Israël verlaat Libanon
desnoods zonder akkoord
'Sterrenteam' van Romano Prodi verliest snel zijn glans
Buitenland
Denemarken scherpt
immigratiebeleid aan
In zak en ijs
Ventura stapt uit Reform Party
EU ontmoet rechts Oostenrijk
iG 12 FEBRUARI 2000
l ïominaties voor Nobelprijs
i »t aantal nominaties voor de Nobelprijs voor de Vrede
oit zo hoog geweest als dit jaar. Het Nobelinstituut in
ïulde gisteren dat 144 personen en organisaties zijn
agen, vijf meer dan het record tot dusver (1998) en
'e r dan vorig jaar. In de jaren zeventig bedroeg het aan-
>rv daten gemiddeld vijftig. De genomineerden van dit jaar
3®' ganisaties en 108 individuen. De directeur van het No-
e'( lut, Geir Lun.destad, zei dat het aantal genomineerden
ot 150 kan oplopen als er nog aanmeldingen binnen-
131 n. Bovendien kan het Nobelcomité op zijn vergadering
s bruari ook zelf kandidaten voorstellen. Het comité
nu iktober mee wie de prijs krijgt,
in
°p elstormen krijgen andere namen
e less, Claudia en Tracy hebben afgedaan als namen
'1 itische wervelstormen. In de toekomst terroriseren ver-
1 le stormen als Dianmu (Moeder van de Bliksem). Pra-
d legengod) of Wukong (Apenkoning) de Aziatische lan-
D« ivervelstormcommissie van de meteorologische we-
ac ïisatie (WMO) gaat met een volledig nieuwe namenlijst
:o deelde de organisatie gisteren in Genève mee. Wer
en werden in Azië altijd benoemd door het weerstation
iro land Guam. Daarbij hielden de wetenschappers zich
ei ijst met westerse vrouwennamen. Volgens de WMO
ee >ewoonte om de zware stormen menselijke namen te
de j veel Aziaten bevreemding gewekt. De commissie be-
al rom een nieuwe lijst aan te leggen.
dPt ond Marokko klaagt Spanje aan
fjj Ie Marokkaanse vakbond CDT zal Spanje bij de Inter-
~nArbeidsorganisatie (ILO) aanklagen voor plichtsver-
Igens de vakbond heeft Spanje te weinig gedaan tegen
r i tische" incidenten in de tuinbouwstad El Ejido en de in-
lale afspraken over de bescherming van immigranten
[t|j den. De rellen in El Ejido in het zuiden van het Zuid-
v land, begonnen zaterdag nadat een Marokkaanse
ij ider een Spaanse vrouw om het leven had gebracht. De
j na raakten meer dan vijftig mensen gewond. De Ma-
ie arbeiders in de stad van 50.000 inwoners legden
0{ g uit protest tegen het racistische geweld het werk voor
j 1de tijd neer.
2 g Afghanen willen terug
,a Slechts dertig van de ongeveer 165 inzittenden van het
ie vliegtuig, dat zondag werd gekaapt, willen naar Af-
n terugkeren. Dat heeft een woordvoerder van het Brit-
terie van binnenlandse zaken gisteren gezegd. Van de
dj len van het toestel hebben 74 mensen in Groot-Brittan-
gevraagd, 22 anderen zijn gearresteerd. Zij worden er-
°f acht van betrokkenheid bij de kaping van het vliegtuig
,ei fghaanse maatschappij Ariana tijdens een binnenland-
ïj
uv :k op opvang Kosovaren
li De VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR heeft gisteren
in :iek gekregen op de wijze waarop zij vorig jaar rond de-
3tvluchtelingenstroom uit Kosovo opving. In een rap-
v< een door de UNHCR zelf ingestelde groep van onaf-
ni ce onderzoekers staat dat zich grote vertraging voor-
ru het zenden van noodhulpteams naar het gebied. Ook
v< e voorraden van de belangrijkste hulpgoederemte klein
r 11 de helpers te weinig ervaren. Ook de diplomatieke in-
r gen van de organisatie om een oplossing te vinden voor
ni emen met de vluchtelingen in Macedonië, Albanië en
y. egro schoten volgens de experts tekort. Ter plaatse was
en vaak onduidelijk wie verantwoordelijk was voor de
■k d van de vluchtelingen en de verdeling van de hulpgoe-
rv
lo
t<iman jr. weg bij geheime dienst
k Miroslav Tudjman, de zoon van wijlen president Franjo
p i, is opgestapt als chef van de Kroatische geheime
,jl IS. Hij is verbolgen over een grapje van Stipe Mesic, die
m g tot opvolger van zijn vader is gekozen. Mesic had te-
v journalist van de Franse krant Le Monde gezegd: ,,Weet
kj ;t verschil is tussen Tudjman en Milosevic? De een zit
[jl e grond en de ander kan zijn grondgebied niet meer
j(Tudjman overleed op 10 december; de Joegoslavi-
e isident Milosevic is door het Joegoslavïë-tribunaal aan-
t( 1 wegens misdaden tegen de mensheid.
