pO
'Oud-Katholieken zingen graag, veel en hard
'En laten ze een heiligdom voor Mij maken
Geloof Samenleving
ZATERDAG 12 FEBRUARI 2000
P
VANDAAG
12
In de tijd dat edelen nog bij voorbaat eerbied
en respect afdwongen op grond van hun af
komst, kwam hef goed van pas af en toe één
van hen heilig te verklaren. Ze werden zo tot
voorbeeld verheven voor het gewone volk, ook al leefden
ze niet echt als heiligen. Bij de heilige Geertrui uit de ze
vende eeuw lag dat anders. Zij schijnt een uiterst vrome en
bekwame abdis te zijn geweest van een klooster bij het
Belgische plaatsje Overberg, dat later naar haar Geertrui-
denberg werd genoemd. Geertrui was van adellijke af
komst, kon lezen en schrijven en kende haar kerkvaders
en andere klassieken. Daarmee was ze al een unicum in de
zevende eeuw. Bovendien had ze stichtelijke visioenen en
was ze innovatief: ze zette een bibliotheek op, en een spin
nerij, weverij en borduurafdeling voor kerkelijke gewaden.
Daarmee wisten de nonnen goed de kost te verdienen. Al
met al iemand die, volgens de kerkelijke kronieken, een
heiligenstatus en feestdag op 12 februari verdiende.
4 q De heilige van gisteren, Geertrui, heeft een in-
IO spirator gehad in de heilige van vandaag, bis
schop Amandus (584-679). Een man die in de
zevende eeuw druk aan het missioneren is ge
weest in Frankrijk, België en Nederland. Onderwijl stichtte
hij overal kloosters. Vandaar dat hij, zoals veel ordestich
ters, vaak wordt afgebeeld met een kerkje in de hand.
Amandus was drie jaar bisschop van Maastricht, maar wil
de liever weer de missie in. Zijn eretitel luidt: apostel der
Franken.
In China is 13 februari de dag dat de Jade Keizer jarig is.
Taoïsten zien in hem 'de hemelse verhevene van het eerste
begin'. Confucianisten noemen hem 'de opperkeizer van
de uitgestrekte hemelen'. Hij is in ieder geval de heerser
over alle goden die de Chinezen vereren. Op zijn verjaar
dag dient men offergaven te bereiden. Dat ritueel begint 's
morgens om vier uur en is de volgende ochtend pas vol
tooid.
Pools bisdom biedt gratis huwelijk aan
warschau Het aartsbisdom Lodz in Midden-Polen biedt paren
die ongehuwd samenwonen of alleen voor de burgerlijke stand
zijn getrouwd, een gratis rooms-katholiek huwelijk aan. Op die
manier hoopt de RK-Kerk stellen te bewegen hun in haar ogen
zondige leven op te geven. Pastores moeten op last van aarts
bisschop Wladyslaw Ziolek in hun parochies bekendmaken hoe
'hokkende' stellen een kerkelijk huwelijk kunnen sluiten zonder
daarvoor de meestal vrij hoge kosten te hoeven betalen. Ziolek
biedt verder gescheiden gelovigen die willen hertrouwen aan
hun situatie goed te regelen. Het kerkelijk wetboek schrijft voor
dat rooms-katholieken die willen hertrouwen, hun eerdere hu
welijk door een kerkelijke rechtbank nietig moeten laten verkla
ren. De Poolse overheid erkent door de RK-Kerk gesloten huwe
lijken op grond van een concordaat met het Vaticaan.
Paus draagt mis op voor zieken
rome» Paus Johannes Paulus II heeft gisteren op het Sint Pie
tersplein in Rome een speciale mis voor de zieken opgedragen.
Duizenden pelgrims uit de hele wereld woonden de viering bij.
Onder hen waren 15.000 zieken en gehandicapten, van wie er
2400 in een rolstoel zaten of op een brancard lagen. Pijn en lij
den maken volgens de paus deel uit van 'het geheim van de
mens op aarde'. De paus zalfde tien pelgrims met olie. Bis
schoppen zalfden nog eens tweehonderd andere zieken. Vol
gens het Vaticaan was de mis belangrijk voor de paus, die zelf
aan de ziekte van Parkinson zou lijden. Hij wilde een teken van
hoop en solidariteit geven.
