Aantal legaliseringszaken België loopt op
Buitenland
UIT ETEN OF
EEN NIEUWE AUTO?
Vliegtuigen botsen op vliegveld Iran
IRA is nog niet weg
Toeristen zeggen reizen
naar Oostenrijk niet af
'Israël straft alleen maar zichzelf
Centraal-Europa voorzichtig
met kritiek op Oostenrijk
Slechts eenmaal eerder in Europa rechtsextremen in regering
UE 4
STIL». m
NflVENT cm
Auny KMtu
rlaney road
DERDAG 3 FEBRUARI 2000
an maakt foto van meteorietinslag
UN* Een Berlijnse hobbyastronoom heeft zeer waarschijnlijk
tislag van een ongebruikelijk grote meteoriet op de maan
Itografeerd. Als nader onderzoek de sterke aanwijzingen be-
igt, gaat het om een sensationele opname. Een inslag van
i omvang vindt eens in de paar duizend jaar plaats en was
niet op de gevoelige plaat vastgelegd. Een meteoriet die
l explosie veroorzaakt, zou op de aarde een gebied met de
zang van drievierde van Nederland hebben weggevaagd,
gelijk had het hemelprojectiel een doorsnede van tweehon-
3 meter. Op aarde zou daardoor een krater van 4 kilometer
staan. Hamann fotografeerde de inslag toevallig tijdens
rbereidingen voor de maansverduistering van 21 januari. Hij
ht aanvankelijk dat hij een vallende ster had gezien.
biërs zeggen onschuldig te zijn
[burgh De twee Libiërs die ervan worden verdacht achter
bomaanslag te zitten op de Pan Am-Boeing boven het Schot-
jlaatsje Lockerbie, houden vast aan hun onschuld. Tijdens
i hoorzitting in Schotland om te bepalen welke getuigen zich
gen vermommen en hoever ze daarbij mogen gaan, bepleit-
de advocaten van de twee hun onschuld. De Libiërs Abdel-
iset Ali al-Megrahi (47) en Al-Amine Khalifa Fahima (43) wor-
verdacht van de bomaanslag op de Amerikaanse Boeing
in 1988, waarbij 270 mensen om het leven kwamen. Het
ikerbie-proces tegen de twee Libiërs voor een rechtbank van
lotse magistraten in het Kamp Zeist begint op 3 mei.
oden bij aanval op bus in Kosovo
Tina Twee Serviërs zijn gisteren om het leven gekomen en
zijn er gewondgeraakt bij een aanslag op een bus die werd
iscorteerd door de internationale troepenmacht in Kosovo
'OR). De daders namen de bus met een anti-tankraket onder
jr in de buurt van de plaats Kosovska Mitrovica in het noor-
1 van de omstreden provincie. De slachtoffers waren Serviërs
Kosovo. Die bevolkingsgroep wordt vervolgd door de meer-
rheid van etnische Albanezen.
eider ETA opgepakt
'onne-mardidEen Baskische extremist die gisteren bij het
inse Bayonne is gearresteerd, behoort tot de top van de ETA.
Spaanse minister van binnenlandse zaken, Jaime Mayor
eja, heeft gezegd dat de arrestant, Juan Carlos Iglesias Chou-
lid is van de leiding van de ETA. Iglesias Chouzas (27) werd
termiddag in het uiterste zuidwesten van Frankrijk aange-
uden met zijn metgezellin Conchita Iglesias Alvarez (24). Bei-
werden onder meer gezocht in verband met een poging tot
>ord op de Spaanse koning. De Spaanse politie verdenkt Igle-
S Chouzas er voorts van de leiding te hebben gehad over het
immando Vizcaya van de ETA, dat eind jaren tachtig dood en
rderf zaaide.
[ezbollah doodt pro-Israëliër
IRJAYOUNAanhangers van de pro-Iraanse Hezbollah hebben
iteren in het zuiden van Libanon een bomaanslag gepleegd
i een patrouille van het Zuid-Libanese Leger. Een strijder van
ze pro-Israëlische militie kwam om, drie anderen raakten ge
ïnd. Ook een burger liep verwondingen op. De aanslag had
lats bij een positie van het Leger in Baraachit aan de grens
et de Israëlische bezettingszone in het zuiden van Libanon,
indag doodde Hezbollah de plaatsvervangend bevelhebber
n de pro-Israëlische militie, kolonel Aki Hashem. Maandag
lodde Hezbollah drie Israëlische soldaten en bracht er vier
rwondingen toe. Israël heeft ter vergelding-zware bombarde
enten op het zuiden van Libanon uitgevoerd.
