KPN belangrijkste
kandidaat Orange
Vakbonden zien niets in
noodplan Schelde Groep
jeitenhouderij voorlopig kwetsbare bedrijfstak
Economie
^kepeinen decoratieroos
ruzie van fabrikanten
'Smeergeldaffaire rond ABB
veel groter dan aangenomen'
Aegon-dochter komt tegemoet
aan gedupeerde spaarders
Aannemer moet kei zijn in voegen
Prestatieloon individu
moeilijk in te voeren
J7 FEBRUARI 2000
7
GEVth schrapt duizenden banen
Tet Amerikaanse telecomconcern BellSouth, de op
jotsté aanbieder van lokale telefonie in de Verenigde
12.100 banen schrappen. Het concern wil zijn orga-
,r stroomlijnen. Voor de ontslagen wordt een voor-
DELtroffen van ruim 135 miljoen gulden. Het concern be-
ïenteel over 96.000 werknemers.
g|l onderzoekt fusie Veba en Viag
ïi8? Europese Commissie onderwerpt de fusie tussen de
305glomeraten Veba en Viag aan een uitvoerig onder-
183 immissie heeft ernstige bedenkingen tegen de sterke
!36 de twee op de thuismarkt, heeft ze bekendgemaakt.
H2ag fuseerden vorig jaar tot het grootste energiebedrijf
202tnd. Samen hebben ze tweederde van de markt voor
lutsproductie en -distributie in handen. In Europa ne-
162 vierde plaats in.
134
gmentengids wint internetzaak
242* De Consumentenbond heeft van de rechter in Am-
123 Üijk gekregen met haar claim op de naam Consu-
250 s. Het bedrijf Hanet Internet Service moet het ge-
225'lie naam en het internetadres www.consumenten-
H3;en. De bond had gemerkt dat wie genoemde do-
intikte, een site kreeg met allerlei plaatjes van gid-
io r was het volgens de bond een site met gokspelletjes,
ui vond dit, evenals de bond, misleidend omdat de
401 itenbond al decennia lang het maandblad de Consu-
58i Is uitgeeft. Als stok achter de deur hangt het bedrijf
511 'som boven het hoofd van 50.000 gulden wanneer het
130'fes niet binnen veertien dagen formeel aan de bond
508
ïoor
j» -Brabant populair in buitenland
402 ji kwart van de buitenlandse bedrijven die zich in
ïoo'derland vestigden is in Noord-Brabant neergestre-
129 aal vestigde zich een recordaantal van 22 bedrijven in
Jog ke provincie. Samen zijn die goed voor 1.735 nieuwe
97 atsen. Dat heeft de Noord-Brabantse gedeputeerde
97 mische zaken mevrouw W. Huijbregts-Schiedon in
378 sndgemaakt. De nieuwe bedrijven investeerden sa-
183 liljoen. Van de nieuwe bedrijven komt veertig pro-
joo '.Verenigde Staten en 35 procent uit Azië.
i5i
ïs .weden verhoogt rentevoet
149 li In navolging van de Europese Centrale Bank (ECB),
;en en Zwitserland heeft ook Zweden de rente ver-
164 centrale bank heeft de beleningsrente opgetrokken
249 ocentpunt tot 3,75 procent. De bank zei dat rentebe-
Jog door de ECB geen invloed hebben, maar dat er druk
loo :en lijkt te ontstaan.
180
im wil Universal-studio's kwijt
130 J
127 iet Canadese drank- en amusementsconcern
[q4 ou volgens de Financial Times overwegen zijn Uni-
104 istudio's van de hand te doen. Het concern acht mu-
|ram) en themaparken de grootste groeisectoren. De
an ruim elf miljard gulden opleveren.
