Een eigengereide Sinatra-vertelling
rf
Bingo of balen op taxatiedag Sotheby's
v.
Cultuur Kunst
Lage against the machine
laat kil Ahoy' achter
Het 'déja vu' van de 'De Herinnering'
Maartje 't
Hart geeft
lezing over
travestie
3NDERDAG 3 FEBRUARI 2000
~™!)en Haag krijgt Eschermuseum
{=n haag Den Haag krijgt een apart museum voor de werken
an de graficus Escher. De collectie wordt ondergebracht in het
:hamhardgebouw naast het Gemeentemuseum. De gemeen-
raad is onlangs vertrouwelijk ingelicht over het plan. Volgens
ethouder Engering (cultuur) worden deze weel de 'afronden-
gesprekken' gevoerd. Het nu leegstaande Schamhardgebouw
at behalve aan het Eschermuseum ook onderdak bieden aan
n Haagse variant van de Rotterdamse Kunsthal. Dat wil zeg-
>n dat er wisselende exposities komen,
metj
ib°indiamo heeft nieuw excursie-aanbod
e 0i| phen aan den rijn» Andiamo heeft een nieuw aanbod van ex-
angtursies in het voorjaar. Andiamo, Italiaans voor laten we gaan,
uwiüjedt haar klanten kunst- en cultuurexcursies. In kleine groep-
Ou<ts en onder gespecialiseerde begeleiding worden door heel Ne-
an herland musea en evenementen bezocht. Zo staat er op dinsdag
en tb februari een bezoek gepland naar de tentoonstelling 'Praag
Uen900, Poezie en Extase' in het Van Gogh museum in Amster-
:ht jam. Voor het complete programmaboekje kunt geïnteresseer-
/luldien bellen naar 0172-441383 of 0172-490290.
el d
b&
datr-oncert Macy Gray in Utrecht
r nifrRECHTZangeres Macy Gray geeft 22 maart een concert in
duziekcentrum Vredenburg in Utrecht. Afgelopen december
Jvertuigde ze een uitverkocht Paradiso met een mengeling van
jip hop, R&B, old school soul en rock. De uit Los Angeles af-
oinstige Macy Gray brak vorig jaar definitief door. Haar roots
jggen bij James Brown, Sly en Patti Labelle.
iic
beteren bij K&G
•iden Wie v^n tetteren en toeteren houdt kan zondag zijn hart
Iphalen. Dan houdt muziekvereniging K&G een Toetermiddag,
faaskapellen De Drêuglopers, Het Zooi en De Klomp en een
beciaal voor de gelegenheid samengesteld mannenkoor treden
lp in het clubgebouw aan de J.C de Rijpstraat 29. Het evene
ment begint om 14.00 uur, de toegang is gratis.
ce-T op filmfestival
-Ifiet Kruithuis kan eindelijk bouwen
den bosch Het gemeentelijk museum Het Kruithuis in Den
Bosch kan eindelijk gaan bouwen. Na de gemeente en de pro-
renpncie Noord-Brabant heeft ook de Raad van State de bezwaren
ichtynii zowel burgers als enkele cultuur-historische instanties afge-
dekezen. De eerste schets van de nieuwbouw werd in 1995 door
it afÜe Tsjechische architect Borek Sipek gepresenteerd, vijfjaar la-
nenfer is er een einde gekomen aan de slepende beroepsprocedure,
euvpoor de nieuwbouw van het Bosch museum is circa 15 miljoen
magulden gereserveerd. De eerste paal moet deze zomer de grond
)rs(in. Het museum voor hedendaagse kunst wil twee nieuwe ge-
beipouwen aan weerszijden van Het Kruithuis realiseren. Het rijks-
Alkponument dateert van 1621. De bezwaarmakers vinden dat het
le ymonument aangetast wordt door de nieuwbouw en grepen de
noodzakelijke wijziging van het bestemmingsplan aan om de
plannen tegen te houden.
