Photoshoppen kan nu ook thuis
Multi Media
if
■i
f laymobil, RedCat.
Babyz en TKKG 2
Verslavende digitale 'killing fields'
U P D R T 6
KINDERWERK
dez
1 >ren is er een enorme
aan nieuwe software
'P' pel bekend spul, het-
rder verschenen pro-
i hetzij door herken-
entenboeken of he
ilgoed. Heel erg
p virtuele baby. Al-
van vlees en bloed is
i overzicht.
ven geduurd, maar
jnele kinderspeel-
le weg naar de com-
nden te hebben,
kwam op de markt
ijzonder aardige cd-
rvan elk kind er wel
vindt. Voor de jong-
Jex op de Boerderij,
gasten Hype the Ti
en voor meisjes Lau-
leheim van de Dia-
ïoet wel over een
iputer beschikken en
j over een 3D-grafi-
De spellen draaien
van de minimale
;en namelijk pas echt
ninimaal een 233
ïputer met 64 ram.
len dergelijke confi-
jchikt haalt echter
3ype of Laura wel
ijzonder in huis. Gra-
lle drie de spellen
en vooral de herken-
laar het echte speel-
>ot.
meisen: Pentium 166
lAb ram, 4Mb DirectX6
3D-kaart, 6x cd-rom.
gulden. Leeftijden:
jaar, de beide andere
Kleuter
n de wereld van de
ware een goede, oude
)e sympathieke rode
ilair bij kinderen van-
nvoud, waarmee de
e doen zijn. Een heel
nmiddels al versche-
>ever Davilex heeft
binatiedozen op de
acht. Nu wordt een
elgroep aangeboord:
an 3 tot 6 jaar. Met
jes Brutus en Max
-rafelt de supermarkt bin-
de drie er een zooitje
i. Het gaat voor de
)oral om het (her)
n letters, cijfers, vor-
luren. Op diverse
jn daarom educatie-
es ingebouwd. Kinde-
nog niet te kunnen
it alle instructies wor-
iken.
kat
ellttson Findus in de
lt een kat een hoofd-
•n is een tuinman die
t zijn kat Findus al
len wil laten groeien
ententuin. Gewone
sla en wortels, maar
tie bloemen en zelfs
tballenboom. Maar
or hebben ze wel
pdig. Die zijn via aller-
de tuin te vin
dat lijkt vaak een
voudiger dan het is en boven
dien moet je niet treuzelen,
want dat bestaat de kans dat de
bloemen weer verwelken. Je
moet ze dus water geven. Be
hendigheid staat hoog in het
vaandel op deze cd-rom van
Lannoo, de uitgeverij die met
dit soort producten bewijst dat
de stap vanuit de boekenwereld
naar het digitale tijdperk snel
en succesvol gezet kan worden.
Min.systeemeisen: pc 486,
Windows 3.11 (of Mac 7.1), 16
Mb ram, 4x cd-romspeler. Prijs:
49,50 gulden. Leeftijd: 4-8 jaar.
Net echt
Min. systeemeisen: Pentium 166,
32 Mb ram, 85 Mb vrije ruimte op
de harde schijf. Prijs: 49,95 gul
den. Leeftijd: vanaf 6 jaar.
TKKG twee
Dat kon natuurlijk niet uitblij
ven. Met TKKG: De schat van
de Maya's sloeg Lannoo de spij
ker op de kop voor een heel
grote doelgroep. De vier letters
staan voor Tim, Karsten, Karin
en Gijs, de vier hoofdpersonen
in bijzonder aardige detectieve-
spellen. Het tweede avontuur
van de vier is namelijk van de
zelfde kwaliteit als het eerste en
had even goed buiten deze ru-
briek'om besproken kunnen
worden. De uitgever stelt leef
tijdsgrenzen van 8 tot 102. Dat
laatste is natuurlijk wat over
dreven, maar geeft wel aan dat
ook volwassenen veel plezier
kunnen beleven aan 'De Dode
lijke Chocolade'. Fabrikant Ver-
koste wordt afgeperst en zijn te
genstander dreigen zijn choco
lade te vergiftigen. Dat is dus
een mooie zaak voor TKKG. Stel
de juiste vragen en je vindt de
oplossing. Aardig is de tweeta
ligheid van het spel. Op elk wil
lekeurig moment kan worden
overgeschakeld van Nederlands
naar Engels en terug.
