Kunsthandel trapt in Yenetiaanse val
Bomen als meubelstukken in huiskamer
Het gaat Al Jarreau ook om de boodschap
Cultuur Kunst
Freek de Jonge keert zich tegen
Mulisch' boekenweekgeschenk
Hundertwasser overleden
Italiaanse bende wil weer slag slaan op Nederlandse antiekbeurs
Een Italiaanse bende van kunstzwendelaars wil volgende
maand een grote slag slaan op The European Fine Art
Fair (TEFAF) in Maastricht. Dit melden Britse politie
diensten en verzekeringsmaatschappijen. Vorig jaar is de
kunst- en antiekbeurs al door dezelfde criminelen ge
bruikt om contacten te leggen met goedgelovige stand
houders. Volgens het Britse blad The Observer zijn toen
een dozijn handelaars voor ruim drie miljoen gulden op
gelicht. Zonder in details te treden heeft een TEFAF-
woordvoerster gisteren dat verhaal bevestigd.
Bassoli, een in Rimini geboren
oplichter met maffia-connec
ties. De valse graaf bood zich
aan als kandidaat-koper van
enkele stukken die hij in Maas
tricht had gezien. Ze zouden
een prachtig huwelijksgeschenk
zijn voor zijn dochter die in de
zomer in Venetië zou trouwen.
Om de bruiloft voor te berei
den, was hij in juni enkele da-
MAASTRICHT ANDRÉ GROSEMANS
De Italiaanse kunstdieven hiel
den vorig jaar in maart een
voorbeschouwing op de Maas
trichtse beurs. Handelaars die
er een stand hadden werden
bezocht door een man die zich
uitgaf voor graaf Gianfranco
Cenni. Volgens The Observer
was hij in werkelijkheid Alberto
gen in die Italiaanse stad en, als
het lukte, zou hij dan graag de
kunstvoorwerpen nog eens
zien.
Meer dan tien handelaars
trapten in de val. Ze reisden
naar Venetië, waar ze zonder
iets van elkaar te weten en met
vaste tussenpozen apart wer
den ontvangen in wat zij als de
woning van graaf Cenni be
schouwden. Eigenlijk ging het
om het paleis van markiezin de
Macchiavelli dat de bende voor
een kleine 33.000 gulden had
afgehuurd. Pas later ontdekte
de eigenaar van het gebouw dat
hij een ongedekte cheque had
gekregen.
De kunsthandelaars, die uit
verschillende Europese landen
en de Verenigde Staten kwa
men, werden onthaald door
twee jonge mannen en een
mooie blondine. Dat waren
Bassoli's zoon Andrea, zijn
schoonzoon Nicolo en zijn jon
ge Tsjechische vriendin. Het
trio loog dat de graaf helaas niet
aanwezig kon zijn omdat zijn
moeder in het ziekenhuis was
opgenomen. Of zij de stukken
misschien konden achterlaten
tot morgen. Ze kregen een ont
vangstbewijs en mochten op
kosten van de kandidaat-koper
in een nabijgelegen hotel over
nachten. Wie aarzelde, werd ge
rustgesteld met een telefoontje
van de immer gemoedelijk klin
kende graaf. En grote twijfelaars
kregen een cheque als voor
schot. De volgende dag was er
geen spoor meer van de graaf of
zijn gevolg te bekennen. En de
kunstwerken waren ook ver
dwenen. De handelaars konden
naar huis met waardeloze ont
vangstbewijzen en ongedekte
cheques.
Onder de op deze wijze ge
stolen stukken waren onder
meer oude prenten, diamanten
en Nederlandse stillevens uit de
zeventiende eeuw. Een Duitse
handelaar in antiquarische
boeken raakte vijf waardevolle
publicaties van Isaac Newton
kwijt. En een Britse gedupeerde
liet zich een meesterwerk van
Giacomo Guardi afhandig ma
ken. Het doek werd op 200.000
gulden geschat.