h dela herdenkt tien jaar vrijheid
Nelson Mandela heeft zijn vrijlating uit de gevangenis,
'e tien jaar geleden, herdacht. Tegelijkertijd ging een Nel-
idela Museum open. Mandela herdacht zijn vrijlating in
l oorteplaats in de binnenlanden van Transkei waar een
zang- en dansceremonie werd gehouden. ,,De jonge
die hier werd geboren, werd van de bekendste politieke
ine ter wereld 's werelds geliefdste politieke leider", zei
nister van binnenlandse zaken Mabandla tegen de ver-
e menigte in het dorp Mvezo. De 81-jarige oude voorma-
sident onthulde daarna een plaquette bij een nieuw mo-
t in de buurt van de fundamenten van de simpele lemen
ir hij op 18 juli 1918 werd geboren. Mandela zat 27 jaar
sn vanwege zijn verzet tegen de apartheid.
I Street opgeschrikt door explosie
J<i Het hart van de Amerikaanse financiële wereld, Wall
s gisteren opgeschrikt door een bomexplosie. Het explo
re voor schade aan omliggende gebouwen en een
'anger raakte lichtgewond, meldde de Amerikaanse zen-
N. Burgemeester Giuliani zei later op een persconferen-
le 'explosie op dit moment niet als een terroristische
ordt beschouwd'. „Gelukkig vond zij 's ochtends vroeg
want het explosief zou wel iemand hebben kunnen do
le politie beschreef het springtuig als zelfgemaakt en
ondergebracht in een metalen container zoals een mu-
i verbod nachtvluchten Zaventem
Het Belgische kabinet heeft vrijdag besloten dat er
irbod op nachtvluchten komt op de luchthaven Zaven-
Brussel. Minister van Verkeer Durant (Groenen) had dat
voorgesteld. Wel moet het lawaai boven de luchthaven
inuari 2003 met 30 procent verminderd zijn. Een groot
sbedrijf had gedreigd Zaventem te verlaten als het 's
niet meer zou mogen vliegen. Dat zou in totaal zesdui-
anen kosten.
BEDRIJVEN EN
rmui ie over de beurs en het presenteren van uw
Iriii v
Premier Barak eist snelle terugkeer van Syrië aan onderhandelingstafel
kopenhagen dpa
Als Syrië niet snel terugkeert naar de onderhandelingsta
fel, zal Israël zijn troepen zonder akkoord uit Libanon te
rugtrekken. Dat kan al in de komende maanden gebeu
ren. De Israëlische premier Barak heeft dat gisteravond
laten blijken in een vraaggesprek met de Israëlische tele-
tel aviv ad bloemenpaal
correspondent
Barak reageerde daarmee op de
opnieuw toegenomen spanning
in Zuid-Libanon, na de dood
van een Israëlische soldaat de
zevende in drie weken bij een
raketaanval door de shiitische
verzetsbeweging Hezbollah, die
door Syrië gesteund wordt. „We
zullen kijken wat de Syriërs
doen. Als blijkt dat we geen on
derhandelingspartner hebben,
weten we wat ons te doen
staat", verklaarde Barak.
