dat vonden ze we 0"
ker."
In de artiestenfoyer van depm
sterdamse Schouwburg zijl 's"
een mum van tijd de schal 1
leeg. Het loopt tegen zes ulin
Een microfoonstem kondij
aan dat het een uur voor
vang is. De acteurs steken
enthousiasme over de koo
itui
W:.
Martijn Bosman: ,,Ja, we z|hij
tijd blij als Marijt er is. Als
niet is moeten we ons beh Vi
met broodjes - daar kun je
twee voorstellingen op draltl€
- of zoals laatst in Breda m
Chinese kip, die is nu beni
bij ons. Marijt maakt ons
Martijn is nog niet uitgepi Se
Loes Luca (Zuster Klivia)
zich zeer bewust van de aa
zigheid van een verslaggei
spontaan en met luide stei^
een STER-spotje weg: „OPd
rijt wat kan je toch lekkerI"1"
ken, wanneer ga je voor ol
nou eens Lekker Vies Koki !es'
Als ze even later wegbeeniInr
badjas met rode roosjes, z l(^s
ze: ,,Ja natuurlijk meen ik
zeg, het eten van Marijt is
weldig. Heb je het ook ge
proefd? Nou dan!"
oh
renee de borst
Na de eerste week zit De 1
nog niet op de beoogde n
kijkers, maar desondanks
6 tevreden. Naar het nieui
'real life'-programma hebl
vanaf vorige week zondag
middeld 590.000 mensen
zes jaar en ouder gekeken,
De 'Kick-off van De bus,
week zondag, scoorde nog 2-j;
hoog met 875.000 kijkers,
uitzending van afgelopen d i
dag betekende met 410.00 nst
langstellenden het voorlople, 1
dieptepunt. In vergelijking d t
voorganger Big Brother zij do
kijkcijfers bij De bus veelH
langrijker, omdat daaraan itje
hoofdprijs is gerelateerd.,'
belangstelling blijft zoals i
is, krijgt de winnaar ongel va
een half miljoen gulden.
Vooraf zette programmadi
teur Bart in 't Hout van SE i
op een miljoen kijkers. Hij
wachtte niet dat De bus ni i
populair zou worden als B i.
Brother, dat gemiddeld doen
zo'n twee miljoen mensen eet
bekeken. „Maai" ook dat p ïtsl
gramma begon aarzelend
schoot pas na een maand
hoog", aldus de woordvoi Je
Esmee is de eerste afvallei
De bus, die momenteel in
Eemshaven staat. De stew
dess werd zondag wegges
door haar medepassagier!
MENSELIJK
)o
oke
Zondag was Tilburg het decor van een protest tegen de zogenoem
de combiregeling, die voetbalsupporters verplicht bij een uitwed
strijd van hun favoriete club onder politiebegeleiding per trein of
bus naar de plaats van bestemming te reizen. Het agressieve ge
drag van een aantal Feyenoordaanhangers overschaduwde spijtig
genoeg het begrijpelijke protest van de goedwillende voetballief
hebbers. De combiregeling is één van de maatregelen die politie,
gemeenten en KNVB hebben genomen om een einde te maken
aan het voetbalvandalisme. Dat is een nobel streven, maar de fans
menen dat de opbrengst niet opweegt tegen de kosten.
De supporter wordt verplicht een 'omwisselbiljet' te kopen tegen
de prijs van vervoer én toegang tot het stadion. Het biljet zelf is
echter waardeloos aan de poort. Het kan pas in bus of trein wor
den omgeruild voor een wedstrijdkaartje. De bussen of treinen
vertrekken vanaf één centraal punt. Dat leidt soms tot bizarre reis
schema's. Zo moet een Ajaxfan uit Brabant zich eerst melden bij
het vertrekpunt in Amsterdam. Daar wordt hij door de politie op
de trein naar bijvoorbeeld Tilburg of Den Bosch gezet. Na afloop
gaat het dan weer via Amsterdam naai- Brabant. In de tussentijd is
de fan geen seconde vrij geweest te gaan en te staan waar hij wilde.
