Filmfestival opent zonder bloesem Mag ik nu, alstublieft, gaan voorlezen?' Cultuur Kunst 'Huisvrouw' valt in zelfgegraven kuil van pretenties 'FLirper XX' doet jolig 'Dichter des vaderlands' Komrij wil geen Gerrit de Zwijger worden Haags Kamerkoor in topvorm delft Ondanks een aanklacht wegens wapenbezit in zijn va- iderland, maakt de Amerikaanse rapper Puff Daddy komende I weken een tournee door Europa. Hij treedt op 30 maart op in Ahoy' in Rotterdam. Sean Puff Combs wordt begeleid door The Family. De rapper/producer werd begin deze maand in New Vork in staat van beschuldiging gesteld omdat in december in zijn auto een pistool werd gevonden. Dat gebeurde na een korte achtervolging. Puff Daddy was even daarvoor met zijn vriendin, de zangeres/actrice Jennifer Lopez, in een nachtclub geweest waar een schietpartij had plaatsgevonden. De artiest wordt daar niet voor vervolgd. Een artiest uit zijn stal wel. Puff Daddy's grootste hit tot nu toe is I'll be missing you. Bij het maken van dat nummer werd hij onder andere geïnspireerd door de ge- k welddadige dood van vriend en collega Notorious B.I.G.. Lakenhal krijgt geld leiden Stedelijk Museum De Lakenhal krijgt de komende twee jaar opnieuw financiële steun van de Mondriaan Stichting. Het Leidse museum krijgt in de jaren 2000 en 2001 75.000 gulden per jaar om haar collectie kunst tot 1945 aan te vullen. De Mondriaan Stichting steunt Nederlandse musea bij hun aanko pen uit de 20ste eeuw. Plannen Muziekcentrum/Bimhuis rond Amsterdam Het college van burgemeester en wethouders in Amsterdam heeft ingestemd met het definieve ontwerp voor het Muziekcentrum/Bimhuis. Dat moet op de kop van de Oostelijke Handelskade verschijnen. Het ontwerp is van het Deense archi ll tectenbureau Nielsen, Nielsen en Nielsen. Het gebouw is 24 meter hoog en telt vijf niveaus. De zaal van het Muziekcentrum krijgt 510 stoelen en op het balkon is ruimte voor nog eens 225 zitplaatsen. De zaal van het Bimhuis krijgt circa 240 stoelen. Er komt verder een grote hal met een café-restaurant en foyers. De oostzijde van het gebouw biedt ruimte aan onder meer het cul turele centrum de IJsbreker en aan een kantoor- en documenta tiecentrum. Het ontwerp blijft binnen het beschikbaar gestelde budget van 70,8 miljoen gulden. Het college wil dit bedrag met oog eens twee miljoen verhogen voor extra kwaliteit. Het nieu we muziekpaleis moet eind 2002 klaar zijn. Acteurs praten over eigen vakbond Amsterdam Bekende Nederlandse acteurs als Willeke van Am- melrooy, Renée Soutendijk en Huub Stapel praten volgende maand tijdens een forumdiscussie over de vraag of zij een eigen vakbond nodig hebben. Het gesprek is georganiseerd door een andere beroepsvereniging, die van de film- en televisiemakers (NBF). „Voor toneelacteurs is veel vastgelegd in de CAO, voor acteurs in films en op televisie bestaat zoiets niet", aldus de or ganisatie. „Zowel collectieve als individuele belangenbeharti ging is voor deze groep nauwelijks geregeld." Behalve de ge- noemde acteurs nemen Wim Verstappen, Pieter Verhoeff, Job lGosschalk en Lotte Schram de Jong (van FNV KIEM) onder lei ding van Lennart Booij deel aan het forum op 13 februari in het pFilmmuseum in Amsterdam, i. :i Houtkamp-festival afgeblazen Leiderdorp Het Houtkamp-festival gaat dit jaar niet door. Het is de organisatoren niet gelukt de financiering van het festival rond te krijgen. Er is minimaal een budget van 11.000 gulden nodig. Een deel daarvan wordt gedekt door gemeentesubsidie, en ander deel komt van de culturele instellingen Sjelter en de Commissie Theater Muzenhof (CTM). Gesprekken met deze 'laatste 'sponsor' zijn vastgelopen. Komende zomer kijkt de or ganisatie of het festival in 2001 wel weer kan plaatsvinden. Puff Daddy in Nederland Feest op eerste avond blijft achter bij groei van 'Rotterdam Vlaggen, affiches en vooral een ongewoon groot aan tal fotograferende Japan ners rond het Schouw burgplein duidden er al op. Onder de titel 'No cherry blossoms - Visions of Japan' ging gisteravond in de Pathe'-bioscoop het doek open voor de 29ste editie van het International Film Festival Rotterdam. In twaalf dagen worden on geveer driehonderd