Volume alleen is niet genoeg
muziek recensie'Battle of Los Angeles'. 'Guerilla
ïaul yvette bennincshof radio' en 'Calm like a bomb'
ts (pncert. Rage Against The Machine Ge- drijven vooral de voorste gele-
maj zien 1/2, Ahoy', Rotterdam. deren van het legertje in Ahoy'
i vil tot een flinke 'pogo-dans'. De la
en Rocha bekijkt zijn potentiële
3t He tweede ring van Ahoy' is af- soldaatjes echter onverschillig
settësloten met een gordijn, want en draait hen steevast de rug
peijet concert van de rebellerende toe tijdens de lange pauzes tus-
eeijand uit Los Angeles is niet uit- sen de nummers. In elke song
Deprkocht. Weet het publiek wel zit een climax die de menigte
hetrie er optreden; zanger Zack de onrustig maakt, maar wanneer
Lara Rocha zegt het maar even: ze nu precies moeten gaan
lanWe are Rage Against The Ma- springen is niet altijd duidelijk,
hine from Los Angeles, Cali- Drummer Brad Wilk, de zich
brnia." Na dit startsein begint nu Y.tim.K noemende bassist
neijhe battle of Rotterdam', zoals Timmy C, gitarist Tom Morello
ilijflet achterdoek propageert. en natuurlijk De la Rocha vor-
olgj De strijd om de zieltjes van men nog steeds het raggende
Wije havenstad komt op gang. front waarmee ze de wereld in
wejompende hardrock-nummers hun beginperiode zo verrasten,
e nljn het bekende recept van het Zo'n tien jaar geleden was de
ïcejolitieke program van 'Rage', band in muzikaal opzicht een
L4fe teksten die de schreeuwen- nieuwtje: een hyperenergieke
ie 'dreadlocker' uitspuugt heb- mix van rap, metal en hardcore
uitlen nog niet aan kracht inge- met zeer politiek geëngageerde
ïaaloet, maar het komt niet echt teksten. Van de twee albums
laalver bij het publiek. die sinds de oprichting in 1991
I Niettemin kan de band reke- 1 verschenen werden wereldwijd
ien op een uitzinnig antwoord al zo'n 9 miljoen exemplaren
fp nummers van de recente cd gekocht. De oude succesvolle
'Zanger Zack de la Rocha van Rage Against The Machine tijdens 'the battle of Rotterdam'.
nummers die de band laat ho
ren, zoals 'Bullet in the head',
doen iedereen nog steeds en
thousiast op en neer springen.
Ondanks dat de jongens uit
Los Angeles live een goede (fes
tival) reputatie hebben, lukt het
deze keer niet om het publiek te
verenigen en de energie tot op
de bodem eruit te trekken. De
band speelt nogal ingehouden,
ook al komt er een flinke dosis
'noise' uit de boxen. Maar soms
is volume niet genoeg. Er is te
foto anp
weinig contact tussen muzikan
ten en publiek. Het blijft een
beetje een kille bedoening. 'Ne
ver change a winning team'
moet de politiek bewuste band
gedacht hebben, maar nieuwe
kiezers winnen ze er niet mee.
theater recensie
bertjansma
Toneelgroep De Appel met 'De herinnering' van Lodewijk de
Boer, Gezien: Appeltheater Den Haag. Nog te zien aldaar: t/rri
18 maart. Daarna te zien in Amsterdam (Rozentheater).
Je zou het een wedstrijd van Lodewijk de Boer
contra Lodewijk de Boer kunnen noemen. De
Boer de schrijver van 'De herinnering' tegen De
Boer de regisseur van de voorstelling van zijn
tekst bij Toneelgroep de Appel. Het wordt winst
voor Lodewijk de Boer de regisseur. 'De herinne
ring' werd geschreven in opdracht van het Stads-
teater Stockholm, waar de auteur eind vorig jaar
de wereldpremière regisseerde. Het thema voor
zijn nieuwste toneelstuk werd hem daar aange
reikt: de positie van het zogenaamde neutrale
Zweden tijdens de Tweede Wereldoorlog.
De Boer is er de schrijver niet naar om van zo
iets een keurig van a naar z verlopend documen
tair stuk te maken. Hij is de man van een verhe
vigde realiteit, exuberantie en een neiging naar
het surrealisme. Dat is 'De herinnering' allemaal.
In een spookkasteelachtig hotel zet hij een
aantal personages neer die gestorven zijn. Som
mige fictief, sommige ontvreemd aan de werke
lijkheid. Zangeres Zarah Leander, een SS-officier,
een aartsbisschop, een joodse violist, een Or-
pheus-figuur en het meisje Anne Frank. Een do
denrijk bevolkt door personages die door de her
innering en fantasie zijn samengebracht. Een
verhaal is er nauwelijks, de handeling verloopt
associatief, aan elkaar gekleefd door historisch
feitenmateriaal dat De Boer grotesk inkleurt.