Min.systeemeisen: pc 486,
Windows 3.11 (of Mac 7.1), 8
Mb ram, 2x cd-romspeler. Prijs:
49,50 gulden. Leeftijd: vanaf 8
jaar.
Lichte editie van populair fotobewerkingsprogramma
PAUL HOUKES
Het lijkt wel een nieuw werk
woord te zijn geworden: 'pho
toshoppen'. De term heeft niets
te maken met het doen van
aankopen in een fotowinkel,
maar slaat op het bewerken van
digitale beelden. 'Ik moet die
plaat nog even photoshoppen',
hoor je dan. Want Photoshop,
het beeldbewerkingsprogram
ma van Adobe, is in de loop der
jaren zo'n bekend product ge
worden dat de naam een zelf
standig leven is gaan leiden.
Jarenlang was Photoshop een
pakket, dat je vrijwel alleen
vond bij grafische bedrijven en
professionele gebruikers. Daar
in is echter verandering geko
men. Ook de bezitter van een
thuis-pc heeft tegenwoordig in
teresse voor dergelijke pro
gramma's.
De krachtige processoren en
overige componenten in de ge
middelde personal computer
dragen sterk bij aan de popula
riteit van digitale fotografie.
Maar wie zich daar wat serieu
zer mee bezighoudt, wil zijn
met de scanner gedigitaliseerde
of met een digitale camera op
genomen foto's ook kunnen
bewerken.
Adobe kwam onlangs met een
enigszins uitgeklede versie van
zijn beeldbewerkingspakket,
Photoshop 5.0 Limited Edition.
Deze 'lichte' versie, die voor
heen al wel bestond maar toen
alleen met scanners werd mee
geleverd, geeft liefhebbers een
karrenvracht aan hulpmiddelen
om beelden te verbeteren, kleu
ren te bewerken en allerhande
effecten op een foto los te laten.
Bijna professioneel
Ondanks zijn naam is de LE-
versie op de meeste onderdelen
net zo geavanceerd als het pro
fessionele pakket. Er zijn alleen
verschillende onderdelen weg
gelaten die te maken hebben
met het professionele produc
tieproces, zoals functies voor de
aanlevering aan drukkerijen.
Ook andere taken die de lief
hebber vermoedelijk zelden zal
gebruiken of die hem alleen
maar zouden verwarren, zijn
uit het pakket verwijderd.
Volgens Adelheid van der Werff,
directeur van Adobe Neder
land, komt Photoshop LE tege
moet aan de eisen die de gevor
derde digitale foto amateur
stelt.
Voor mensen die slechts een
enkele keer een foto willen be
werken, en die het liefst zo veel
mogelijk door de software aan
de hand worden genomen,
heeft Adobe het pakket Photo-
Deluxe beschikbaar. Daarmee
zijn goede resultaten te berei
ken zonder dat de gebruiker
zelf veel van het proces van fo
tobewerking hoeft af te weten.
Volgens Van der Werff passen
de consumentenproducten uit
stekend in het leveringspakket
van Adobe. Het bedrijf, dat zich
van oorsprong richtte op de
professionele grafische markt,
profiteert sterk van de verbre
ding van de laatste jaren, door
ook andere afnemers aan te
spreken. Hetzelfde proces is te
zien bij een ander product van
Adobe, het opmaakprogramma
Pagemaker. Dit pakket wordt
vooral door bedrijven en on
derwijsinstellingen gebruikt
voor het vervaardigen van
nieuwsbrieven, handleidingen
en brochures.
„We richten ons met dit pakket
op mensen die snel een profes-
WILL DE RAAFF
Met een geweer in de hand be
weeg je je door lange, donkere
gangen met onverwachte zij
gangen of meer of minder ver
lichte ruimten. Daarin bevin
den zich tegenstanders die op
je dood uit zijn. Schieten of ge
schoten worden, dat is de
kwestie in dit soort spellen, die
bij velen razend populair zijn.
Van het spel Quake, toonaange
vend in dit genre is de derde
versie verschenen: Arena gehe
ten. Vrijwel tegelijkertijd kwam
van concurrent Unreal even
eens een nieuw product: Tour
nament.
Quake III Arena kun je in je
eentje spelen, maar het spel is
eigenlijk bedoeld om bijvoor
beeld via internet met of tegen
anderen te spelen. Dat geldt
ook voor concurrent Unreal. De
twee schietspellen zijn aan el
kaar gewaagd.
