Frustraties en
schaamte over
trage kerkfusict
'Biecht mag niet dienen om seksueel geweld stil te houden'
'Moskee en Nederlandse imam kunnen helpen bij integratie
Geloof Samenleving
Feest van baby Jezus
MAANDAG 31 JANUARI 2000
VANDAAG
31
Don Giovanni Bosco (1815-1888) verdiende
zijn heiligverklaring en eigen gedenkdag met
zijn werk voor de verwaarloosde jeugd. Hij
komt uit het Italiaanse Becchi en maakte zelf
bepaald geen luxueuze kindertijd mee. Door zijn stand
vastig geloof wist hij het toch tot priester te schoppen.
Vanaf dat moment richtte hij zich op de jeugd in de ach
terbuurten van Turijn. Om verzekerd te zijn van hulp en
middelen zette hij een eigen kloosterorde op: de Salesia-
nen. en riep hij verschillende stichtingen in het leven. De
grootste verdienste van Don Bosco (de toevoeging 'Don' is
een erenaam in Italië) is zijn moderne opvatting over op
voeding. Fouten en misstappen moest je volgens hem niet
bestraffen, maar zien te voorkomen. Elke vorm van dwang
kon het beste vermeden worden. En goede daden moest
een opvoeder uitbundig belonen. Don Bosco's pedagogi
sche opvattingen zijn tot op de dag van vandaag modern.
'Honderden priesters sterven aan aids'
Washington In de Verenigde Staten zijn de afgelopen jaren
honderden katholieke priesters aan aids overleden. Dit meldt
de krant The Star in Kansas City na een uitgebreid onderzoek.
Nog eens honderden priesters zijn besmet met het hiv-virus.
Hoge katholieke geestelijken hebben de bevindingen niet ont
kend. Bisschop Gumbleton van Detroit sprak van grote nalatig
heid in de 'seksuele educatie van priesters'. „Zij wisten niet hoe
zij met hun seksuele gevoelens om moesten springen, en deden
dat op een ongezonde manier." Volgens de krant heeft de kerk
gezorgd dat de oorzaak van het overlijden van de geestelijke ge
heim bleef. Een in het oog springend voorbeeld, aldus het blad,
is de dood van de bisschop van New York, Emerson Moore. Hij
verliet in 1995 het ambt en stierfin een ziekenhuis in Minneso
ta. Op de overlijdensakte stond dat hij een arbeider was, die was
gestorven aan 'onbekende natuurlijke oorzaken'.
Vaticaan protesteert tegen homofeest
rome» Het Vaticaan heeft er bij de gemeente Rome op aange
drongen de plannen voor een internationale homomanifestatie
in de stad te herzien. Volgens kardinaal Angelo Sodano is het
festival World Gay Pride 2000 'niet in balans' met de status van
Rome als heilige stad. World Gay Pride, van 28 juni tot 9 juli,
komt ongelegen voor de katholieke kerk, die 2000 tot heilig jaar
heeft uitgeroepen. Miljoenen pelgrims worden in de stad ver
wacht. Tijdens World Gay Pride worden zij vergast op travestie
tenparades en 'homovoetbal'. Volgens burgemeester Rutelli zijn
de organisatoren van het evenement zich ervan bewust, dat het
heilig jaar gerespecteerd dient te worden. De voorzitter van de
Italiaanse vereniging van homoseksuelen reageert laconiek:
„Wat verwachten ze nou? Een bestorming van het Vaticaan?"
Saudi-Arabië laat kinderen vrij
riyad/ermeloDe autoriteiten in Saudi-Arabië hebben vijf Fili-
pijnse kinderen en hun moeders vrijgelaten. Ze werden op 7 ja
nuari tijdens een illegale kerkdienst in Riyad door de gods-
dienstpolitie gearresteerd. De kinderen woonden samen met
ongeveer honderd anderen een bijbelkring in het huis van een
Filipijnse gastarbeider bij toen de politie een inval deed. Zestien
mensen werden gearresteerd, onder wie de vijf kinderen. Ge
vreesd werd dat de kinderen als pressiemiddel gebruikt zouden
worden om de ouders tot bekentenissen te dwingen en adres
sen van huiskerken te verraden.