Centraal staat Zarah Leander, die tot 1944 een
ster was in Duitsland. Nog zo'n historisch perso
nage is de Zweedse aartsbisschop Erling Eidem
die in 1942 in Duitsland al de waarheid te weten
kwam over de vernietigingskampen, maar daar
over zweeg.
Iets nieuws vertelt De Boer niet, hij speelt al
leen met dat besmette verleden. Het vervelende
is dat je daardoor ook inderdaad een 'déjè-vu -
gevoel krijgt, en tijdens de voorstelling spelen
voortdurend beelden uit films, theater, van 'De
nachtportier' tot Bertolucci door je hoofd. 'De
herinnering' krijgt er iets clichématigs door, van
de homoseksuele SS-officier tot en met de violist
Alban Zadok, die Duitsland ontvluchtte maar in
Zweden werd teruggestuurd en in een verniet-
ingskamp terecht kwam.
De Boer heeft die clichés in de hogedrukpan
van het theater gegooid en het merkwaardige is
dat hij vanuit dat nogal warrige stuk dat halver
wege al niets meer te vertellen heeft, toch eén vi
sueel fascinerende voorstelling maakt. Sacha
Bulthuis is perfect de cynische diva Leander, Hu-
bert Fermin een ideale aartsbisschop, Hugo
Maerten de oer-SS-officier en Hannah van der
Sande een frappante Anne Frank.
Een geraffineerd spel met licht en veel muziek
fragmenten die door de personages worden op
geroepen, maakt dat je ondanks de bezwaren
toch geboeid blijft. Opvallend is dat De Boer bij
zijn cynische benadering van zijn personages
toch een zekere deernis voor ze voelbaar maakt.
Het enige dat je echt aan het denken zet is zijn
Anne Frank: ze kijkt om de hoek van de hande
ling mee, wordt in de loop van het stuk een jonge
vrouw en aan het slot - terwijl de muziek
'Everything is gonna be allright' speelt - gaat ze
met haar Orpheus aan de drugs.
Dynamisch en spiritueel muziektheater rond 'The Voicevolgende week in Leidse Schouwburg
amsterdam
Er bestaan te veel vooroor
delen en misverstanden
over travestie. Om die re
den geeft auteur Maarten 't
Hart, die enkele jaren terug
'uit de kast kwam', komend
weekeinde in de hoofdstad
een lezing met de titel 'Ge
heime Diva? Een Miss ver
stand'.
Volgens de schrijver is de
ene travestiet de andere
niet en is het beter 'elk ge
val nauwkeurig onder de
loep te nemen'. Op uitnodi
ging van de Stichting Lite
raire Activiteiten Amster
dam (SLAA) zal hij daarom
zondagmiddag in de Balie
zo precies mogelijk uiteen
zetten waarom hij zo dol
graag bij tijd en wijle een
vrouw wil zijn. Uiteraard
verschijnt hij daarbij in vol
ornaat als Maartje 't Hart.
SLAA organiseert al tijden
niet-academische en infor
matieve colleges waarin au
teurs stilstaan bij een on
derwerp dat hen ter harte
gaat. Schrijvers als J. Bern-
lef, Charlotte Mutsaers en
Joost Zwagerman gingen
daarin 't Hart voor.
De hond blijft er stoïcijns
onder. Terwijl Alexandra
van Marken en Karin
Tanghe als in een vocaal
duel vol vuur en bezieling
'A very good year', 'All of
me' en 'Under your skin'
van Frank Sinatra vertol
ken en het begeleidende
Trio Pavlov zich muzikaal
evenmin onbetuigd laat,
blijft het dier doodgemoe
dereerd tussen hen in op
de speelvloer liggen. Dirk
Tanghe, die de theaterpro
ductie 'Sinatra - Come and
Sing With Us' regisseert,
vindt dit prachtig. Van
hem mag de hond niet al
leen op deze repetitie,
maar ook bij de voorstel
ling volgende week in de
Leidse Schouwburg er zo
ontspannen en vertede
rend bij liggen.
leiden max smith
Al worden er doorlopend ver
schillende evergreens van
Frank Sinatra ten gehore ge
bracht, toch behelst dit optre
den niet zozeer een liedjespro
gramma of een tour-de-chant.
De sfeervol belichte voorstelling
wijkt eveneens sterk af van het
theaterconcert 'Sinatra Song-
book' met onder anderen Ma-
tilde Santing, dat momenteel
ook in het land te zien is.