Quake III is wat sneller en wil
der. Dat betekent dat je wat
meer tekeer moet gaan om te
overleven. In Unreal daarente
gen zijn meer verschillende wa
pens te vinden (als je een te
genstander hebt afgeknald mag
je zijn wapen meenemen) en
een aantal daarvan heeft letter
lijk een stuk meer uitwerking
op de tegenspelers. De levels
(speelvelden) in Quake zijn ge
detailleerder en futuristischer,
die in Unreal gevarieerder.
Maar grafisch zien de kastelen
en kerkers, waterpartijen met
mist en fakkels in Quake er fan
tastisch uit. Het spel loopt ook
iets vloeiender.
De spellen zijn op diverse ma
nieren te spelen: tegen de com
puter, die dan de tegenstanders
genereert, op een netwerk of op
het internet. Quake heeft zijn
sterke punt vooral in de death-
match, terwijl Unreal excelleert
in de speltypen domination en
capture the flag. De AI (artificial
intelligence) van Unreal is wat
realistischer: de door de com
puter gegenereerde tegenstan
ders schieten net zoals de echte
wel eens mis.
Behalve op het internet dan.
Daar is een enorme hoeveel
heid fanaten te vinden die 24
uur per dag wereldwijd om zich
heen schieten.
Overleven
Rennen en schieten, voortdu
rend bewegen en de vinger op
de sChietknop houden zijn es
sentiële regels voor overleven,
maar geen enkele garantie. De
wereldwijde tegenstand in de
multi-player modus is namelijk
gigantisch.
De fanatieke spelers bouwen
wêêêêêêêêêêêêêêêêêêêêê/^^êmu
U Z Z E l
I 'draadsel
'TAAL: 1 Rijstbrandewijn; 4 maalstroom; 8. Europeaan, 10. door; 11. mislukking;
Trans-Europa-express; 16 automerk; 17. tijdvak; 20. de lucht betreffend;
op Sumatra; 22. deel v. Scandinavië; 24. compactdisc; 25. een en ander;
'oord; 28. troefkaart, 29. dochter van Cadmus; 32 kielwater; 34. skelter;
iekte.
^L: 1. Opera van Verdi; 2. muzieknoot; 3. soort slee; 5. voorzetsel; 6. Frans
7 drijftil; 9. uitroep van afkeuring; 11. jagen zonder vergunning; 12. tot het
behorend; 14. broche; 16. ganzenvoetachtig plantengeslacht; 18 tijdperk;
23. feudeum; 24. deftig; 27. brilslang; 30. achter; 31. ondernemingsraad;
33. voorvoegsel,
van vrijdag:
al: 1 Gebekt; 4. natuurijs; 6. boek; 8. kras; 9. interland.
Gen; 2. bijtje; 3. keur; 5. Spaans; 6. brik; 7. keep; 8. kilo.
ook zelf hun eigen levels en zet
ten die op het internet. Gemak
kelijk te vinden tussen de enor
me lijsten aan sites over Quake
en Unreal. Er zijn clubs ont
staan van spelers die onderling
afspraken maken over strategie
en die samen in de praktijk
brengen tegen andere groepen.
En vaak dagelijks, want het on
line 'gamen' werkt sterk versla
vend. Kortom, er blijkt nog
steeds volop markt te zijn voor
het genre, waarin de speler zijn
agressie zonder verdere conse
quenties kan afreageren. „Een
uurtje 'Quaken' werkt alle stress
van de werkdag weg", aldus
een voor het overige redelijk
rustige collega.
Of hij daar nu de nieuwste ver
sies van Quake of Unreal nodig
heeft blijft de vraag. Er is im
mers niet zo erg veel veranderd.
De graphics zijn mooier, en de
levels ook, maar een en ander
vergt zoveel van de PC, dat
HEINZ
SAMENSTELLING FRANK BUURMAN EN JAN V
Dot com-huis
Het heeft vo&rdelen om apparaten in huishoudens aan te slui
ten op Internet. Daarom zal Sun Microsystems hier program
ma's voor gaan ontwikkelen. Een toepassing is bijvoorbeeld een
camera met microfoon bij de voordeur, waarmee iemand op
kantoor met zijn mobiele telefoon kan zien wie er voor de deur
staat. De bewoner van het huis kan dan op afstand bijvoorbeeld
met een familielid of monteur spreken en deze binnenlaten.
