Sedrijven in
||rote Polder
ïpeurgesteld
Sterven is een opdracht in ieders leven
'Wapen van Voorschoten
blijft maar kort leegstaan'
Overvallers Wassenaars
restaurant moeten cel in
Uitstel verhuizing Catalpa
,G 5 FEBRUARI 2000
1 scoo
Speed schoten reinigt uitlaatplekken
)9525 %nVoorschoten maakt op 8 en 9 februari de meest
plekken waar honden mogen loslopen schoon. Wet-
Iraijer behoort tot een van de schoonmakers. Op dins-
^ruari komt hij 's middags om vier uur in actie op het
**cle Einsteinlaan. De afgelopen jaren ruimde de ge-
Wmat^ieen de uitwerpselen op tijdens het maaiseizoen. Bij
proef gebeurt dat nu voor het eerst ook buiten deze
)ri o* Als deze werkwijze goed bevalt, wordt bekeken of een
'®'foonmaakbeurt voortaan elk jaar haalbaar is.
ur
5 lieren maken plaats voor eiken
age
van alippTENVoorschoten sluit de Horst en Voordelaan tussen
Steigers ig van het landgoed De Horsten en de grens met Wasse-
laf 14 februari ongeveer drie weken af. In deze periode
108 4fdc resterende populieren langs deze weg gekapt. Op de
ikken komen zomereiken.
/~Kete
idiatopbraken in Voorschoten
te lage potenZes Voorschotenaren hebben gisteren aangifte
:SERVI(^a„ inbraak in hun huis of pogingen tot inbraak. Aan de
0 veg, Arendserf en Professor Asserlaan probeerden in-
m 0: linnen te komen. In twee gevallen lukte dat. De gesto
ei portemonnees die werden gestolen, zijn buiten - leeg
r ^jevondcn.
'armtese^
ilannen blijft niets over'
95 20.951
6 169501
5 i695olernemers zijn 'uiterst teleurgesteld' dat van het
5 illsolpen van het industrieterrein Grote Polder in Zoe-
i6.95ode voorlopig niets terechtkomt. ,,Er is destijds een
il'IioP bedacht, maar dat zit er allemaal niet in. In feite
ïiiiores bij ouc^e' er niets van de plannen
mmnaldus J. Hinnen, secretaris van de Leidse Vereni-
Industriëlen (LVI) waarbij het overlegplatform
ülipndememers in de Grote Polder is aangesloten.
ii.'üoj neemt het vooral de
1 i lioJP kwalijk dat Zoeter-
Jijsojrooralsnog slechts een
10.950el van de plannen kan
UESHEfr. Gedeputeerde Staten
99soïaten weten dat er pas
9.95o.mt als de Grote Polder
gJlo.fereikbaar is met het
B95o^r vervoer- Bijvoorbeeld
7.95o^ijn Gouwelijn er komt
7.lloi station in Zoeterwou-
7.95o$corte termijn zit dat er
™f°f,,Ik begrijp niet dat de
7!9so4e zo moeilijk doet. Sa-
?;ÜS;jet de Kamer van Koop-
£gf[}j en Leiden en Zoeter-
6.9so.( is de provincie in juli
eloo.dkomen met de plannen
|;|i$jleze opknapbeurt. Nu
59I0* provincie af. Dat vind
s!95o.tst teleurstellend. Zoeter-
fliaoverwijt ik niets. De ge-
•950() heeft zich hierop volle-
4.'95o!c?rwoude moet op dit
lioo^t met minimale veran-
9saotn volstaan, omdat niet
4500de provincie, maar ook
ff" Jisterie van economische
Ifo jveigert om geld in het
■Mte steken. De gemeente.
had van deze twee instanties
zes miljoen gulden verwacht.
Met een eigen bijdrage van één
miljoen en de opbrengst (drie
miljoen) uit de verkoop van
grond ten behoeve van drie
kantoren dachten B en W vol
doende geld te hebben om de
ambitieuze plannen uit te voe
ren: het aanpassen en aanleg
gen van" wegen, het opvullen
van open stukken op het ter
rein, het vervangen van bluswa
tervoorzieningen en het riool,
het aanleggen van een bus
baan, een betere bewegwijze
ring en het veranderen van
groen in parkeergelegenheid
voor de bedrijven.