„De werkmethode van de
bende was misschien ouder
wets," zegt een Britse detective,
„maar wel efficiënt. Het moet
gezegd: het zijn vakmensen."
Dezelfde bron koppelt de mis
daadorganisatie van Alberto
Bassoli aan verscheidene ande-
'Er moet iets gebeuren met onze planeet'
AMSTERDAM TON OUWEHAND
Een nieuwe platenmaatschap
pij, een nieuw geluid? Voor
zanger Al Jarreau geldt dat niet.
Hij klinkt op zijn nieuwe cd
'Tomorrow Today' zoals de
mensen hem kennen. Maar er
staat wel een salsa-stuk op. Dat
had hij nog niet eerder gedaan.
„Het gaat om de boodschap."
Al Jarreau zit met een opge
ruimd humeur in een dito Am
sterdamse hotelkamer. „Ik ben
in 1994 weggegaan bij Warner.
We hebben een prachtige tijd
gehad samen. Maar we waren
allebei toe aan een nieuwe uit-
daging."
Jarreau voegt er geruststel
lend aan toe dat de bij Verve
verschenen plaat geen wezen
lijk andere muziek bevat. „De
titelsong is een salsa. Maar ik
beschouw dat niet als een
nieuw ingeslagen pad. Ik heb
zoveel Braziliaans gezongen in
mijn leven dat ik ook eens iets
Cubaans moest gaan doen. Dit
schurkt er een beetje tegenaan.
Maar ik wilde er niet alleen
maar een ritmisch feestje van
maken. Het is een salsa met een
boodschap. Een lied over de
toekomst van de wereld. Er
moet namelijk iets gebeuren
met onze planeet. Er moet een
denktank worden samenge
steld. We moeten een stel snug
gere mensen bij elkaar zetten
die zich buigen over de oplos
sing van de grote problemen.
Hoe krijgen 'we de aarde
schoon, wat doen we met de
daklozen, hoe lossen we het
hongerprobleem op? Daar gaat
dat lied over."
„Teksten zijn heel belangrijk
voor me. Misschien gek om dat
juist van mij te horen. Want ik
sta bekend als iemand die veel
scat. Pah-pah-die-doe-wah.
Maar ik bekommer me heel erg
om de woorden van een song.
Zelfs zo'n liedje als 'Boogie
Down' heeft een boodschap.
Dat gaat over dat je je kunt be
zighouden met de dingen die
wilt, maar je moet het serieus
doen. Je moet er hard voor wer
ken. 'Roof Garden' ook. Dat lijkt
misschien een vrolijke partys
ong. Maar er zitten allemaal
kleine boodschappen in."
Teksten maken op instru
mentale muziek is inmiddels
het handelsmerk geworden van
de zanger. 'Blue Rondo A La
Turque', 'Take Five', 'Spain'.
Klassiekers uit de jazz voorzag
hij van teksten. „Het is een
kwestie van jezelf in zo'n stuk
invreten. De muziek geeft een
bepaald gevoel en dat laat je
vervolgens de tekst bepalen."
Al Jarreau had het helemaal
niet erg gevonden als hij een
parttime zanger was geworden.
„Mijn hele leven zing ik al. Op
de middelbare school schnab
belde ik me suf. Maar ik heb
psychologie gestudeerd, omdat
ik aan de slag wilde als sociaal
werker. Vier jaar heb ik het ge
daan. Die combinatie van mu
ziek en sociaal werk vond ik
foto opd/albert sanches
prachtig, ik had het mijn hele zelf betrokken zijn. En toen ik
verdere leven wel willen doen. niet zo snel een andere baan
Maar ik wilde meer bij de cliënt kon vinden, besloot ik me hele
maal op de muziek te storten."
