Ook in de bus voortaan gordels om
izenden verkeersborden straks niet meer nodig
overtoom keert temg
Arnhem en Nijmegen
Binnenland
Belastingstelsel is afdoende besproken
nieuwe lijfrente-regeling Vermeend speelt geen Sinterklaas meer met lijfrentes
G 5 FEBRUARI 2000
954
5
irden die maximum-
T vermelden kunnen
I. Zij zijn eenvoudig
jen door speciale be
de wegen. Dat staat
gjrolutionair plan van
Dtse verkeersdeskun-
weghalen van de
berdduizend borden
besparend, milieu-
n bevordert de vei-
qelijksP om ^et wouc^ aan
iiGr omirden te bunnen
0f (e Jeinig tot niets uitge-
5r invoering van meer
ines komen er zelfs
Wat aanduidingen bij.
ïls) vert ^at gemeenten
Ie financiële proble-
zeggen Harry Faber
Renen, de eerste aan
chool Enschede afge-
mobiliteitsmanagers.
1 fultancybedrijf Stir
ikt de oplossing voor
!IL hprobleem te hebben
jlsaanduidingen moe-
p ,aast de weg, maar op
>nica lek komen. Daarmee
[aandacht sterker ge-
!erd op de weg. leder-
overal en direct zien
begestane maximum-
De bedoeling is het
T- zowel binnen als
J00 J bebouwde kom - te
.j'na cypiden in wegen met
t markering,
rondde bebouwde kom is
ling maximaal 50 kilo-
it 82, uur toegestaan. Zon
ing is dat 30 kilometer
"uiten de bebouwde
/ertenlen 80 kilometer met
)3 PA|en 80 kilometer zon-
ling. „Simpel en lo-
it in het algemeen
ten en wegen waar je
moet rijden een stuk
ontbreekt daar mid-
zegt Van Renen,
imen moeten de
;els benadrukken en
maximumsnelhe-
:ven. Een op het weg-
De bedenkers van het idee om verkeersborden te vervangen door belijning op de weg, Van Renen (links) en Faber. foto gpd carlo ter ellen
dek gespoten ruit staat voor de
hoogst toegestane snelheid (50
of 80 kilometer) en een cirkel
geeft de laagste toegestane
snelheid aan (30 of 80 kilome
ter). Op autowegen (cirkel) en
autosnelwegen (ruit bij 120 en
cirkel bij 100 kilometer) kunnen
dezelfde symbolen gehanteerd
worden.
Volgens Faber en Van Renen
is belijning eenvoudig in te voe
ren en internationaal toepas
baar. Lijnen zijn veel goedkoper
dan borden (500 gulden per
stuk). Bijkomend voordeel is
het terugdringen van diefstal.
„Het stelen van verkeersborden
komt veel voor. Een stuk asfalt
weghalen is lastiger en niet erg
aanlokkelijk", zegt Faber.
Hoogleraar verkeer en ver
voer dr. ir. M. van Maarseveen
(Universiteit Twente) om
schrijft het plan als 'praktisch,
efficiënt en simpel'. Hij advi
seert nader onderzoek te doen
naar de juridische haalbaar
heid. Ook de Adviesraad Ver
keer en Vervoer (AW) studeert
op het plan.
De Nederlandse Vereniging
van Fabrikanten van Verkeers
borden (NW) is niet bang voor
broodroof. „Het klinkt mis
schien vreemd, maar als het
aan ons ligt mogen er minder
borden komen", zegt vice-voor-
zitter J. Dirkze. „Voorwaarde is
wel dat ze van goede kwaliteit
zijn en goed geordend geplaatst
worden." De vijf bij de NW
aangesloten bedrijven produce
ren jaarlijks zo'n half miljoen
borden voor de binnenlandse
markt. Dirkze voorziet wel pro
blemen met belijning. „Bij
sneeuw zie je strepen niet en bij
felle zon is op een nat wegdek
ook geen goed onderscheid
mogelijk."