De premier zei ook dat hij
met zijn verkiezingsbelofte het
leger in juli 2000 uit Libanon te
rug te halen, bedoelde dat de
soldaten voor die maand thuis
zullen zijn. Met andere woor
den: juli is de uiterste termijn.
Het was voor het eerst dat Ba-
rak duidelijk te kennen gaf dat
hij erover denkt het leger al
voor juli terug te trekken. Mi
nisters in zijn kabinet hebben
zich al eerder in die zin uitge
sproken.
Als reactie op de dood van de
soldaat verlieten de Israëlische
afgevaardigden gistermiddag
onmiddellijk het overleg van de
internationale Libanon-com-
missie, dat nog maar nauwe
lijks was begonnen. Samen met
vertegenwoordigers van Syrië,
Libanon, de Verenigde Staten
en Frankrijk hadden ze in het
VN-hoofdkwartier in het Zuid-
Libanese Nakoura zullen praten
over een inperking van het ge
weld in het gebied. Er is geen
nieuwe vergaderdatum vastge
steld.
Kort na het schorsen van de
bijeenkomst vertoonde het zui
den van Libanon weer het be
kende beeld. Israëlische straal
jagers scheerden over de heu
vels en bestookten posities van
de Hezbollah met raketten. Is
raël beschuldigt de Hezbollah
van een schending van de over
eenkomst die in 1996 is geslo
ten. Volgens het akkoord mo
gen de partijen geen aanvallen
uitvoeren op burgerdoelen en
vanuit bevolkte gebieden. Israël
zegt dat de raketten op de
Beaufort-positie werden gelan
ceerd vanuit een gebied waarin
dorpen liggen.
Denemarken heeft volgens pre
mier Rasmussen nu al het
strengste asielbeleid in Europa.
Deze vaststelling weerhoudt de
sociaal-democraat er echter
niet van met zijn regering op
nieuw een verscherping van de
wet voor te stellen.
Door de wetsverandering zou
familiehereniging praktisch
worden afgeschaft. Vertegen
woordigers van immigranten
organisaties noemden Rasmus
sen gisteren na de bekendma
king van de plannen 'erger dan
Haider". De Deense regering
van sociaal-democraten en li
beralen heeft een paar jaar te
rug al een een soortgelijk wets
voorstel gedaan, maar dat kon
toen niet op een meerderheid
van het parlement rekenen. Nu
steunt vrijwel zeker een meer
derheid het voorstel.
Nu kan de immigratiedienst
zelf beslissen of zij gezinsher
eniging toestaat zonder door de
regering opgelegde criteria in
acht te nemen. De regering wil
met hun liberale coalitiepart
ners veel meer eisen stellen aan
gezinshereniging. Trouwlustige
immigranten kunnen in de toe
komst slechts partners van vijf
entwintig jaar of ouder naar
Denemarken halen. Ook moe
ten de toekomstige echtelieden
bewijzen dat hun verbintenis
vrijwillig is.
Heeft het paar al deze horden
overwonnen, dan kijkt de im
migratiedienst nog eens naar
'het soort van contact' dat de
verloofden tot nu toe hadden.
Als de dienst vaststelt dat er een
sterkere band is met het land
van herkomst dan met Dene
marken, kan de hereniging
worden geweigerd.
st petersburg Een Russische man heeft een gat in het ijs van de rivier Neva in Sint Petersburg gemaakt
om te vissen. De plastic tas om hem heen fungeert als een tent om de kou tegen te houden.
FOTO AP DMITRY LOVETSKY
washington john wanders
correspondent
Jesse Ventura, gouverneur van
de Amerikaanse staat Minneso
ta, heeft gisteravond aangekon
digd dat hij met onmiddellijke
ingang uit de Reform Party
(Hervormingspartij) stapt. De
extraverte ex-marinier, die na
tionale roem verwierf als pro
fessioneel worstelaar, kan zich
niet langer verenigen met de
chaotische koers van zijn partij,
die wordt verscheurd door in
terne twisten. Met het vertrek
van Ventura verliest de Reform
Party zijn enige prominente ge
kozen vertegenwoordiger.