speel films en documentaires en nog eens vierhonderd kor te films, video's en CD- ROM's vertoond. Buiten de sterke Amerikaanse ope ningsfilm 'The Insider', met Al Pacino in de hoofd rol, was de start niet erg spannend. rotterdam eppo könig De in totaal elfhonderd voor stellingen zijn in Rotterdam te bezichtigen in zeven biosco pen, verdeeld over weer zeven tien zalen. Daaronder zijn 27 wereldpremières en 28 films die voor het eerst in Europa te zien zijn. Het onderdeel Japan richt zich met name op de nieuwe generatie van innovatieve cine asten. Exploding Cinema, het festivalonderdeel over de toe komst van de film, speelt zich af in de de jaren '50-bioscoop Corso die tijdelijk is omge bouwd tot een Japanse 'media pop lounge'. Ook zullen dit jaar veertien films meedingen in de jaarlijkse VPRO Tiger Awards Competitie. De dertienhonderd genodig den werden gisteravond ont vangen met een cocktail. Nip pend aan de vodka-jus schuifel de de crème de la crème van de low-budgetfilm tussen het Ne derlandse publiek door. Onder hen heel wat bekende gezich ten, behorend bij uiteenlopen de personages. Van TV-perso- nalities tot landelijke bestuur ders. Met ieder een eigen Filmposter van 'Yakuza No Hakaba'. smaak. houd wel van psychologische Boris Dittrich (D'66): „Ik drama's. Of een goede thriller. FOTO OPD Maar het liefst niet Amerikaans. Daar zitten van die zwaar aan gezette vioolpartijen in." Theo van Gogh: 'South Park' wil ik nog wel zien, ja. De ongecensu reerde lange versie. Daar gaan altijd kinderen in dood. Gewel dig. Ik zie graag films waar ik om kan lachen." Zelfs de staatssecretaris van cultuur had zich even van zijn werk los we ten te maken voor een avondje film. Van der Ploeg: „Het pro gramma? Ja, dat heb ik al even ingekeken. Het is veel dikker geworden. Ik zie veel low-bud- getfilm, producties uit ontwik kelingslanden en techniek. Dat is ieder jaar, maar je kunt zien dat het groeit." Dat was ook wat Pieter Jan Brugge, de Nederlandse produ cent van 'The Insider', opmerk te in zijn korte inleiding op de film. In tegenstelling tot de ge uite kritiek op de teloorgang van het kleinschalige karakter van het festival, ervaart Brugge de verbrede opzet juist als posi tief, zo zei hij. Een aantal jaren geleden was het ook ondenk baar geweest dat 'The Insider' als commerciële Amerikaanse productie de opening zou heb ben ingeluid. De indringende beelden en het dreigende geluid maken van 'The Insider' een thriller van begin tot eind. En dat is tweeënhalf uur lang. Ondanks dat beeld en geluid aanvanke lijk niet helemaal synchroon lo pen, hebben de ogen van festi valdirecteur Simon Field na af loop alle recht tot fonkelen. Het openingsgala wordt voortgezet in de Rotterdamse Schouwburg. Althans, voor de genodigden. Het excentrieke publiek verkiest de Grolsch Ci nema Bar voor de Grote Zaal waar VJ's hun kunsten verto nen. Daar glanst de grote hou ten vloer bij gemis aan dans partijen. In de Kleine Zaal ver maakt de band Nighthawks at the Diner de nachtelijke jazz liefhebber. Jules Deelder: „Ik lees hier in een persbericht dat ik wel eens gedrumd zou heb ben met deze band. Daar kan ik me niets van herinneren. Nee, het openingsfeest zelf wilde maar niet zo bruisen als de champagne. En dat is jammer voor een festival van formaat." toneel recensie susanne lammers /oorstelling- 'Huisvrouw' van Esther Gerritsen. Re- Alexandra Koch Spel Jantien Koenders. Gezien: gisteravond, LAKtheater, Leiden. Er zijn van die terreinen des levens waarop iedereen zich ervaringsdeskun- waant: de liefde, ouders, vakantie. Daar wordt dus ook de meeste kul over 'erkocht. Er is echter maar één 'beroep' waar dat ook voor geldt: huisvrouw. En nonsens die daarover gedebiteerd wordt, gaat alle perken te buiten. Gisteravond was in het LAK een voor- Stelling die over het huisvrouwenbe staan zou gaan, en de zaal liep vol met Ervaringsdeskundigen (m/v). En weer werd, zoals we allemaal best hadden kunnen weten, niet het laatste woord over de huisvrouw gesproken, haar ge heim bleef in nevelen gehuld. Schrijf ster Esther Gerritsen had als uitgangs punt het bestaan van haar moeder ge nomen (die zich in het stuk overigens niet herkende) en haar hamvraag doet er wel degelijk toe: waarom kiest ie mand voor de kleine wereld en niet voor de grote? Het motief voor het schrijven van de ze monoloog lag mede in de taboesfeer: wie huisvrouw is, is zielig, en dat idee mag best eens nader beschouwd wor den. 