De man met de hamer
'De circuscultuur gaat verloren' voettocht over de we
Stalker prinses Anne gepakt
Het Gesprek van de Dag
Beleggende schoolbesturen
DONDERDAG 17 FEBRUARI 2000
TV
De eerste keer
De titel van het programma deed me er eigenlijk toe besluiten niet
te kijken. Maar toen ik zag dat de humanistische omroep verant
woordelijk was voorde uitzending, wekte 'De eerste keer' toch mijn
belangstelling. Ik kan me niet herinneren wanneer ik voor het laatst
naar de humanistische omroep heb gekeken. Het moet in de tijd
zijn geweest dat het nog gewoon het humanistisch verbond was.
'De eerste keer'dus. Precies wat je ervan verwacht. Mensen praten
over hun eerste seksuele ervaring. De stellingen (de eerste ontmoe
ting, de eerste kus, wat betekent passie voor je en liefde is...) had ie
dereen kunnen verzinnen. Maar de verhalen waren vertederend,
opzienbarend en tegelijkertijd zo gewoontjes.
In de eerste keer vertelden vier personen hun eigen verhaal. Zo was
daar Twan, een zeventien-jarige zanger in een punkband, het cir
cusechtpaar Thea en Paul (achter in de veertig) en de 91!-jarige Bets
geboren in een orthodox-joods gezin.
Was het verrassend? Ja en nee. Zou iemand van negentig een ander
idee hebben van liefde, trouwen seksualiteit dan iemand van 17?
Uiteraard. Alleen kwamen de verschillen van mening uit de onver
wachte hoeken.
Twan verhaalde dat hij alleen met een meisje naar bed ging als hij
ook van een meisje hield, terwijl Bets er een opmerkelijk ruimharti
ge mening op na hield. Twan was bedrogen doorzijn eerste vrien
dinnetje ('en het laatste dat je mij moet flikken is dat'). Bets had
haar man verteld dat hij zich best een keer bij een andere vrouw
mocht vervoegen ('want waarom zou je een man wel een gebakje
gunnen en geen andere vrouw?')
Twan stelde dat twee maanden geen seks de moeite waard was, ter
wijl Bets even liet weten dat het wat haar betreft elke dag mocht.
Kijk, dat zijn nog eens openbaringen die je bij een andere omroep
nooit zou horen.
De Britse politie heeft een 57-
jarige man aangehouden die
prinses Anne al jaren onder
liefdesbrieven en gedichten
bedelft. Hij werd opgepakt,
toen hij per auto het landgoed
Gatcombe Park van de dochter
van koningin Elizabeth wilde
binnendringen. Bernard Quinn,
vader van twee kinderen, zei tij
dens zijn verhoor dat hij de
prinses „geen kwaad wilde
doen". Hij heeft diverse keren
in een psychiatrische inrichting
gezeten. Zijn obsessie voor de
enige dochter van Elizabeth
zou in 1992 zijn ontstaan, toen
hij betrokken was bij een ver
keersongeluk.
WEER
Een vleugje winter
Gisteravond en tijdens de afge
lopen nacht trok een actieve
storing over ons land.. Ingebed
in een zeer koude bovenlucht,
op 5 kilometer was het om
streeks -38 graden, veroorzaak
te het systeem zware buien die
van hagel en sneeuw vergezeld
gingen. In Hoofddorp viel 8
mm. Vooral in het oosten van
het land was er sprake van een
sneeuwdek: hier en daar lag
zelfs een pak sneeuw. Zo werd
vanuit het Gelderse Brummen
gewag gemaakt van maar liefst
8 centimeter. In Waddinxveen
was het kort na 21.00 uur even
helemaal wit. Een vleugje win
ter dus in een tot nu toe uiter
mate zachte sprokkelmaand.
In onze regio viel het voor de
tijd van het jaar ongebruikelijk
zware onweer op. Er werden
tussen 20.00 en 23.00 uur talrij
ke bliksemontladingen waarge
nomen. Ook de wind blies een
geducht partijtje mee. In Den
Haag kwam het tot een wind
hoos en in ljmuiden werd kor
te tijd windkracht 9 gémeten.
In stoten kwamen daar uit
schieters voor tot 93 kilometer
per uur.