Sun werkt samen met het Zweedse bedrijf Telia, dat in de ko
mende jaren een miljoen huishoudens wil uitrusten met een
'virtuele aanwezigheid' thuis. Ook wordt samengewerkt met
Cisco Systems en de Whirlpool Corporation om huishoudelijke
apparatuur op afstand te kunnen bedienen. Te denken valt aan
magnetrons die alvast kunnen worden aangezet voor de thuis
komst en dergelijke.
sioneel resultaat willen, maar
niet zelf een professionele
vormgever zijn. Met de 6.5
Plus-versie hebben we erg veel
voorbeelden toegevoegd van
lay-outs die mensen zó kunnen
gebruiken. Daar blijkt veel be
hoefte aan te bestaan".
Zowel in de professionele pak
ketten van Adobe als in de pro
ducten die meer voor de klein-
zakelijke gebruikers en de con
sumentenmarkt bedoeld zijn. is
het internet in de laatste ander
half jaar een dominante rol
gaan spelen. Enkele jaren gele
den waren de foto's, tekeningen
of opgemaakte pagina's die met
de producten van Adobe wer
den vervaardigd, bijna altijd be
doeld om afgedrukt te worden
op papier, in de vorm van druk
werk.
Die wereld is sterk veranderd,
nu veel publicaties zowel op
papier als in elektronische
vorm plaatsvinden: op een
webpagina op het internet.
V anzelfsprekend
TLC Domus heeft zijn talen
cursussen vernieuwd: Van
zelfsprekend Frans, Engels
en Spaans zijn nu in versie
7.0 verkrijgbaar. De cursus
sen zijn weer wat verder ver
beterd. Het gaat om zeer
complete interactieve talen
cursussen, per taal op 3 cd-
-roms, met werkboek van
350 pagina's, een cassette
bandje met oefeningen en
slechts de allernieuwste model
len en specificaties in staat zijn
de spellen vloeiend te laten lo
pen.
Samenvattend kan worden ge
zegd dat de grote voorganger in
dit genre, ID Software, dat ver
antwoordelijk was voor Quakes
voorloper Wolfenstein (in de ja
ren tachtig), Doom en de eer
dere Quakes een inhoudelijk
niet zo veel veranderd, maar ui
terlijk sterk verbeterd product
op de markt heeft gebracht,
waarvan de fans zullen water
tanden. Maar Unreal, van Epic
Games, doet er zeker niet voor
onder en heeft nu al een trouwe
schare vaste aanhangers.
Min. systeemeisen: Pentium II
233, 32 Mb Ram, Windows
95/98. 3D-kaart sterk aanbevo
len. Prijzen omstreeks 90 gulden.
Beschikbaar gesteld door Home-
soft.
een hoofdtelefoon met mi
crofoon voor het talenpracti
cum. Ook zijn culturele ex
cursies als videofilmpjes toe
gevoegd waardoor de cursist
als het ware in zijn favoriete
land rondloopt. Verder is het
mogelijk door middel van
spraakherkenning een ge
sprek te voeren met de per
sonen die op de cd-roms
voorkomen. Wie de taal slor
dig uitspreekt zal merken dat
deze gesprekken erg stroef
kunnen verlopen, dus de
cursist wordt gestimuleerd
zijn uitspraak te perfectione-
De cursussen kosten 149 gul
den per taal en er is minimaal
een Pentium 75 met 16 Mb
Ram, geluidskaart en
Windows 95/98 nodig.
Notebook met camera
Sony heeft een zakcomputer op de markt gebracht met inge
bouwde digitale camera: De Vaio PCG-C1XN. Het apparaatje
biedt de mogelijkheid foto- of videoreportages te maken en de
ze direct per e-mail te verzenden. Wellicht een uitkomst voor
verslaggevers die zowel een verslag als een beeldreporlage moe
ten inleveren, maar er zijn meer toepassingen denkbaar. Het
gaat verder om een complete mini-PC (25 centimeter breed)
met een Celeron-processor (266 Mhz), een harde schijf van 6,4
Gigabyte, en een TFT-kleurenscherm. Het apparaat is stan
daard uitgerust met software voor beeldbewerking.
