Tn Bedrijf
'Pas op, de bordjes zijn geteld' !!f!:::ie'Vader
Mijn leven zonder haar
Leiden Regio
Werk genoeg
tyor professionele
autopoetsers
I'd
ÉRDAG 17 FEBRUARI 2000
n over de dood is niet gemakkelijk. Erover schrijven net zo min. Twintig mensen uit de
e regio stuurden een verhaal in voor de schrijfwedstrijd van de Stichting Issoria, die
t voor een hospice, een sterfhuis. Daar was lef voor nodig, want ze beschreven stuk voor
etl een persoonlijke ervaring met afscheid nemen van een geliefde. Een jury, met daarin pas-
he larinus van den Berg en de Leidse wethouder Hans Baaijens, koos deze week de mooiste,
ee rijpendste verhalen. Het Leidsch Dagblad publiceert drie ontroerende epistels. Gisteren
nnen we met het winnende verhaal M'n opa van mevrouw. H. van Diemen uit OegstgeesL
Vandaag: Mijn leven zonder haar van Magda Römgens uit Leiden.
V
ep ik door mijn huis. Mijn kinderen waren
hooi, hun vader naar zijn werk en ik ver
der houvast, De deur waarachter zij had
liggen hield ik angstvallig op slot. Haar
met een nieuwe, door mijzelf beklede
[jxfde ik niet meer in. In de andere kamers
ik het verdriet als een wurgslang om mijn
lipen, huilen ging niet meer en opruimen
q als een automaat.
o'n ochtend heb ik mijn fiets gepakt. Als
"nde zat ik op mijn zadel en trapte mezelf
die met pijn geladen omgeving. Ik vond
terug naast haar grafje, een plek van 60 bij
i Ik zag haar naam in simpele letters uit-
ven in de licht-marmeren steen. Hier
tik haar naam uit te spreken met de warm-
k haar had willen geven, hier kon ik zeg-
ik haar miste, hier werden mijn tranen
oer waarmee ik hoopte haar te bereiken,
ilde pijn zakte en er gebeurde wat mij al
tas overkomen: ik zocht een plekje om te
n ik vertelde haar hoe het thuis ging, wat
isjes deden en wat haar vader aan tafel
Ik sprak over wassen en strijken en over
ls die haar en nu ook mij gezelschap hiel-
nam viooltjes en ijsbloemen met hun
ide kleuren en rangschikte ze opnieuw in
e die haar rustplaats geworden was. Een
van kalmte spreidde zich heel langzaam
heen en ik kon weer een stukje van de
zien, terwijl ik intens voelde dat ik dat
it haar had willen delen,
ireemde gewaarwording maakte zich deze
eester van mij. Ik voelde dat ik haar niet
as, er bestond een band ik wist alleen niet
aar aanwezigheid in mij, in mijn hart, in
ïest, maakte dat ik op kon staan en mijn
in opzoeken. Ik wist niet precies wat ik
laar nu was ik zeker geen gevaar meer op
In een rustig tempo reed ik door, ik zag
ïen langs het fietspad, registreerde kool-
i boterbloemen en bij een rand met witte
:ten stapte ik af Ik zag een tuinderij, een
nanege en in de verte wist ik 't eiland van
lick, waarop toen nog een een simpele
raam stond. Ik was in de buurt van land-
uyvenvoorde. Ik plukte een bos margrie-
reed daarmee over de oprijlaan naar het
tige park. Ik reed en reed, een zijde-zach-
d verkoelde mijn door tranen opgezette
roost gleed over mij heen als de arm van
iefde.
ddi e stemming vond ik een bankje in de om-
van drie bomen. Een bank zonder leu-
1 g< iissen het groen door schemerde een flink
>vei i waar wat schapen graasden. Draaide ik
dgi dan zat ik midden in de beplanting van
i. Ik zat daar blij te zijn als een klein kind,
zon, de bomen, het uitzicht, blij met
uid van water dat ergens in de verte kab-
)lij met de margrieten in mijn hand.
•te as niemand om mij heen, alleen ik zat op
J^i Een rubriek voor zakelijk nieuws uit de regio.
Telefoon: 071-S3S6426, Fax: 07f-S321921.
tetam 2000 bloeiende onderneming
dat bankje met de aanwezigheid van mijn dode
meisje in mijn hart. "Van God gekregen" hadden
wij haar genoemd. En nu al was zij er niet meer.