Met een westnoordwestelijke
hoogtestroming trekt morgen
een nieuwe depressie naar de
Noordzee. Fronten van het la
gedrukgebied veroorzaken veel
bewolking en enige tijd regen,
mogelijk voorafgegaan door
sneeuw. De temperaturen lo
pen geleidelijk op naar maxi
maal 6-7 graden in de middag.
De wind waait eerst uit het zui
den, later uit het westen en is
meest matig van sterkte. Zater
dag blijft het overwegend be
wolkt met kans op regen of en
kele buien. Zondag nemen, on
der invloed van een hogedruk-
zone boven de Britse eilanden,
de neerslagkansen af. Er zijn
dan ook perioden met zon:
vooral in de kustgebieden. De
wind waait op zondag uit
noordelijke richtingen en de
aangevoerde lucht is minder
zacht.
De eerder aangekondigde
aanvoer van luchtmassa's uit
de subtropen wordt waar
schijnlijk verdaagd naar
midden volgende week.
Het blijft tijdens de laatste
week van februari
aanhoudend wissel
vallig. Compleet zo
mer is het in het zui
den van Spanje met
maxima tot ruim 25
graden.
COMMENTAAR
Politici buitelen over elkaar heen in hun verontwaardiging over de
beleggingsactiviteiten van zo'n zeventig schoolbesturen. Er is zelfs
al een vergelijking getrokken met de Ceteco-affaire, de geheime
bankiersactiviteiten van de provincie Zuid-Holland.
Die vergelijking gaat echter niet op. De provincie Zuid-Holland
speelde bankier door geld te lenen en tegen hoger tarief weer uit te
lenen. De schoolbesturen daarentegen hebben een deel van hun
eigen vermogen belegd. Een weer kleiner deel daarvan (in totaal
vijftig miljoen gulden) is in aandelen gestoken, waarmee beleg
gingsrisico wordt gelopen. Over die beleggingen is door de bestu
ren bovendien nooit geheimzinnig gedaan. Ze waren terug te vin
den in jaarverslagen. Het ministerie van onderwijs was op de
hoogte en had kennelijk geen moeite met de gelopen risico's.
De risico's die tot nu toe zijn gelopen, moeten ook niet overdreven
worden. De grootste belegger onder de schoolbesturen is de Bra
bantse vereniging Ons Middelbaar Onderwijs (OMO). Die vereni
ging bestuurt vijftig scholen en heeft jaarlijks 600 miljoen gulden te
besteden. OMO heeft in totaal 85 miljoen gulden - een kwart van
haar vermogen - belegd, waarvan het grootste deel in niet risico
dragende obligaties. Twee jaar geleden werd twintig miljoen gul
den in aandelen gestoken. Die zijn nu dertig miljoen waard. Zelfs
als de beurs volledig instort, is OMO nog maar een klein deel van
haar vermogen kwijt.
Dat bijzondere schoolbesturen kunnen beleggen, vloeit voort uit
de vrijheid van onderwijs die is vastgelegd in de Grondwet. Daar
door hebben ze het recht hun budgetten zelfstandig te beheren. Of
ze hun eigen vermogen - dat geen rijksgeld is - op een spaarreke
ning zetten of beleggen, mogen ze zelf weten. De overheid kan
weinig anders doen dan er op toezien dat de rijksgelden in onder
wijs worden gestoken en niet worden belegd.
Het is dan ook logisch dat minister Hermans niet staat te trappe
len om een nieuwe schoolstrijd aan te gaan om harde maatregelen
te kunnen nemen. Veel verder dan het instellen van een gedrags
lijn voor scholen of het opperen van een 'beleggingsstatuut', kan
en wil hij niet gaan. De hele affaire lijkt daarmee te eindigen als
een storm in een glas water.
Uri Geiler: 'Ik doe niks, je doet het zelf
Lange tijd heeft Uri Gelier (53) zich afgevraagd waarom hij lepels kon buigen, kapotte horloges weer kon la
ten tikken en de gedachten van mensen kon lezen. Wat moest hij daar in vredesnaam mee? Nu weet hij dat
hij middels zijn buitengewoon krachtige telepatische en psychokinetische gaven zijn medemensen iets kan
duidelijk maken: de kracht van de geest. „Jullie denken dat ik iets bijzonders ben. Welnee, iedereen heeft
deze krachten. Ik ben niet uniek. Jullie kunnen allemaal een lepel buigen of jezelf genezen. It's all in the
mind. Doe maar een proef. Neem een kapot horloge in je handen. Tel tot drie en roep: werk! Roep het met
al je wilskracht. En je zult zien: het wérkt!"