Hinnen: „De gemeente gaat
de middenberm op de Indu
strieweg snoeien om het uit
zicht te verbeteren, maar dat
hebben we zelf in oktober vorig
jaar al aangekaart. Verder mo
gen vrachtwagens niet meer
parkeren op de openbare weg
en wordt nog bekeken of be
drijven de groenstroken kun
nen kopen of huren om daar
parkeervakken van te maken.
Dat is alles. Heel magertjes
dus."
Bert Roest
ld: 52
ip: dierenarts
^ie: lid van de Raad
Hbezicht van de
H>ank Leiderdorp
■(plaats: Leiderdorp
ïrlijke staat:
uwd, één dochter
uw lievelingsdier?
J'iet klinkt misschien een
ek als dierenarts die
ogeheten gezelschaps-
Js honden en katten be-
dol op koeien. Waar-
4ijk vooral omdat ik er
3 li ben opgegroeid. Koeien
5 I f,l zo'n enorme rust uit,
lijntij- een jachtig figuur,
Ut ware een halt toeroepen.
ol/jn goede tegenhangers
^jfljn eigen veel te hoge
5J1
s uw favoriete plek in Lei-
'"ifp?
.i zonder enige twijfel de
tovenpolder met zijn rust,
j en vrijheid. Daar ben ik
- - -«n en getogen. Daar ligt
hele jeugd. Als boeren-
hielp ik mijn vader na-
tik vaak op de boerderij.
.liefde voor dieren is daar
&an en verder aangewak-
"uk wilde namelijk al op
krige leeftijd dierenarts
en. De onlangs overleden
harts Bloem, die regelma-
ons op de boerderij
p, maakte altijd een grote
ik op me. Wat die man
fcijn brood deed, dat wilde
k
het om regelmatig dieren
-^fen 'inslapen'?
F^furlijk hoort het gewoon bij
sfjwerk, maar het grijpt me
lan. Vooral als je het waar
schijnlijk laatste huisdier van
bejaarden laat inslapen. Dat is
voor die mensen heel ingrijpen
de gebeurtenis. Een dier bete
kent voor hen soms meer dan
een mens, is echt hun maatje
geworden. Ik neem daar dan
ook altijd de tijd voor. Soms ga
ik zelfs naar de mensen thuis.
Aan hen de keus. Ik doe ook al
tijd aan een stukje rouwverwer
king.
Waaraan bent u verslaafd?
Aan werken. Ik ben een echte
workaholic. En dat is maar
goed ook, anders zou ik voor dit
vak niet geschikt zijn. Zo ben ik
van de week 's nachts uit bed
gebeld om bij een boer twee
koeien via de keizersnede van
hun kroost te bevrijden. En zo
ren je de hele week letterlijk en
figuurlijk van hot naar her,
maar ik doe het graag. Het is
een van de charmes van mijn
vak.
Welk principe is uw heilig?
Eerlijkheid. Dat is het belang
rijkste dat er is. Als mensen hier
met hun zieke dier komen, krij
gen ze van mij hoe dan ook een
eerlijk antwoord. Ze kunnen
het dan niet altijd met mij eens
zijn. Dat hoeft ook niet, maar ik
vind dat we beter eikaars me
ning kunnen respecteren dan
ruzie te maken. Ik ben liever
duidelijk dan vaag om die men
sen maar naar de mond te pra
ten. Zachte heelmeesters ma
ken immers stinkende wonden.
Wat is uw slechtste eigenschap?
Ik ben heel ongeduldig. Ik draai
zelf een hoog tempo, daar voel
ik mij lekker bij. Als anderen
dan niet opschieten... Dat kan
ik niet uitstaan, dan word ik
kribbig. Verder kan ik het slecht
hebben als mensen hun zieke
dieren te lang thuishouden,
voordat ze naar mij toe komen.
Ik heb namelijk liever dat ze te
vroeg komen dan te laat.
Waar hééft u een hekel aan?
Aan mensen die zich aardiger
voordoen dan ze werkelijk zijn.
Met wie zou u een weekje willen
ruilen?
Met mijn letterlijk verre neef die
in Calafornië een melkveebe
drijf met in totaal 2000 koeien
Scriptie verpleegkundige Rijnland Ziekenhuis over palliatieve zorg
heeft. Het lijkt me een enorme
uitdaging om daar alle touwtjes
een weekje in handen te heb
ben. Alles luistert daar zo nauw.
Je moet een optimale mix zien
te vinden tussen strak zakelijk
management en de gezond
heid, verzorging én productie
van al die koeien.
Wat zou u doen meteen mil
joen?