Spijt van zijn muzikale carri
ère? Geen haar onder z'n wol
len petje die naar die vroegere
periode terug verlangt. 'Zingen
is een prachtige bezigheid.' De
bijna 60-jarige Jarreau geldt als
inspiratiebron voor tal van vo
calisten. Hij wordt als voor
beeld gezien door een groepen
als Take Six, Manhattan Trans
fer, New York Voices. Zangers
als Bobby McFerrin, Brian
McKnight en George Benson
praten met ontzag over hem.
Maar hij geeft toe dat zijn stijl
van zingen ook ergens vandaan
komt. Op de vraag wie hem in
spireerden ratelt hij een onnoe
melijke lijst op. Natuurlijk Ella
Fitzgerald, Jon Hendricks, Nat
'King' Cole, maar ook Frankie
Laine. En hij schroomt niet
Beatles, Leonard Cohen, Joni
Mitchell en Bob Dylan te noe
men.
„Gek voor een zanger om
Bob Dylan bij de favorieten te
zetten? Helemaal niet. Hij is het
bewijs dat je helemaal niet
hoeft te kunnen zingen, als je
maar wat te vertellen hebt. De
boodschap moet overkomen,
die moet deugen. Daar gaat het
om. Je moet geloofwaardig zijn.
Joe Cocker is toch hetzelfde
verhaal? Hij is zeker geen Pava-
rotti. Zangtechnisch slaat het
nergens op wat hij doet. Maar
die passie is zo groot. Als je
hem 'You are so beautiful'
hoort zingen dan lopen de ril
lingen je toch over de rug?"
re kunstzwendels in Europa. De
gestolen, vaak onverkoopbare
stukken zouden via maffiakana
len gebruikt zijn als onderpand
bij grote leningen.
Volgens de Britse politie zou
Bassoli zich tegenwoordig in
Praag ophouden. Hoewel hij in
minstens vier landen wordt ge
zocht en ook door Interpol
wordt opgespoord, schijnt hij
daar een allesbehalve terugge
trokken leven te leiden. Omdat
ze informatie hebben dat de
bende van Bassoli opnieuw in
Maastricht een slag wil slaan,
roepen Britse politiediensten
en verzekeraars de kunst- en
antiekhandel op waakzaam te
blijven. „Dit zijn gehaaide ke
rels." zegt een verzekeraar,
„heel de kunstwereld moet zich
bewust zijn van deze dreiging."
Schilderfestival
Expozee op
losse schroeven
NOORDWUK
MARUKE OEN HOLLANDER
De Stichting Expozee is „zeer
teleurgesteld" over de negatie
ve reactie van de gemeente
Noordwijk op het vorig jaar ge
houden schilderfestival 'Expo
zee'. In een evaluatie-overzicht
van gesubsidieerde evenemen
ten scoort het festival uitermate
slecht. „Het evenement was
niet origineel en de toeristisch
economische waarde laag", al
dus de beoordeling. De vraag is
of de gemeente er dit jaar nog
wel een bijdrage voor over
heeft. Misschien dat een andere
locatie (Noordwijk-binnen) de
gemeente nog over de streep
kan trekken. Expozee snapt
niets van de kritiek. Volgens
voorzitter Monica van Egmond
waren de reacties van bezoe
kers en deelnemers juist posi
tief. „Wij vonden het een goed
idee om het in Noordwijk aan
Zee te laten plaatsvinden. Zo'n
manifestatie heeft wel degelijk
een zekere meerwaarde voor
het toerisme. |e laat ermee zien
dat Noordwijk meer te bieden
heeft dan disco's en patat.
Over verplaatsing van de activi
teiten naar Noordwijk-binnen
valt volgens Van Egmond te
praten. Maar Expozee kan niet
zonder de 25.000 gulden subsi
die van de gemeente. Volgens
wethouder H. van Nes maakt
het evenement nog kans op een
bijdrage als aan een aantal
voorwaarden wordt voldaan.