Ventura verklaarde op een
persconferentie in St. Paul
(Minnesota) dat hij niets meer
te maken wil hebben met de
'niet functionerende' partij. Hij
betitelde zichzelf als een verte
genwoordiger van de 'Onafhan
kelijke Partij van Minnesota',
een partij die naar zijn zeggen
een langere historie heeft dan
de Reform Party. „Ik wil mij nu
volledig concentreren op de be
langen van de inwoners van
Minnesota", aldus Ventura.
Een van Ventura s voornaam
ste punten van kritiek op de Re
form Party betreft de mogelijke
nominatie van de extremisti
sche politicus Pat Buchanan tot
de officiële presidentskandidaat
van die partij. De radicale
Buchanan maakte afgelopen
jaar de overstap van de Repu
blikeinse partij naar de Reform
Party in de hoop zo nog een
kans te maken in de race om de
opvolging van president Clin
ton. In een recent boek van zijn
hand liet Buchanan zich in mil
de zin uit over Adolf Hitler.
De flamboyante zakenman
Donald Trump uit New York,
die gold als een potentiële con
current van Buchanan, zal zich
naar verwachting niet meer bij
de Reform Party aanmelden als
kandidaat voor het president
schap. Met het vertrek van zijn
belangrijkste bondgenoot Ven
tura lijkt er voor Trump geen
toekomst meer in de partij.
De in 1992 door zakenman
Ross Perot opgerichte Reform
Party zet zich af tegen het poli
tieke establishment dat in de VS
wordt vertegenwoordigd door
de Republikeinse en Democra
tische partijen. Perot nam in
1992 als onafhankelijke kandi
daat deel aan de presidentsver
kiezingen en sleepte negentien
procent van de stemmen bin
nen. De spectaculaire verkie
zing in november 1998 van Jes
se Ventura tot gouverneur van
Minnesota was het grootste
succes in het bestaan van deze
protestpartij.
FPÖ-politica Elisabeth Sickl belooft democratie recht te doen
lissabon marc peeperkorn
correspondent
'Elisabeth is in town'. Wie? Elisabeth Sickl, tot
voor kort Landesparteiobmannstelh>ertreterin,
zeg maar plaatsvervangend lokaal blokhoofd
van de extreem-rechtse FPÖ in Karinthië. Vol
slagen onbekend dus, maar Sickls ster stijgt
snel, komeetachtig snel. Haar ontmoeting gis
teren als kersvers Oostenrijks minister van so
ciale zaken met de Europese Unie-collega's,
bombardeert haar tot politieke diva.
Zwaar bewapende politieagenten staan op de
daken. Hordes gemotoriseerde collega's druk
ken de dagelijkse file in Lissabon simpelweg
opzij. De Portugese gastheer houdt niet van ri
sico's en de komst van de extreem-rechtse uit
Oostenrijk is kennelijk een risico. Sickl stapt uit
bij de zij-ingang. Zenuwen? Lafheid? Het
wachtend persleger bij de hoofdpoort kijkt te
leurgesteld toe.
Tweehonderd journalisten uit alle hoeken van
de wereld zijn toegestroomd, een veelvoud van
hetgeen normaliter de Europese bewindslie
den van sociale zaken vergezelt. Ze komen niet
voor de uitgebreide agenda werkgelegenheid,
armoede, sociale uitsluiting maar voor Sickl.
De bijeenkomst in Lissabon is immers het de
buut van de extreem-rechtse Oostenrijkse re
gering in Europees verband.
Sickl start glansrijk. Brengt haar EU-collega's
niet in verlegenheid door bij binnenkomst een
hand te vragen. Stiefelt direct door naar haar
plaats aan de vergadertafel, tussen Walter Reis-
ter (Duitsland) en Tessa Jowell (Groot Brittan-
nië) in. Die geven geen krimp.
Sickl evenmin, ook niet als tijdelijk EU-voorzit-
ter Portugal de bijeenkomst opent met een
doortimmerd pleidooi over tolerantie, racis
mebestrijding en democratie. Instemmend ge
roffel van allen. De ministers Martine Aubiy
(Frankrijk) en Laurette Onkelinx (België) zien
hun kans schoon. „Wij accepteren geen
vreemdelingenhaat aan deze tafel", verklaart
het duo eensgezind.