Ik zou mijn boerderijtje in Ter
Aar, dat ik als een soort vakan
tiehuisje heb, afbreken en in
oorspronkelijke staat weer op
bouwen. Dan is het miljoen
waarschijnlijk snel weer op.
Waar mogen we u 's nachts voor
wakker maken?
Voor een spoedgeval. Ik ben en
blijf nu eenmaal een vakidioot.
Ik kan er ook niks aan doen.
Werken vind ik absoluut geen
straf. Nee, ik vind het gewoon
leuk. Elke dag in een dieren
artspraktijk is anders en dat
maakt het even afwisselend als
leuk.
TEKST PETER BLOK
FOTO HIELCO KUIPERS
Chemokuren, bestraling,
een grote operatie. Nog te
vaak krijgen in de
ziekenhuizen mensen met
kanker het hele medische
circus over zich heen,
terwijl er geen hoop op
genezing meer is. En de
patiënten niet weten dat er
een andere keus bestaat:
palliatieve zorg. Zorg die
verlichting brengt, maar de
ziekte zelf niet geneest.
Verpleegkundige Frenny
de Vries (37) van het
Rijnland Ziekenhuis in
Leiderdorp schreef er een
scriptie over met kritiek op
de huidige gang van zaken.
LEIDERDORP
AFKE VAN DER TOOLEN
Een patiënte met een ongenees
lijke vorm van kanker krijgt het
verzoek om mee te doen met een
onderzoek naar een nieuwe che-
mokuur. Zij vindt dat goed,
maar merkt na verloop van tijd
tot haar teleurstelling dat ze er
niet beter van wordt. Haar was
niet duidelijk gemaakt dat dat
er hoe dan ook niet inzat.
Kwaad verbreekt ze het contact
met de arts.
Een praktijkvoorbeeld uit de
scriptie van De Vries. Toevallig
in het Rijnland Ziekenhuis,
maar elders had het ook zo
kunnen gaan. „Artsen willen
mensen beter maken", zegt De
Vries simpelweg. „Dat is hun
dilemma, en van ons verpleeg
kundigen. Maar ook als wij al
lang zover zijn om de behande
ling te stoppen, zegt de arts nog
wel eens: maar hij kan toch nog
naar hartbewaking."
Zelfs als de patiënt zelf er ge
noeg van heeft, hebben veel
specialisten moeite hem te la
ten gaan. De Vries herinnert
zich een heel zieke patiënt.
„Echt heel erg ziek. Hij voelde
dat hij doodging. Die meneer
gaf na twee dagen in het zie
kenhuis al aan dat hij naar huis
wilde om daar te sterven. Hij
heeft de hele middag moeten
aandringen, ik wil naar huis, ik
wil naar huis." Uiteindelijk is
hij gegaan. Zoals het altijd zou
moeten gaan: door een goede
samenwerking tussen artsen en
verpleegkundigen. Maar min
der strijdbare mensen lukt dat
niet altijd.
Voorbeelden die aangeven
hoezeer er bij - een deel van de
- artsen een cultuur heerst van
behandelen, behandelen, be
handelen. Alsof er lichamelijk,
geestelijk en sociaal niets meer
voor de patiënt te doen is als
artsen daarmee ophouden. Het
Twee overvallers van het Was-
senaarse restaurant Auberge
De Kieviet zijn gistermiddag
door de Haagse rechtbank
veroordeeld tot respectievelijk
drieënhalf en vier jaar gevan
genisstraf. Officier van justitie
D. van der Heem had twee
weken geleden tegen beide
mannen, twee Rotterdammers
van 29 en 30 jaar, vier jaar cel
straf geëist.
De oudste van het tweetal
kreeg de straf die de officier
van justitie twee weken gele
den tegen hem eiste. De man
bracht de de nachtportier van
Auberge De Kieviet zeven die
pe messteken toe. Vier jaar cel
voor poging tot doodslag van
de hotelmedewerker én voor
de diefstal van in totaal ruim
vijfhonderd gulden uit het ho
tel.
De jongste van het stel, een
voormalige medewerker van-
het restaurant, kwam er bij
rechter R. Eikerbout beter
vanaf dan veertien dagen gele
den bij de officier van justitie.
Hij heeft volgens de rechter
zijn één jaar oudere kompaan
weliswaar de weg gewezen
naar zijn vroegere werkgever,
maar heeft tijdens de overval
op 28 augustus vorig jaar
slechts een bescheiden rol ge
speeld. Daarom hoeft hij nu
een half jaar minder de cel in.