Omdat de combiregeling voornamelijk geldt voor de drie grote
clubs, met aanhang in het hele land, is dit scenario nauwelijks een
uitzondering. Dit systeem kost zowel de supporter als de overheid
handenvol geld. Dat zou te billijken zijn, als de regeling garandeer
de dat de vandalen zich in het gareel laten houden. De praktijk
leert echter dat de combiregeling op grote schaal wordt ontdoken,
juist door degenen voor wie zij is bedoeld. Hooligans vertoeven ge
regeld in vakken waar zij volgens het systeem van de 'persoonsge
bonden clubcard' (PCC) en de combiregeling nooit hadden kun
nen komen. Die wetenschap wakkert frustratie aan bij de trouwe
fans die zich wel aan de regels houden.
Na langdurig aandringen van de supportersorganisaties, boog een
-commissie onder leiding van burgemeester Stekelenburg van Til
burg zich vorig jaar over de kwestie. De conclusie was glashelder:
dg maatregelen worden op te grote schaal ingezet en moeten be
perkt blijven tot een select aantal échte risicowedstrijden. Bij alle
andere duels is een clubcard niet verplicht en mag de supporter
zelf zijn vervoerswijze en -tijdstip kiezen. In de praktijk komt van
al deze goede bedoelingen echter weinig terecht. Het doel van de
combiregeling heiligt daarom de middelen niet, want goedwillen-
den worden ernstig in hun vrijheid beperkt, en kwaadwillenden
staan vele mazen ter beschikking. Kortom: de combiregeling werkt
niet.
TV
Huilebalken in de bus
Busreizigers zijn huilebalken. Vreselijke huilebalken. Om de haver
klap barsten ze in janken uit. Snikken ze dat het een aard is. Grij
pen ze naar hun zakdoek. Gelukkig zijn er medereizigers die zich
opwerpen als hulp in de nood. Die hun schouder ter beschikking
stellen. Zodat het slachtoffer nog enige steun heeft bij het doorstaan
van zijn helletocht.
Dat is tenminste elke dag te zien op SBS6. De Bus heet het program
ma. Een soort rijdende Big Brother. Een camera volgt de reizigers op
de voet. Dus ook tijdens de meest broze momenten van hun doden
rit. Dat levert kletsnatte beelden op. Theekopjes tranen. Want vergis
je niet, reizen met de bus is zwaar. Loodzwaar. Geen kinderachtige
onderneming. Zeker meteen camera in je nek. Want dan moet je
laten zien dat je een gewoon mens bent. En die blijkt sinds Big Bro
ther bij het minste of geringste te moeten grienen.
Voorbeeld I: de populairste passagier (uitgekozen door de kijkers)
mocht na een week bussen een avondje gaan stappen. Ene Esmeral
da. Met duizend gulden op zak. En met een door haar gekozen me
depassagier. Ze ging het centrum van Leeuwarden in. Ze at een
hapje. Ze dronk een drankje. Ze danste wat. En ze speelde een potje
biljart. Terug in de bus werd het haar allemaal te veel. Tranen dus.
Veel tranen. Alsof ze dezeven plagen van Egypte in een paar uur
over zich heen had gekregen. Zo reageerde ze ook. ,,Het is allemaal
zo overweldigend", stamelde ze. Ze wankelde warempel even.
Voorbeeld 2: een van de passagiers kreeg via internet (jawel, aanwe
zig op de bus) chattend contact met de buitenwereld. Met haai
man. Realiseerde zich ineens in welk isolement ze verkeerde. Tra
nen met tuiten natuurlijk. Ze had hem maar liefst een hele week
niet gezien. Een hele week! (Hoe lang zat Mandela ook al weer op
Robbeneiland?).
En dan het competitie-element, dat levert ook de nodige spannin
gen op. Dus huilbuien. Toen gisteren na een week bus (die nota be
ne de parkeerplaats van het Thialfstaclion nog niet was afgeweest),
net als bij Big Brother, een van de kandidaten moest vertrekken,
waren de rapen gaar. Of de passagiers huilden omdat ze bang wa
ren om weggestemd te worden. Of ze huilden omdat ze iemand an
ders moesten wegstemmen.
Huilen in de bus, je zou bijna denken dat het zo hoort. Toch eens
kijken hoeveel mensen vandaag bij de bushalte staan te janken.
wil buys
Zachte slotfase februari
Marijt Schaab verdient haar
brood met een uit de hand ge
lopen hobby. Natuurlijk is het
bij de 32-jarige Haarlemse al in
haar vroege jeugd begonnen:
„Ik kook van kinds af aan. Ging
vroeger al bij mijn moeder kij
ken of ze het goed deed. Maak
te dan in een klein pannetje
mijn eigen sausjes. Bij mij is het
altijd happy family, iedereen
blijft altijd meeëten." De laatste
maanden gebeurt dat minder
bij Marijt thuis. Sinds ze begin
januari voor zichzelf is begon
nen, zoekt ze haar gasten op.