(epal wantrouwt Mount Everest
iThmandu De Nepalese regering heeft er gisteren bij de Natio-
)Qnk inr Geographic Society op aangedrongen uitleg te geven over de
iwering dat de Mount Everest niet 8.848 meter hoog is, zoals
toffen.renlang werd aangenomen, maar twee meter hoger. Zolang
et geografische genootschap niet precies kan uitleggen hoe het
;e matfcn de nieuwe cijfers komt, houdt Nepal vast aan de oude
oogte van het 'dak van de wereld'. De hoogte van de Mount
yerest werd in 1954 vastgesteld op 8.848 meter, waarmee het
f sierl# hoogste berg ter wereld is. Chinese onderzoekers kwamen in
j)75 tot dezelfde hoogte. Op basis van gegevens die sinds 1995
opruilDor drie onderzoeksteams zijn vergaard concludeerde de So-
ety in november echter dat de berg 8.850 meter meet.
Conservatieven willen Archer lozen
itsbonPNDEN* De Britse Conservatieven willen bestsellerauteur Jef-
ey Archer uit de partij zetten. De omstreden politicus, die eer-
epel Npr al door zijn partij uit de fractie in het Hogerhuis werd gezet,
eeft een brief met deze strekking ontvangen van de partijcom-
nu 29\iSSie voor ethiek en integriteit, zo meldt de BBC. De kleurrijke
ïiljonair Archer zou moeten opstappen omdat hij de Conser-
atieven heeft beschadigd. Archer trok zich in november vorig
j kleurt31 terug als kandidaat voor het burgermeesterschap van Lon
en wegens het opduiken van een dertien jaar oud schandaal,
rcher zou in 1987 een vriend hebben gevraagd hem te dekken
1 een geruchtmakende rechtszaak. Een Britse krant had hem
tvan beschuldigd met een prostituee te hebben geslapen,
Lpjaarop Archer een vriend had gevraagd te verklaren dat hij op
e bewuste avond met hem had gedineerd,
martó
|fdespwarte doos Alaska Airlines gevonden
irthueneme Een onderwaterrobot heeft gistermiddag een van
ere le 'zwarte dozen' boven gehaald van het vliegtuig van Alaska
[irlines dat maandag voor de kust van Californië in zee stortte,
let betreft de cockpitrecorder, die de conversatie en alle verde-
495 =e geluiden in de cockpit opneemt. Naar de vluchtrecorder,
vaarop de technische gegevens van de vlucht worden vastge-
egd, wordt nog verder gezocht. Gisteren hebben de kustwacht
in de marine opdracht gekregen het zoeken naar overlevenden
na ine staken en zich te concentreren op het bergen van de zwarte
|m ngifozen en het wrak, dat 21 meter onder water ligt. Alle 88 inzit-
enden van het vliegtuig zijn omgekomen.
Het lijkt een rare vergelijking. Maar dat is het niet. Want de complete Suzuki
Swift is er al vanaf 179,- per maand. Dat is evenveel als een avondje bij de
Japanner. Dus een keer overslaan en u neemt straks de Swift mee uit eten.
SUZUKI
Kofi Annan waarschuwt
voor nieuwe wapenwedloop
NEW YORK Rtr-AFP-ANP
VN-secretaris-generaal Kofi Annan heeft gisteren
de vrees uitgesproken voor een nieuwe wapen
wedloop in de wereld. Hij riep de kernmachten,
en dan vooral de VS, op tot actie. Annan sprak tij
dens een bijeenkomst van een 'VN-denktank' van
de volkerenorganisatie die zich bezighoudt met
ontwapeningsvraagstukken.