'Huisvrouw' begint tamelijk alge meen en lijkt een heel onderhoudend lesje te worden met rake typering en treffende observaties. Jantien Koenders als de huisvrouw somt haar bezigheden op - en vooral haar apparaten. Haar huis is een smetteloos nieuw wit kleed, de buitenwereld bestaat uit rommeltjes, planken, steigers, kisten en andere slor digheden. Haar overdreven dienstbare rol wordt verklaard met een beschrij ving van voorgaande 'moderne' en 'ge wone' relaties, waaruit een beklem mende lucht van halfslachtigheid op stijgt Maar toen ze 'hem' tegenkwam 'hield het op. Zij hield op.' Vanaf dat moment hoeft ze geen mens meer te zijn, want ze heeft 'hem'. En dus is ze om elf uur 's ochtens klaar met haar huishouden en daarmee met haar be staan en is het vervolgens wachten tot hij komt. Een beetje beperkte opvatting is dit wel, maar vooruit, levensangst drijft mensen tot de gekste waandenkbeel den. Het probleem is alleen dat Gerrit sen 'vervulling' slechts kan opvatten als seksuele vervulling. En dan zien we Koenders, heel knap, dat wel, haar hoogtepunt beleven als de kookwas op 95 graden komt. Dan zien we haar - vooruitlopend op het orgasme van half zes, als 'hij' thuiskomt - hitsig halluci neren over TV-presentatoren, de mo derne varianten van de melkboer en de glazenwasser. Het is die vooringeno menheid en dat gebrek aan werkelijke fantasie die zich wreken. De maaksters laten zichzelf kennen - en vooral van hun ranzigste kant. Door dit kokette 'kijk ons eens een taboe doorbreken' vallen ze regelrecht in de kuil van de veel te grote pretenties. theater recensie wunand zeilstra Voorstelling 'Purper XX' van en door de groep Purper. Gezien: gisteravond, schouwburg Leiden. Aldaar nog te zien: vanavond. Geen groep is zo vaak van samenstelling veranderd als Purper. En daar heeft zij dan maar vol trots het handels merk van gemaakt. Zonder blikken of blozen wordt in dit twintigste programma verwezen naar het begin in 1980, en dat terwijl niemand van de huidige bezetting er toen al bij was. Geen groep heeft ook zo veel toppen en diepe dalen gekend. Soms ging het zelfs zo ver dat Pur per openlijk het advies kreeg om er maar eens mee te stoppen. Toch krabbelden ze dan weer overeind en scoor den onverwachts goed met het muzikale vermaak waar op zij zich hadden toegelegd. Clownerieën met zang en muziek werden in de loop der jaren de vaste Purperfor mule. Als het mis ging met een programma, was dat meestal te wijten aan een overdaad aan zelfgenoegza me jolijtmakerij. En helaas tendeert ook dit programma sterk naar deze zwakke kant van de formule. Een nummer als 'Lijk in de file' heeft een aardig uit gangspunt: een begrafenis duurt en duurt omdat de overledene nog in de file staat. En het lied over ieders alomtegenwoordige bereik baarheid dankzij de zegenin gen van de mobieltjes doet aan betere tijden denken. Heel veel echter blijft steken op het niveau van middel matige teksten die bar wei nig te melden hebben - noch qua inhoud, noch qua hu mor en vindingrijkheid. Het geldt zeker voor de tussen stukken die soms wel erg op de gemakzuchtige toer gaan. Het leidt veelal tot jolige leukdoenerij. Twee goede muzikanten (Martin van Dijk en Tom Berlage) en een ge renommeerd regisseur als Lodewijk de Boer hebben niet kunnen verhinderen dat 'Purper XX' in de lange reeks programma's tot de zwakste gerekend moet worden. iichters Eva Gerlach en Frank Koenegracht bij Kooyker. dfroline van overbeeke ilden heeft een interviewer :s ch zo onbehaaglijk gevoeld als tl steravond bij de Leidse boek handel Kooyker. Journalist oi enk van der Linden, die in jn carrière al heel wat mensen 'it vuur na aan de schenen leg- wist niet wat hij aanmoest iet de weerbarstige dichteres ra Gerlach. Zelfs het publiek raaide ongemakkelijk op de tDelen. Ook de Leidse dichter ank Koenegracht liet in het iterview niet het achterste van jn tong zien, alhoewel