Cabaretier Freek de Jonge keert
zich heftig tegen het officieel
nog te verschijnen boeken
weekgeschenk 'Het theater, de
brief en de waarheid' van Harry
Mulisch. Voor het verhaal nam
Mulisch naar eigen zeggen de
ontvoering die Jules Croiset in
1987 zelf in scene zette „als uit
gangspunt."
De Jonge test dezer dagen de
show uit die hij voor een select
publiek tijdens het Boekenbal
op 14 maart zal opvoeren. De
cabaretier, die zelf ook door
Croiset met ontvoering werd
bedreigd, 'behandelt' in de
conference het boekenweekge
schenk. Volgens de NRC zegt
hij in de show onomwonden
De Oostenrijkse schilder en ar
chitect Hundertwasser is zater
dag op 71-jarige leeftijd overle
den. Hundertwasser stond
vooral bekend om zijn fantasie
rijke gebouwen. Hij creëerde
huizen waarin op alle verdie
pingen bomen en groen voor
komen en waaruit alle rechte
lijnen zijn verbannen. De door
hem beschilderde openbare
toiletten in het Nieuw-Zeeland-
se dorp Kawakawa werden zo
bekend dat toeristen speciaal
de oversteek van Australië naar
Nieuw-Zeeland maken om ze te
bezichtigen.
Hundertwasser, op 15 de
cember 1928 in Wenen gebo
ren, overleefde met zijn joodse
moeder de Tweede Wereldoor
log en liet zich in 1948 inschrij
ven voor de kunstacademie.
Maar al na drie maanden brak
hij de opleiding af en besloot
hij zijn eigen weg te volgen. Hij
zag de rechte lijn als „een in
strument van de duivel" en
koos de spiraal als alternatief.
In 1959 publiceerde Hundert-
dat het boekenweekgeschenk
moet worden verbrand in de
piste van Carré, de zaal waar de
show zal worden opgevoerd.
In een column in Het Parool
schetste De Jonge eerder al hoe
een acteur zijn eigen ontvoe
ring ensceneert en hoe een
schrijver dit verhaal mag ge
bruiken in ruil voor meewer
king aan 'rehabilitatie van de
acteur'. De Jonge eindigt met:
„Voor het geval Harry Mulisch
en Jules Croiset zich in dit ver
haal mochten herkennen, wat
voor de hand ligt, zeg ik er na
drukkelijk bij dat overeenkomst
van feiten en personen louter
op toeval berust."
De Jonge veranderde afgelo
pen week de titel van de opvoe
ring. De naam 'De Flaptekst'
wasser een beroemd geworden
pamflet tegen de rationalisti
sche school in de architectuur.
Hij ging in hetzelfde jaar als do
cent in Hamburg werken, maar
moest de opleiding alras verla
ten, nadat hij het schoolge
bouw met „oneindige spiralen"
had beschilderd. Hundertwas
ser stond ook bekend als mi
lieuactivist. Hij behoorde tot de
eerste bouwkundigen die ge
bouwen in de natuur probeer
den in te passen en nam in
1984 deel aan de protestacties
tegen de bouw van een elektri
citeitscentrale in het oosten van
Oostenrijk. De centrale kwam
er niet. Zijn affiche tegen het
project werd zeer bekend. In
1983 begon in Wenen de bouw
van het beroemde Hundertwas
ser House, een appartementen
complex dat hij had ontwor
pen.
In 1991 werd de kunstenaar
met zijn eigen museum in We
nen geëerd. Zijn onconventio
nele ontwerpen houden tot de
dag van vandaag de gemoede
ren in de kunstwereld bezig.
werd vervangen door 'De con
ferencier, het boekenweekgc
schenk en de leugen'. Mulisch
zit tijdens het optreden van De
Jonge tijdens het Boekenbal
waarschijnlijk op de eerste rij.
„Het is triest dat hij er zich niet
los van kan maken", reageert
de schrijver op de kritiek van
De Jonge, wijzend op de geën
sceneerde ontvoering en de be
dreiging. „Het boek gaat niet
over Croiset. Ik heb het verhaal
als uitgangspunt genomen. Ik
heb wel met hem gesproken en
hij heeft mij geholpen, maar het
is geen rehabilitatie."