Bruiden wachten op massa-huwelijk
siliguri In de Indiase stad Siliguri wachtten bruiden zondag op
de voltrekking van hun huwelijk. Tijdens de massaceremonie in
de open lucht werden 153 huwelijken voltrokken. Welk geloof
de bruiden aanhangen was aan de kleur van hun trouwjurk te
zien: de christelijke bruiden droegen wit, de moslims rood en
hindoes geel. foto ap
zoetermeer anp
Daders van seksueel misbruik zouden
meer ruimte moeten krijgen om hun
misdaden in vertrouwen te belijden.
Maar het biechtgeheim van pastorale
hulpverleners mag niet dienen om
doorgaand seksueel geweld stil te hou
den. Dat schrijven R. Ganzevoort en A.
Veerman in hun boek 'Geschonden li
chaam. Pastorale gids voor gemeenten
die geconfronteerd worden met seksu
eel geweld'. Biechten kan volgens hen
een bevrijdende werking hebben als
daders hun misdaden in vertrouwen
kunnen onthullen. Voor een dader die
berouw heeft, kan het een aanzet zijn
tot een schuldbelijdenis tegenover het
slachtoffer. Maar het biechtgeheim
heeft grenzen, aldus de auteurs.
Bij de pastorale zorg voor slathtof-
fers en daders van seksueel misbruik
moet de veiligheid van het slachtoffer
voorop staan, benadrukken ze. In ker
ken kan dat volgens hen betekenen dat
er voor de dader tijdelijk of definitief
geen ruimte is deel te blijven nemen
aan het gemeenteleven wanneer dat
ten koste zou gaan van het slachtoffer
dat lid is van dezelfde kerk.
„We hoeven niet te bepalen of de
aangeklaagde schuldig is, maar we
kunnen ook niet altijd wachten tot een
rechter zich heeft uitgesproken", me
nen Ganzevoort en Veerman. Het gaat
daarbij volgens hen niet om bestraf
fing of excommunicatie. Kerkenraden
dienen wel zorgvuldig om te gaan met
maatregelen, om niet onnodig en
voorbarig iemand te stigmatiseren.
Kerken moeten ook een klimaat
scheppen waarin slachtoffers de ruim
te krijgen om erkenning te vragen voor
het aangedane kwaad. Tot dusver is
die ruimte vaak beperkt en voelen
slachtoffers zich gedwongen binnen
de kerk te zwijgen. „Daarmee is de
kerk moreel medeverantwoordelijk
voor een verzwaring van het lijden",
aldus de auteurs. Kiezen voor het
slachtoffer betekent volgens hen het
doorbreken van het zwijgen.
Gemeenteleden en kerkenraden
hebben vaak de neiging te streven
naar harmonie, rust en het handhaven
van de illusie dat de eigen gemeente
veilig en betrouwbaar is. „Dat ver
klaart de verleiding om het misbruik te
ontkennen, te bagatelliseren, als indi
vidueel incident te beschouwen of
voortijdig op te roepen tot vergeving.
Hiermee gebruiken kerken dezelfde af
weermechanismen als de dader",
schrijven Ganzevoort en Veerman.
Ze gaan ervan uit dat elke kerk waar
schijnlijk op de een of andere manier
te maken heeft met seksueel geweld.
Er bestaat volgens hen geen enkele
aanwijzing dat seksueel misbruik bij
nen de kerk minder of meer voorkon
dan daabuiten. De afgelopen twee ja
meldden zich negentig mensen d
slachtoffer zijn geworden van seksue
misbruik in pastorale relaties. Het
tale aantal geregistreerde meldingen
de afgelopen vijf jaar bedraagt 240.
Het boek komt voort uit het rappe
'Schuilplaats in de wildernis', dat voi 'n
jaar door de synode van hervormde :n
gereformeerden en lutheranen we
aanvaard. De kerken kozen 'onoi
wonden' de kant van de slachtoffei
Ze noemden seksueel misbruik zone
kwaad in Gods ogen en onrecht tege
over de medemens.
manila» Een vrouw legt in een buitenwijk van Maniia de laatste hand euze feesten de devotie van de gelovigen. Ruim een maand na kerst-
aan de versiering van het beeld van de baby Jezus op een fietstaxi. mis is het daar op 30 januari alweer tijd voor het feest van baby Jezus.