'The power of the mind' was
het thema van de lezing die
Gelier gisteravond in Amster
dam gaf. Hij staat niet meer zo
vaak voor een grote zaal, vertel
de hij zijn publiek. Waarom
ook? Na een straatarme jeugd
in Tel Aviv is hij inmiddels rijk
en wereldberoemd. Hij hoeft
niet meer zo nodig, behalve
dan om mensen keer op keer
duidelijk te maken: ook jij kunt
dit bereiken, als je de krachten
van je geest gebruikt. „Je maakt
je eigen geluk door positief te
denken en je te concentreren
op iets dat je werkelijk wilt."
Geiler werd zich al op jonge
leeftijd bewust van zijn krach
ten. Als vijfjarig kind speelde hij
buiten, toen het opeens angst
aanjagend stil werd om hem
heen. In de lucht zag hij een
lichtgevende, pulserende bol.
Vervolgens verloor hij het be
wustzijn. „Ik denk dat het een
ontmoeting was met een hoge
re intelligentie", zegt hij nu.
Een paar maanden later zat hij
soep te eten. „Opeens boog de
lepel. Ik was niet eens zo ver
baasd. Wist ik veel, ik dacht dat
iedereen dat kon. Maar mijn
moeder begreep er niks van.
Toen werd me duidelijk dat ik
kennelijk iets uitzonderlijks had
Vanaf dat moment waren zijn
krachten ontketend. Op school
manipuleerde hij de wijzers van
de klok, zodat de tijd letterlijk
voorbij vloog. Door zich te con-
centereren op het achterhoofd
van de jongen die voor hem zat
wist hij de antwoorden op zijn
rekensommen. Klasgenoten
vonden Gelier een freak. Regel
matig werd hij in elkaar gesla
gen.
Eigenlijk is zijn hele leven een
aaneenschakeling van rariteiten
geweest. „Mijn stiefvader had
een hotel waar veel voetbaltrai
ners verbleven. Ik deed soms
gedachtenspelletjes met ze.
Hoe ik dat voor elkaar kreeg,
wilde een van hen weten. En of
ik dat niet op zijn voetbalteam
kon uitproberen. Daar stond ik
als twaalfjarige in een kleedka
mer vol mannen."
„Eerst ging ik maar een lepel
buigen om een beetje indruk te
maken. Vervolgens praatte ik
op ze in. 'Jullie gaan winnen
vandaag', hield ik ze voor. Ie
dereen werd razend enthousi
ast. En vervolgens wonnen ze
alles wat er te winnen viel. De
trainer dacht dat ik dat voor el
kaar had gekregen. Nee, ik gaf
ze alleen maar zelfvertrouwen
en geloof in hun eigen kunnen.
Ik deed niet meer dan een sim
pele oefening."
Kennelijk waren zijn krachten
dan toch nog ergens goed voor,
dacht de jonge Gelier, die zich
zelf al helemaal zag staan als
trainer. Maar de voetbaltrainers
maakten plaats voor agenten
van de Mossad. „Spion worden.
Een soort James Bond. Dat leek
me wel wat." Geiler volgde een
militaire opleiding, totdat die in
1967 werd doorknrist door de
Zevendaagse oorlog.
Na de oorlog werkte hij een
tijdlang als fotomodel. „Op een
dag zei ik tegen een fotograaf:
geef eens je sleutels. En ik boog
ze om met mijn vinger. De foto
graaf werd helemaal gek toen
hij dat zag. 'Kom vanavond op
mijn feestje en laat dit zien aan
de mensen', zei hij. Ik zag een
mooie kans om wat extra geld
te verdienen."