>03 rnemen invoeren als vak'
l
Dndememen zou een echt vak moeten worden in het
ii' en hoger beroepsonderwijs. Dit om tegemoet te ko-
io le toegenomen vraag naar het leren opzetten van een
rijf. Dit zegt de Stichting Mini-ondernemingen. Vooral
iche van informatie- en communicatietechnologie
03 e zogeheten e-commerce (handel op Internet) wor-
moment honderden ondernemingen opgestart door
13 ïsen zonder enige ervaring. Overigens stimuleren al
71 :er MBO- en HBO-scholen zoals de Haarlemse Small
5Q School leerlingen om daadwerkelijk een onderneming
44 een. In april dit jaar gaat een adviescommissie aan de
98 He plannen om het ondernemerschap in het onderwijs
59 ren te inventariseren. ,,Dit idee zal daar zeker bij zijn",
49 EZ-woordvoerder.
48
Nu Mannesmann in handen is van Vodafone
Nu het Duitse Mannesmann in handen van het Britse
Vodafone-AirTouch is gevallen, richten alle ogen zich op
Orange. De Britse Mannesmann-dochter staat in de eta
lage, omdat Vodafone het mobiele belbedrijf moet afsto
ten. KPN is de gedoodverfde kandidaat. Het bedrijf be
vestigt in gesprek te zijn, maar ontkent serieuze aspira
ties.
De al jaren slepende smeergeldaffaire rond de
Duitse dochter van het elektro- en machine
bouwconcern ABB is waarschijnlijk veel groter
dan tot nu toe werd aangenomen. Het gaat om
honderden miljoenen, meldt het Duitse week
blad Der Spiegel in zijn jongste editie.
ABB Kraftwerke, onderdeel van het Zweeds-
Zwitserse Asea Brown Boveri, zou tussen 1993 en
1997 ruim 300 miljoen mark (340 miljoen gulden)
hebben overgemaakt naar nummerrekeningen
bij elf Zwitserse banken. Justitie in Mannheim
verdenkt het bedrijf ervan met het geld een sys
teem van zwarte kassen te hebben onderhouden
voor smeergeldbetalingen, aldus Der Spiegel.
Het onderzoek begon eind 1997. Tot nu toe
was sprake van illegale betalingen van ongeveer
20 miljoen mark in 1994 en 1995. ABB wist met
de steekpenningen opdrachten binnen te halen
voor de bouw van vuilverbrandingsinstallaties en
warmtekrachtcentrales in Duitsland.
Een woordvoerder van de Duitse ABB-doclVter
zei afgelopen weekeinde dat hij niets wist van de
omvang van de in Der Spiegel genoemde bankre
keningen in Zwitserland. „We ondersteunen de
opheldering van de hele affaire naar beste kun
nen", aldus de zegsman.
Analisten en beleggers bekijken
KPN met argusogen, omdat ze
verwachten dat het bedrijf op
Orange aast. Als gevolg daarvan
explodeerde KPN vrijdag op de
Amsterdamse effectenbeurs.
Het aandeel stond tijdens de
middaghandel bijna vijftien
procent hoger op 117,50 euro.
Als KPN Orange wil overne
men, moet het diep in de bui
del tasten. De actuele beurs
waarde van Orange is 109 mil
jard gulden, terwijl KPN zelf op
de beurs maar iets groter is (123
miljard). Bovendien telde Man
nesmann nog 'slechts' f 67 mil
jard neer voo.r het Britse bedrijf,
dat op de Britse mobiele-tele-
commarkt de derde plaats in
neemt na Vodafone-AirTouch
en Cellnet.
Formeel ontkent KPN con
crete overnameplannen te heb
ben. Het enige wat KPN kwijt
wil, is dat het in gesprek is met
Orange. „In de telecommarkt
praat iedereen met iedereen.
We zouden gek zijn als we niet
met onze partner Orange pra
ten", reageert een woordvoer
der. KPN werkt nu al samen
met Orange in België.
Met meer dan 3 miljoen klan
ten is Orange de grootste en
snelst groeiende aanbieder van
mobiele telefonie in Groot-Brit-
tannië. Het bedrijf heeft een
marktaandeel van zeventien
procent. In 1998 had Orange
een omzet van ruim 4,2 miljard
en een bedrijfsresultaat van 55
miljoen tegen een verlies van
183,5 miljoen het jaar daarvoor.