Waarschuwingssysteem mensenrechten
geneve Er moet volgens dr. Konrad Raiser, secretaris-generaal
van de Wereldraad van Kerken, een permanent VN-orgaan ko
men dat in een vroegtijdig stadium potentiële massale schen
dingen van de mensenrechten waarneemt. Ook moeten er
maatregelen komen ter bescherming van minderheden of be
volkingsgroepen die door een gewapend conflict vluchteling in
eigen land zijn geworden. Raiser leverde op een congres van le-
gerpredikanten en -aalmoezeniers, deze week in Genève, kritiek
op de groeiende tendens om militair geweld bij humanitaire in
terventies te legitimeren. Dit moet volgens Raiser een uitzonde
ring blijven, waarvoor bindende afspraken op grond van het in
ternationale recht nodig zijn. Hij kondigde een studie van de
Wereldraad aan naar de ethische problemen van militaire inter
venties. Bij dit onderzoek zijn kerkelijke en algemene hulpwerk
instanties betrokken. Het resultaat wordt volgend jaar januari
op de bestuursvergadering van de Wereldraad besproken.
BEROEPINGSWERK
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht HWS
Geldig tot en met zaterdag
Denemarken:
Meest droog en van het westen uit opkla
ringen. Zaterdag later opnieuw regen.
Maxima rond 5 graden.
Engeland, Schotland, Wales. Ierland:
Perioden met zon en op de meeste plaat
sen droog. Later op de dag en ook zater
dag opnieuw regen. Maxima van 5 gra
den in het uiterste noorden tot 10 in de
buurt van Londen.
België en Luxemburg:
Vrijdag droog en af en toe zon. zaterdag
van het westen uit toenemende bewol
king en later regen. Maxima rond 8 gra-
Noord- en Midden-Frankrijk:
Geregeld zon en alleen zaterdag in het
noorden mogelijk wat regen. Maxima van
5 graden in het oosten tot 10 langs het
Kanaal.
Zuid-Frankrijk:
In de Alpen eerst nog wat sneeuw. Elders
en later ook hier droog en geregeld zon
In het zuidoosten kans op een Mistral
Maxima van 4 graden in de heuvels rond
Lyon tot 11 aan zee.
Spanje:
Vrijdag in het noorden plaatselijk wat re
gen, boven de 1500 meter sneeuw. Ver
der droog en vooral in het zuiden zon.
Maxima van 10 graden langs de golf van
Biskaje tot rond de 20 in het zuiden.
Portugal:
In het noorden vrijdag mogelijk wat re
gen. Verder perioden met zon en droog.
Middagtemperatuur van 11 graden in
het noorden tot 18 in de Algarve
Mallorca, Ibiza, Menorca:
Af en toe zon. maar ook kleine kans op
een bui Zaterdag toenemende noordelij
ke wind Maxima dalend naar 14 graden.
Tunesië:
Licht onbestendig weer met wolkenvel
den en soms een bui. Maxima rond 15
graden.
Madeira:
Wolkenvelden en waarschijnlijk droog.
Maxima rond 17 graden.
Canarische Eilanden:
Veel zon en droog. Middagtemperatuur
van 19 graden in het noorden tot 23 aan
de zuidkusten.
Duitsland:
Naar het oosten wegtrekkende neerslag,
gevolgd door perioden met zon Zaterdag
in het noorden en westen al weer toene
mende bewolking. Maxima rond 5 gra
den, zaterdag in Beieren een stuk frisser.
Oostenrijk:
Wolkenvelden en vooral aan de noord
flank van de Alpen perioden met
sneeuw. Zaterdag meest droog en gelei
delijk opklaringen. Middagtemperatuur
dalend naar 3 graden
Zwitserland:
In het oosten eerst nog wat regen of
rElke daq een beetje vakantie\s"A
"Ik ben nu in het geboorte
land van de godin van de liefde.