Op de overwegend katholieke Filipijnen weerspiegelen tal van religi- foto ap
lunteren anp
Binnen de Samen-op-Wegker
ken groeit de frustratie over het
uitblijven van een definitieve
fusie tussen hervormden, gere
formeerden en lutheranen. „Ik
schaam mij ronduit voor al die
vertraging waartoe mijn her
vormde medebroeders vandaag
weer hebben opgeroepen", zei
de hervormde predikant S. Bijl
uit Groningen vrijdag op de
triosynode in Lunteren.
Bijna veertig jaar geleden rie
pen studenten- en evangelisa
tiepredikanten op tot een sa
mengaan van de protestantse
kerken, omdat de scheiding
leidde tot verlies van krediet in
de samenleving. Ook in deze
tijd heeft de wereld behoefte
aan het advies van een onge
deelde kerk bij ethische vragen
en hulpverlening aan uitgepro-
cedeerden, zei de gereformeer
de predikant A. de Nooij uit
Vlissingen. „Terwijl de wereld
in brand staat, zijn wij hier op
de synode bezig met een bin
nenkerkelijk binnenbrandje."
Op de eerste gezamenlijke sy
nodevergadering in 1973 be
stond de hoop dat de kerkfusie
in 1985 (150 jaar na de Afschei
ding) of 1986 (honderd jaar na
de Doleantie) zou plaatsvinden.
„Nu durven we zelfs niet meer
aan Sint Juttemis te denken",
aldus De Nooij.
De drie synodes vergaderden
vrijdag over een rapport van de
werkgroep Hoe verder met Sa
men op Weg? Deze commissie
irl
werd ingesteld nadat eind 19!*s
de kerken het niet eens kondi tU
worden over de naam van
toekomstige kerk.
De zwaar bemande wei
groep, waarin onder ander
de drie voorzitters van de syn
des zitting hebben, heeft gek |Q
zen voor voortzetting in het li
huidige lage tempo, fusie
plaats van federatie (waartoe
enkele jaren geleden is besl
ten) en uitstel van de keuze
de nieuwe naam tot aan
einde van het fusieproces.
Uit de rechterflank van
tegen het Samen-op-Wegpi
ces. Synodelid H. Reurink uil
Harde waarschuwde dat de
meenten Elspeet en Doornsp
met zondags enkele duizend
kerkgangers niet meegaan in
nieuwe kerk.
nemuiden. „Het is niet
dat er drie kerken zijn, het
ook niet goed dat die ande
dertig kerken er zijn, maar
is wel een feit." Ook synodelj^1
den zonder principiële bezw
ren tegen vereniging, pleittf
voor een pas op de plaats. D
leidt weliswaar tot tweedelü
zei de Rotterdamse predikant CJ.
de Jong, maar beter dat, d
dat een deel van de kerk
afscheidt.
Wegens de vele moties
amendementen is de besli
vorming uitgesteld tot komi
de vrijdagavond.
den bosch anp
Moskeeën en imams die in Ne
derland zijn opgeleid, kunnen
een belangrijke rol spelen bij de
integratie van jonge moslims in
de samenleving. De geestelijk
leiders zouden hun geloofsge
noten bovendien moeten sti
muleren aan het maatschappe
lijk debat deel te nemen. Dat
zegt Coskun Cörüz, voorzitter
van de stichting bijzondere
leerstoel islam aan de Universi
teit van Amsterdam (UvA) en
CDA-raadslid in Haarlem.
Moskeeën kunnen volgens
hem veel jongeren met een isla
mitische achtergrond bereiken
en hen helpen bij hun emanci
patie en de participatie in de
samenleving. Ook voor niet-ac-
tieve gelovigen kan de moskee
dienen als ankerpunt in een
onbekende samenleving of als
raadgevende en steunverlenen-
de instelling.
Omdat integratie met com
municatie begint, moeten
imams in Nederland worden
opgeleid, benèdrukt Cörüz. De
meeste imams die nu in de bij
na 300 moskeeën in ons land
werken komen uit het buiten
land, spreken geen Nederlands
en kennen de cultuur niet. De
ze 'pendel-imams' zijn volgens
Cörüz niet in staat een eigen
tijds antwoord te geven op de
sociaal-maatschappelijke en
pedagogische vragen die de
moslimgemeenschap hen in
toenemende mate stelt.
