Bioboeren willen
aparte
status
Chloor- en zweetlucht straks verleden tijd
'Een
telecomverbond kun je niet als de VN organiseren'
Economie
'Het is niet de bedoeling
snel rijk te worden'
ZATERDAG 19 FEBRUARI 2000
Aantal beleggingsclubs groeit razendsnel
AMSTERDAM
ERIK VAN DER STRUIJS
Voor de buren lijkt het op
een ouderwetse verjaardag.
Tien tot twintig mensen
bellen aan, hangen hun jas
aan de kapstok en zoeken
een stoel in de woonkamer.
Koffie wordt ingeschonken
en de schaal met koekjes
gaat rond. Maar daar houdt
de vergelijking ook op.
Want anders dan op veel
verjaardagen reppen de
aanwezigen niet of nauwe
lijks over werk, huis of kin
deren. Op tafel ligt de geza
menlijke beleggingsporte
feuille. Daar gaat de aan
dacht naar toe.
Hoe heeft Heineken het de
afgelopen tijd gedaan?
Moet de koerswinst van
ASML niet eens worden
verzilverd? De aanwezigen
zijn lid van een beleggings
studieclub. Eén van de
ruim 1.150 die Nederland
inmiddels telt. Ze vermeer
deren, zoals de doelstelling
officieel luidt, gezamenlijk
hun kennis over economie
en financiën.
Platter gezegd leggen ze
per persoon 50 of 100 gul
den in en besluiten samen
over de bestemming van
dat geld. Natuurlijk met de
bedoeling geld te verdie
nen. „Maar het is niet de
doelstelling van de clubs
om zo snel mogelijk rijk te
worden", zegt directeur
mr. J. van de Watering-
Geesink van de NCVB, de
overkoepelende vereniging
van beleggingsstudieclubs.
Het idee waaide na de
Tweede Wereldoorlog over
uit de VS. Jarenlang bleef
het aantal deelnemers in
Nederland relatief beperkt.
Maar sinds 1996 zit de
vaart er flink in. Het aantal
deelnemers verdubbelde
tot bijna 14.000 mensen.
Wekelijks worden drie tot
vier nieuwe clubs opge
richt.
Van de Watering wijst op
de toenemende aandacht
in de media vpor beleggen,
de onaantrekkelijk lage
rente op spaargeld en de
terugtrekkende overheid,
die burgers noopt na te
denken over hun oude
dagsvoorziening. Minstens
zo vaak noemen deelne
mers echter de stortvloed
aan brochures, folders en
advertenties van banken en
verzekeraars. „Beleggers
zien door de bomen het
bos niet meer. In een stu
dieclub kun je de vraag op
werpen wat nu precies de
haken en ogen zijn van zo
iets als aandelenlease."
Ruim een jaar geleden
kwamen de beleggings
clubs landelijk in de publi
citeit toen bleek dat club
Dn Anwas in de Achter
hoek miljoenen guldens
had verloren door fouten
van de plaatselijke Rabo
bank. De affaire deed niet
alleen de Rabo in het stof
bijten. Het leidde ook tot
verscherpte regels van het
ministerie van financiën.
Sinds enkele maanden mo
gen studieclubs niet meer
dan 25 leden tellen, mag
per persoon maximaal
20.000 gulden worden in
gelegd en moeten de deel
nemers zelf beslissen over
hun effectenportefeuille.
Clubs die niet aan de voor
waarden voldoen, gelden
als beleggingsfondsen. Dat
betekent dat ze een ver
gunning moeten hebben
van De Nederlandsche
Bank.
In de praktijk hebben die
regels evenwel weinig of
geen gevolgen voor de
clubs aangesloten bij de
NCVB (D'n Anwas was dat
niet). Een blik in de admi
nistratie van de vereniging
leerde dat slechts vijftien
clubs meer dan 25 leden
telden. Verrassend weinig?
Nee hoor, zegt Van de Wa
tering. „Voor de meeste
huiskamers zijn vijftien
stoelen wel zo'n beetje het
maximum."
Een enquête begin dit jaar
leerde dat de beleggings
clubs vooral bevolkt wor
den door mannen van 45
jaar en ouder en die een
hogere opleiding (hbo, uni
versiteit) achter de rug
hebben. Gemiddeld bezit
ten zij voor 530.000 gulden
aan effecten. Tien procent
bezit minimaal 1,5 miljoen
gulden.