Zo trok Geiler van feestje naar
feestje. Zijn doorbraak kwam
toen hij op een avond premier
Golda Meir ontmoette en haar
strikte voor een telepatisch ex
periment. Ze moest zich terug-
Uri Geiler Jullie denken dat ik iets bijzonders ben. Welnee, iedereen
heeft deze krachten. It's all in the mind." foto pr
trekken op de wc en een teke
ningetje maken. Met behulp
van zijn geestesvermogens re
produceerde hij haar krabbel,
een davidsster. Zijn kostje was
gekocht. „Ik werd een landelij
ke beroemdheid. Moet je voor
stellen, ik kwam uit het niks.
Overal hingen posters met mijn
naam. Ik gaf shows in het hele
land. Van heinde en verre kwa
men mensen met van alles aan
zetten. Niet alleen kapotte hor
loges, maar ook wasmachines
en vaatwassers. Dan riep ik: we
tellen tot drie en vervolgens
roepen we hard 'werk!'. En alles
werkte weer."
Nog steeds begreep Gelier niet
wat er precies gebeurde. „Ik
dacht dat ik een soort onzicht
bare energie of zoiets doorgaf.
Nu begrijp ik dat de mensen
zelf ter plekke hun kapotte
spullen repareerden, puur door
hun eigen wil."
Maar uiteindelijk werden de za
len steeds leger„Het publiek
raakte op me uitgekeken. Ik was
geen illusionist met een werve
lende show."
In 1971 was Geiler weer terug
bij af. Zijn 'redding' kwam in de
vorm van de Amerikaanse in
lichtingendienst CIA, die zeer
geïnteresseerd was in experi
menten met de geest. Gelier
werd uitgebreid getest. „Ik had
niet zo snel in de gaten dat de
CIA dit soort krachten voor ne
gatieve doeleinden wilde ge
bruiken. Ik voelde me reuze ge
vleid." De ommekeer kwam
toen Geiler in een kamer werd
gebracht met een varken. „Ik
moest het dier met mijn geest
doden. Toen ben ik weggelo
pen. Ik laat nooit meer weten
schappers met me sollen."
Gelier heeft nog steeds moeite
om mensen duidelijk te maken
dat ook zij kunnen wat hij kan.
En dat het niet Gelier is die een
kind geneest of iemand de lote
rij doet winnen, maar niemand
anders dan de betrokkene zelf.
„Een Engels tijdschrift publi
ceerde ooit een oranje cirkel bij
een interview met mij. Bij de
cirkel stond: raak 'm aan om
11.00 uur en er zal iets onge
looflijks gebeuren. Nou, er ge
beurden ook ongelood e
gen. Mensen werden b en
kregen opeens een erfi pr
wonnen de loterij. Noe
op. De oranje cirkel we
hype. Er verschenen ki n
met oranje cirkels. Ikk |or
zenden reacties uit de:
reld. 'Meneer Geiler, hi
Ik vond het bizar. Nate
had die cirkel geen ma 10
kracht. Denk even serie
wordt echt niet beter d
een cirkeltje te wrijven rig
doet het zelf. Wanneer «di
hart en ziel denkt date ie£
sitiefs in je leven gaat^ j.j;
dan gebeurt het ook. Z de
is maar een stukje gen aJ.
Dat geldt ook voor mij er
denken dat ik het doe,
ben slechts een hulpm
laat mensen geloven in
en hun eigen krachten
ze zelfvertrouwen
„Mijn boodschap is sii rq,
leven is te kort om het]-
spillen. Wees positief,
tisch en lach eens watfcai
Maar bovenal: geloof ii
De zaal hing bijna drie
Gellers lippen. En het! V(
uitblijven, natuurlijk w
experiment. Of we een ei
in onze hand wilden m an
drie tellen en vervolgei n(
'buig' wilden roepen,
moesten we ons er nieii.
voorstellen, waarschin 1)
Ier. „Soms gebeurt en
Maar zie daar: een dan jd
publiek hield een verb sir
sleutel omhoog. „Hoei 0i
vanavond mijn huis bi
wilde ze weten. Geiler
haar gerust: „Ik heb allen
hamer bij me."
MARGOT KLOMPMAKER
Het gaat niet goed met het Ne
derlandse circus. Daarom heeft
Joop Teuteberg, eigenaar van
het Dordtse Circus Royal een
zwartboek samengesteld, dat
hij vandaag aanbood aan
staatssecretaris Van der Ploeg
van cultuur. „Nu kunnen we
nog ingrijpen, straks is het Ne
derlandse circus kapot."