Overal in het land, en vooral in
het theater.
Marijt Schaab: „Laatst heb ik
een week voor toneelgroep Car
ver gekookt, toen ze hun laatste
voorstelling aan het monteren
waren. Binnenkort ga ik een
week naar Roosendaal voor een
nieuwe voorsteLlling van het
RO-theater. Volgende week
kook ik dagelijks in de Toneel
schuur in Haarlem, voor de
productie De Winter onder ta
fel, die zaterdag in première
gaat. Gisteren was ik ook in de
Toneelschuur - voor toneel
groep Stan en Tom Lanoye.
Morgen doe ik de reünie van
het project van afgelopen zo
mer op Forteiland in IJmuiden
van Rieks Swarte. Er komen
veertig mensen. Voor die groep
maak ik borrelhapjes."
Een bal kan raar rollen.-Het is
inmiddels twaalf jaar geleden
dat Marijt, die in haar vrienden
kring toen al bekend stond om
haai' kookkunsten, door een
vriendin werd gebeld of ze wil
de koken voor een productie in
de Toneelschuur. Een eenmali
ge gebeurtenis, zo leek het. Vijf
jaar later kreeg ze een baan bij
het Haarlemse theater. Eerst
achter de kassa, later als pro
ductie-assistente - en gaande
weg steeds vaker in de keuken.
Het mag misschien vreemd
klinken maar de keuken is een
belangrijke plek in dit landelijk
toonaangevende theaterbedrijf.
Directeur Frans Lommerse
biedt gezelschappen die bij
hem een productie maken
graag een goed thuis. En bij een
goed thuis hoort goed voedsel.
Marijt: „Frans is ook degene die
mij flink heeft gestimuleerd. Hij
vond het goed dat ik deels in
werktijd stages liep bij restau
rants en bij een andere Haar
lemse cateraar, met wie ik nu
ook samenwerk. Bij mijn af
scheid in december heb ik een
Januari was over het algemeen
te koud maar februari gaat op
het Iberisch schiereiland en
dan vooral in Spanje de ge
schiedenis in als één van de
warmste sprokkelmaanden
ooit. Afgelopen zaterdag groei
de het kwik naar een climax
met in Alicante een topper van
27,8 graden. Je zal er maai"
overwinteren! Ook gisteren
werd het in onder meer Sevilla
weer 22 graden.
Zoals het zich nu laat aanzien
gaan ook wij een heel zachte
slotfase van februari tegemoet.
Aan de westflank van een At
lantisch hogedrukgebied, dat
zich over Europa naar het oos
ten verplaatst, ontplooit zich
begin volgende week een zuide
lijke luchtstroming. Daarin
wordt het kwik opgestuwd tot
waarden tussen de 10 en 15
graden. Tegelijkertijd staat.de
Russen een onvervalst portie
winterkou te wachten. Aan de
oostflank van het hogedrukge
bied worden namelijk grote
hoeveelheden poolkou naar het
zuiden gedirigeerd. In Scandi
navië draait het dezer dagen
eveneens om volop winterweer.
Tijdens de afgelopen nacht
heeft het in Lapland plaatselijk
zo'n 30 graden gevroren.
Een nieuwe storing die vanuit
het westen nadert raakt boven
Marijt Schaab, herkenbaar aan schort met een door Rieks Swarte speciaal vervaardigd logo, serveert uit. Aan de tafel onder anderen Paul R. Kooij,
Loes Luca en rechts met bril Guus Dam. foto renee de borst
prachtige messenset van hem
gekregen. En ik heb natuurlijk
dankzij de Toneelschuur een
heleboel contacten in de thea
terwereld."
Toch wil Marijt zich niet uit
sluitend daar op richten. „Het
is natuurlijk een heel leuke ba
sis, en ik wil ook altijd voor het
theater blijven werken, maar ik
wil me ook werken voor parti
culieren en bedrijven. Ik heb tot
nu toe alleen nog niet veel tijd
gehad om contacten aan te bo
ren. Ik heb het veel te druk.
