D
ZATERDAG 19 FEBRUARI 2000
Geofysicus Broere veegt vloer aan met rampscenario's milieubeweging
De Tungurahua in Ecuador was in 1999 actief. De uitbarsting van één enkele vulkaan kan meer invloed uitoefenen op de uitstoot van C02 dan zes miljard mensen kunnen bewerkstelligen in honderd jaar.
ijna drie jaar is Adriaan Broere
nu terug in Nederland, maar be-
grijpen doet hij het nog steeds
niet: de hardnekkigheid waarmee vooral in
ons land het* broeikas-geloof wordt aange
hangen en verspreid. De mensheid zou bezig
zijn door haar spilzieke levenswijze het kli
maat op aarde te bederven, aldus het kern
dogma van deze 'sekte'.
De voornaamste oorzaak zou het broeikas
gas kooldioxide (C02) zijn, dat inde atmos
feer wordt gebracht door de mens zelf, met
zijn overdadige energiegebruik in verkeer en
industrie. Daardoor stijgt de temperatuur,
smelten de poolkappen, stijgt de zeespiegel,
lopen de kuststreken onder, verandert het
klimaat en geraakt de aarde in het ongerede,
menen de doemdenkers.
Terwijl er volgens Broere helemaal niets
aan de hand is, althans niet wat de broeikas-
activisten ons willen doen geloven. „Het is
allemaal gebaseerd op ongegronde wijsheid
van pseudo-deskundigen en bestuurders die
fondsen willen verwerven voor hun onder
zoeken en hun politieke stokpaardjes. Als
burger en als wetenschapper beschouw ik
het als mijn plicht daartegen te protesteren."
Adriaan Broere, woonachtig in het Twent
se Goor, is geofysicus. Hij keerde na een we
tenschappelijke carrière in het buitenland in
1997 in Nederland terug. Gedurende de afge
lopen 35 jaar werkte hij in Europa, Afrika,
Noord- en Zuid-Amerika. In 1978 stichtte hij
in Houston (Texas) onder meer een onder
zoeksbureau dat gespecialiseerd was in sa
telliettechnologie. Samen met universiteiten,
laboratoria en wetenschappelijke instituten
deed hij onderzoek op het gebied van klima
tologie en meteorologie.
Sprekend vanuit die jarenlange kennis en
ervaring stelt hij vast dat er in het doemsce
nario van de broeikas-gelovigen slechts één
gegeven klopt: de gemiddelde temperatuur
op aarde is de laatste honderd jaar met 0,5
graad Celsius gestegen. Broere: „Wat men er
echter niet bij vertelt, is dat die stijging zich
vooral heeft voorgedaan vóór 1948, terwijl de
toename van C02 in.de atmosfeer een ver
schijnsel is van de laatste veertig jaar. De
temperatuurstijging kan dus helemaal niet
daardoor zijn veroorzaakt. Sterker nog, satel-
lietgegevens van de laatste twintig jaar tonen
geen enkele aanwijzing voor een verdere op
warming, maar juist het omgekeerde: sinds
1979 heeft zich elk decennium zelfs een heel
geringe daling voorgedaan."
Er is volgens hem nog een andere reden
waarom de gesignaleerde temperatuurstij
ging niet kan zijn veroorzaakt door de toena
me van C02. Het totale C02-gehalte in de at
mosfeer (0,033 is zo laag, dat het nauwe
lijks effect kan hebben. Waterstofmoleculen
die bij verdamping ontstaan, hebben een
veel groter verwarmingseffect (60 tot 70 pro
cent).
Vulkanen
Daar komt nog bij dat de mens op de om
vang van de C02-uitstoot nauwelijks invloed
heeft. Broere: „Mensen, dieren en industrie
produceren slechts drie procept van de tota
le C02-uitstoot. Het aandeel van de mens
daarin is niet meer dan 0,0009 procent. De
rest wordt veroorzaakt door oceanen, vege
tatie, bossen, bodem en vulkanen. De uitbar
sting van een enkele vulkaan kan meer in
vloed uitoefenen dan zes miljard mensen
kunnen bèwerkstelligen in honderd jaar.
Als je bedenkt dat er zich elke dag op de
wereld gemiddeld 24 vulkanische uitbarstin
gen voordoen kun je nagaan hoe gering de
invloed van de mens is in dit systeem. De ge
vaarlijkste vulkaan is de Popocatepetl, op 48
kilometer van Mexicostad. Deze vulkaan
braakt constant wolken zwaveldioxide uit,
zo'n 17.000 ton per dag.
Op 18 mei 1980 explodeerde de vulkaan
Mount Saint Helens. De energie die bij die
uitbarsting, die zeven en een half uur duur
de, vrijkwam komt overeen met 27.000
atoombommen zoals die op Hiroshima zijn
gevallen. Met andere woorden: zelfs met het
meest verwoestende dat wij hebben, onze
atoombommen, zijn wij als mensheid geen
partij in het krachtenspel van de natuur."
- De hetze tegen C02 is dus volledig onge
grond1.