Alexandra van Marken en Karin
Tanghe, behalve vertolkers te
vens initiatiefnemers van 'Sina
tra', kenschetsen het volmondig
als muziektheater.
Het gaat hen op de eerste
plaats om een theatrale inter
pretatie van de emotionele en
verhalende elementen die in
Alexandra van Marken en Karin Tai
Sinatra, en in zijn songteksten.
deze alom bekende liederen
omsloten liggen. De arrange
menten van Albert van Veenen-
daal, de muzikale leider van het
»he hebben zich verdiept in de biogr
Trio Pavlov, zijn daar net zo
volledig op toegespitst. In deze
dynamische en spirituele en
scenering weerklinken ver-
fieën van en publicaties over Frank
foto egbert luys
scheidene gemoedsstemmin
gen uit het veelbewogen leven
van Frank Sinatra, zijn tempe
ramentvolle en grillige geaard
heid, zijn macho-gedragingen
en zijn talrijke relaties met be
roemde wouwen, waaronder
Nancy Reagan, Grace Kelly en
Ava Gardner.
Van Alexandra van Marken is
bekend, dat ze behalve (film-)
actrice ook zangeres is. Ze heeft
meegespeeld in musicals als
'Cabaret' en 'Ik Jan Cremer';
was winnares van de Pall Mali
Exportprijs: zong in haar eigen
theatershows en maakte de cd
'Under the Moon' met teksten
van bijvoorbeeld Sting en
Springsteen.
Een beetje theaterliefhebber
kent Karin Tanghe hoofdzake
lijk van haar glansrijke toneel
rollen in bekroonde en voor het
Theaterfestival uitverkoren
stukken. Nog beter ingevoerde
theaterkenners weten boven
dien dat ze de wouw is van Dirk
Tanghe. Ook zij beschikt over
een prachtige zangstem en
heeft in schitterende muzikale
producties gestaan. Om te be
ginnen samen met Alexandra
van Marken, kort nadat beiden
op de toneelschool in Antwer
pen waren geslaagd.
Alexandra van Marken koos
indertijd voor die academie in
Vlaanderen omdat ze de oplei
ding daar gedegener en vakma
tiger vond. De Vlaamse Karin
Tanghe ontfermde zich toen
min of meer over haar, omdat
ze een tikkeltje medelijden had
dat Alexandra zover van huis
was. Gedurende die studie is er
een band ontstaan. Dat was on
geveer vijftien jaar geleden. Ver
volgens namen ze het besluit
om gezamenlijk in een eigen
muzikaal theaterprogramma te
gaan staan. Karin Tanghe: „We
hadden heel veel samengezon-
gen, omdat onze stemmen sa
men zo mooi klonken." Het op
treden in allerlei feestzalen
vond met name Karin niet zo
leuk. Ze zijn daarna hun eigen
weg gegaan, maar de vriend -
schap duurde voort.
Alexandra van Marken: „We
liepen de deur bij elkaar niet
plat, maar we bleven contact
met elkaar houden. We zijn al
lebei inmiddels moeder van
drie kinderen. Als er een kind
werd geboren, zochten we el
kaar weer eens op." Bij een van
die ontmoetingen is het verlan
gen gegroeid orn weer eens sa
men zingend op te treden. Zon
der dat ze grote fans van Frank
Sinatra zijn - hoewel ze wel veel
van zijn platen kennen - is toen
het idee ontsproten om zijn
songs theatraal uit te diepen en
te interpreteren. Ze hebben ze
zich enorm verdiept in de bio
grafieën van en publicaties oVer
Frank Sinatra, en in zijn song
teksten. Aan Dirk Tanghe is na
derhand gewaagd als regisseur
ordening en een theatrale span
ningsboog in het basismateriaal
aan te brengen.
Uitgaande van gegevens die
betrekking hebben op Frank Si
natra, zoals de verhouding
man/wouw, roem/eenzaam
heid, dubieuze
reputatie/ontzettend populair
heeft Dirk Tanghe een onder
verdeling gemaakt in tien blok
ken, die alle muzikaal en vocaal
tot uitdrukking worden ge
bracht. Zeker door de niet van
drama gespeende en soms flink
swingende vertolking is 'Sina
tra' hierdoor meer dan een:
Alexandra van Marken en Karin
Tanghe zingen Sinatra. „Nee!"
roept Alexandra spontaan uit.
„Dat moet je nooit doen! Die
man is zo'n begrip, en zijn ma
nier van zingen is niet te evena
ren. Denk maar eens aan zijn
enorme techniek, zijn ongeloof
lijke timing."