Zoals ook het afgelopen week
einde. In drie dagen 72 eters op
drie verschillende plekken. Ma
rijt draait er haar hand niet
voor om. Kwestie van goed
plannen en goed inkopen. Vrij
dagmiddag zijn alle bood
schappen gedaan en gaat ze in
de Toneelschuurkeuken aan de
gang. Gevulde pastaschelpen,
avocado met grapefruit, gevul
de tomaatjes en champignons.
Als de acteurs zich na de maal
tijd in de kleedkamer voorbe
reiden op de voorstelling heeft
Marijt de keuken alweer aan
kant en gaat ze thuis verder met
Haarlemse cateraar bereidt maaltijden voor toneelgezelschappen
Een 77-jarige Britse man
heeft zich gisteren moeten
verantwoorden voor de rech
ter omdat hij op een dans-
middag voor bejaarden een
71-jarige man had afgetuigd.
Aubrey Powell bezorgde
Mark Lester een gebroken
neus, hoofdwonden en een
gebroken pols nadat de 71-ja
rige hem had beschuldigd
van al te vrijpostig gedrag te
genover de aanwezige vrou
wen.
De rechtbank veroordeelde
de 77-jarige vechtersbaas tot
een straf van achttien maan
den voorwaardelijk met een
proeftijd van twee jaar. Bo
vendien moet Powell het
slachtoffer een schadevergoe
ding betalen van 500 pond
(ruim 1750 gulden).
De onenigheid tussen de
twee bejaarden begon in
maart vorig jaar tijdens een
dansmiddagje voor ouderen.
Lester beschuldigde Powell
ervan de aanwezige dames
seksueel lastig te hebben ge
vallen en deelde een tik uit op
het achterhoofd van Powell.
De ruzie kon echter gesust
worden voordat het echt uit
de hand liep.
Tijdens een dansmiddagje in
september kregen de heren
het opnieuw met elkaar aan
de stok maar dit keer bleek
Powell beter voorbereid. Hij
had een vijl die in een thee
doek zat gerold bij zich en
sloeg de 71-jarige man er her
haaldelijk mee op het hoofd.
Powell toonde zich opgelucht
na de uitspraak van de rech
ter. Hij verklaarde tegenover
de Britse krant The Guardian:
„Meneer Lester zei dat ik me
bemoeide met de dames
maar ik ben een heer en so
wieso impotent. Ik hou ge
woon van dansen en een
praatje maken. Er moet heel
wat gebeuren om me op te
winden."
anp»
Geluk
JUSTUS VAN OEL
de Britse eilanden sterk in ver
val. Om die reden houden wij
het droog. Bovendien komte de
zon geregeld tevoorschijn. Na
een nacht met minimumtem
peraturen rond het vriespunt
wordt het morgenmiddag
maximaal 8-9 graden en er
waait een zwakke tot matige
wind uit zuidelijke richtingen.
Donderdag dringt onder in
vloed van een diepe IJslandse
stormdepressie een portie sub-
tropenlucht tot onze streken
door. Daarin stijgt de tempera
tuur tot een graad of 10. Wel is
het meest bewolkt met enige
regen en motregen.
Gisteren nam de bewolking
in de loop van de dag lang
zaam toe. In de aanvan
kelijk ijle bewolking de
den zich fraaie
optische ver
schijnselen
voor. In de
loop van
maandagmid
dag werd de
bewolking dik
genoeg voor
regen: in
Nieuw-Ven-
nep en in
Hoofddorp
viel 1 mm.
Ze hebben zich niet bepaald opgemaakt om uitgebreid en copieus te gaan dineren. Eén voor
één druppelen ze binnen - een aantal in badjas en met slippers aan - en bedienen zichzelf van
een kom soep. Van een gezelschap dat zich culinair laat verwennen door een cateraar zou je
op het eerste gezicht iets anders verwachten. Maar het enthousiasme is er niet minder om.
„Mmm, dat ziet er lekker uit Marijt, fijne meid", zegt Guus Dam, de ingenieur, als hij binnen
komt. Een zaterdag op stap met de Haarlemse cateraar Marijt Schaab. Plaats van handeling:
de artiestenfoyer van de Stadsschouwburg Amsterdam. Handeling: de cast van de musical Ja
zuster, Nee zuster geniet de maaltijd tussen matinee en avondvoorstelling. „Lekker hoor, kip
pensoep en er zit ook bloemkool in", roept Paul R. Kooij (buurman Boordevol).