Het boek 'Het theater, de
brief en de waarheid' verschijnt
in een oplage van 760.00U
exemplaren, de grootste oplage
ooit.
Paul de Leeuw
ambassadeur
van Rotterdam
ROTTERDAM ANP
Paul de Leeuw krijgt de rol
van ambassadeur van Rot
terdam als de stad in 2001
Europese Culturele Hoofd
stad is. Een jaar lang rpag hij
kiezen welke producties in
het Rotterdamse Luxorthea-
ter te zien zullen zijn. Giste
ren maakte De Leeuw een
deel van de programmering
van het theater bekend. Die
zal in ieder geval bestaan uit
het Amerikaanse toneelstuk
'Art'. Verder produceert hij
de musical 'Foxtrot'. Voor
deze produktie heeft hij
zichzelf de hoofdrol toebe
deeld. Paul de Leeuw, die in
Rotterdam is geboren, kon
digde aan zijn werkzaamhe
den voor de televisie op een
lager pitje zetten. Directeur
Wiegman zegt zeer tevreden
te zijn met de keuze van Paul
de Leeuw. „Hij heeft het
meest borrelende hoofd van
Nederland."
ia Expositie Wemer Brinkhof in galerie van museum Naturalis
>ds
nul'
v.l'
te
bos is een gebouw, een uil
an boombast. In het werk
Werner Brinkhof zijn die
water en wind de architec-
van het landschap. Zater-
opent in de galerie van mu-
Ijgjn Naturalis de expositie
doorliving' met zijn twee-
driedimensionaal werk:
t'o, en objecten, foto's en ge-
k v in panelen die de kunste-
I de afgelopen tien jaar ver-
fil digde.
ma ntimentaliteit ligt op de
als een kunstenaar zich
de natuur laat inspireren,
iet gevaar van ecologisch
ntwoorde zoetigheid,
denkhof idealiseert de natuur
Het bos, de bodem en het
s op de sloot zijn voor hem
i aon 'bouwmateriaal',
khof laat zien dat hij een
aan technieken beheerst,
hout kan hij alles. Houten
ilen worden gebogen en in-
rfd, waarna verschillende
1*| n lak, donkere en lichte
tinten doen ontstaan. En
hgaat de gasbrander erop.
Brinkhofs panelen ver-
nen de patronen van
dchreePte tijgerkop, een boom-
vissen of vogels. Als bo-
staan houten zuilen op
doe keurige plekken in de ex-
?nt( tieruimte. De gebogen op
lakten zijn overdekt met
pia 3nen 'n lichte en donkere
in J n. Met evenveel gemak ver-
rt Brinkhof de houtnerf in
rimpelend wateroppervlak,
Irinkplaats van een in het
plal «1 uitgespaarde tijger,
ooi nis steken de verkoolde
delen scherp af tegen het
iven sspaarde vlak, soms zijn de
,ejl chillen tussen de tinten in
jblhout heel licht en subtiel,
j wken op de vacht van een
I lard zie je soms wel en
niet, afhankelijk van hoe
uqj| icht valt. Zo is het ook met
d j diof s panelen, waar gelak-
glanzende oppervlakken
pas vanuit een bepaalde
onderscheiden van de
e vlakken.
Met vernis en een gasbrander verandert Wemer Brinkhof de kwasten in hout moeiteloos in een wateroppervlak
Natuurlijke patronen zijn de
bouwstenen waaruit zijn werk
is opgebouwd, niet alleen in de
houten objecten maar ook in de
fotocollages. De vlekken van
het luipaard komen terug in de
plekken zonlicht en schaduw
die boombladeren op de bos
grond werpen. Een andere foto
toont een bos waarin een zui
lengalerij langs de stammen
ingetekend. Brinkhof is gefasci
neerd door bomen die pilaren
zijn van een gebouw, die als
meubels in de woonkamer
staan, door dieren die van de
zelfde schors zijn als de stronk
waarop ze zitten, door ruw en
bewerkt hout. Voor een volgen
de expositie wil hij laden uitslij
pen uit de stam van een boom
en zo een manshoge kast ma
ken. Een woonkamer in de bui
tenlucht, een outdoor living.