„Absoluut. C02 is zelfs een onmisbaar en
zeer nuttig gas. Het is noodzakelijk voor het
leven op aarde. Zonder C02 zouden er geen
planten en bomen kunnen leven en zou ons
voedsel niet groeien. Je zou zelfs de stelling
kunnen verdedigen dat we veel meer C02
nodig hebben? Gezien de groei van de we
reldbevolking is een grotere voedselproduc
tie nodig. Een toename van C02 kan die gro
tere oogsten opleveren.
C02 heeft verder als nuttige eigenschap
dat het samen met andere chemische stoffen
een soort schild om de aarde vormt in de
vorm van een nevelige waas en wolken waar
door de zonnestralen terugkaatsen in het
heelal en de aarde eerder wordt gekoeld in
plaats van verhit."
- Als de gemiddelde temperatuurstijging met
0.5 graad Celsius niet door C02 is veroor
zaakt. waardoor dan wel?
„De stijging maakt deel uit van een systeem
van klimaatveranderingen waarop de mens
geen invloed heeft en dat zich sinds het ont
staan van de aarde door alle eeuwen heen
heeft voorgedaan. De aarde bestaat zo'n vier
miljard jaar en uit geologisch onderzoek we
ten we dat warmere en koudere perioden el
kaar in de loop der tijden hebben afgewis
seld. In totaal zijn in die vier miljard jaren
zeven koude periodes geweest. De laatste
twee miljoen jaar zitten we in zo'n koude pe
riode.
Dit hele grote systeem vdn klimaatveran
deringen wordt voor het grootste deel be
paald door astronomische factoren zoals de
stand van de draaias van de aarde en veran
deringen in de kringloop van de aarde onder
invloed van Saturnus en Jupiter, maar ook
door allerlei wind- en oceaanstromingen.
Verantwoordelijk voor alle temperatuur
schommelingen op de aarde is de zon, in het
bijzonder zonnevlekken die in de zogeheten
magnetische velden geconcentreerd zijn en
die verlopen volgens een bepaalde cyclus
van negen tot veertien jaar. De lengte van
deze cyclus is voor 99.9 procent bepalend
voor de temperatuur op aarde. Processen op
smelten, wordt het volume niet groter, maar
juist kleiner en daalt de zeespiegel.
Het is trouwens nog maar de vraag of die
ijskappen door de opwarming van de aarde
wel smelten. Door de stijging van de tempe
ratuur zal namelijk de verdamping toene
men met als gevolg meer neerslag, die op de
polen naar beneden komt in de vorm van
sneeuw. De sneeuw- en ijsmassa's op de po
len zullen juist aangroeien in plaats van af
nemen. Recente satellietwaamemingen heb
ben dat aangetoond.
De afstand van de ijsvelden van de Noord
pool tot de kust van IJsland bijvoorbeeld be
droeg in 1999 dertig zeemijlen. Als je weet
dat die afstand in 1998 nog zestig zeemijlen
was, dan is duidelijk dat de poolkap niet is
geslonken, maar juist aangegroeid. Dat zijn
de feiten. De milieuactivisten roepen wel
steeds dat 1999 het warmste jaar van de vori
ge eeuw is geweest, maar wat ze verzuimen
te melden is dat in hetzelfde jaar in de re
gio's rond de Noordpool absolute koude-re-
cords zijn gemeten."
- Als het juist is wat u zegt, hoe komt het dan
dat zo weinig wetenschappers hun stem ver
heffen tegen de valse voorlichting?
„Dat laatste is niet juist. Meer dan zeventien
duizend wetenschappers, klimatologen en
meteorologen hebben op 1 mei 1998 de Ore
gon Petitie ondertekend waarin stelling
wordt genomen tegen de verkeerde voorstel
ling van zaken. Iets dergelijks is ook gebeurd
met een verklaring die in Heidelberg is opge
steld - en door vierduizend Europese weten
schappers werd gesteund.
Maar deze geleerden worden geboycot en
uit beleidscommissies geweerd. Sensationele
rampscenario's verkopen nu eenmaal betet
dan betrouwbare wetenschappelijke gege
vens. Het zijn vooral bepaalde meteorologen
die pretenderen het klimaat in de wereld tot
ver in de toekomst tot op de graad nauwkeu
rig te kunnen voorspellen.
- Maar waarom dringt de stem van de tegen
beweging niet door in het publieke debafi.
„Ik denk omdat het ingaat tegen de algeme
ne maatschappelijke trend. De hetze tegen
de broeikasgassen past in een onderstroom
die al veel langer bestaat en die wordt ge
voed door het idee dat elke vorm van indu
striële activiteit slecht is voor het milieu, ter
wijl er genoeg bewijzen zijn van het tegen
overgestelde. De verdubbeling van de le
vensverwachting van de mens in de laatste
honderd jaar zou zonder de industrie en de
verbetering van de welvaart niet denkbaar
zijn geweest.