ANP Algemeen Nederlands Persbureau GPD Geassocieerde Pers Diensten
OPINIE
HAARLEM SJAAK SMAKMAN
Ruim twee jaar geleden is het
alweer dat het duo Zalm en
Vermeend na veel verhitte
discussies in het kabinet en met
veel vertraging hun blauwdruk
voor een nieuw belastingstelsel
presenteerden. Verkenning, zo
heette het officieel, maar het is
op zijn minst opmerkelijk om te
constateren hoe weinig er
uiteindelijk maar is veranderd in
het stuk. Met zo'n vaststelling
kun je een aantal kanten op. Je
kunt zeggen dat al in de boezem
van Paars-1 de grote afspraak
waren gemaakt, je kunt zeggen
dat het plan blijkbaar heel goed
in elkaar zat, en je kunt stellen
dat niemand blijkbaar een echt alternatief had.
Alles is een beetje waar. Natuurlijk zijn er al in
de vorige kabinetsperiode afspraken gemaakt
over het belastingplan. Het feit dat de
'verkenning' zelfs een keer bij de drukker is
weggehaald omdat er wéér ruzie over ontstond in
het kabinet, geeft afdoende aan dat de vlag hier
de lading niet helemaal dekte. Dat het op zichzelf
een goed ontwerp is, staat eveneens buiten kijf.
Alle kritische noten van de afgelopen jaren
gingen bijna steevast vergezeld van waardering
voor het ontwerp op zich. En tenslotte: in die
twee jaar heeft niemand een wezenlijk alternatief
gepresenteerd.
De enige echte rel ontstond afgelopen najaar.
Vlak na Prinsjesdag presenteerden Zalm en
Vermeend het uiteindelijke ontwerp - bijna 500
bladzijden in een klein lettertype - met de
mededeling dat ze de discussie in een paar
maanden wilden afronden. De boosheid was bij
de oppositie groot, heel groot: het kabinet wilde
eigenlijk zonder discussie deze herziening
doorvoeren. We hebben helemaal geen tijd om
het debat goed voor te bereiden! Schande! We
gaan de zaak gewoon boycotten! Vermeend
reageerde ijskoud: gewoon stevig doorwerken,
dames en heren, dan lukt het wel.
En hij had natuurlijk het grootste gelijk van de
wereld. Want laten we wel wezen: de verkenning
maakte twee jaar geleden al tot in details
duidelijk hoe het plan er zou gaan uitzien. Zeker
toen eenmaal bekend was hoeveel geld er
beschikbaar was, werd het grotendeels een
invuloefening. En wie nog niet alles op een rijtje
had, kon de afgelopen jaren
moeiteloos twee dagen per
week doorbrengen op
symposia en bij
discussiebijeenkomsten waar
de plannen tot ver achter de
komma werden doorgelicht en
bediscussieerd. Kamerleden
die tijdens de presentatie van
het uiteindelijke plan in
september iets nieuws hebben
gehoord, hebben twee jaar lang
zitten slapen. Waarom zou je er
dan vervolgens nog eens een
jaar in de Kamer over moeten
praten?
Tja, en dan het gebrek aan
maatschappelijke discussie.
Klinkt leuk, maar het organiseren daarvan is
natuurlijk eerder een taak voor de politieke
partijen dan voor het kabinet. De reden waarom
ook die er nooit in zijn geslaagd een brede
discussie op gang te brengen, is heel simpel: de
materie is nu eenmaal ingewikkeld en
interesseert maar weinig mensen. Voor 99
procent van de Nederlanders is belasting het
vervelende verschil tussen het bedrag bovenaan
het loonstrookje en het bedrag onderaan. En dat
is al een misvatting, want tussen bruto en netto
zit heel wat meer dan alleen belasting. Het
invullen van de belastingaangifte is voor de
meeste mensen al haast een bovenmenselijke
inspanning. Hoe wil je dan een brede discussie
op gang brengen die op méér is gebaseerd dan
losse kretologie?