Aphrodite. Wilt u daar meer over
weten? Kijk morgenmiddag om 16.45
uur naar Vakantie-TV op SBS6.
Dan neem ik u mee naar Cyprus!"
VAKANTIEWINKELS
WtÊhffiMv°WW
Het dagelijkse vakantieprogramma
van D-reizen
sneeuw. Verder droog en met name aan
de zuidflank flink wat zon. Maxima van
een graad of 5, in Tessin is het wat war
mer
Polen:
Bewolkt en perioden met sneeuw of re
gen. Zaterdag droog en af en toe zon.
Maxima rond 2 graden.
Tsjechië en Slowakije:
Bewolkt en perioden met regen of
sneeuw. Zaterdag met name in Tsjechi
droog en af en toe zon Maxima rond 5
graden, zaterdag wat frisser.
Italië:
Perioden met zon en meest droog, alleen
in het zuiden eerst nog kans op een bui.
Maxima van 6 graden in het noorden tot
14 in het zuiden.
Corsica en Sardinië:
Perioden met zon en waarschijnlijk de
hele periode droog. Maxima rond 13 gra-
Griekenland en Kreta:
Overwegend veel bewolking en op veel
plaatsen regen. Maxima tussen 10 en 15
graden.
Malta:
Wolkenvelden en kans op een bui. Eerst
nog veel wind, maar geleidelijk rustiger.
Maxima oplopend naar 15 graden
Turkije en Cyprus:
Op Cyprus soms wat zon, elders tamelijk
veel bewolking en kans op regen. Maxi
ma rond 15 graden, op de Dardanellen
een stuk frisser.
ZONDAG 13 FEBRUARI 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 08 00 Zon onder 17.47
Maan op 11.41 Maan onder01.58
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 09 06 21.39 08.39 21.12
Laag 04 25 17.00 04.06 16 41
MAANDAG 14 FEBRUARI 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 07 59 Zon onder 17 49
Maan op 12.18 Maan onder03.15
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 10 16 23.00 09.49 22.33
Laag 05 14 17 54 04.55 «17 35
Weerrapporten 11 februari 07 u
Amsterdam halt be
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Maastricht
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
half bew.
half bew.
half bew.
half bew.
half bew.
half bew.
half bew.
licht bew.
Dublin
Frankfurt
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Las Palmas
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
half bew
regen
half bew
bewolkt
onweer
W warmtefront
regen
ciTi sneeuw
koufront
opklaringen
hagel
lagedruk
mist
windrichting
/Y hogedruk
zonnig
19 temperatuur
mnn luchtdruk in
1000 hecto pascal
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/vr 18 00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-5'
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (ad/urct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
REDACTIE
A Maandag, chef eindredactie algemeen
t. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D.C. van der Plas, chef eindredactie regio
J Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W F Wegman, chef redactie Leiden
023-1
Familieberichten:
023- 5320 216
Redactie: 071- 5321 921
Hoofdredactie: 071- 531
ADVERTENT
Maandag t/m vrijdag van
071- 5356 230
RUBRIEKSADVEI
Maandag t/m vrijdag van
071- 5143 545
ABONNEMEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per halfjaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtig
het automatisch afschrijven va
abonnements- geld, ontvangt
betaling.
VERZENDING PK
Voor abonnementen die per p
worden verzonden geldt eenl
aan portokosten per verschijr
LEIDSCH DAGBLAD OP1
Voor mensen die moeilijk Ie:
hebben of blind zijn (of een:
leeshandicap hebben), is een
van het regionale
Dagblad op geluidscassette!
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken le
M
K
N H U
am
i i
Warschau half be*
Wenen half be*
Zünch zwaar b»
Bangkok zwaar tx
Buenos Aires half be*
Casablanca half be*
Johannesburg regen
Los Angeles half be*
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezor
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111
Vrouwen kunnen er pries
ter worden, priesters hoe
ven niet celibatair te leven
en de sfeer is open en de
mocratisch. Dat zijn vol
gens Dick Schoon punten
waarop de Oud-katholieke
Kerk zich onderscheidt van
de Roomse moederkerk.