WEI is hij volgens de rechter,
ondanks zijn kleine rol, voor
honderd procent medeplich
tig aan de overval die de
nachtportier bijna het leven
kostte.
LEIDERDORP AFKE VAN DER TOOLEN
Het nieuwe gebouw van de kin
deropvangorganisatie Catalpa
in de Leyhof in Leiderdorp kan
de komende tijd niet in gebruik
worden genomen. De vloeren
zijn volgens een woordvoerster
van Catalpa te nat. Door het
vochtige weer droogt het beton
niet snel genoeg. De verhuizing
naar het nieuwe pand had al
moeten plaatsvinden. Volgens
Catalpa duurt het minstens drie
of vier weken voordat de vloe
ren droog genoeg zijn om lino
leum te leggen. Met het nieuwe
gebouw heeft Catalpa een
tweede vestiging in Leiderdorp.
De oude, het kinderdagverblijf
De Spingschans aan de Wild-
dreef, blijft ook nadat het nieu
we gebouw wordt betrokken in
gebruik. Het deel van de kinde
ren dat mee zou verhuizen blijft
nu voorlopig in de Spring-
schans. Definitief gereed is het
gebouw overigens pas in de
loop van het jaar, als de boven
verdieping af is. Dan begint Ca
talpa ook met het aanbieden
van buitenschoolse opvang.
Wandelen in Warmonds parkbos
Gidsen van de vereniging voor natuur- en milieu-educatie, leiden
zondag 13 februari wandelaars rond in parkbos Huys te Warmont
in Warmond. De wandeling begint om 14.00 uur bij de ingang aan
de Herenweg en duurt een a anderhalf uur. De gidsen gaan dan in
op de tekenen die erop wijzen dat het voorjaar eraan komt.
'Angst voor vandalisme ongegrond'
tegendeel is waar, benadrukt
De Vries. Er zijn allerlei midde
len om de laatste levensdagen
van deze zieken te verzachten,
zodat zij zich in alle rust op hun
dood kunnen voorbereiden. Ze
hecht hier groot belang aan.
„Sterven is een overmijdelijke
opdracht in ieders leven."
Een man met een ernstige vorm
van darmkanker, in een verge
vorderd stadium, krijgt een
zware operatie. Hij herstelt
langzaam. De arts biedt de man
radiotherapie aan. Hij verzuimt
de patiënt echter te vertellen dat
hij desondanks niet lang meer
zal leven. De patiënt kiest op
basis van de hem verstrekte in
formatie voor de radiotherapie.
Pallium betekent letterlijk man
tel: de mantel die de patiënt in
de -laatste fase geboden wordt.
De hierop gestoelde zorg is pas
de laatste jaren in opkomst. De
Vries, afkomstig uit de ver
pleeghuiszorg, hoorde de term
pas ver in haar opleiding tot
verpleegkundige. Ze besloot
haar opleiding af te ronden met
een onderzoek naar dit onder
werp. „Het is een interesse die
enorm bij mij leeft."
Nogmaals haar scriptie: Deze
specifieke vorm van verplegen
geeft mij de allergrootste voldoe
ning in mijn werk die ik krijgen
kan. Ze lacht. „Je kan je dan af
vragen: ben je in een ziekenhuis
dan wel op de goede plek. Kan
je niet beter in een hospice of
een verpleeghuis gaan werken.
Maar ik vind: ik heb een ver
pleegkundige opleiding en daar
wil ik gebruik van maken. Zo
kan ik binnen het ziekenhuis
bijdragen aan een optimale
zorgverlening."
De Vries is zich ervan bewust
dat het ziekenhuis niet de eerst
aangewezen plaats is voor palli
atieve zorg. „Je hebt er geen
planten in de vensterbank en
gaan hond naast je bed. Aan de
andere kant: het moet niet af
hangen van groene gordijnen
en geel behang of je je goed
voelt. En het gaat vaak zo: ie
mand krijgt kanker, er volgt een
grote operatie in de hoop dat
hij beter wordt, maar dan is de
uitslag niet goed. Op dat mo
ment moet je als ziekenhuis
een beleid hebben hoe nu ver
der. Dat is er niet, ook niet in
het Rijnland Ziekenhuis. Er
wordt hier overigens wel aan
gewerkt. Door scholing van het
personeel en symposia over dit
onderwerp."