Het onderzoek bevestigde
het vermoeden van de
NCVB dat de meeste deel
nemers het overgrote deel
van hun vermogen buiten
de studieclub houden. Ge
zamenlijk beleggen doen
ze erbij. „Ze zien het als
een mooie manier om hun
mening te toetsen", zegt
Van de Watering. Ze zou
graag zien dat bedrijven
meer deden voor de leden
van beleggingsclubs. Niet
zozeer op het gebied van
zeggenschap. Dat is in eer
ste instantie meer het ter
rein van de Vereniging van
Effectenbezitters (VEB).
„Maar waarom niet eens
wat vaker een rondleiding
gekoppeld aan een goed
verhaal. Laat een bedrijf
maar vertellen wat de visie
is, hoe de toekomst er uit
ziet. Particuliere beleggers
hebben die informatie heel
graag uit de eerste hand."
Uitverkocht Unisource 'zeerprofijtelijk voor KPN'
Nieuwe regelingen zorgen voor te veel administratieve rompslomp
Woerdens bedrijf gespecialiseerd in commerciële geurstojfen
Een zwembad is niet bepaald
een plek waar het lekker ruikt.
Chloor overheerst. En in de
buurt van de kleedkamers han
gen weer andere geurtjes. Die
van zweet bijvoorbeeld. Hele
maal niet nodig, zegt directeur
D. Struijk van Senta Aromatic
Marketing in Woerden.
De reukzin is het ondergescho
ven kindje van de zintuigen,
constateert Struijk. „Tijdens
mijn heao-studie heb ik ont
dekt dat het mensen tevreden
stemt als het ergens lekker
ruikt, dat ze langer op die plek
blijven en eerder terugkeren.
Het is dus belangrijk dat op
plekken waar mensen iets bele
ven, zoals hotels en winkels, al
le indrukken op elkaar zijn af
gestemd."
Ook een zwembad is zo'n plek
waar de 'zintuigelij ke beleving'
veel completer kan. Struijk:
„Zwembaden besteden ontzet
tend veel geld aan de aankle
ding. Er worden regenwouden
nagemaakt, compleet met vis
sen en vogels. Daar hoort geen
chloorlucht te hangen. Volgens
mij kun je in zo'n ambiance
twee dingen doen. Of je neutra
liseert de overheersende geur,
of je voegt een themageur toe,
kokos bijvoorbeeld, of iets met
zonnebrand."
Het Sportfondsenbad in Amers
foort is al een eindje op streek
met het idee. Al een paar jaar
wordt via de luchtbehandeling
in de omkleedruimtes een neu
traliserende geurstof rondge
blazen. „Het is natuurlijk niet
zo fris als het er naar zweetvoe
ten en lichaamsgeuren ruikt.
Sinds we die geuren neutralise
ren, ruikt het er lekker", zegt
woordvoerder W. Houwen van
het Amersfoortse bad.
Maar langs de waterkant lijkt
het geknutsel met geuren hem
overbodig. „Net als in veel an
dere baden, wordt ons zwem
water niet alleen behandeld
met chloor. Daardoor is de
chloorlucht minimaal. Ik vind
dat het hier nu overwegend lek
ker frissig ruikt", zegt Houwen.
Ook directeur W. Wieling van
sportcomplex Merwestein in
Nieuwegein vindt het tegen
woordig wel meevallen met de
chloorlucht in zwembaden. Hij
heeft ook niet de indruk dat het
publiek zich er aan stoort. Toch
staat hij niet afwijzend tegen
over het idee om de ruimtes in
Merwestein te verrijken met
een geurtje. „Een probleem is
wel dat je in een zwembad te
maken hebt met verschillende
soorten publiek. Wat de één
lekker vindt, vindt de ander
misschien vies. En je moet ook
niet van de ene geur in de an
dere vallen; dat je binnenkomt
bij een zoetige bloemengeur en
via een citroenlucht in de
kleedkamer in een eucalyptus-
bad belandt. Het zou niet moe
ten overheersen", vindt Wie
ling.
Dat is ook niet de bedoeling
van geurpromotor Struijk. „Je
moet een geur niet zozeer rui
ken, je moet 'm ervaren. Het is
net als met kleuren; je regi
streert ze niet bewust. En drin
gen ze wél tot je door, dan is er
te veel van gebruikt. Mijn doel
is een optimale balans tussen
de zintuigen te vinden. In
Droomvlucht, een attractie in
de Efteling, wordt ook een
geurstof verwerkt. Als je die los
zou ruiken, is dat niet lekker,
maar hij maakt de sfeer van de
attractie wel completer."