Orange is actief in Frankrijk,
Duitsland, Oostenrijk, Zwitser
land, Israël en Hongkong.
KPN heeft eerder al gezegd met
zijn mobiele belbedrijf in de
Europese top drie te willen ko
men. Als eerste stap kocht KPN
in december voor ruim 20 mil
jard het Duitse E-Plus. Kijkend
naar het aantal klanten neemt
het Nederlandse telecomcon
cern momenteel binnen Euro
pa een zevende plaats in.
„Nemen we het potentieel
klantenbereik als uitgangspunt
dan staan we al op de derde
plaats", vertelt de KPN-zegs-
man. KPN hoopt 'binnen enke
le maanden' een tweede over
name bekend te kunnen ma
ken. 1
nieuwegein anp
Aegon-dochter Spaarbeleg
heeft een schikking getroffen
met gedupeerde spaarders. Het
Aegon-onderdeel heeft de
Stichting Spaardersbelangen en
de Consumentenbond extra
geld en een aantal verbeterin
gen in zijn producten beloofd.
Begin vorig jaar werd de zaak
aan het rollen gebracht. Ruim
zevenhonderd ontevreden
klanten dreigden Spaarbeleg
voor de rechter te dagen. Dit
omdat de hoogte van de overlij-
densrisicopremie niet apart
stond vermeld. Ze eisten terug
gave van de betaalde premies
en wilden dat de overlijdensri-
sicopremie werd toegevoegd
aan het spaargedeelte.
Klanten die dat willen, kun
nen hun geld nu vanaf 1 januari
volgend jaar onder bepaalde
voorwaarden overhevelen naar
een andere beleggingsvorm.
Daarnaast komt Spaarbeleg
spaarders van voor 1996 tege
moet met een extra rende
mentsuitkering. In totaal heb
ben meer dan een half miljoen
mensen hun geld gestald bij
Spaarbeleg.
ducenten in Neder-
sn elkaar met rechts -
een wil niet dat de
n van namaak blijft
;en, de ander vindt
irpakkingen door zijn
t worden nagebootst,
de twist is de produc-
irsepeinen decoratie-
3 gaat tussen marse-
r J. Gort Decoraties
marsepeinmaker My
y Kits-verkoper, Arti-
tns het vakblad Con-
Gort zijn afnemers in
weten dat er decora-
omloop zijn 'die de
eken dat het gaat om
uct van JGD'. Gort:
eft geprobeerd onze
«pakking na te maken,
ik te maken van onze
dn". De valse concur-
__J afkomstig zijn van
Oostblok-pro-
id directeur-eigenaar
P. van Rijn van My Kits niet
leuk. Zijn marsepeinen rozen
worden vervaardigd in een ei
gen fabriek van My Kits in Roe
menië en, anders dan Gort be
weert, volgens strenge hygiëni
sche eisen en met 'de allerbeste
grondstoffen'. „Mijn product is
kwalitatief minstens zo goed als
dat van Gort. Alleen ben ik in
staat om veel goedkoper te le
veren", zegt Van Rijn in Consü-
del.
Hij dreigt JGD met een
rechtszaak als die de beschuldi
gingen staande houdt. JGD is
hetzelfde van plan, omdat My
Kits volgens het bedrijf de JGD-
verpakking namaakt. „De ver
schillen zijn minimaal. De ver
pakking is gewoon gekopi
eerd."
Articor, verkoper van My Kits
in Nederland, vindt dat onzin.
„De doosjes van Gort zijn goed,
maar niet bijzonder. Ze worden
in de VS bijvoorbeeld gebruikt
voor muffins. Onze dozen zijn
niet hetzelfde en hebben bij
voorbeeld andere maten."
vlissingen gpd
De vakbonden hebben weinig
vertrouwen in het plan van de
Koninklijke Schelde Groep om
door loonsverlaging en het in
houden van adv-dagen de ver
liezen van Schelde-bedrijven te
dekken. FNV en CNV herinne
ren eraan dat Fokker en DAF
eerder hetzelfde hebben gepro
beerd. Tevergeefs, want beide
bedrijven gingen failliet.