De IJmuidenaar schreef
een boekje over dit eigen
wijze clubje katholieken.
ijmuiden silvan schoonhoven
„Oud-katholieken zeggen over
zichzelf: we hebben geen paus,
geen latijn en geen celibaat.
Maar toch beschouwen ze zich
als deel van de katholieke kerk.
Het is numeriek geen belangrij
ke stroming. Zelfs onder de
kleine kerken horen we nog tot
de kleintjes. We hebben het
hooguit 8000 leden.
De opbouw van de oud-ka
tholieke kerk is minder top-
-down dan de Roomse kerk.
Wat oud-katholieken mogen
wordt niet van bovenaf be
paald. De gelovigen denken
verschillend over diverse zaken.
Dat betekent niet dat er regel
rechte anarchie is. Maar wel de
mocratie: de geestelijken en de
leken kiezen de bisschoppen.
De bisschop is een scharnier
tussen zijn eigen kerk en de an
dere bisdommen van de we
reldkerk. Dat is een zware taak.
Want alle mensen aan de basis
zijn ontzettend eigenwijs en
weten precies wat ze willen. De
bisschop moet proberen de
standpunten van de gelovigen
en die van de wereldkerk niet té
veel uit elkaar te laten drijven.
Rome hééft een beproefd
model om wereldwijd kerk te
ten niet eens hun
schop kiezen. Ze zj i
dingen gaan bemoj
eigenlijk geen ve 1
hebben. Wat moei t 1
gebeden en liturgie
dat is nou juist v
voor nodig is van ,nj,
In de rooms-kathol
is het onderscheidt KV
ter en leek door elk ,n
pen. Bij de oud-ka11
dat nog strikter. Di 5ti^
het koor, het volkii
vier je een liturgie.
Van een tekort a |UC
is in de oud-kali i
geen sprake. In d<
tholieke kerk ook
maar daar stelt mei I
sen: celibatair leve
gehoorzaamheid a v
zelf gekozen bisschi
rochies vinden
plaats om de heilij
te laten plaatsvinde
rijk heb ik gezien
dorpjes, dat alleen
lige woorden tijden p
ristie een priester
komt. Na het tafelgi
weer weg, want d
naar de volgende j
de heilige toven
spreken. Dat is toch
Zaken als abortu
nasie zijn een kwe .rjs,
individuele gelovij /n
schoppen doen da aas
uitspraken over. Je !0'ot
aan als de bisschoj
en het volk doi!Ml
oud-katholieke ij M
meer een manier jm
met vraagstukken 00j
delijke uitspraak,
niet graag hebben
mij voorschrijft h
abortus moet denl
zülke intieme ki
maak ik zelf wel uit
per
verloren gegaan: de tempel die Salon
en de tweede tempel, die in het jaar 2 1
werd verwoest. Maar 'temidden van 1
kent dat ieder voor zich een godsruii
wen, in zijn eigen hart, en concreet. I
waar men een altaar kan oprichten w
kunnen worden gebracht die God ku j
sterken. In de oudheid dacht men da -
kon door brood te offeren, vandaar d
den in het tabernakel, en door een b(
bieden, dat gedeeltelijk (huid, horens
maal werd verbrand. Maar een altaar
kan ook een plek zijn waar de goedhe
wereld wordt geconcentreerd.
Mizbeach, zo vertelt J.H. Hertz, werd
rabbijnen als een anagram opgevat. 1
voor mehila, vergiffenis. Bij het altaai
zondaar verzoend met God. De 'z' sta
zchoet, verdienste. Door het beoefem
dankbaarheid, nederigheid en beroui
men zchoet op. De 'b' staat voor bera
Neemt men de aanwijzigen van de E(
harte dan haalt men de goddelijke ze
zich toe en wordt een zegen voor an<
'ch' staat voor chaïm, leven. Het altaa
richting naar het eeuwige leven aan,
ke is van waarheid, rechtvaardigheid
heid.