Voor hemzelf is het al te laat. In
september vorig jaar viel het
doek voor zijn reizende circus,
dat zijn voorouders eind vorige
eeuw begonnen en dat zijn ou
ders tot 1954 voortzetten. Zelf
blies hij het in 1994 nieuw leven
in, maar eind vorig jaar was het
afgelopen. Reizen bleek financi
eel geen haalbare kaart meer.
Zijn jaarlijkse kerstcircus in
Dordrecht mag dan bloeien en
elk jaar meer bezoekers trek
ken, maar het circus reist dit
jaar niet meer door het land.
„En dat doet pijn," zegt Teute
berg.
Oneerlijke concurrentie uit het
buitenland, falend overheids
beleid en simpelweg, omdat er
te veel kaf onder het koren is in
circusland, zijn de zaken die
hem de das om hebben gedaan.
Maar ook andere goede Neder
landse circussen hebben moei-
Joop Teuteberg: „Er moet een
subsidiepot komen." foto gpd
niels van der hoeven
te het hoofd boven water te
houden. Daarom besloot Teu
teberg de alarrrddok te luiden.
Want het zou doodzonde zijn
als de echte Nederlandse cir
cuscultuur door het faillisse
ment van de enkele nog overge
bleven zeer goede circussen
zou verdwijnen.
Het is voor hem makkelijker nu
zijn mond open te doen, omdat
hij gestopt is, erkent Teuteberg.
Andere circussen zijn daar
voorzichtiger in, want die zijn
nog te zeer afhankelijk van al
lerlei overheden. Van gemeen
ten bijvoorbeeld, die allemaal
hun eigen beleid ten aanzien
van circussen mogen voeren.
Teuteberg: „Die bepalen bij
voorbeeld of je het jaar erop
weer mag komen. Het kan zijn
dat je tien jaar moet wachten
voor je weer aan de beurt bent.
Zo kun je dus geen vast publiek
in die steden opbouwen."
Ook de landelijke overheid
maakt het de circussen knap
lastig. Bijvoorbeeld door de Wet
Arbeid Vreemdelingen. Die
maakt het contracteren van
buitenlandse acts tegenwoordig
niet alleen tot een enorme pa
pierwinkel, maar ook tot een
vrijwel onbetaalbare grap, be
toogt Teuteberg. Ook laat het
rijk de oneerlijke concurrentie
door buitenlandse circussen op
zijn beloop.. „Die treden drie
maanden op in Nederland en
gaan dan een weekje de grens
over. Zo betalen ze geen belas
ting. Wij wel." Teuteberg pleit
dan ook voor uniforme regelge
ving in EU-verband.
Het klimaat in Nederland is
verre van circusvriendelijk,
vindt de Royal-directeur, die
daarbij direct toegeeft dat er
ook in de circuswereld zelf te
veel kaf onder het koren is. Wat
hem als telg uit een circusfami
lie het meest steekt, is dat men
sen zonder die achtergrond
zich zomaar kunnen uitgeven
voor circusartiest. „Voormalige
automonteurs die een rode
neus opzetten en flapschoenen
aantrekken en dan zeggen dat
ze clown zijn. Maar zo zo ge
makkelijk werkt het niet. Een
circus is geen bedrijf, een circus
is artiestendom, liefde, en kei
hard werken voor weinig. Een
roeping." Daarom moet er, net
als in sommige andere landen,
ook in Nederland een subsidie-
pot komen voor kwaliteitscir
cussen die werken onder con
troleerbare omstandigheden..
„De waterverf valt er dan van
zelf af."
Teuteberg rekent wat dat be
treft op van Van der Ploeg. „Ik
hoop dat de staatssecretaris
door dit zwartboek waldcer
wordt en ingrijpt. Nu kan het
nog, straks is het Nederlandse
circus kapot."
Uitgezwaaid door familie en
vrienden vertrok Petra Baas uit
Krimpen a/d IJssel gisteren
vanaf de Van Brienenoordbmg
in Rotterdam voor haar voet
tocht over de wereld. Over een
jaar of acht zal zij, hoewel enke
le keren door tussenstops on
derbroken, weer terugkeren.