Behalve de 'neutraliseren! 1
geur' en de 'themageur', ird
Struijk nog de 'functioneli b
geur'. „Bij functionele gei war
moet je een doel voor oge lerei
hebben. De omkleedruim Ie fa
zwembaden zijn schoon,
soms ruiken ze anders. Je
het schoon-idee bijvoorbf ewsl
versterken met een citroei I
Maar je kunt ook iets doei oi
mint, wat mensen die rozi evre
het water stappen, een op en r
kertje kan geven. Er is van p;
te bedenken. Het gaat ernbeid
om dat bedrijven zich be\ ikoi
worden van de functie vai Bral
ewsl
f- h
De regeldrift in de land
bouw stuit de biologische
boeren steeds meer tegen
de borst. Alle nieuwe rege
lingen, vooral bedoeld om
de kwaliteit van het agra
risch product te verzeke
ren, zorgen voor veel over
bodige administratieve
rompslomp en extra kos
ten. Erger nog is dat de re
geling de consument al
leen maar schijnzekerheid
biedt, zo menen de biolo
gische boeren.
OOSTWOLD PEET VOGELS
De koeien van de familie Bie-
mans in het Groningse Oost-
wold liggen ontspannen te her
kauwen in het stro. Sinds kort
hebben de koeien de gele oor-
flappen in, een verplichting die
al lang geldt voor alle koeien.
De grote potstal, met hooizol
der, en de hoorns van de koeien
geven aan dat het niet om een
gangbaar bedrijf gaat, maar om
een biologisch. Naast melkkoei
en zijn er ook varkens op het
bedrijf.
Riet Biemans is voorzitter van
de vereniging van biologische
varkenshouders en als zodanig
nauw betrokken bij alle regelin
gen die er voor de boeren wor
den bedacht. Zij is het imago
offensief van de gangbare land
bouw inmiddels behoorlijk beu.
„Nu hebben we weer de Keten
Kwaliteit Melk - KKM - een
boekwerkje met regels die tot
doel hebben de kwaliteit van de
melk te garanderen. Het is een
heel gedetailleerde regeling. Zo
moeten de melkstallen hele
maal betegeld zijn en worden
allerlei eisen aan de inrichting
gesteld. Er zijn al bedrijven af
gekeurd voor deelname aan
KKM omdat ze de fiets in het
melklokaal hadden gestald."
Toch is de veiligheid van de
zuivel niet goed geregeld, aldus
Biologische boeren Harry en Riet Biemans: „In de gangbare landbouw worden koeien ziek van een inenting. Dan vraag je je af waar ze mee bezig zijn." foto gpd* joris den
Harry Biemans. „Hier in de
buurt worden koeien gehouden
op grond waar jarenlang aard
appels zijn geteeld. Die gron
den zijn jaar in jaar uit behan
deld met ontsmettingsmidde
len. Die middelen gaan er nooit
meer helemaal uit. Ook chemi
sche bestrijdingsmiddelen blij
ven toegestaan. Koeien lopen in
uiterwaarden die vervuild zijn,
onder meer met zware metalen.
Ook het gebruik van de hoe
veelheid medicijnen is niet aan
regels gebonden. Je mag spui
ten zoveel je wilt, als je het
maar opschrijft."
„Je kunt je afvragen hoe het
met de kwaliteit van die melk is
gesteld. Bij de zuivelfabrieken
wordt de melk eerst gemengd
en dan pas gecontroleerd. Zo
kun je verontreinigingen ge
woon wegmengen".
De biologische boeren hikken
vooral aan tegen het gegeven
dat de regelingen zijn gemaakt
voor grote industrieel werkende
bedrijven. Alle controles en in
vesteringen jagen de kleine
boer veel meer op kosten, om
dat zij een lagere omzet genere
ren. Ook de specifieke situatie
van de biologische boeren
wordt niet erkend door de rege
lingen.
„Neem nu de bloedmonsters
die elke drie maanden van var
kens worden genomen voor de
controle op blaasjesziekte. Die
bemonstering is verplicht om
dat er tien jaar geleden een Ne
derlandse vrachtwagen in Italië,
is aangetroffen waarvan de var
kens blaasjesziekte hadden. Wij
verslepen de beesten helemaal
niet naar het buitenland. Zelfs
in het binnenland brengen wij
de beesten alleen van de boer
derij naar het slachthuis".