De topman van de VN verklaarde weinig opti
mistisch te zijn over de lopende besprekingen
over ontmanteling van kernwapenarsenalen. De
onderhandelingen tussen de VS en Rusland over
een nieuw zogeheten Start-akkoord.(Start-3) zitten
vast omdat het Russische parlement Start-2 nog
niet heeft geratificeerd. Volgens dit akkoord bren
gen de VS en Rusland hun nucleair arsenaal tegen
2003 terug tot een maximum van 3.500 kernkop
pen.
Moskou en China verzetten zich bovendien met
kracht tegen de door de VS gewenste wijzingen
van het ABM-verdrag uit 1972. Washington wil
een aanpassing om een 'schild' tegen raketaanval-
len van 'schurkachtige' staten te kunnen opbou
wen. Annan omschreef deze plannen als een ern
stige bedreiging voor het strategische evenwicht
van de kernmachten.
Bijkomend probleem is ook de verwerping in
oktober 1999 door de Amerikaanse senaat van het
kemstopverdag CTBT, een verdrag dat kernproe
ven verbiedt.
Albright kan Poetin
niet bewegen te stoppen
met offensief Tsjetsjenië
grozny-moskou ap
teheran Piloten lopen over het
vliegveld van de Iraanse hoofd
stad Teheran. Op de achtergrond
liggen de wrakstukken van de
twee vliegtuigen. Alle acht be
manningsleden van een Iraans
militair transportvliegtuig zijn gis
teren omgekomen door een bot
sing met een lege Airbus van Iran
Air. Het militaire toestel van het
type Hercules-130 raakte tijdens
de start voor een trainingsvlucht
door technische problemen van
zijn koers en botste op de Airbus
die naar een hangar werd ver
sleept voor reparatie. Het toestel
had geen passagiers aan boord.
FOTO REUTERS
Het gesprek dat de Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken Madeleine Albright gisteren
heeft gehad met de Russische interim-president
Vladimir Poetin, heeft weinig opgeleverd, aldus
Albright.
Beide leiders voerden bijna drie uur overleg.
Albright probeerde Poetin te overtuigen het
Russische offensief in Tsjetsjenië te beëindigen,
maar deze oproep maakte kennelijk geen indruk
op Poetin. ,,Hij is overduidelijk een Russische
patriot", zei Albright na afloop van het gesprek.
,,Hij heeft geluisterd naar wat ik te zeggen had,
maar zij hoeven zich daar niet aan te houden."
De Amerikaanse minister beschreef het onder
houd als gespannen maar aangenaam. Klaarblij
kelijk was ze onder de indruk van Poetins karak
ter.
Poetin refereerde na het gesprek aan 'een ze
kere druk' die op Rusland wordt uitgeoefend.
Kennelijk doelde hij op de Amerikaanse tegen
stand tegen het Russische Tsjetsjenië-beleid. Hij
zei over de Russisch-Amerikaanse verhouding:
„Wij hebben ernstige verschillen van mening,
maar we hebben ook een band, omdat we be
langrijke grootmachten zijn."
Het aantal illegalen in België dat gebruik wil maken van
een eenmalig generaal pardon, loopt op. Minister Du-
quesne van binnenlandse zaken had het gisteren over
35.000 tot 40.000 ingediende dossiers. De afgelopen da
gen ging hij nog uit van 20.000 tot 25.000 zaken.
BRUSSEL ANP-BELGA
een derde (36 procent) betrek
king heeft op verschillende le-
Een dossier kan slaan op meer den van een gezin. Tot afgelo-
personen. Uit de eerste vijfdui- pen zondagnacht konden
zend dossiers blijkt dat ruim 'mensen zonder papieren' zich
drie weken lang melden voor
een verblijfsvergunning. Ze
moeten wel aan bepaalde voor
waarden voldoen, zoals een ja
renlang verblijf in België of een
ernstige ziekte.
Duqusne sprak van een 'klin
kend succes'. De legaliserings
kandidaten moeten echter ge
duld hebben. De minister zei
dat hij alles in het werk zal stel
len om de operatie binnen één
jaar af te ronden.
In Brussel dienden zich de
meeste kandidaten aan (ruim
13.000), gevolgd door Antwer
pen (5.500) en Luik (4.000). Het
ging vooral om Congolezen,
Marokkanen en ex-Joegoslaven.