Bouwen voor de eeuwigheid, zoals oi
Salomo doet in het gedeelte uit 1 Koi
26-6:13 dat de rabbijnen aan sidra T(
ben gekoppeld, vergt een andere mei de
die van onze tegenwoordige bouwen cht,
de maten van de ruimte, die de mens I- ki
stellen de ruimte voor het goddelijke
te ervaren? Met een plafond dat stam
2.40 meter hangt, zo dicht boven je h
fabrieken niets anders meer maken, r
Hogere wel erg ver weg.
kunnen zijn. Wij zijn eigenlijk te
klein en hebben daar helemaal
de instrumenten niet voor. Bij
de kwestie van de vrouwenwij-
ding bleek hoe moeilijk het is
met al die internationale kerken
een beslissing te nemen. Rome
heeft wat dat betreft een perfect
model. De beslissing wordt
daar op één plek genomen.
Wij zijn geen verantwoording
verschuldigd aan de paus. Wél
erkennen we hem als de patri
arch van de westerse katholieke
kerk die groot respect verdient.
Maar een paus die onfeilbaar is,
dat gaat ons te ver. En we heb
ben bezwaar tegen zijn opper
macht over alle bisschoppen.
Dat wil niet zeggen dat daar
mee alle contacten afgelopen
zijn. De sfeer tussen de oud-ka
tholieken en Rome is erg open
op het moment. Rome weet
heel goed dat we nou eenmaal
negentien eeuwen kerkgeschie
denis delen. Voor de breuk
noemt men gewoonlijk het jaar
1723, zo'n 277 jaar geleden. Op
de eeuwigheid is dat erg kort.
Waaraan je merkt dat je in
een oud-katholieke dienst zit
en niet in een rooms-katholie-
ke? De openheid valt het meest
op, en de betrokkenheid. Men
sen doen van harte mee. In de
rooms-katholieke kerk komen
mensen ook graag. Maar daar
proef ik bij de kerkbezoekers af
en toe een soort ondergonds
verzet.
De dienst van de oud-katho
lieken kernmerkt zich door een
traditionele liturgie die gedra
gen wordt door de kerkgangers
zelf. Oud-katholieken zingen
graag, veel, en hard. Het is hun
dienst. Ze weigeren alleen toe-
Het Isis-hotel wordt misschien afgebroken.
Niet-Amsterdammers zal dat een rotzorg zijn.
Maar iedereen die om zich heen kijkt als hij uit
het Centraal Station komt zal het toejuichen.
Want samen met de kantoortoren ernaast prijkt
het hotel bovenaan de officieuze lijst van Lelijk
ste Gebouwen van Amsterdam.
Het gebouw staat er nog niet zo lang. Het plan
het weer te slopen komt van de architecten die
het hebben ontworpen. Zij hebben nu het zo
veelste plan getekend voor her-
inrichting van de openbare
ruimte rond CS. Bussen, trams,
m taxi's, schepen, rondvaartbo-
ten, fietsers, reizigers, junks,
winkeliers, informatietenten,
bedelaars, muzikanten - alles
Z lijkt er permanent slaags te zijn
om een beetje van de ruimte te
■a veroveren. De architecten van
het Isis-hotel denken van de
CS-omgeving een betere plek
te kunnen maken. Zónder Isis-
X -hotel.
Een van de architecten was
nogal laconiek in zijn toelich-
ting. „Er wordt niet meer ge-
bouwd voor de eeuwigheid."
Het is, helaas, maar al te zicht-
baar.
Stel je voor dat er wel werd ge-
bouwd 'voor de eeuwigheid'.
Zou alles dan ook standaard uit
de fabriek rollen, met respect-
<loze maatvoeringen die voor ie
dereen dezelfde luciferdoos
Icreëren? Het gevaar met 'bou-
wen voor de eeuwigheid' zou
kunnen zijn, dat hele goede ar
IJmuidenaar
Dick Schoon
schreef een
boekje over de
oud-katholie
ke kerk.