„Het is een noodgreep maar
meestal is het geen echte oplos
sing", zegt H. van Beers (CNV).
Zijn collega P. Hazelager van de
FNV ziet bovendien een duide
lijke overeenkomst tussen de
KSG, Fokker en DAF. Bij alle
drie de bedrijven zijn of waren
de perspectieven voor de toe
komst onduidelijk. „De be
drijfsleiding belooft dat het per
soneel zijn geld terugkrijgt als
het goed gaat, maar dat moet ik
nog zien", aldus Hazelager.
Vooral Scheepsnieuwbouw
en Scheepsreparatie krijgen de
begroting niet rond. Volgens
Hazelager gaat het om tekorten
van acht miljoen gulden bij de
nieuwbouw en anderhalf mil
joen bij de reparatiewerf. Bij de
KSG was niemand bereid te
vertellen hoeveel de operatie
moet opbrengen. „We be
schouwen dit als een intern
probleem", verklaarde woord
voerder T. van de Poel.
De vakbonden raadplegen
deze week hun leden. Het af
staan van de adv-dagen wil Ha
zelager nog verdedigen als een
creatief gebruik van een maat
regel die ooit is bedacht om
werkgelegenheid te creëren.
„Maar het verlagen van de lo
nen overstijgt de CAO. Daar
over moet ik met het hoofdbe
stuur overleggen."
CNV-bestuurder Van Beers is
vooralsnog absoluut niet bereid
loon in te leveren. „De CAO is
een minimum. Daar moet je
niet onder gaan zitten om de fi
nanciële problemen van de
werkgever op te lossen. Dat
schept precedenten naar ande
re bedrijven."
Ondernemers
tegen verplicht
ziekenfonds
Kleine zelfstandigen gaan in
beroep tegen hun verplichte
overstap naar het zieken
fonds. In januari wees de Be
lastingdienst tienduizenden
bezwaarschriften tegen de
maatregel af.
De actievoerders tegen de
overstap hebben op internet
nu een modelberoepschrift
gepubliceerd waarvan vol
gens hen 'massaal' gebruik
wordt gemaakt. Sinds 1 ja
nuari vallen ondernemers
met een belastbaar inkomen
van niet meer dan 41.200
gulden onder de regeling.
Sommige zelfstandigen zou
dat duizenden guldens per
jaar gaan kosten.
KAREI, VAN EERD
Leeftijd: 61
Beroep: supermarkteigenaar
Burgelijke stand: getrouwd
Kinderen: drie (allen actief in
'de zaak')
Auto: Jaguar
Hobby: piano spelen, lezen en
golf (onder meer op eigen golf
baan in Nistelrode)
den haag eelco van der linden
Karei van Eerd is een tevreden
mens. Zijn Jumbo-keten is voor
de vierde achtereenvolgende
keer door een consumentenpa
nel uitgeroepen tot supermarkt
van het jaar. De. formule - geen
aanbiedingen, maar altijd 'ge
garandeerd de laagste prijs' - is
een groot succes in het zuiden
en zal als het aan Van Eerd ligt
de komende jaren ook de rest
van het land veroveren.
Het marktaandeel van het op-
en-top familiebedrijf is met 1,5
procent gering, maar de wijze
waarop de winkels presteren,
begint nu ook giganten als
Ahold en Laurus te verontrus
ten. Met een omzetgroei van
twintig procent zijn de vijftig
Jumbo's in elk geval de snelst
groeiende keten, meldt onder-1
zoeksbureau AC Nielsen.
De beste aankoop van Van
Eerd, hoe kan het ook anders, is
zijn eerste supermarkt. Het
klinkt voor de hand liggender
dan het is. „We waren van oor
sprong alleen een groothandel.
Toen de crisis in de jaren '80 de
supermarktsector teisterde, be
grepen we dat het roer om
moest. We kochten winkels er
bij en begonnen te redeneren
vanuit de consument; dus lage
prijzen en veel service voor
hen, en hoge omzet voor ons.