Driekwart hanteert humanitaire
redenen en duurzame sociale
bindingen als argument.
Duquesne zei dat de ver
scherpte grenscontroles, om
extra toestroom van gelukszoe
kers tegen te gaan in de periode
van drie weken, moesten op
houden overeenkomstig de Eu
ropese Schengen-afspraken. Hij
zei echter dat de rijkswacht op
dracht heeft om de controles in
de grensgebieden, die op trei
nen en van alle verdachte voer
tuigen in het binnenland, op te
voeren.
België zal verder met Duits
land een akkoord sluiten over
de uitwisseling van informatie
over grenscontroles en potenti
ële mensensmokkelaars. Ook
Frankrijk en Engeland zijn vol
gens Duquesne bereid tot zulke
akkoorden.
Volgens de minister is het
aantal 'gewone' asielaanvragen
drastisch gedaald door de
grenscontroles. In december
1999 vroegen nog 4.700 mensen
asiel aan en in januari slechts
2.900.
crossmaglen Een vrouw loopt langs de onheilspellende boodschap van het Ierse Republikeinse Leger (IRA). De Britse premier Blair en zijn Ierse
ambtsgenoot Ahem voeren overleg om de huidige crisis in het Noord-Ierse vredesproces te bezweren. De Noord-Ierse premier Trimble wil de re
gering tijdelijk opheffen, omdat de IRA nog geen begin maakt met het inleveren van het wapenarsenaal. foto reuters paul McERLANE
DEN HAAG GPD
Nederlandse toeristen zullen
Oostenrijk niet mijden nu de
extreem-rechtse FPÖ daar
gaat meeregeren. Jaarlijks
trekken 1,1 miljoen Neder
landers naar de Alpenrepu
bliek. Reisorganisaties weten
uit ervaring dat toeristen
hun bestemming alleen aan
passen als ze persoonlijke ri
sico's vrezen.
„Ten tijde van dictator
Franco gingen we toch ook
lekker naar de Spaanse zon?
En nu is Cuba een echte
groeier, terwijl er toch veel
commentaar is op Fidel Cas
tro", zegt Noëlle Haitsma,
adjunct-directeur van NBBS
Reizen in Leiden. Er is geen
sprake van verminderde be
langstelling voor Oostenrijk.
„Voor mensen die willen ski
ën, blijft een berg met
sneeuw een berg met
sneeuw. Of die nou in een
links of rechts land ligt."
„Er wordt gewoon geboekt
en er is nog niks geannu
leerd", zegt J. ter Haar van
Oad Reizen in Holten, een
van de marktleiders in win
tersportvakanties naar Oos
tenrijk.
Wie zijn skivakantie annu
leert, is zijn geld kwijt. „Ern
stige ziekte of familieom
standigheden zijn voor ver
zekeraars reden om uit te ke
ren. Dat geldt niet als ie
mand op grond van politieke
motieven zelf beslist niet te
gaan", aldus woordvoerder
M. Uri van het Verbond van
Verzekeraars.
De ANWB en het verbond
van reisbureaus ANVR me
nen dat politiek geen rol
speelt voor de toerist. „Toe
risme stagneert alleen bij
rampen of onlusten", aldus
ANWB-zegsman B. Kuik. M.
Dresné van de ANVR verwijst
naar 1992, toen de Oosten
rijkse president Waldheim in
opspraak kwam door zijn
oorlogsverleden. „Daarvan
heeft de wintersport ook
geen deuk opgelopen. An
ders wordt het als rellen zou
den uitbreken in Wenen,
waarbij gewonden vallen.
Dan loopt de toerist meer
persoonlijk risico."
TEL AVIV VERVOLG VAN VOORPAGINA
In december, toen het er naar uit begon te
zien dat Haiders partij wel eens zou kunnen
gaan meeregeren, gaf de Israëlische minister
van buitenlandse zaken Levy een harde ver
klaring uit. Tot schrik van de beroepsdiplo
maten op zijn ministerie zinspeelde hij zelfs
op een totale verbreking van de diplomatieke
relaties met Wenen. In de afgelopen weken is
de minister voorzichtig duidelijk gemaakt dat
zo'n maatregel alle perken te buiten zou
gaan.