Jarenlang spookte het plan al
door haar hoofd, maar vorig
jaar werkte ze het voor het eerst
serieus uit en nam ze zich voor
het daadwerkelijk ten uitvoer te
brengen: een voettocht rond de
wereld. En nu is Petra Baas dan
op weg, met slechts een tentje
en de hoogst noodzakelijke ba
gage in haar rugzak om naar
verwachting over acht maan
den haar eerste tussenstop Is
tanbul te bereiken. De 36-jarige
inwoonster van Krimpen aan
den IJssel, die zich benauwd
voelt 'onder het juk van de sa
menleving' is blij dat ze heeft
doorgezet. Ook al heeft ze daar
voor alles overboord moeten
zetten. „M'n huis, m'n baan, al
les. Als ik over twee maanden
zou stranden en terug kom, heb
ik helemaal niets meer."
De eerste etappe voert Petra
(die Azië uit de route heeft ge
schrapt, omdat ze daar te veel
problemen zou ontmo 0rt
tot Istanbul, zo'n
ter.
Na aankomst in Istanl
Petra terug naar Nedei lSr
ongeveer een maand 1 ria
ze naar Vuurland op h n0i
lijkste puntje van Zuid
ka. Van daar uit wil ze
half a twee jaar noordi u
naar Colombia lopen.
eerst direct vanuit Ista |k_
doorreizen, maar ik d( iet
meer kans heb om dei
tocht te volbrengen al1 >en
kan opladen. In één ke ;d;
jaar wegblijven is denl eu'
goed." lak
Na Colombia volgt ere svi
een rustpauze in Nede ;Z;
daarna is het traject Pi w;
Alaska aan de beurt, ei en
waar ze drie jaar overt gei
doen. Na een derde tu
in Nederland gaat het
gens vanuit Alaska naz
York, waar ze het vliej
neemt naar Schotland
daar uit is het dan noj
een peulenschilletje n
wich om de boot naar
Holland te nemen eni
terdam te wandelen.
De mooiste tijd van je leven
Een tijdje geleden beleefde ik in een disco in Genève
een groot jaren zestig feest. Kleding uit die tijd was ver
eist, en dat was in mijn geval geen probleem: veel had
ik nog bewaard. Dat bleek ook bij andere feestgangers
het geval te zijn. We deelden lacherig de potsierlijkheid
van onze uitdossingen met elkaar: de strakke belijning
van de kleding, de knallerige kleuren, de flowerpo-
werfrutsels. de getoupeerde haarlakkapsels, en ook on
ze door de tijd geëtste hoofden boven de kleding die
was aangeschaft toen we nog jong waren.
Melig en uitgelaten kwamen we de disco binnen, ont
snapt als we ons voelden aan de leeftijd en de stress
van ons huidige bestaan. Maar we waren niet
voorbereid op de zweefduik terug in de tijd die
we vervolgens namen, de immense nostalgie
die ons overrompelde, en de effecten van ge-
lukshormonen die het terug-naar-toen die
avond tot zo'n betoverende ervaring maak-
lk heb de sterren van de hemel gedanst
op al die jaren zestig platen, waarvan ik
de teksten feilloos kon meezingen, en tot
mijn grote verbazing herkende ik prak
tisch alle fragmenten van films en jour
naalbeelden uit die periode die voortdu
rend op gr ote schermen werden geprojec
teerd. Ik wist de titels, de namen van ac
teurs en politici, de gebeurtenissen, de
jaartallen, vaak al bij de eerste beelden.
Mijn man overkwam precies hetzelfde, al
strekte zijn gedetailleerde kennis zich ook
uit tot auto s en vliegtuigen uit die tijd.
Het was een wonderlijke, aangrijpende en>aring; alsof
we nog maar gisteren uit onze jeugd waren gestapt. En
al onze vrienden en kennissen waren op slag vrolijke,
gelukkige mensen geworden die vergeten waren wat
het lei>en hen had aangedaan. Zelfwas ik vooral geïn
trigeerd door de geheugenkwestie. Hoe was het moge
lijk dat ik alles uit die tijd nog zo goed, messcherp en
gedetailleerd wist? En waarom geeft de jonge volwas
senheid met terugwerkende kracht de begoochelende
sensatie van de mooiste tijd van je leven?