Dat is nu op maximale wijze
doorgevoerd, en het werkt."
Het slechtste wat Van Eerd ooit
heeft aangeschaft, waren aan
delen van het beursfonds AJOS,
het weinig transparante gees
teskind van de Amerikaan
Burnie Corfeld. „Toen het
Karei van Eerd. foto gpd
fonds bijna ter ziele was en de
aandelen goedkoop waren, be
sloot ik flink te kopen, omdat er
nog veel onroerend goed in zat.
Ik dacht er nog iets interessants
uit te kunnen slepen, maar he
laas. De zaak ging failliet en ik
heb nooit meer iets terugge
zien. De bekende verkeerde
gok."
Van Eerds laatste grote aan
koop heeft te maken met zijn
hobby piano spelen. Vorig jaar
kocht hij een vleugel gemaakt
door het kleine Duitse fabriekje
Pfeiffer. „Ze maken er twaalf
per jaar. Ik ben er eens geweest,
en ik kan je zeggen: Het is heel
bijzonder. Duur? Nou redelijk,
maar ook weer niet overdreven.
In elk geval minder dan een
modale auto."
Van Eerd is de man die als geen
ander weet wat er zich afspeelt
in de portemonnee van het pu
bliek, maar moet over een fi
nanciële tip toch lang naden
ken. Zijn collega-ondernemers
adviseert hij te zoeken naar de
perfecte balans tussen de be
langen van de klant en die van
de aandeelhouder. „Het is echt
de sleutel voor succes in het be
drijfsleven." En voor het grote
publiek? „Denk positief en leef
zuinig."
Amsterdam Tien verschillende aannemers uit het hele land hebben de afgelopen week bij de Dam in Amsterdam een proefvak met zogenoemde
Spaanse keien mogen aanleggen. Elke aannemer gebruikte een andere voegmethode. Vanaf vandaag mag het verkeer erover rijden. Na drie
maanden wordt het resultaat bekeken; de beste aannemer wint. Die mag de Dam opnieuw bestraten. De huidige voegmethode is slecht gebleken.
De keien liggen niet stevig genoeg in verband. Eind 2000 moet de voegoperatie achter de rug zijn. foto gpd robbert slagman
De individuele prestatiebelo
ning zal in de praktijk niet zo
snel worden toegepast. De in
voering van het systeem en de
controle van de individuele
prestaties vergen veel tijd en
zijn vaak ingewikkeld. Dit zeg
gen vertegenwoordigers van
werkgevers en vakbonden.
Vooral werkgevers van kleine
en middelgrote ondernemingen
zullen eerder kiezen voor vor
men van collectieve beloning.
Dit houdt in dat werknemers
een extra beloning ontvangen
als het bedrijf of de afdeling
goede resultaten behaalt.
Individuele prestatiebeloning
is afhankelijk van de prestaties
van de individuele werknemer
zelf. Voor deze vorm van belo
nen moeten werkgevers onder
meer uitvoerige functionerings
gesprekken voeren.
Woordvoerder D. Schram van
FNV Bondgenoten verwacht dat
de werkgevers de individuele
beloning niet zo snel zullen in
voeren door de krapte op de ar
beidsmarkt. Ook T. van den
Hoven, onderzoeker belonings
zaken bij FME-CWM, verwacht
minder belangstelling voor de
individuele prestatiebeloning.
Volgens hem is het voor kleine
en middelgrote ondernemingen
viij ingewikkeld om een derge
lijk systeem in te voeren.
Ook kost het veel geld om de
prestaties te meten. „Veel be
drijven hebben het veel te druk
om zo'n systeem in te voeren."