Het was dezelfde anti-industrie-lobby die
in de jaren zeventig naar aanleiding van het
rapport van de Club van Rome een terugkeer
voorspelde naar de ijstijd en een uitputting
van de fossiele brandstoffen binnen vijftig
jaar. Inmiddels hebben geologen al lang en
breed aangetoond dat de reserves bij het
huidige energieverbruik al meer dan twee
honderd jaar bedragen, maar dat dringt dan
niet meer door. Hetzelfde geldt voor de we
tenschappers die vraagtekens plaatsen bij
het sprookje van de opwarming van de aarde
door ons energiegebruik.
Dat laatste was destijds het centrale thema
van de internationale milieuconferentie in
Kyoto. Het Kyoto Protocol, dat op die confe
rentie is opgesteld, moet binnenkort worden
geratificeerd op een vervolgconferentie in
Den Haag.
Nu al staat vast dat de Verenigde Staten
het protocol niet zullen ratificeren, en ook
veel andere landen niet. Die Haagse confe
rentie wordt dus een grote aanfluiting, maar
ik ben bang dat minister Pronk het wel zal
doen en het zal gebruiken als instrument om
onder de dekmantel van het milieu de
brandstofprijs Weer te verhogen."
Hennep
- Maar het verzet tegen een nodeloze verspil
ling van energie kan toch ook geen kwaad?
„Natuurlijk is daar op zichzelf niets tegen,
maar wel als aan de bestrijding van de C02-
uitstoot enorme sommen geld worden be
steed die nutteloos zijn, omdat de mensheid
de atmosfeer toch nooit zal kunnen verande
ren. Bovendien leidt het de aandacht af van
de milieuproblemen waar we wel iets aan
kunnen doen. Tien miljoen vierkante kilo
meter bomen zijn in de afgelopen jaren ver
loren gegaan door roofbouw en dat proces
gaat nog door. Er zijn vijfhonderdduizend
bomen per jaar nodig om de Amerikaanse
zondagskranten te maken en nog eens mil
joenen meer voor de jaarlijkse productie van
verpakkingsmateriaal en wegwerpluiers. De
bomen die we daarvoor gebruiken, hebben
twintig jaar nodig om te groeien. Waarom
schakelen we niet over op het gebruik van
hennep, dat vroeger ook werd gebruikt voor
het maken van papier en textiel?
De voordelen zijn talloos. Hennep heeft
maar één seizoen nodig om te groeien. En
om van hennep papier te maken heb je geen
zuren nodig, wat bij papierfabricage uit
houtpulp wel het geval is. De hennepvezel is
bovendien sterker en warmer dan katoen en
ideaal voor textielfabricage.
Met hennep kun je nog veel meer nuttige
dingen doen. Met de biomassa hennep kun
je negentig procent van de wereldbehoefte
aan methaan, creosoot, cellulose, verf, vernis
en isolatiemateriaal dekken. Meer dan dertig
procent van de hennepzaden bevatten olie
die geschikt is voor de fabricage van diesel
olie en machineolie van hoge kwaliteit. For
mule 1 race-auto's rijden op methaan. Zou
het niet een mooie taak voor de milieubewe
ging zijn om onze bomen te redden? Bomen
interesseert het niet wie of wat politiek cor
rect is.
Ook de vervuiling van rivieren, grond en
lucht door chemisch en radioactief'afval is
zo'n probleem waar wij iets aan kunnen ver
anderen. We kunnen ons beter bezorgd ma
ken over de nucleaire onderzeeërs die liggen
weg te roesten in de Baltische Zee dan in pa
niek te raken over C02 en een halve graad
temperatuurstijging in honderd jaar, die we
tenschappelijk beschouwd volkomen na
tuurlijk is."
JAN HAVERKATE
De ijskap rond de Noordpool is
het afgelopen jaar niet
gesmolten maar juist
aangegroeid. Dat hele verhaal
van de milieubeweging dat
automobilisten
verantwoordelijk zijn voor de
opwarming van de aarde is
nonsens", zegt geofysicus
Adriaan Broere (74) uit Goor.
„De invloed van de mensheid
op het klimaat is te
verwaarlozen.
Geofysicus Adriaan Broere: „Zelfs met het
meest verwoestende dat wij hebben, onze
atoombommen, zijn wij als mensheid geen
partij in het krachtenspel van de natuur."
FOTO GPD GERARD HASSING
de aarde zelf, zoals vulkanen en geisers, voor
0,1 procent."
ijskappen
- Stel dat de temperatuurstijging doorzet, wat
heeft dat dan voor gevolgen, bijvoorbeeld
voor de ijskappen op de polen en het peil van
de zeespiegel?
„Ook daarover wordt veel onzin verkondigd.
Dat bij smeltende poolkappen het zeeniveau
stijgt, is een onwaarheid die zelfs een mid
delbare scholier met een beetje natuurkun-
de-kennis kan doorzien. Ijs heeft namelijk
een groter volume dan water - denk aan het
jampotje dat knapt als het vriest. De ijsmas
sa's van de poolkappen bevinden zich gro
tendeels onder water. Als deze kappen gaan