Behalve in de 'Oostenrijkse affaires' heb
ben in de Israëlische diplomatie morele argu
menten nooit een overheersende rol ge
speeld. Zo onderhield de joodse staat in het
recente verleden meer dan hartelijke betrek
kingen met de apartheidsregering in Zuid-
Afrika en met de dictactuur van Ceaucescu in
Roemenië. Israël betoogde steeds dat het nu
eenmaal niet in een positie verkeerde waarin
het kieskeurig kon zijn met het uitzoeken van
zijn vrienden. Het moest wel handelen vol
gens pragmatieke principes.
Het ligt voor de hand dat de publieke reac
ties in Israël vooral door in het verleden wor
telende emoties worden bepaald. Politieke
partijen en commentatoren van uiterst links
tot uiterst rechts vinden dat het land het aan
zijn stand verplicht is het hardst te blazen in
de internationale storm van protest, maar er
zijn ook adviezen het hoofd koel te houden.
Dan Margalit, gerespecteerd columnist van
het dagblad Ha'aretz, schrijft vandaag dat Is
raël er beter aan doet zijn politiek te voeren
'vanuit een internationaal en niet vanuit een
joods standpunt', vooral nu de wereld zeer
alert is gebleken. Hij stelt vast dat Haider alles
in het werk stelt om niet te kunnen worden
beschuldigd van anti-semitisme en dat de
toestand in Oostenrijk en elders in Europa
hemelsbreed verschilt van die van de jaren
dertig. Zijn conclusie is dat Israël met het te
rugroepen van zijn ambassadeur in deze om
standigheden alleen maar zichzelf straft.
ABN Amro stopt
voorlopig met
advies Karinthië
BOEDAPEST HANS GERTSEN
CORRESPONDENT
In Hongarije, Polen en Tsjechië is
de afgelopen dagen opvallend be
hoedzaam gereageerd op de poli
tieke ontwikkelingen in Oosten
rijk. Vergeleken met de felle reac
ties van de overige veertien EU-
lidstaten zijn de regeringen in
Boedapest, Praag en Warschau
zeer terughoudend met hun kri
tiek op de mogelijke regerings
deelname van de FPÖ van Jörg
Haider.
De reden ligt voor de hand. Ook
in Boedapest, Praag en Warschau
staat men bepaald niet te juichen
over de politieke doorbraak van
extreem-rechts in Oostenrijk,
maar de drie belangrijkste kandi
daat-leden van de EU zijn tegelij
kertijd bang de nieuwe Oostenrijk
se regering tegen zich in het har
nas te jagen. Oostenrijk heeft als
EU-lid immers vetorecht als het
over de uitbreiding van de EU
gaat. Hongarije, Polen en Tsjechië
willen zo snel mogelijk lid worden
van de EU en kunnen zich daarom
geen vete met Oostenrijk permit
teren.
Het meest terughoudend rea
geerde de Hongaarse regering. Re
geringswoordvoerder Gabor Boro-
kai liet gisteren weten dat Honga
rije de krachtmeting tussen Oos
tenrijk en de overige 14 EU-lidsta
ten over de regeringsdeelname
van de Vrijheidspartij als 'een in
terne EU-aangelegenheid' ziet.
AMSTERDAM ANP
HAMBURG-RUSWUK DPA-ANP
Slechts eenmaal eerder na de oorlog
heeft in Europa een rechtsextreme partij
deelgenomen aan een regering. Dat was
in Italië. Daar zat in 1994 gedurende
ruim een half jaar de Nationale Alliantie
in het kabinet. Elders in Europa spelen
rechtsextremistische partijen nauwelijks
een rol. In landen als Nederland, Groot-
Brittannië, Zweden, Finland en de vroe
ger fascistisch of door militaire dictatu
ren geregeerde Spanje, Portugal en Grie
kenland zijn zij van weinig betekens.
Sterkere rechtsextreme formaties komen
voor in Duitsland, Frankrijk, Italië en
Denemarken. Een overzicht:
In Duitsland zitten rechtsextremen in
vier regionale parlementen (Bremen,
Baden-Wiirttemberg, Brandenburg en
Sachsen-Anhalt), maar niet in de Bonds
dag. Bij de Bondsdagverkiezingen van
1998 kwamen de Nationaldemokrati-
sche Partei Deutschlands (NPD), de Re-
publikaner (REP) en de Deutsche Volks-
union (DVU) in totaal op 3,3 procent.