De bloedmonsters worden ook
onderzocht op de ziekte van
Aujetszky. „Ook dat hebben on
ze varkens niet. Officieel zijn wij
echter niet Aujetszky-vrij, want
om die status te bereiken moet
je een officieel programma
doorlopen en een certificaat
kopen van 275 gulden. Dat pa
piertje hoef ik dus niet", aldus
Riet Biemans.
Biemans neemt het de land-
bouwbestuurders kwalijk dat ze
de gangbare landbouw profile
ren als een schone bedrijfstak
waar de kwaliteit van het pro
duct en het dierenwelzijn op
hetzelfde niveau staan als in de
biologische landbouw.
„De gangbare boeren zouden
eens in de spiegel moeten kij
ken. Het is toch van de gekke
dat, wij vanuit de hele wereld
grondstoffen aanvoeren voor
onze beesten. Dat vermindert
de bodemvruchtbaarheid in die
landen. Om het evenwicht te
herstellen, zouden we de mest
naar die landen moeten expor
teren".
Het welzijn van de
reguliere landbouw is
Biemans veel slechter
biologische veehoudei
de dieren
productie op te
weerstand van
Door de
wordt het er
ter op. „Koeien mogen
baar niet meer ziek
Onze beesten hebben
ke weerstand opgebouwd
gangbare landbouw wordf
koeien ziek van een inentii
Dan vraag je je toch af wai j| u,c
mee bezig zijn." r
HOOFDDORP FRED VAN ESSEN
Voor Unisource, KPN's roem
ruchte internationale telecom
verbond, is het over en sluiten.
Met name omdat begin vorige
maand de uitverkoop werd af
gerond met de verkoop van de
Duitse service provider D Plus.
Hoewel Unisource volgens
sommigen een mislukt avon
tuur is van KPN, ziet directeur J.
Delahaije dat heel anders.
„Unisource is zeer profijtelijk
geweest", zegt de man die zich
zelf door de uitverkoop overbo
dig heeft gemaakt en opstapt.
„Misschien gaan we er nog wel
zo een opzetten. Maar dan met
een minder vrijblijvende orga
nisatie."
Met de verkoop van de Duitse
service provider D Plus voor
620 miljoen gulden aan Mobil-
Com heeft Delahaije zijn op
dracht vervuld. Unisource is
opgedeeld en verkocht. De di
recteur neemt tot april de tijd
om aan zijn laatste financiële
jaarverslag over 1999 te werken
en neemt dan 'een lange vakan
tie'.
Onlangs ging Unisource Italia
van de hand, in november de
Franse dochter Siris, in augus
tus Unisource Carrier Services.
Eerder hadden de partners
KPN, het Zweedse Télia en
Swisscom al een belang in Ar-
cor verkocht aan Mannesmann
en hun zelf ingebrachte onder
delen uil de boedel getrokken.
KPN lijfde Unisource België,
Business Networks en de Hon
gaarse belangen in Pantel en
Pannon in. Spanje ging naar
Télia.
De uitverkoop werd ingezet na
dat AT&T in dë zomer van vorig
jaar 'overliep' naar British Tele
com en Unisource achterliet
zonder Amerikaanse partner.
Dat betekende de nekslag voor
het verbond. KPN vulde het gat
met de _succesvolle_ joint ven
ture KPNQwest en door de 'sla
pende' alliantie Infonet nieuw
leven in te blazen.
Behalve KPN, Télia en Swiss
com zijn ook het Australische
Telstra, het Japanse KDD en het
Spaanse Telefonica, dat drie
jaar geleden uit Unisource weg
liep, aandeelhouder van Info
net. „Infonet kon door de band
met AT&T niet verder worden
ontwikkeld, maar heeft nu de
rol van AT&T Unisource over
genomen", zegt Delahaije.
Unisource is dus nog niet leeg.
AUCS, de erfenis van AT&T
Unisource Communication
Services, blijft in elk geval nog
drie jaar in de holding, de duur
van contracten met multinatio
nals, waarvoor het datatrans
port doet. Het bedrijf maakt dit
jaar een omzet van rond de 900
miljoen gulden met 800 werk
nemers en wordt door het eigen
management getaxeerd op '40
miljard gulden' vergelijkbare
verkoopwaarde.
Volgens Delahaije willen de
partners niet van AUCS af, om
dat het 'cruciaal' is voor hun in
ternationale dienstverlening.
Daarom is de bedrijfsvoering
ondergebracht bij Infonet, dat
vorige week in de VS naar de
beurs is gebracht. KPN verdien
de 60 miljoen gulden voor 1,5
procent van zijn belang en
heeft nog 84 miljoen aandelen
(17,5 procent) in portefeuille.