Bijna als laatste krijgt Sickl het woord. Geen
opzet deze volgorde, maar een kwestie van
vergaderprocedure. Eindelijk gloort duidelijk
heid, uitleg, de zaal is doodstil. Maar nog voor
de Oostenrijkse een woord over haar lippen
krijgt, verlaten Onkelinx en Aubry de zaal.
Doof voor de emotionele steunbetuiging van
Wenen aan hun woorden. Doof ook voor de
plechtige belofte van Sickl de demqcratie
waardig te zullen zijn en de uitspraak dat haar
land zal verbazen door tolerantie. De Oosten
rijkse is 'bedroefd en aanslagen', vooral door
het bruuske vertrek van de Frans-Belgische
combi. „Ik verwacht solidariteit onder vrou
wen", verklaart Sickl. Zij die luisteren, doen er
het zwijgen toe.
„Volstrekte onnozelheden", verzucht de Ne
derlandse minister Klaas de Vries na afloop.
Hij wil zo weinig mogelijk woorden vuil maken
aan de ophef rond zijn Oostenrijkse ambtge
noot. „De vergadering verlaten, geen handje
schudden, iemand de rug toekeren, het zijn
banaliteiten. Kinderachtig gedoe, theater." Met
onbeschoftheid, weet De Vries, is nog nooit
een probleem opgelost.
Treedt Romano Prodi, voorzit
ter van de Europese Commis
sie, in de voetsporen van zijn
zwakke voorganger Santer, of
ontpopt hij zich straks tot een
nieuwe bezieler van Europa?
Aan de vooravond van Prodi's
eerste 'troonrede' in het Euro
pees parlement maken vier
Nederlandse delegatieleiders
de balans op.
brussel paul koopman
marc peeperkorn
Een goed begin is het halve
werk, wil de volksmond in Ne
derland. Als dat waar is, dan
mag de Romano Prodi zich
schrap zetten. Want de eerste
vijf maanden van zijn voorzit
terschap verliepen niet bepaald
gesmeerd. Prodi struikelde door
het Europese mijnenveld. Par
lement en lidstaten gaven meer
dan eens blijk van hun geringe
achting voor de Italiaanse oud
premier. De man die de Euro
pese Commissie zijn aanzien en
prestige moest teruggeven is
zelf in korte tijd mikpunt van
kritiek geworden. Heeft het bu
reau Brussel, na de afgang van
de Luxemburger Santer, op
nieuw een brokkenpiloot in
huis?
Lousewies van der Laan, dele
gatieleider van D66 in het Euro
pees parlement en voormalig
woordvoerster van de Commis-
sie-Santer, verzucht: „Mijn ver
wachtingen zijn nog steeds
hooggespannen, maar het moet
er wel een keer van komen."
PvdA.-delegatieleider Max van
den Berg overweegt: „Het zou
te gemakkelijk zijn om nu al te
zeggen: het is niks." WD'er Jan
Kees Wiebenga meent: „Zes in
cidenten in vijf maanden tijd is
een flink gemiddelde." Zo mo
gelijk nog gereserveerder is
CDA-delegatieleider en oud
minister Hanja Maij-Weggen.
Zij zegt: „Ik aarzel of Prodi mijn
vertrouwen nog wel waard is."
Van het enthousiasme in het
Europees parlement over het
nieuwe 'sterrenteam' van Prodi
is na amper een half jaar niet
veel meer over. Veelzeggend is
de vernedering die Prodi zich
vorige maand in het nieuwe
vergaderpaleis van het EP in
Straatsburg moest laten welge
vallen. Twee derde van de 626
parlementariërs weigerdé de
voorzitter spreektijd te geven,
omdat hij had verzuimd zijn
stukken in te dienen. Het ging
niet om een onnozel debat,
maar om de 'troonrede' van de
commissievoorzitter, waarin hij
zijn meerjarenbeleid zou toe
lichten. Prodi krijgt deze week
een herkansing.