Alle hanteren nationalistische leuzen en
zijn tegen buitenlanders. De sterkste
groep is op het ogenblik de DVU van de
Münchense uitgever Gerhard Frey. Zij
zit sinds april 1998 met 12,9 procent in
het parlement van Sachsen-Anhalt en
sinds september vorig jaar met 5,3 pro
cent in het parlement van Brandenburg.
In Frankrijk wint het in 1972 opgerichte
Front National (FN) van Jean-Marie Le
Pen pas in de afgelopen vijfjaar lang
zaam, maar gestaag aan populariteit. Bij
de presidentsverkiezingen van 1995
haalde Le Pen 15,5 procent van de stem
men. De partij zit alleen in stads- of re
gionale parlementen, maar pok in het
Europees Parlement.
Italië telt een rechtsextreme partij, de
Nationale Alliantie van Gianfranco Fini
en een regionaal-nationalistische, de Le-
ga Nord van Umberto Bossi. Bij de ver
kiezingen van 1996 kreeg de Alliantie
zestien procent van de stemmen, de Li
ga tien procent. De Alliantie zat samen
met de partij van Silvio Berlusconi (For-
za Italia) in 1994 ruim een half jaar in de
regering in Rome evenals Lega Nord.
In Denemarken trekt de afgelopen tijd
met zijn leuzen tegen buitenlanders
vooral de Deense Volkspartij van Pia
Kjasrsgaard veel stemmen. Volgens de
jongste peiling zit zij op 15,7 procent
van de stemmen.
In België kwam het Vlaams Blok bij de
vorige verkiezingen op tien procent van
de stemmen. De partij treedt alleen op
in Vlaanderen en is daar de op twee na
grootste partij. In haar bolwerk Antwer
pen zit zij rónd de 25 procent. Centraal
thema is het tegengaan van de toe
stroom van buitenlanders.
In EU-kandidaatslid Polen maken de
twee rechtsextreme partijen, de Natio-
naalconservatieven (ROP) en Confede
ratie voor een Onafhankelijk Polen vol
gens de jongste peilingen geen enkele
kans meer boven de kiesdrempel van vijf
procent te komen. Ook in Tsjechië is de
betekenis van rechtse partijen in de af
gelopen jaren duidelijk verminderd. De
Republikeinen kwamen in 1998 niet
meer boven de kiesdrempel. In Honga
rije verleent de openlijk anti-Europese
en anti-semitische Hongaarse Waar
heids- en Levenspartij (MIEP) gedoog-
steun om de centrumrechtse regering in
het zadel te houden.
ABN Amro zal voorlopig op
houden met het adviseren van
de provincie Karinthië, waar de
omstreden Oostenrijkse partij
leider Haider gouverneur is. De
bank wil 'eerst overtuigend
vaststellen' dat geld waarbij de
bank betrokken is, niet wordt
gebruikt voor maatregelen met
een discriminerend karakter.
Dit heeft ABN Amro gister
avond bekendgemaakt.
In een verklaring stelt de
bank dat door de recente ont
wikkelingen het adviesvoorstel
in een politiek krachtenspel is
beland. De bevriezing moet de
onafhankelijke en onpartijdige
positie van de bank bevestigen.
ABN Amro adviseert Karin
thië al jaren. Enige tijd geleden
heeft de FPÖ, de partij van Hai
der, een omstreden kinderbij
slagplan ingediend. De ex
treemrechtse partijleider wil
Oostenrijkse echtparen meer
kinderbijslag geven. Als voor
waarde geldt in het omstreden
plan wel dat de vrouw moet
thuisblijven om voor de kinde
ren te zorgen. Ook moeten de
ouders over een Oostenrijks
paspoort beschikken.
ABN Amro voelde zich hoogst
ongemakkelijk met de situatie.
Ondanks dat de bank ervan
overtuigd is dat er geen enkel
direct verband bestaat tussen
het aangeboden advies en het
partijprogramma van de FPÖ,
staat de zaak in een kwade
reuk.