De Vaio kost ruim 5000 gulden. Informatie:
www.vaio.sony-europe.com.
Draadloze wielmuis
Microsoft heeft zijn populai
re wielmuis uitgebracht in
een draadloze versie. Deze
zogenaamde 'cordless wheel
mouse' is een primeur voor
de Amerikaanse softwaregi
gant, want niet eerder werd
een draadloos product uitge
bracht. Microsoft maakt ge
bruik van radiotechnologie
om het signaal van de com
puter naar de muis over te
brengen. Er werd afgezien
van infraroodtechnologie,
omdat muis en computer
daarvoor altijd in eikaars
'zicht' moeten blijven. Met
een radiosignaal maakt dat
niet uit. Het bereik van de
muis bedraagt ongeveer an
derhalve meter. Verder is het
gewoon de bekende wiel
muis, relatief klein, met drie
instelbare knoppen, en de
derde knop is tevens het
wieltje waarmee in docu
menten en internetpagina's
kan worden geschoven.
De muis wordt geleverd met
software en batterijen, werkt
onder Windows 95/98 en kost
89 gulden.
Naar Turkije
Toen de Leidse uitgever Dis
cus een maand of wat gele
den in de reiswereld debu
teerde met 'Java en Bali' was
het natuurlijk de vraag wat
een serie met reis'boeken'
op cd-rom zou doen. Inmid
dels is gebleken dat het een
schot in de roos is geweest,
want de verkoopcijfers zijn
zeer bevredigend en dat ter
wijl het toch om een niet al
ledaagse bestemming gaat.
Logisch dat Discus nog meer
verwacht van de tweede uit
gave in de reeks. Die gaat na
melijk over Turkije en dat is
veel populairder hij vakan
tiegangers. Net als Java en
Bali zit Turkije prima in el
kaar. De formule is uiteraard
hetzelfde, want die sloeg aan
en dus was verandering niet
nodig. De voorbereiding op
een (vakantie)reis begint op
deze cd-rom. Goede, heldere
teksten, mooie foto's, veel
informatie over cultuur, de
keuken en de bevolking. Te
vens is een mini-cursus
Turks opgenomen, zodat je
daar tenminste ook tot tien
kunt tellen. Wie tevoren de
nodige uurtjes achter de pc
heeft doorgebracht kan ver
volgens het handige boekje
in de reisbagage stoppen.
Min.systeemeisen: Pentium
133,16 Mb ram, 4-speed cd-
romspeler, 2Mb grafische
kaart, Windows 95/98/NT.
Prijs: 39,95 gulden.
Pentium 166,
32 Mb vrije ruimte op
Windows 95/98.
gulden. Leeftijd 3 tot
Een soort levende pop in de
computer, waarmee alles net
echt wordt. Eten geven, in bad
doen, aankleden, belonen,
straffen. Dat is de essentie van
het onlangs verschenen spel
Rahvz
Al eerder
er spellen waar
mee bijvoorbeeld een huisdier
in de computer werd gestopt:
een hond die je moet voeren,
aaien en waarmee je moet spe
len om het dier tevreden te
houden. Een speciale-attractie
van Babyz is de^geluidsherken-
ning. Door middel van een mi
crofoon, aangesloten op de ge
luidskaart, kan met de stem
contact met de eigen baby wor
den gelegd. Op den duur gaat
de baby de stem herkennen en
reageert hij op 'mama' of 'pa
pa'. De baby kan door de speler
van hot naar her worden ge
sleept: naar de badkamer, de
slaapkamer, de keuken, de zol
der of de huiskamer. Overal
staan spullen die nodig zijn
voor de baby, van eten tot spel
letjes, van bad tot flessenwar-
mer.Babyz is echt een spel voor
de kleintjes..
MET jzeoambpeest/s P/JNJEOJTCE
NANO AAN NET ZOPEN. /HiCHELSN-
ANN/NETJE TKAPTJOF/S DK/BP1NT&Z.
OS NELN U/T Z'N NANOEN.
P/ET 0ANNE&TJE VAN
P>EO0EE&T CE ZAAk- TE SUSSEN.
..EAT&J MS (ZAAN Z/N(g£N. F/JNE
3/SKW/ETJES EN AAFO/6E l /EDJPS.'
Ssso-mannetje JET EEN
P&EUN VAN AGeETJE N0F
OVERAL yVO&Crr OENMOkrr/