Natuurlijk is er genoeg waarover je kunt
discussiëren in het plan. Maar in alle grernia
waarin kennis aanwezig is, is dat de afgelopen
jaren ook volop gebeurd. Dat heeft niet tot
(grote) veranderingen geleid, dat is waar.
Natuurlijk: die vermogensrendementsheffing is
een monstrum, de vergroening van het
belastingstelsel is blijven steken in goede
bedoelingen, en echt eenvoudiger is het stelsel er
voor de doorsnee belastingbetaler ook niet op
geworden. Maar de kritiek over een gebrek aan
discussie doet vooral denken aan het gezeur van
een kind dat zijn ouders nooit naar hem luisteren
omdat ze hem zijn zin niet geven.
Sjaak Smakman is redacteur bij deze krant.
Staatssecretaris Vermeend
van financiën heeft zijn tro
fee: de belastingtovenaar uit
Leiden heeft het nieuwe be
lastingstelsel deze week met
succes door de Tweede Ka
mer geloodst. Kritiek was er
ook: het plan is door de Ka
mer gejast zonder dat er een
fatsoenlijke maatschappelij
ke discussie over is ge
weest. Maar hoezo, geen
discussie? En hoe had die
dan wél moeten worden ge
voerd?
VB en Staatsbosbeheer voor nieuwe pleziervaartroute
.rtoom is in Nederland alleen nog bekend
atnaam in Amsterdam en uit een kinder-
'Het is echter een overzetmechanisme
'jhepen. Als het aan de ANWB en Staats-
[eer ligt heeft Nederland binnen tien jaar
IftVtiee overtomen en wel in het gebied tus-
tnhem en Nijmegen. De ANWB heeft
(ENn daarvoor gisteren ge-
986teerd en samen met
.00 iiosbeheer overgedragen
ft provinciebestuur van
land. Een uitgewerkte
yoor een Betuwevaart
Ttomen. De provincie
md moet nu met an-
itellingen zorgen dat er
imt voor het project,
totaal zestig miljoen
gaat kosten. Er ont-
og 27 miljoen,
ituwevaart, dwars door
lotschalige noordelijke
tbreiding van Nijme-
loet de noord-zuidver-
voor de pleziervaart gaan vormen. Nu
waterrecreanten die vanuit Brabant en
'g naar het Noorden willen over de Waal
Pannerdensch Kanaal varen. 'Dat levert
'aarlijke situaties op, want de beroeps-
jebruikt de Waal als een soort snelweg.
ïisterie van verkeer studeert al jaren op
gelijkheid om de recreatievaart van de
halen.
en Staatsbosbeheer willen de plezier-
Betuwevaart
moet pleziervaart
en beroepsvaart
van elkaar scheiden
vaart ten oosten van Lent met een overtoom
óver de dijk naar de Over-Betuwe leiden. Sche
pen varen in een lift die hen over de weg takelt.
In de polder stroomt de aan te leggen Betuwe
vaart naar het groene gebied tussen Arnhem en
Nijmegen en vervolgens via de Linge naar Kas
teel Doornenburg. Een tweede overtoom zet de
schippers daar weer over de dijk vlakbij de
monding van de IJssel. In de Over-Betuwe ko
men negen aanlegplaatsen,
passantenhavens en andere
voorzieningen voor de ple
ziervaart.
Schippers die gebruik gaan
maken van de Betuwevaart
moeten toch nog een paar ki
lometer over de Waal langs
Nijmegen varen. ANWB en
Staatsbosbeheer stellen voor
om daarvoor een alternatieve
vaarroute in de uiterwaarden
aan te leggen bij de uitvoering
van het plan Ruimte voor Ri
vieren.