De werkgevers in de metaal
kampen met grote personeels
tekorten. De Metaalunie zegt
dat het invoeren van individue
le prestatiebeloning teveel extra
werk oplevert voor bedrijven.
erik huisman
i
naar geitenmelk is enorm,
loeten regelmatig nee ver-
ndat het aanbod de vraag
jijhouden. Toch zal geen
plker het in zijn hoofd halen
tvarend te investeren in
ieren. Daarnaast zal de gei-
trijs niet snel exploderen,
n een jonge, kwetsbare be-
d
geiten in Nederland ver-
situssen 1994 en 1999 tot
a^tuks; een toename van ge-
per jaar. In het afgelo-
aar kwamen daar nog eens
sren bij en nog schreeuwt de
i geitenmelk. Rara hoe kan
deze situatie nou de kans
_en om je met ziel en zaligheid
enhouderij te storten?
rte lijkt voorzitter R. Boersma
tf O-vakgroep schapen- en gei-
;rs niet. Veel te riskant. De
e^van het raadsel weet hij ook.
i&s niet meteen een melkgeit
78?rtaalt de forse toename van
((tl geiten zich niet direct in een
'ijroductie. Het duurt een jaar
voor geiten melk geven.
Hij houdt bij het kijken in de toekomst
steeds een paar slagen om de arm. Ei
genlijk weet hij maar een ding zeker;
de prijs van de geitenmelk zal vanwege
de grote vraag niet de pan uitrijzen.
Boersma: „Dat is in het verleden ook
gebleken. Als de prijs van de melk en
de daarvan gemaakte kaas omhoog
gaat, remt dat meteen de vraag".
De boer krijgt per liter ongeveer 85
cent. Om 'redelijk' uit de kosten te ko
men zou de prijs een gulden moeten
zijn, meent Boersma. „En de consu
ment wil niet veel meer betalen voor
geitenzuivel." Dat is op zich te begrij
pen als je de prijs van 2,69 gulden per
driekwart liter ziet, die het witte vocht
bij Albert Heijn kost.
In tegenstelling tot de koeienhouders
kan de geitenboer niet terugvallen op
een beschermende subsidieregeling
van Nederland en/of de Europese
Unie. Elke terugval van de markt voelt
hij meteen in zijn portemonnee. „De
prijzen schommelen enorm. Een iets
te groot aanbod van geitenkaas leidt
meteen tot een melkprijs waarbij de
producent niet meer uit de kosten
komt."
De geitenmelkerij is een jonge be-
Niet elke boer is geschikt om een geitenmelkerij te beginnen. „Een koe is meegaand,
een geit nogal eigenwijs. Dat botst wel eens", zegt branche-woordvoerder Boersma.
foto anp archief
drijfstak. Er zijn momenteel zo'n drie
honderd bedrijven die elk gemiddeld
driehonderd geiten hebben, vertelt
Boersma. De overige dieren staan bij
'gewone' boeren, tuinders, hobbyisten
en kinderboerderijen.
Hoe kleinschalig de bedrijfstak nog is,
blijkt uit een vergelijking met de koei-
enhouderij. Nederland is per jaar goed
voor elf miljard kilo koemelk. De gei
tenhouders produceren slechts 450
miljoen kilo geitenmelk. Nederland is
als het gaat om de geitenpopulatie het
derde land in Europa, op een straat
lengte achterstand op Griekenland en
Frankrijk.
De meeste geitenmelk wordt omgezet
in Goudse kaas en deels in feta. De
precieze verdeling kaas-melk is vol
gens Boersma onduidelijk vanwëge de
zwijgzaamheid van de geitenmelk ver
werkende bedrijven.
Een deel van de melk wordt geëxpor
teerd. Een exportland is Taiwan, waar
de melk wordt verwerkt tot gezond
heidstabletten voor kinderen omdat
het zou helpen bij astma-klachten.
Volgens de vakgroepvoorzitter spelen
bij de uitbreiding van de geitenhoude-
rij niet alleen economische motieven.
Je moet er ook nog liefhebberij in heb
ben en het karakter van het beest we
ten te waarderen. „Het is een leuk dier
om te houden", zegt Boersma, „maar
hij moet wel péssen bij je karakter. Een
koe is meegaand, een geit nogal eigen
wijs. Dat botst wel eens".