„Uit dat incident kun je op zijn
minst concluderen dat Prodi
zijn communicatie niet in orde
heeft", zegt Van der Laan. De
zelfde 'regiefout' ziet Max van
den Berg in de relatie tussen de
Prodi en de Europese lidstaten.
Prodi nodigde de Libische lei
der Gaddafi vorige maand uit
voor een bezoek aan Brussel, de
regeringsleiders floten hem te
rug. „Dat was een forse blun
der", meent Van den Berg.
„Zo'n politiek initiatief neem je
pas nadat je de lidstaten hebt
geconsulteerd. Iets meer vak
manschap zou niet slecht zijn."
Gebrekkig vakmanschap. Het is
een onverwacht verwijt aan het
adres van een zestigjarig politi
cus, die Italië behendig naar de
euro loodste en de onoverzich
telijke Italiaanse politieke spa
ghetti als premier tot een ver
teerbaar geheel wist te koken.
Een man bovendien die ooit
economie doceerde aan Itali
aanse universiteiten en Harvard
en voorzitter was van de groot
ste financiële holding van Italië
(IRI).
Maar het zit Prodi in Brussel te
gen. Max van den Berg somt
op: „Zijn aanval op het Neder
lands drugsbeleid was een mis
stap. Vervolgens Gaddafi. Toen
veertien lidstaten sancties af
kondigden tegen Haider, rea
geerde hij onaanvaardbaar
bleekjes. Prodi heeft in het be
gin veel te weinig druk op de
ketel gezet om de hervorming
van de EU op gang te krijgen."
Maij-Weggen meent: „Prodi
doet veel beloften, maar lost
nauwelijks iets in. Hij kondigde
een voedselveiligheidsbureau
aan, naar Amerikaans voor
beeld. Wat hij uiteindelijk voor
stelt komt daar niet in de
buurt."
Gevraagd naar een verklaring
voor dit patroon, komen de vier
delegatieleiders allemaal met
vrijwel dezelfde analyse. De Eu
ropese Commissie is per defini
tie een kwetsbare instelling: zo
wel de lidstaten als het parle
ment hebben de neiging alles
wat mis gaat op het bordje van
de bureaucratie in Brussel te
schuiven. „De lidstaten probe
ren altijd uit puur machtsbe
houd het hoofd van de voorzit
ter af te hakken", zegt Wieben
ga-
Er zijn meer verzachtende fac
toren: Prodi moet nog wennen
aan zijn nieuwe rol. Premier
zijn van een land is iets anders
dan sleutelfiguur in het com
plexe Europese bouwwerk met
drie instellingen en vijftien lid
staten. Prodi is een Italiaan,
daar hoort een beetje theater en
'parlando' bij. Bovendien heeft
Prodi een club geërfd die door
de val van de Commissie-San-
ter nog steeds zwaar bescha
digd is.
De Grote Europeaan is nog niet
opgestaan, menen Van den
Berg, Maij-Weggen, Van der
Laan en Wiebenga eenstemmig.
Maar wie weet: misschien is
Prodi een trage starter. Wieben
ga: „Prodi is een professoraal
type, dat zijn meestal niet de
slechtste politici. Geef hem een
kans, het is te vroeg om hem nu
al af te schrijven." Volgens Van
den Berg valt met een 'realisti
scher' presentatie al veel te
winnen. „Hij mag zijn kleinere
overwinningen best wel vieren.
Als je te hoog inzet, voer je een
nederlagen-strategie." Van der
Laan zegt: „Zijn hoofdtaak
moet zijn: het hervormen van
zijn beschadigde instelling. Er
is al teveel macht van de Com
missie afgepakt. Prodi moet op
passen dat hij niet de loopjon
gen van de lidstaten wordt."
Maij waarschuwt alvast dat het
parlement de commissie-Prodi,
net als zijn voorganger, naar
huis kan sturen als de fouten
zich blijven opstapelen. „Als er
eenmaal een doelpunt is ge
scoord, wil er nog wel eens een
tweede vallen", zegt zij drei
gend.