FOTO UNITED
PHOTO'S DE
BOER
schouwer te zijn. De dienst is
sinds het begin van de 20ste
eeuw helemaal in het Neder
lands, zonder een woord latijn.
Latijn is een soort geheimtaal.
Als je met heilige dingen bezig
bent heb je daar een heilige taal
voor nodig. Toch heeft de oud-
katholieke kerk daar afscheid
van genomen, ver voordat Ro
me dat deed.
Oud-katholieken kijken met
gemengde gevoelens naar de
gevolgen van het tweede Vati
caanse concilie. Echte invloed
kregen ze nauwelijks: ze moch-
chitecten faalangst krijgen en geen gebouw meer
durven ontwerpen. En dat slechte architecten
opgewekt aan de slag gaan, gestimuleerd door de
gedachte dat alle kritiek op hun ontwerpen uit
eindelijk stil zou vallen in de eeuwen die het ge
bouw zou trotseren. Immers, zo heeft een recent
wetenschappelijk onderzoek
vastgesteld, begaafde mensen
twijfelen meestal heftig aan hun
kwaliteiten, terwijl domme
mensen blind zijn voor hun ei
gen beperkingen. Maar dat be
tekent niet dat een beetje meer
'eeuwigheid' in onze gebouwde
omgeving geen goed zou doen.
In sidra Teroema, Exodus 25:1
tot en met 27:19, wordt ge
bouwd voor de Eeuwigheid: een
heiligdom met verschillende
onderdelen, een ark, een taber
nakel en een tent van samen
komst. Bij eerste lezing van dit
stuk voel je je als een blinde met
twee linkerhanden, die een
breipatroon van de Libelle pro
beert te ontcijferen. Drie steken
links, twee steken rechts.Tweeënhalve el lang,
anderhalve el breed, hengsels, stokken, lussen,
gespen, gouden randen, dekplaten, houten sta
ketsels. Het duizelt je van de maten. Alleen het
maken van een tekening helpt je voor te stellen
hoe het geheel in elkaar zat.
De kist waarin de stenen tafelen worden be
waard, wordt in deze hoofdstukken in elkaar ge
zet, van acaciahout en goud. Het Hebreeuwse
woord voor kist of ark is aron. De ark staat in een
tent, misjkan, die is verdeeld in twee comparti
menten: het heilige der heilige en een gedeelte
waarin een tafel met broden, een zevenarmige
kandelaar en een altaar om wierook te branden
staan. Deze tent is tien bij dertig el. (let wel,, in de
Nederlandse vertaling wordt het woord anima
vertaald met el, maar niemand weet precies hoe
lang een amma was). Om die eerste tent staat
een grote tent, ohel, van vijftig bij honderd el.
Hierin staat het altaar waarop
brandoffers kunnen worden ge
bracht.
De aanwijzigen hoe alles moet
worden gemaakt, welke materi
alen moeten worden gebruikt
en waar alles moet staan, ko
men van God. Uit dit korte,
toch wel saaie stuk tekst weten
de commentaren toch weer tal
loze wijsheden te halen. In vers
acht geeft God aan waarom het
heiligdom moet worden ge
bouwd: 'En laten ze een heilig
dom voor Mij maken opdat Ik
temidden van hen kan wonen.'
Let wel, God woont niet in de
ark. De ark is afgedekt met een
gouden plaat waarop zich ook
twee cherubijnen bevinden
(hoe die cherubijnen er precies uitzagen weet
geen mens, wat wonderlijk is als men bedenkt
dat de Israëlieten toch zo'n veertig jaar met de
ark hebben rondgesjouwd). Als God iets te mel
den heeft ontmoet Hij Mozes of de hogepriester
'tussen de cherubijnen' (Exod. 25:22). Maar Hij
woont 'temidden van hen', dat wil zeggen overal
waar een ruimte, een plek voor God wordt ge
maakt, zal Hij met Zijn Aanwezigheid aanwezig
zijn.
De ark is verloren gegaan, en de cherubijnen
eveneens. Het tabernakel is verloren gegaan, en
de tent van samenkomst ook. De tempels zijn