Volgens het Haarlemse raads
lid zouden toekomstige imams
een 4-jarige algemene theologi
sche opleiding moeten volgen,
eventueel aangevuld met een
door de moslims zelf te finan
cieren postdoctorale oplei
ding. Cörüz zegt het een goede
zaak te vinden dat de Neder
landse tak van de islamitische
beweging Milli Görüs een eigen
imamopleiding wil beginnen
aan een universiteit, vermoede
lijk de UvA.
Imams hebben een belangrij
ke voorbeeldfunctie. De voor
gangers die in Nederland zijn
opgeleid, moeten volgens
rüz voorkomen dat moslims
grote afwezigen blijven in i
batten over kwesties als armtjau
de, het milieu, genetische ra nk
nipulatie en euthanasie. Dch
loog en vrijwillige integralel
blijven volgens hem broodn3/
dig. „Waar dialoog stopt -
geen kans krijgt, begint venv
dering. Waar begrip ontbreeet
is ruimte voor haat."
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht HWS
Geldig tot en met dinsdag.
Finland:
Wisselend bewolkt en kans op
een sneeuwbui. Meest matige, in
het noorden strenge vorst.
Denemarken:
Bewolkt en af en toe regen of
motregen. Middagtemperatuur
van ongeveer 2 graden in het
noorden tot 7 in het zuiden.
Engeland, Schotland, Wales, Ier
land:
Half tot zwaar bewolkt en van
tijd tot tijd regen, in Schotland
de grootste hoeveelheden. Tem
peratuur tussen 7 graden in
Noord-Schotland en 13 graden
bij Londen.
België en Luxemburg:
Half tot zwaar bewolkt en vooral
in de Ardennen wat regen. Dins
dag droger. Middagtemperatuur
rond 10 graden,
Noord- en Midden-Frankrijk:
Wolkenvelden, ook geregeld zon
en meest droog. In het oosten
meer wolken en vooral in de heu
vels kans op regen. Dinsdag ook
in het westen bewolking. Mid
dagtemperatuur van 10 graden
in het noorden tot bijna 15 in
Midden-Frankrijk
Zuid-Frankrijk:
Maandag zonnige perioden en
droog, alleen in de Alpen nog
neerslag. Verder nog een Mistral-
wind. Dinsdag van het westen uit
bewolking en daar kans op re
gen. Maxima meest tussen 10 en
15 graden, in het uiterste zuiden
bijna 20 graden.
Spanje:
Droog en overwegend zonnig.
Dinsdag in het noordwesten be
wolkt en een enkele bui. Maxima
rond 18 graden, aan de zuidkus
ten ruim boven de 20 graden.
Portugal:
Droog en eerst flinke zonnige pe
rioden. In het westen later meer
wolken en kans op een bui.
Maxima oplopend naar ongeveer
18 graden.
Mallorca, Ibiza, Menorca:
Droog en vrij zonnig. Maxima
rond 20 graden.
Marokko:
Westkust: geregeld zon, maar
ook nog kans op een regen- of
onweersbui. Maxima meest tus
sen 20 en 25 graden.
Tunesië:
Veel zon en droog. Maxima ruim
boven de 20 graden.
Madeira:
Geregeld zon en kans op een bui.
Soms veel wind. Maxima rond
20 graden.
Canarische Eilanden:
Van tijd tot tijd zon, maar ook
een enkele bui. Middagtempera
tuur ongeveer 24 graden.
Duitsland:
Veel bewolking en vooral in het
noorden perioden met regen, in
de vergen en heuvels boven de
1200 sneeuw. Middagtempera
tuur meest tussen 4 en 10 gra
den.
Oostenrijk:
Veel bewolking en vooral maan
dag af en toe regen, boven 1500
meter sneeuw. Middagtempera
tuur in de dalen rond 7 graden.
Zwitserland:
Wolkenvelden, in het zuiden
flink wat zon. Op de meeste
plaatsen droog. Middagtempera
tuur in het laagland rond 10 gra
den.