Plotseling wilde ik iets doen. Ik zakte op mijn
knieen bij een van de bomen. Met mijn handen
groef ik een kuil. Ik huilde niet, ik voelde geen
pijn, ik groef en woelde in de aarde. Een voor een
legde ik de maagdelijk-witte margrieten in het
zwarte gat, ik streelde ze en dacht nog met Hol
landse nuchterheid: „Goed, dat niemand dit ziet,
anders verklaren ze me rijp voor opname." Rus
tig zat ik daar en heel langzaam bedekte ik ze met
aarde. Ik heb naar wat grasplakken gezocht, naar
takken en blaadjes en daarmee probeerde ik het
verse graf te verdoezelen.Toen riep ik mijn doch
tertje, ik gebruikte haar naam en ik voelde hoe
dichtbij zij was zonder haar lijfelijke aanwezig
heid. Ik had opnieuw haar lichaam begraven,
maar haar aanwezigheid in mijn leven hoefde ik
niet uit te wissen. Als ik in mijn geest met haar
kon praten, dan kon ik ook over haar praten, zo
als ik sprak over mijn levende kinderen. Ook al
was ze niet tastbaar aanwezig, in mij, via mij be
stond ze nog net zo lang als dat nodig was.
Ik ben daarna met smerige handen en rust in
mijn ziel naar huis gereden. Ik heb het later haar
vader verteld en hierna konden wij besluiten ne
men over haar wiegje, de kleertjes die voor haar
bestemd waren en de speeltjes die we bij haar
geboorte gekregen hadden. We hebben al haar
spulletjes weggegeven op een wit lammetje na,
waar haar zusjes dol op waren en het glanskatoe
nen truitje dat ze droeg toen ze van het ene zie
kenhuis naar het andere gebracht werd. Het lam
metje is versleten door intensief gebruik en haar
truitje bewaar ik nog steeds.
Haar aanwezigheid in mijn leven heeft mij ge
leerd dat ook een kort leven zin heeft. Ik weet wat
pijn is, dat 'verdriet hebben' mag, dat je verhaal
vertellen over zo'n in- en aangrijpende ervaring
absoluut geen zeuren is. Met haar heb ik jaren
kunnen praten zonder dat ik haar zag. Zij bleef
dat kleine meisje waar ik verhaaltjes en beleve
nissen aan kon vertellen toen puberende levende
dochters lastige meiden werden en toen haar va
der en ik uit elkaar groeiden. Zij is mijn alter ego
geworden, mijn tweede ik. Door haar leerde ik na
te.denken over mijzelf, mijn handelingen, mijn
drijfveren. Gesprekken met haar bleken gesprek
ken te zijn met mijzelf, ik spiegelde mij in haar
onzichtbare aanwezigheid, als ik moeilijke beslis
singen moest nemen of als ik geen raad wist met
mijn zorgen.
Vaak nog heb ik bloemen naar haar gebracht.
Naar haar grafje of naar mijn plek in het bos. In
de loop van de tijd, toen de pijn minderde, be
leefde ik er momenten van intense vreugde of
nieuw verdriet en de verschrikking die om het
woord 'dood' hing ben ik daar verloren.
magda römgens
Commissieleden mochten gisteren een stukje taart eten van het weer iets vollediger Vlissings servies.
FOTO TACO VAN DER EB
'Krokus' later
in schooljaar
2001-2002
De voorjaarsvakantie voor mid
delbare scholen in Leiden en
omgeving valt In het schooljaar
2001-2002 twee weken later dan
het ministerie van onderwijs,
cultuur en wetenschap heeft
geadviseerd. Dat heeft de kring
van rectoren besloten, omdat in
de geadviseerde planning de
vakanties te onregelmatig zou
den vallen. De voorjaarvakantie
staat nu gepland voor de perio
de van 23 februari tot en met 3
maart 2002.
Het vakantieadvies liet maar
vijf weken tussen kerstvakantie
en voorjaarsvakantie, wat veel
te kort is. De periode na de
voorjaarsvakantie zou vervol
gens onevenredig lang duren.
Door de vakantie twee weken
later te plannen, wordt het pro
bleem opgelost. De Haagse
scholen, waarmee Leiden veel
contact heeft, kiezen voor de
zelfde oplossing.
Voor de basisscholen is het
het vakantieschema voor het
schooljaar 2001-2002 nog niet
vastgesteld. Volgens De Zoete,
rector van het Da Vinei College
en lid van de kring van recto
ren, vindt er wel overleg plaats
om te zorgen dat de vakanties
van de basis- en middelbare
scholen gelijk vallen.