De plannenmakers rekenen
erop dat de ontbrekende mil
joenen geen probleem zullen zijn. Behalve voor
het toerisme is de Betuwevaart ook aantrekke
lijk voor de economie en de woningbouw in het
gebied. Woningen aan het water verkopen
goed. Langs de Betuwevaart, die door de polder
moet kronkelen, zouden buitenplaatsen zoals
langs de Vecht mogelijk zijn. Staatssecretaris
Faber van natuur heeft al enthousiast op de
plannen gereageerd, aldus een woordvoerder
van de ANWB.
Europese regelgeving moet veiligheid van toeristen vergroten
Tijdens lange ritten wor
den buspassagiers in de
toekomst vaker verplicht
een gordel te dragen. De
maatregel is bedoeld om in
het geval van een ongeluk
de veiligheid van toeristen
te vergroten. Vorige week
stortte een Nederlandse
bus in de Franse Alpen in
een twintig meter diep ra
vijn. Daarbij viel een dode
en raakten acht mensen
zwaargewond. Van de pas
sagiers werden er velen uit
hun stoel geslingerd of
raakten bekneld. Volgens
experts zou de fysieke
schade bij de reizigers klei
ner zijn geweest als ze gor
dels hadden gedragen.
In de bus zaten 53 mensen; 45
toeristen, zeven chauffeurs en
een hostess. De dubbeldekker
van de Nederlandse firma De
Mol-Pelikaan uit Boxtel verloor
tijdens de afdaling naar Mou-
tiers (in het skigebied Les Trois
Vallees) de grip op de gladde
weg. De bus tolde in het rond
en gleed op zijn kant de helling
De verongelukte dubbeldekker in de Franse Alpen werd in zijn val gestopt door bomen.
foto ap» patrick cardin
af. Bomen braken de val van de
dubbeldekker.
In Nederlandse bussen is het
dragen van gordels nog geen
gebruik, in België en Duitsland
wel. Woordvoerder Bert Wou
denberg van Veilig Verkeer Ne
derland zegt dat het leeuwen
deel van de tienduizenden bus
passagiers zonder gordel reist.
„In Duitsland is het anders.
Daar mogen bussen die de pas
sagiers in de gordels hebben,
zelfs harder rijden. Dat stimu
leert de busondernemingen om
een dergelijke maatregel te be
vorderen."
Maar ook Nederland komt in
beweging. Reeds vanaf oktober
1997 moeten alle stoelen in
bussen uit nieuwe series van
gordels zijn voorzien. „En vol
gens de Nederlandse wet bete
kent de aanwezigheid van een
gordel dat je hem ook moet
dragen. Op dit terrein moet er
echter nog veel zendingswerk
worden verricht. Veel buson
dernemingen weten dit niet."
Sinds drie maanden is de wet
verder aangescherpt. Vanaf 1
oktober moeten alle nieuwe
bussen (dus ook nieuwe exem
plaren van reeds langer be
staande modellen) met gordels
worden uitgerust. „Dit betekent
dat over een aantal jaren alle
Nederlandse bussen gordels
hebben. Dat zal de verkeersvei
ligheid ten goede komen."
De invoering van de gordel
voor buspassagiers is volgens
een woordvoerder van het mi
nisterie van verkeer en water
staat een uitvloeisel van Euro
pese onderhandelingen. Alle
EU-landen hebben zich ver
plicht de regel over te nemen.
In de praktijk bestaat echter
een onoverzichtelijke situatie
omdat niet alle landen tegelij
kertijd de regel invoeren.