Unisource heeft sinds zijn op
leningen toch altijd bij.
Los van het geld heeft Un
ce KPN, Télia en Swisscoi
ternationaal op de kaart g
en de deur geopend naari
(opgericht door voormalij
&T-directeuren) en BellS
(de eigenaar van het onlai
overgenomen E Plus), ze
lahaije. „Unisource was
het eerste internationale |dAA/
Europese verbond, op
uitgetekend door KPN-dL'Van
teur B. Verwaayen (inmid rer^
Lucent). Met het oog opiiUng
beralisatie, waarin kleintji Wej
geen kans zouden hebbel elva
trendsetter. Het heeft KPf :htei
goede naam in de telecoc n|ai1
reld bezotgd. Het is een!) laan
sterke zet geweest."
Op het hoofdkantoor weil
nog dertig mensen. Vorig
waren dat er nog 130. „Df in w
mensen verliezen hun ba lvat
niet, van een grafstemmii
geen sprake", zegt Delah ya|
„Veel worden er beter op
goede vertrekregeling en' |n Z(i
beter betaald ander werk jpn
Vrienden zeiden tegen m :ht
wel eens meelevend: Hoe
je nog werken in zo'n bed
dat helemaal weg gaat? I
het dus niet. We hebben
korte tijd een multinatioc
gezet en een hoog rendeo laarr
behaald. We hebben eeni
leerd. Misschien gaan we
nog zo een opzetten."'
Dan wél een bedrijf meti
optieregeling voor werkn
want die had Unisource! atra
Delahaije, lachend: „Oké ;qa
een les geleerd. Dat gaan fen
volgende keer ook anders an_
doen." nooi
iter,
nemen en betrokkenheid
scheppen. Zoals KPN ook met
Qwest gedaan heeft."
De Spaanse PTT hinkt intussen
gehandicapt door Europa, na
dat eerst Worldcom partner
MCI amputeerde en vervolgens
British Telecom wegkaapte. Te
lecom Italia is uiteindelijk over
genomen door Olivetti. Als de
Italianen zich in '97 aan hun
belofte hadden gehouden en
Unisource een aandeel van 1,2
procent hadden toegekend,
„dan hadden we er nu nog 1,5
miljard gulden bij gehad", zegt
Delahaije weemoedig.
Achteraf blijkt Unisource een
dikke spaarpot voor zijn drie
aandeelhouders. De onderde
len leverden in anderhalfjaar
samen 4,4 miljard gulden op,
waarvan volgens Delahaije zo'n
2,5 miljard pure winst is. „Ze
hebben er alledrie zo'n 600 mil
joen gulden ingestoken."
De vetste kippen (Siris, D Plus
en Italia) gingen dit jaar over de
toonbank en brachten 3 miljard
in het laatje, waarvan 2 miljard
'echte winst'. Het mooie daar
van is, dat het besluit Unisour
ce op te splitsen en uit te verko
pen als een echte 'raider' pas
op de valreep werd genomen,
in plaats van verkoop in z'n ge
heel. Zo profiteert KPN volop
van de hyperinflatie op de tele-
commarict en verdient 1,5 mil
jard cash.
„Een winst op geïnvesteerd ver
mogen van zestig procent per
jaar, niet gek toch", zegt Dela
haije. Hij verwacht dat de aan
deelhouders het geld om fiscale
redenen in de holding laten zit
ten. „Als ze het nodig hebben
kunnen ze er door middel van
richting in 1991 geen cent winst
gemaakt. Vorig jaar kwam de
omzet op 2,7 miljard en het ver
lies op 384 miljoen. Bovendien
was het bedrijf een duiventil
waar de met veel bombarie
aangekondigde nieuwe 'geailli-
eerden' even snel weer uit flad
derden. Zoals Telefonica in
april '97 en STET/Telecom Ita
lia even later.
'Politieke strijd', ambtenarij en
besluiteloosheid hebben
Unisource parten gespeeld,
zegt Delahaije. In Italië en
Spanje, maar net zo goed bin
nen Unisource, waar de part
als slakken in hun huisjes te
rugtrokken. „Dat is een les",
zegt Delahaije. „Een telecom
verbond kun je niet als de VN
organiseren, dat werkt niet. Je
moet een wederzijds aandeel
„Politieke strijd, ambtenarij en besluiteloosheid hebben Unisource parten gespeeld", zegt directeur J. Delahaije van Unisource.
foto gpd roland de bruin