Jaar cel geëist
persbureau cerberus
Gebak was er gisteren voor de
leden van de raadscommissie
voor cultuur. De traktatie werd
geserveerd op gebaksbordjes
die deel uitmaken van het Vlis
sings servies. De gemeente is er
tegenwoordig bijzonder zuinig
op: hét servies, te herkennen
aan een Vlissings en een Leids
gemeentewapentje, wordt al
leen bij zeer bijzondere gele
genheden uit de kast gehaald.
In eerdere tijden was dat blijk
baar anders. Tenminste één ge
baksbordje werd uit het stad
huis gesmokkeld door een 'ver
zamelaar'.
Oud-burgemeester Piet Hein
Schoute van Wassenaar, in een
ver verleden wethouder in Lei
den, trof niet zo lang geleden
op een rommelmarkt het be
wuste bordje aan. Hij kocht het
en schonk het terug aan Leiden.
Wethouder A. Pechtold was zo
blij met die geste dat hij ter
stond besloot op gebak te trak
teren. Hij hield de servieson
derdelen overigens scherp in de
gaten: „Pas op, we hebben de
bordjes ge
teld."
Burge
meester en
wethouders
van Vlissin-
gen boden
het servies
in 1948 aan
het ge
meentebe
stuur van
Leiden aan
als dank voor de hulp die de
Zeeuwse stad had gekregen tij
dens de wederopbouw. De be
volking van Leiden had de
Zeeuwse stad drie jaar daarvoor
geadopteerd na een brandbrief
van de VNG over 'den desola-
ten toestand van het gemeente
lijk apparaat'.
In een brief van 14 augustus
kondigde de gemeente Leiden
de hulpactie aan: 'Wij spreken
den wensch uit, dat Uwe ge
meente
zoo spoe
dig moge
lijk zal
herrijzen
uit de
poel van
ellende
waarin zij
door de
afschuwe
lijke oor
logshan
delingen is gedompeld." Een
dag later al arriveerde de eerste
van vier schepen, volgeladen
met hulpgoederen, in de haven
van de Zeeuwse plaats. Ook la
ter ging er een grote stroom
Oud-wethouder
Schoute bezorgt
Leiden verdwenen
bordje terug
goederen naar Vlissingen. En
de Leidse burgerij hield een in
zameling, die 40.000 gulden op
leverde.
De gemeente Leiden heeft
het Wassenaarse college van
burgemeester en wethouders
inmiddels een hartelijke dank
brief geschreven voor het terug
bezorgen van dat ene bordje.
Maar gerust is het Leidse colle
ge allerminst: wellicht liggen er
her en der op stoffige zolders
wel meer onderdelen van het
Vlissings servies.
Vandaar het verzoek aan de
bestuurders van Wassenaar:
„Mochten leden van uw college
of raad bij het afstruinen van
rommelmarkten nog op meer
bordjes, kopjes, schalen of
kommen stuiten, dan houden
we ons ten zeerste aanbevolen.
Het servies is te herkennen aan
de er op afgebeelde wapens van
Vlissingen en Leiden."
Tegen een 37-jarige Leidenaar
is gisteren een celstraf van
twaalf maanden geëist voor on
tucht met zijn stiefdochter en
haar nichtje. Vorig jaar zou hij
beide meisjes tijdens een lo
geerpartijtje misbruikt hebben.
De moeder moest haar vriend
naakt uit de slaapkamer van de
stiefdochter halen. De Leide
naar verklaarde gisteren bij de
Haagse rechtbank zich niets
van de gehele avond te herin
neren. Door drank en weed wist
hij absoluut niet meer wat hij
uitgespookt had. Maar hij kon
zich niet voorstellen zich aan
de meisjes vergrepen te heb
ben. „Ik doe zoiets niet met
meisjes", zei hij. Toen de zaak
aan het rollen kwam, verklaarde
de stiefdochter echter dat de
Leidenaar zich vaker aan haar
vergrepen had. De man ontken
de dat. Uitspraak over twee we
ken.
fcgen doen het nog steeds
auto wassen. Met een
rtje sop, een spons en
em. Anderen rijden naar
istraat voor een grondige
Maar hoezeer de wagen-
ama ook glimmen, het
emaal nog veel mooier,
wanneer de auto's van
tot boven, en van binnen
buiten, tot op de milli
on al het vuil worden
30t( in. En dat is het specialis-
iBetam 2000, gevestigd
Weversbaan in Leider-
drijf bestaat sinds 1989
die ruim tien jaar in
middels uitgegroeid tot een
bloeiende onderneming met
achttien filialen door het hele
land (onder meer in Oegstgeest
en Alphen aan den Rijn) waar
zo'n driehonderd mensen wer
ken. „Er blijkt gewoon een
enorme vraag naar te bestaan",
zegt directeur Cemal Beltek.