Het antivoord op die vragen vond ik in een artikel van
de Amerikaanse geheugen psycholoog dr. David Rubin,
die er een onderzoek naar heeft gedaan. Het gevoel dat
vroeger, toen je jong was, alles leuker, spannender en
beter was, is een universele overtuiging bij ouderen.
Puberteit en jonge volwassenheid blijken de lievelings
periodes van het menselijk geheugen te zijn, het zijn
inderdaad 'onvergetelijke jaren'.
Al eerder hadden geheugenpsychologen ontdekt dat er
een 'geheugenpiek' bestaat voor persoonlijke gebeurte
nissen die mensen tussen hun tiende en dertigste jaar
hebben beleefd. De informatie uit die tijd is het ge
makkelijkst te activeren bij personen vanaf een jaar of
vijfenveertig. Dat geldt voor quizachtige vragen over
bekende televisieseries, films, tophits, auto's, bekende
generatiegenoten en wereldnieuws die controleerbare
herinneringen losmaken. Wanneer mensen wordt ver
zocht over de vijf belangrijkste ervaringen of gebeurte
nissen uit hun leven te vertellen, dan blijken de meeste
van die ervaringen uit de periode tussen de tien en de
dertig jaar te stammen.
Dat verklaart nog niet zonder meer waarom mensen
zulke sterke herinneringen hebben aan die tijd, Was
het omdat zij toen op eigen, jonge en sterke benen een
hele nieuw levenslandschap betraden waarin alles nog
mogelijk leek? Waarin ze veel dingen voor het eerst
gingen doen: voor het eerst naar de bioscoop, het eerste
feestje, voor het eerst verliefd, voor het eerst zelf op va
kantie. voor het eerst op kamers? Bepaalt die eerste
keer de scherpte van de herinnering en de intensiteit
van de gevoelens?
Wellicht is er ook nog een andere verklaring namelijk
een evolutionaire. Want in de periode van jonge vol
wassenheid moet een mens een partner zien te vinden.
Hij of zij is dan niet alleen lichamelijk het mooist en
het sterkst maar kennelijk werken zijn hersenen en
zijn geheugen dan ook optimaal om de juiste partner
te vinden. Met het doorgeven van de best mogelijke ge
nen is het behoud van de soort gediend.
Hoe dan ook: de jonge volwassenheid is een zeer speci
fieke, afgebakende periode in de tijd, met een duidelijk
begin en een duidelijk einde, met veel grote en meesle
pende ervaringen, terwijl de periodes daarna vaak veel
diffuser verlopen. Het leven neemt zijn loop, en hoe in
teressant en bevredigend die loop ook is, je wordt een
routinier met eelt op je ziel. En ook al heb je nu, veer
tig, vijftig of zestig jaar oud, het leven dat je op je tivin-
tigste dolgraag later gehad zou willen hebben, de pa
radox blijft dat het toen de mooiste tijd van je leven
was. Omdat je nog klaterkracht had, onbevangen was
en vol venvachting. Ik hoef die tijd niet over te doen,
maar ik word er wel graag aan herinnerd.
HELEEN CRUL
MENSELI
De Haagse topkok HENI
BERG gaat koken voorJ
CHIRAC. Dat doet hij ir
ciaal geïnstalleerde keu
naast de Trèvezaal op h
nenhof. De Franse pres
op maandag 28 en dins
februari op staatsbezoel
derland is, krijgt tijden
Savelberg bereide offici
ringslunch ,,een terrine
groenten en geconfeite
lever en als hoofdgerec
de Noordzee-tarbot mei
Met Hollandse aardappf
dus Savelberg, die werd
digd door het ministerie
gemene zaken. De uitm
aan een topkok om te k(
een staatshoofd op bezo
derland is uitzonderlijk,
één keer eerder is er eei
van buitenaf uitgenodig
een belangrijke ontvang mei
geringsniveau. Op de Eu
1991 in Maastricht ston
Spijkers in de keuken.S er»
is zeer vereerd met de o: Jr
en komt ervoor terug var
vakantie in Frankrijk.. D u-r<
die in Voorburg zijn eige
rant-hotel met Michelin *lu'
heeft, kookt zelf. „Voor
mensen: de Franse pre.: b
zijn entourage en de Ne
se regering."