De kinderen van een basisschool in Madgo in Kenya volgen enkele kamelen, die in de regio dienst doen als
mobiele bibliotheek. Zij dragen de kisten met boeken die worden gebruikt door vijf scholen rond Garissa,
een plaats 400 kilometer ten oosten van de hoofdstad Nairobi. foto afp Alexander joe
opening cle afvalbak in. De gelukzalige 'klonk' weer
galmde nog minuten later in mijn hoofd. Zo ongeveer
moet ook Van Basten zich gevoeld hebben toen hij, in
de EK-wedstrijd tegen Rusland in 1988 de bal vanuit
een schijnbaar onmogelijke hoek achter de keeper til
de. Dat gevoel nu, heet geluk. Er is iets gelukt, name
lijk. Totaal onverwacht. Als het mislukt zou zijn was
het absoluut geen ramp geweest, maar juist daarom:
het kwam uit het niets. Er is er is niets bijzonders voor
gedaan behalve een poging. En de beloning bedraagt
liet miljoenvoudige van de investeringen.
Nog zo eentje: in de Orinoco komt net als in de Ama
zone een bijzonder dier voor, de zoetwaterdolfijn. In
landen als Venezuela ondernemen duizenden toeris
ten dagenlange, dure trips per boot om het dier te
kunnen zien. Ik heb in mijn leven exact twee minuten
op de Orinoco doorgebracht, niet eens vanwege de
Orinoco, maar omdat mijn bus op een pont moestom
ergens naar een overkant te komen. Achteraf die van
de Orinoco. Loom leunde ik tegen de reling, liet mijn
ogen rusten op het modderbruine water, en u raadt
het al, precies onder mijn neus passeerde een school
rivier dolfijnen. Ik deed een kort dansje op het dek en
zat nog urenlang met een stralende glimlach in de
bus te genieten van het idee dat op hetzelfde moment
dozijnen korjalen met knetterende buitenboordmoto
ren overal in Venezuela voor veel geld toeristen
stroomop en stroomaf sleurden, en zonder dolfijnen
te zien. Daarna vermaakte ik mij nog uren met de
honderden dollars die ik zomaar had weten te bespa
ren, en dat geheel ongewild. Dat nu is geluk, in al zijn
betekenissen.
Nog eentje dan. Ik was met de trein naar Den Bosch
gegaan, maar vergeten te kijken hoe laat de Intercity's
teruggingen. Ik besloot ontspannen alles op zijn be
loop te laten. Als ik klaar was met mijn werk zou ik,
rustig!, naar het station lopen en vanzelf zien of er iets
richting Amsterdam ging. Die ontspanning is ook een
vorm van geluk, maar dddr heb ik jarenlang zo hard
voor moeten vechten, dat telt hier niet. Onderweg
naar het station stopte ik nog voor een broodje ma
kreel. Zonder 'eerst op de borden te kijken kocht ik
rustig een kaartje bij de automaat en zag op een per-
ronwijzer een trein naar Amsterdam aangekondigd.
Zonder mijn pas ook maar iets te versnellen, stapte ik
in. Vijf seconden later gingen de deuren dichten we
reden.
Mooier kan het niet. Geluk, zonder enige inspanning
verworven. Onder de brug over de Lek passeerde geen
verdwaalde potvis, maar ik weet zeker: op zo'n dag
had het gemakkelijk gekund.
De meeste afvalbakken, verreweg de meeste,
staan met hun open kant naar het trottoir.
Dat is logisch, afvalbakken worden nu een
maal het meest gebruikt door voetgangers,
en die lopen op het trottoir. Toch staat er
op mijn vaste fietsroute van mijn huis
naar het kinderdagverblijf één af
valbak met de open kan t naar de
weg gerich t. Waarom is niet dui
delijk, maar het feit staat vast.
De dag dat ik die ene afvalbak
ontdekte, lOerd de dag van een
intense gelukservaring. Ik fietste
richting kinderdagverblijf. Met
mijn ene hand hield ik mijn
fietsstuur vast, in de andere hand
hield ik het inmiddels afgekloven
klokhuis van een appel. En opeens
zag ik, een meter of vijf voor mij, een
afvalbak uitnodigend met zijn tien
centimeter hoge opening naar de weg toe
staan. Zonder nadenken en zonder
vaart te minderen smeet ik, schuin
over de motorkap van een aan de
stoeprand geparkeerde auto, mijn