„Vooral van bedrijven. Van on
ze klanten is 99 procent een be
drijf. En 90 procent van alle au
todealers uit de regio is onze
klant. Hier in Leiderdorp alleen
al reinigen we zo'n 30.000 au
to's per jaar. Naar tevredenheid
constateren wij, we zijn nog
nooit een klant kwijtgeraakt."
Medewerkers van Betam 2000 nemen een auto onder handen. Na de behandeling is de wagen showroom-
klaar. FOTO HENK BOUWMAN
4T-'
ui yzo
Unox Uno soep
Goed gevulde één-persoonssoep.
Kies uit 10 verschillende smaken.
Blik 350 gram
199 V!
I.f
Particulieren horen nauwelijks
tot de klantenkring, al zijn ze
wel van harte welkom. Maar de
schoonmaakbeurt van Betam
2000 gaat nu eenmaal een stuk
verder dan een simpel was-
beurtje. Beltek. „Wij maken de
auto's showroomklaar." Wat
dat inhoudt? Een beknopt over
zicht van wat de medewerkers
met de auto's doen:
Ze ontvetten de motor en geven
die een anti-vochtbehandeling,
ze wassen de buitenkant van de
auto met een hoge drukspuit,
maken de buitenkant verder
machinaal schoon en zetten het
geheel in de was. Daarna ma
ken ze het interieur schoon, in
clusief de bekleding. Dan geven
ze de ramen van binnen en van
buiten een beurt en maken de
kofferruimte en het reservewiel
schoon. De velgen worden zo
nodig schoongespoten en de
banden en wielkasten worden
als dat nodig is met een tectyl-
spuit behandeld. Tot slot ne
men de medewerkers ook alle
randen en scharnieren van de
deuren onder handen.
Wat oudere auto's - er is zoals
bekend een grote markt voor
tweedehands exemplaren - dra
gen vaak de sporen van het ver
blijf in de open lucht: Minuscu
le schade aan de lak door steen
slag of luchtverontreiniging.
Dergelijke schade brengt Betam
2000 indien gewenst ook in or
de. En inmiddels heeft het be
drijf zijn werkterrein iets uitge
breid. Sinds twee jaar doet Be
tam 2000 ook aan gevelreini
ging. „We zien de toekomst
zonnig tegemoet", zegt Beltek."
herman joustra
Open dagen Regionaal Opleidingen Centrum
den een stand aanwezig.
Bij de afdeling Bouw aan de Dieperpoellaan
worden demonstraties bouwstellen, metselen,
landmeten en stratenmaken gegeven. Bezoekers
met interesse in schilderen, stukadoren of meu
belmaken kunnen deze beroepen in de praktijk
uitproberen.,
Bij de afdeling Toerisme, Consumptief, Auto
Vervoer en Elektrotechniek op het Lammen-
schanspark zijn bedrijven aanwezig, zodat de be
zoekers kennis kunnen maken met een eventuele
stageplaats of toekomstige werkplek. Chef-kok
Rob Plug van 'De Restauratie van Leiden' geeft
kookdemonstraties, waarbij onder meer VIP-
plaatsen voor het EK Voetbal 2000 te winnen zijn.
Voor nadere informatie kan worden gebeld
met PR Marketing van ROC Leiden, telefoon
071-5451450.
De Open Dagen van het ROC, het Regionaal Op
leidingen Centrum zijn dit jaar vrijdag 18 en za
terdag 19 februari. Belangstellenden kunnen bij
alle beroepsopleidingen terecht voor informatie.
Praktijkdemonstraties en bedrijfspresentaties to
nen de diverse aspecten van de opleidingen.