Een vrouw van achter in de vijf
tig wordt opgenomen met buik
klachten en geopereerd. Daarbij
wordt geconstateerd dat ze een
ver uitgezaaide vorm van kan
ker heeft. De arts vertelt de pati
ënte op zaal, zonder dat er een
verpleegkundige bij is - tegen de
heersende afspraak in - dat de
operatie is mislukt en hij niets
meer voor haar kan doen. Zij
wil hem vanwege deze manier
van doen niet meer zien. Het
kwam uiteindelijk goed: na be
middeling van een andere arts
is de vrouw goed begeleid naar
huis gegaan.
Een patiënt kan pas een wel
overwogen keuze maken als hij
weet hoe hij ervoor staat. De
Vries: „Ik heb wel eens tegen ie
mand gezegd van wie ik wist
dat hij nog eens graag met de
familie naar Center Pares zou
willen: nü boeken." Maar daar
komt bij dat in Nederland, an
ders in bijvoorbeeld Engeland,
de palliatieve zorg nog nauwe
lijks een optie is in de algemene
ziekenhuizen.
De oplossing begint volgens
De Vries 'bij het herkennen en
erkennen van de palliatieve
zorgvraag.' Een hele nieuwe op
zet van de organisatie rond de
ongeneeslijke patiënten is no
dig. Er moet een behandelplan
komen, en een 'multidiscipli
nair team' worden samenge
steld, met daarin de verschil
lende specialismen, de verple
ging en de fysiotherapie. „Men
maakt te weinig gebruik van el-
kaars deskundigheid. Artsen
voeren bijvoorbeeld alleen on
derling overleg. Ze komen bij
wijze van spreken alleen naar je
Hotel-restaurant Het Wapen
van Voorschoten blijft maar
kort leegstaan. Angst voor
vandalisme is ongegrond en
het monumentale gedeelte
sneuvelt niet. Die verzekering
geeft wethouder Verschoor,
na vragen vanuit de politiek.
Café en restaurant zijn het
afgelopen weekeinde al
dichtgegaan. Twee weken
eerder dan aanvankelijk de
bedoeling was. Het hotel is
daarna nog enkele dagen ge
bruikt, maar inmiddels van
wege brandgevaar ook geslo
ten.
Vooral het CDA maakt zich
zorgen over de toekomst van
het pand: „Het gaat om een
prominente plek en een
beeldbepalend gebouw. Het
laatste dat we willen is dat
Het Wapen vervalt."
Verschoor deelt die be
zorgdheid: „Ook het college
van burgemeester en wet
houders wil dat er zo snel
•mogelijk weer activiteiten
worden ontplooid. Daarom
willen wij op korte termijn
ook een gesprek met de pro
jectontwikkelaar om duide
lijkheid te krijgen."
Het is de bedoeling dat Het
Wapen aan de kant van de
Schoolstraat winkels en een
grand-café krijgt, met daar
boven twee lagen apparte
menten. Aan de zijde van de
Voorstraat mag niets worden
veranderd. Dat gedeelte valt
onder Monumentenzorg,
evenals de daarachter liggen
de zaal.
Verpleegkun
dige Frenny de
Vries, hier met
een patiënte
die inmiddels
weer beter
naar huis is.
Je hebt in het
ziekenhuis
geen planten
in de venster
bank en geen
hond naast je
bed."
FOTO LOEK
ZUYDERDUIN
toe als ze de statussen niet kun
nen vinden", zo schetst ze de
huidige praktijk.
Als het aan De Vries ligt, is de
verpleegkundige de spil om wie
alles draait. Als er een eerstver
antwoordelijke verpleegkundi
ge is voor een ongeneeslijk zie
ke, in plaats van een wisselend
team zoals nu, kunnen misver
standen als hierboven ge
noemd worden voorkomen.
In het buitenland, waar eu
thanasie is verboden, wordt al
langer gezegd dat palliatieve
zorg daar een goed alternatief
voor is. De Vries is het daar -
voorzichtig - mee eens. „In een
heel aantal gevallen is de vraag
naar euthanasie een wan-
hoopsvraag. Die wordt ingege
ven als zo'n patiënt niet genoeg
wordt ondersteund in de laatste
levensfase." Eén ding weet ze
zeker: „Ik zou zelf niet voor eu
thanasie kiezen. Sterven heeft
een doel. Op het moment dat je
dat proces niet meemaakt, mis
je een stukje."