Ook met gips en klei kan hij
uit de voeten. Een houten om
lijsting bevat een uitsnede van
een door droogte gebarsten
kleigrond, waarin heel licht de
afdruk van fossiele vissen en
bladeren zijn afgetekend. Ook
hier heeft de gasbrander het
oppervlak geschilferd en gebla
kerd. Het resultaat is zo realis
tisch dat het niet zou misstaan
naast de miljoenen jaren oude
fossielen elders in Naturalis.
Brinkhof, die in 1992 afstu
deerde aan Hogeschool van de
Kunsten in Utrecht, zoekt bij
voorkeur het bos op. Niet alleen
het bos in de Achterhoek, dat
waaruit een tijger drinkt.
foto anp
hij als zijn duimpje kent, maar
ook de oerbossen in Duitsland
en Polen trok hij in. Hoe min
der de mens ingrijpt en hekjes
plaatst, hoe beter.
'Outdoorliving' van Werner
Brinkhof, t/m 9 april, di. t/m
zo. van 12-18 uur, vanaf 26/2
van 10-18 uur (tijdens school
vakanties ook maandag ge
opend), Natuurhistorisch Mu
seum Naturalis, Darwinweg.
De toegang tot de galerie is
gratis.
Haute couture, hoogst actueel. Het Sudanese model
Benjamin draagt op de catwalk in Milaan een creatie van
Italiaanse mode-ontwerper Mariotto. Met de 'anti-Haider-
k', compleet met hakenkruis, de beeltenis van Haider en een
t mis te verstaan 'NO', maakte Benjamin gisteren haar state
ment tegen de Oostenrijkse politicus tijdens de presentatie van
herfst/wintercollectie. foto''reuters
Maltaite overleden
De Belgische striptekenaar Willy Maltaite is op 72-jari-
overleden. Maltaite, of kortweg 'Will', behoort tot de
y langrijkste Europese striptekenaars en tot de kleine groep
rtsvaders van de Belgische strip. Maltaite heeft meer dan
albums van 'Baard en Kale' getekend. Een andere be-
schepping is 'Isabel', die hij vanaf 1970 in beeld bracht.
De acteur Bram van der Vlugt is genomineerd voor
voor de beste mannelijke dragende rol in een to-
die van Niels Bohr in 'Kopenhagen', van het Noord
Toneel, geregisseerd door Peter Tuinman. Voor de
luwelijke tegenhanger van de prijs, de Theo d'Or, is Marie
uise Steins genomineerd. Zij speelde dit seizoen in 'Reigen'
i de Paardenkathedraal onder regie van Dirk Tanghe. Voor
prijs voor de beste mannelijke bijrol, de Arlecchino, maakt
n Römer een kans. Hij speelde Lebedjev in het stuk Ivanov.
dere genomineerden worden later bekendgemaakt. De to-
elprijzen worden op 5 juni uitgereikt.
lusical Cats verdwijnt van Broadway
/york» De musical Cats' verdwijnt na bijna twee decennia
het record van 7.397 voorstellingen, van het toneel in Broad
er. De prognose is dat de New Yorkse versie van 'Cats' op de
tavond meer dan 10 miljoen bezoekers zal hebben getrok-
n. De bruto winst wordt geschat op ruim 380 miljoen dollar,
ve lar de show trok de afgelopen twee jaar steeds minder be
ek; soms was het aantal stoelen in de maanden na Kerstmis
par voor de helft bezet.
Haider couture
d'Or-nominatie Van der Vlugt