Bij de afdeling EAO aan de Leidsedreef wordt
voorlichting gegeven over de nieuwe opleiding
die in samenwerking met Politie Hollands Mid
den komend schooljaar begint. In een brugjaar
worden deelnemers, die nog te jong zijn voor de
politieopleiding, beter op de selectie voorbereid
en bovendien in staat gesteld het algemeen be
veiligingsdiploma te halen. Ook worden diverse
onderdelen van de beveiligingsopleiding gede
monstreerd en is de Politie Hollands Midden met
t de Leidsch Dagblad ItCHIEVEN
ANNO 1900
Zaterdag 17 Februari
LEIDEN - Door de eigenaars en bewoners van per-
ceelen aan den Trekvliet (Vreewijk) alhier is aan Pro
vinciale Staten van Zuid-Holland gezonden een
adres, waarin zij, met het oog op den onhoudbaren
toestand van den weg langs hun woningen, Hun ver
zoeken te willen besluiten:
1* tot het doen doortrekken van de reeds voor een
deel bestaande schoeiing, zoo ver zich de rij woon
huizen langs den Trekvliet uitstrekt, en dit hoofdza
kelijk om te voorkomen, dat de berm nog verder af-
brokkele, stukken er van in de Vaart terechtkomen
en het pad steeds smaller en smaller worde;
2* tot het doen bestraten van het gedeelte weg
tusschen de trottoirs en een te plaatsen rij boomen,
voor zoover de woonhuizen zich uitstrekken, met
klinkers, waardoor een einde zal gemaakt worden
aan den dikwerf modderigen toestand van den weg
en des zomers voorkomen zal worden, dat geheele
stofwolken de huizen binnen- en den genen, die den
weg passeeren, in het gelaat waaien, zeer ten nadele
der gezondheid, en ook, om te verhinderen, dat de
zoo kostbare grind, welke thans af en toe op den weg
wordt uitgespreid, in den vervolge nog door de jeugd
bij groote hoeveelheden in de Vaart worde geworpen
of stuksgewijze tegen de ruiten der woningen worde
geslingerd.
ANNO 1975
Maandag 17 februari
LEIDEN - Er zouden ruim tweehonderd kaarten zijn
verkocht voor de bijeenkomst, die het Leids Aktieko-
mité tegen de werkloosheid organiseerde in het
Volkshuis. Welnu een vluchtige telling leerde dat er
hooguit honderdvijftig mensen in het zaaltje aanwe
zig waren.
Vijf sprekers zouden vertellen waarom er werkloos
heid was en wat er tegen te doen zou zijn. Frans
Mentzij (PvdA) vindt dat een werkloze 'een vrije'
moet worden genoemd. Volgens hem is het de
schuld van de maatschappij waarin de werkloze leeft
en maar geen werk kan vinden. De gemeente zou
vanuit die gedachte ook een beleid moeten opzet
ten. Mentzij vergeleek de werklozen met geestelijk
gehandicapten, hun positie is ook slecht.
Hoeven (CPN), de communist viel het huidige ka
binet fel aan, sprak van een geënsceneerde oliecrisis
met als indirecte gevolgen prijsstijgingen, minder
koopkracht, meer werkloosheid. ,,AI die kwijlebab-
bels op de televisie die zeggen dat het aan de loon
kosten ligt. Dat is niet waar". Hoeven zei doodziek te
worden over "het geklets over de noodzaak van of
fers". Ja, we moeten offers brengen voor de huren,
de winsten, de belasting op het vakantiegeld, de stu
die van onze kinderen, de derde wereld (de porte
monnee spekken van de corrupte lui daar), de aan
schaf van oorlogstuig, het aardgas, allemaal offers.
Je kunt een kale kip niet twee keer plukken, leder
een, werkloos en werkers, moet in de winsten van de
ondernemingen kunnen delen. We moeten actie
gaan voeren voor een .reële loonsverhoging, voor
prijscompensatie, we moeten strijden voor het be
houd van werk, er moet een verhoging komen van de
sociale uitkeringen, we moeten 200 gulden ineens
hebben. Maar Hoeven had weinig hoop. Het praten
over oude bomen is hem van meer belang gebleken
dan het praten over de werkloosheid. Het gehoor was
wat lauwtjes. Plichtmatig geklap als een spreker zijn
zegje heeft gedaan en wat gegrinnik als het verplich
te grapje is verteld.
Foto's In deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien d
overachrijvingskaart) ter waarde van vijf gulden (voor een exemplaar vuil 13 Gij 18 In zwart wit) op
Dagblad, t.a.v. Leidsch Dagblad Archieven, postbus 54, 23(H) AH Lelden of door conuuite betaling aan de balie van het Leldac
Dagblad aan de Roowveltstraat 82. U ontvangt de foto binnen drie wekci
a plaatsing een Ingevulde cheque (geen
In zwart wit) op te sturen naar het Leidsch