'Sinatra'. Te zien: 12/2, Leidse
Schouwburg: 7/3 Schouwburg Am
stelveen.
Werk van Breitner met geschatte waarde van 50.000 gulden
„Waarde? Nul. Dit is een repro-
duktie", kreeg menig bezoeker
gisteren te horen op de taxatie
dag van schilderijen en siera
den in Auberge De Kievit in
Wassenaar. Experts van het
Amsterdamse veilinghuis Sot
heby's namen hier tal van erf
stukken onder de loep. Veel
waardeloze spullen, maar hier
en daar bogen de taxateurs zich
ook over kostbare kunstwerken,
zoals een broche met diaman
ten en robijnen ter waarde van
zo'n 14.000 gulden. Het veiling
huis stuitte ook op een werk
van George Hendrik Breitner
met een geschatte waarde van
50.000 gulden en op twee
bloemstillevens van Evert Pie-
ters ter waaide van zo'n 30.000
gulden.
'Booming business'. Zo
noemt B. Koenen, expert op het
gebied van oude meesters, de
groeiende belangstelling voor
oude kunst. De taxatiedagen
worden niet alleen maar door
de echte verzamelaars bezocht.
Ook Jan met de Pet, die zijn zol
der heeft uitgeruimd of een
werk bij de vuilinisbak heeft ge
vonden, komt zijn geluk be
proeven bij de experts van Sot
heby's. Ruim honderd mensen
lieten gisteren in Wassenaar
hun kostbaarheden taxeren.
„Over het algemeen krijgen we
veel rommel onder ogen, maar
bij één op de vijf bezoekers is
Een bezoekster kijkt toe terwijl haar schilderij wordt getaxeerd door een expert van Sotheby's.
foto dick hocewoning
het bingo", zegt Koenen.
In één oogopslag bepalen de
-experts soms de waarde van
schilderijen. De Sotheby's-des-
kundigen letten op kwaliteit,
authenticiteit en naam. Een ou
dere bezoeker heeft wel zes
schilderijen bij zich maar wordt
snel uit de droom geholpen.
„Dit is het werk van een kleine
meester." De taxateur bekijkt
een schilderij uit 1660 van de
Goudse Waag. „Als u het aan
een Gouwenaar verkoopt kan
het u wel een paar honderdjes
opleveren." De man, zichtbaar
teleurgesteld, pakt het volgende
werk uit zijn autokleed. Ook dit
blijkt van weinig waarde. „Dan
geef ik ze maar aan de bazar
van de kerk", reageert hij.
„Maak ik er tenminste nog ie
mand blij mee." De schilderijen
verdwijnen weer in het kleed en
de man sjokt naar buiten.
„Een aquarel uit de negen
tiende eeuw, van een Wasse
naars echtpaar, zou voor dik
drieduizend gulden in Londen
onder de hamer kunnen. Maar
het echtpaar wil daar niet aan.
„Het is zo'n schatje. We willen
het niet wegdoen. We waren
gewoon nieuwsgierig naar de
waarde." Een ander werk is be
schadigd en daardoor minder
waard. Bovendien is het mono
gram onderaan het schilderij
onbekend. „Afgezien van de de
coratieve waarde is het werk
niet veel waard", zegt de expert.
Juwelendeskundige D. Girod
heeft aan een sieraad een waar
de van zesduizend gulden toe
gekend. „Bijna alle erfstukken
zijn goed te veilen", denkt hij.
Volgens de expert is er geen
kitsch onder de juwelen. „Goud
is goud." Fouten, zoals over- of
onderschatting, maakt hij wel
eens. „Dat kan ook niet anders.
In dit vak wordt veel geïmi
teerd. Bovendien speelt per
soonlijke smaak onbewust een
rol. Een sieraad dat ik mooi
vind, ben ik geneigd hoger te
taxeren."
i
otterdam De Amerikaanse rapper Ice-T bezocht gisteren het
rij Internationale Film Festival Rotterdam. Ice-T kwam ondermeer
m zijn internet-bedrijfje te promoten. De rapper ziet het inter-
et als een belangrijk middel voor de distributie van muziek en
film van beginnende artiesten. Met een kleine gage kunnen bij
voorbeeld muzikanten al een muzieksample op het net zetten
n zo de studio- en demokosten omzeilen. Ice-T ziet ook een
;rote markt voor het digitaliseren en verspreiden van films op
et internet. foto wfa