De woordvoerder: „In Neder
land moet iedereen in een
nieuwe bus een gordel om. Het
kan gebeuren dat de passagiers
bij het overschrijden van een
grens de gordel ineens weer af
mogen doen omdat zo'n land
de nieuwe regels nog heeft in
gevoerd. Het is daarom belang
rijk de buswereld en de passa
giers te overtuigen van het nut
van deze maatregel."
fns de huidige regeling mogen belastingbetalers onge-
1 tun inkomen of eventuele pensioengaten een vast be-
tan lijfrentepremie aftrekken. Voor dit jaar is dat 6.179
tn per persoon, het dubbele (12.358 gulden) voor een
Die regeling ziet er vanaf volgend jaar heel anders uit.
ij aftrekbare bedrag gaat omlaag naar 1000 euro (2.203
n). Bovendien geldt niet langer de 'eenverdienersrege-
dat niet-werkende partners hun lijfrenteruimte mogen
Iragen aan de werkende partner.' Alleen wie een eigen
nen heeft, mag ongezien 1000 euro lijfrentepremie per
iftrekken voor de belasting. Wel mogen, in tegenstelling
e eerdere plannen, het spaarloon en/of een bedrijfs-
"rekening gewoon worden gebruikt voor een lijfrente,
meer dan die 1000 euro wil aftrekken, moet een pensi-
:t hebben. De rekenformule die daarvoor wordt ge-
t, biedt ook na een paar verruimingen minder ruimte
"iu: pas bij een inkomen vanaf ongeveer 50.000 gulden
kan er méér dan die 2.203 gulden aan lijfrente worden
:ht. Bij een inkomen van 60.000 gulden mag iemand
gulden per jaar in een lijfrente storten, bij 80.000 gul-
i dat 3.405 gulden en bij een inkomen van een ton 4.105
n. „We gaan ervan uit", zegt een woordvoerster van Fi-
ën, „dat mensen aan een normale pensioenopbouw
^g hebben. Wie geen aantoonbaar pensioengat heeft,
geen extra lijfrentes meer kunnen afsluiten op kosten
e overige belastingbetalers."
erigens geldt voor mensen met een aantoonbaar pensi-
at, bijvoorbeeld omdat ze een paar jaar niet hebben ge-
dat ze tot hun 65ste twee keer het tekort over maxi-
zeven jaar mogen bijstorten. Daarbij mogen ze dan bei-
ren voor maximaal 24.000 gulden aan lijfrentepremies
eken voor de belasting.
dank aan bureau Marja de Bruijn)
HAARLEM-LEIDEN SJAAK SMAKMAN
De verzekeraars zijn tevreden. Mede
dankzij hun lobby kan belastingbeta
lend Nederland ook de komende ja
ren lijfrentes blijven afsluiten. Maar
het wordt allemaal wel wat minder
dan het was.
Ze waren opvallend afwezig in decem
ber, de paginagrote advertenties waar
mee Nederland werd opgeroepen om
nog maar even snel een lijfrentepolis
aan te schaffen. Geen wonder, want de
gebruikelijke mededeling dat de fiscus
daar flink aan zou meebetalen, zou
noodgedwongen moeten ontbreken.
In het nieuwe belastingplan wilde
staatssecretaris Vermeend de onge
breidelde aftrek van lijfrentepremies
beperken. Kort gezegd: wie geen lijf
rentes nodig heeft om straks met ze
ventig procent van het laatstverdiende
loon met pensioen te gaan, mag de
premie daarvan ook niet meer aftrek
ken voor de belasting.
Het idee heeft onder vuur gelegen van
'zo ongeveer alle organisaties behalve
de Dierenbescherming', vat woord
voerster Van Leeuwen van het Ver
bond van Verzekeraars de discussie
samen. Er waren twee belangrijke kri
tiekpunten: iedereen moet zelf aan de
belastingdienst voorrekenen dat hij
een pensioengat heeft en dat is van de
meeste mensen waarschijnlijk teveel
gevraagd. Daarnaast was er veel kritiek
op het feit dat het systeem nauwelijks
rekening houdt met pensioengaten die
op latere leeftijd ontstaan, bijvoor
beeld als iemand op zijn vijftigste
werkloos of arbeidsongeschikt raakt.
Reparatie was en blijft wel mogelijk,
maar het kost dan wel een fortuin.