Polen:
Veel wind en bewolking en nu en
dan regen, maandag ook nog
kans op sneeuw en ijzel. Middag
temperatuur maandag rond het
vriespunt, dinsdag tussen 10 in
het zuidwesten en 3 graden in
het noordoosten.
Tsjechië en Slowakije:
Veel wind en bewolking en af en
toe regen. Middagtemperatuur
ongeveer 5 graden.
Hongarije:
Bewolkt en van tijd tot tijd regen.
Temperatuur dinsdag rond 7 gra
den.
Italië:
Perioden met zon en meest
droog. In het noorden ook kans
1 120
op wolkenvelden. Maxima rond
16 graden, in het noorden min
der zacht.
Corsica en Sardinië:
Droog en flink veel zon. Middag
temperatuur rond 17 graden.
Griekenland en Kreta:
Perioden met zon en vrijwel over
al droog. Maxima van 12 tot 18
graden.
Malta:'
Istanbul
zwaar bew.
W.S.Ü
9
7
0.0
Klagenfurt
ver. 1
2
0
0.9
Kopenhagen
half bew.
W 7
7
0
5.0
Las Palmas
zwaar bew.
w.s.O
22
18
0.0
Lissabon
half bew.
NO 3
15
7
0.0
Locarno
half bew.
w.s.0
13
-1
0.0
Londen
zwaar bew.
W 5
12
10
0.0
Luxemburg
zwaar bew.
W5
9
7
2.0
Madrid
half bew.
w.s.0
15
0
0.0
Malaga
zwaar bew.
NW3
17
6
0.0
Mallorca
w.s.0
18
1
0.0
Malta
licht bew.
W2
15
11
0.2
Moskou
zwaar bew.
ZW2
0
-1
1.0
München
half bew
W 5
9
6
14.3
Nice
licht bew.
N 3
9
5
0.0
Oslo
licht bew.
NW3
5
0
0.0
Pari|s
half bew
ZW3
11
8
2.2
Praag
Regen
W 5
6
2
2.0
Rome
half bew.
02
16
2
0.0
Split
zwaar bew.
N2
13
4
0.0
Stockholm
0
0
0.0
Warschau
Sneeuw
Z3
3
0
06
Wenen
zwaar bew.
W 5
9
3
13.0
Zürich
half bew.
ZW3
8
5
15.0
Bangkok
half bew.
02
29
21
0.0
Buenos Aires
zwaar bew.
12
34
27
0.0
Casablanca
half bew.
ZW1
18
11
0.0
Johannesburg
half bew
12
25
11
0.0
Los Angeles
Z02
0
0
0.0
New Orleans
zwaar bew.
N4
8
3
2.3
New York
Regen
04
3
-6
4.0
Tel Aviv
half bew
Z02
17
4
00
Tokyo
zwaar bew.
N 4
15
5
0.0
Toronto
Sneeuw
ZW2
0
-8
00
Tunis
half bew.
W2
17
11
0.0
Vancouver
Regen
NO 3
8
•4
00
Droog en meest zonnig. Middag-
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356356
Postadres; Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging;
Ma. t/m/vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-512
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
W.F
REDACTIE
A. Maandag, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D.C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
TELEFAX
Advertenties; 071- 5323 508
Familieberichten: 023- 5317 337
023- 5320 216
Redactie: 071- 5321 921
Hoofdredactie: 071-5315 921
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17 uur
071- 5356 230
RUBRIEKSADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8 30 tot 17
071- 5143 545
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per halfjaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
het automatisch afschrijven van het
abonnements- geld, ontvangen 1,- korting! n
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland]
worden verzonden geldt een toeslag van 01
aan portokosten per verschijndag.
f
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTEBANO
Voor mensen die moeilijk lezen, slechte ogi av
hebben of blind zijn (of een andere
leeshandicap hebben), is een samenvatting
van het regionale nieuws uit het Leidsch
Dagblad op geluidscassette beschikbaar. Vi r'
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken Lectuur, Grave).
temperatuur omstreeks 18 gra
den.
Turkije en Cyprus:
Geregeld zon, maar aanhouden
de kans op een pittige bui. Maxi
ma van 12 graden aan de Turkse
westkust tot 16 graden aan de
zuidkust en op Cyprus.
K
N H U I.
mmm
z I
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonderd
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111