Spaargeld - dus ook een lijfrente -
brengt nu eenmaal pas écht geld op
als het langere tijd vaststaat. Wie op
zijn dertigste 5.000 gulden vastzet te
gen zes procent rente, heeft daar op
zijn zestigste bijna 29.000 gulden van
gemaakt. Wie pas op zijn vijftigste vijf
mille stort, beschikt daarentegen op
zijn zestigste over nog geen negen mil
le.
De Sociaal-Economische Raad kwam
met een tussenvoorstel: geef iedereen
de ruimte om vier mille per jaar aan
premies af te trekken, bekijk bij pen
sionering of dat wel terecht was en
stuur dan eventufeel alsnog een reke
ning. Die regeling haalde het niet: in
gewikkeld bij de afrekening en in elk
geval nu tamelijk kostbaar.
Na veel vijven en zessen komt er nu
een regeling waarover de verzekeraars
redelijk tevreden zijn. Ze zijn in elk ge
val bereid er de komende tien jaar een
dikke vier miljard gulden extra ven
nootschapsbelasting voor te betalen.
Ten eerste mag iedereen vanaf vol
gend jaar hoe dan ook 1000 euro
(2.200 gulden) lijfrentepremie aftrek
ken en het spaarloon mag daar voor
worden gebruikt. De populaire con
structie om spaarloon direct door te
storten naar een lijfrente, blijft daar
door ongemoeid. Daarnaast heeft Ver
meend het pensioengat voor iedereen
groter gemaakt door de zogeheten
AOW-franchise bij de berekening
daarvan flink te verlagen.
Hoe werkt dat? Iedere Nederlander
krijgt vanaf zijn 65ste AOW en daar
houden de pensioenfondsen al reke
ning mee. Wat als 'pensioen' door het
leven gaat, is eigenlijk maar een aan
vulling op de AOW. Pensioenfondsen
gaan er nu meestal van uit dat iedere
'klant' 30.000 gulden bruto per jaar
aan AOW krijgt, ongeveer de uitkering
voor een stel. In de veel voorkomende
eindloonregeling vullen de fondsen
dat bedrag aan tot - als er veertig jaar
lang premie is betaald - zeventig pro
cent van het laatstverdiende loon. Wie
op zijn 65ste eindigt met 60.000 gul
den bruto, krijgt van het pensioen
fonds dan 12.000 gulden per jaar: het
verschil tussen de AOW-drempel
(30.000 gulden) en zeventig procent
van 60.000 gulden (42.000 gulden).
Om te bepalen wat mensen aan pensi
oenpremie mogen aftrekken, wilde
het ministerie van financiën ook de
franchise hanteren van 30.000 gulden.
Die drempel wordt nu verlaagd naar
ruim 21.000 gulden, de AOW voor een
alleenstaande 65-plusser. Dat bete
kent dat mensen sneller en/of meer
premie mogen aftrekken voor de be
lasting.
Dat voor die veel lagere drempel is ge
kozen, heeft overigens een goede re
den. De franchise van 30.000 gulden
is namelijk gebaseerd op het kostwin
nershuishouden, waar maar één van
beide partners werkt. In de meeste ge
zinnen werken tegenwoordig echter
beide partners, die ook beiden een
aanvullend pensioen opbouwen. Bei
den hebben echter te maken met die
drempel van 30 mille. Het pensioen
fonds gaat er in feite van uit dat beide
partners een gehuwden-AOW krijgen.
Maar dat is natuurlijk niet waar: ze
krijgen samen maar één keer die ge
huwden-AOW en zitten zodoende
met een 'AOW-gat' van 30.000 gulden
per jaar. Ook de immer groeiende
groep alleenstaanden kampt met een
'AOW-gat'. Alleenstaanden worden
immers ook verondersteld 30.000 gul
den AOW te krijgen, terwijl dat maar
21.000 gulden is. Vooral die laatste
groep kan met de nieuwe regeling het
'AOW-gat' dichten.
Willem Vermeend