er met im veel meer te lachen viel. Eva Gerlach, die in mei de Hooftprijs in ontvangst 11 eemt voor haar hele poëtische :uvre, laat zich zelden inter- -,ewen. Ze heeft er een hekel 'in. En dat liet ze gisteravond n. „Zal ik dan nu maar lan voorlezen?", antwoordde meermalen op viagen die lar niet bevielen. Eva Gerlach: „Alles wat ik te zeggen heb, staat in mijn gedichten. ioren vertaalster Margaret ijkstra) bewogen had naar de jjeidse boekhandel te komen >or een openbaar interview, echts af en toe tilde ze een likje op van haar zwaar bevei- ;de bunker. Bijvoorbeeld toen an der Linden haar vroeg naar J waarom van haar pseudo- em. „Ik wilde niet onder mijn gen naam publiceren, omdat weinig affiniteit heb met de E.uri van mijri vader. Ik ben in mislukte abortus. Toen ik een dag uit het raam naar 11 uiten keek, zag ik een verhuis- agen met daarop de naam De dichteres schuwde jaren lang de openbaarheid. „Alles wat ik te zeggen heb, staat in mijn gedichten. Je moet die le zen van papier. Een stem of een plaatje van de schrijver hoeft daar niet bij." Ze besloot uit de anonimiteit te treden, toen ze ontaekte dat er teveel gemysti ficeerd werd rondom haai- per soon. „De gedichten werden nog steeds niet om zichzelf ge lezen." Diep op haar gedichten ingaan, wilde ze niet. Ze zei wel: „Ik noem dit nog steeds geen poëzie. Het is dat er 'ge dichten' op mijn bundels staat. Dan denk ik: het zal wel zo zijn. Kunnen we nu. gaan voorlezen? „Uw gedichten gaan vaak over pijn van het leven en af sterven en over de weugde er van. Probeert u zo greep op de werkelijkheid te krijgen?", pro beerde de interviewer. „Ik weet het echt niet. Ik vind dat ook niet zo belangrijk." Op een an dere waag reageerde ze met een minzaam lachje: „Dit leidt FOTO TACO VAN DER EB ook weer nergens toe." Later wilde ze wel kvyjjt: „Mijn ge dichten gaan over samenhang versus uiteenvallen, maar dat wil ik niet vastgelegd hebben." Over haar manier van' werken zei ze. „Vroeger schreef ik op die roze systeem- of biblio theekkaarten. Dat werkte pret tig. Ja, misschien dicteerden die kaartjes de strakke vorm van mijn gedichten. Schrijven doe ik vaak 's nachts. Tussen 2 en 5 uur ben ik meestal wakker. Dat zijn prachtige uren. Het is dan heel stil." Vlak daarna: „We zijn nu al heel lang aan het praten..." Van der Linden: „Acht minuten, om precies te zijn. Ik wil u nog een waag stellen: wie is voor u de 'dichter des vaderlands'?" Ger lach: „Dat zeg ik niet, dat vind ik zo'n onzinnig idee... Daar wil ik niet over praten. Zal ik maar gewoon wat voorlezen?" Van der Linden: „Wat bete kent dichten voor u? Is het net zoiets noodzakelijks als ade men?" Gerlach: „Nee. Ik doe dat gewoon. Ik ben ermee be hept." En ze las voor, met haar klein gehouden stem. Op een enkele waag uit het publiek - 'Wat betekent de P.C. Hooftprijs voor u?' - wilde ze, met tegenzin, antwoorden. „Ik dacht dat ze een grap maakten. Ik verkeer niet in de financiële positie dat ik 'nee' kon zeggen, maar misschien was dit over 20 jaar een beter idee geweest." Na haar mocht de Leidse dichter Frank Koenegracht, si garetten rokend en nagelbij tend - aantreden. Ook hij sprak niet graag over het hoe en waarom van zijn werk, maar las liever voor. Hij zei menselijke ellende - 'je ouders haten' - niet als literaire inspiratiebron te zien. „Dat boeit mij niet." Op zijn tekeningen in zijn bundel 'Zullen we dansen, schat?' is hij trots. „Mijn tekeningen zijn een soort mislukte gedichten. Als het dichten niet gaat, lukt de te kening wel." Het dichterschap vatte hij als volgt samen: „Dich ters zijn gemankeerde zangers. Gedichten zijn stukjes gitaar muziek, zonder gitaar. Muziek hoort in een gedicht. Het moet erin geschreven worden." rotterdam piet koster vervolg van voorpagina Glunderend nam de kersverse 'Dichter des Vaderlands' tussen een paar slokjes bier door ge lukwensen en loftuitingen ont vangst. Voor even afscheid ne mend van zijn vriend Charles („Je vermaakt je wel, hè?") stond Gerrit Komrij (55) tal van verslaggevers te woord, liet zich breed lachend fotograferen en hield audiëntie voor collega- dichters. Zoals Elly de Waard, die zich in het zojuist via Ne derland 3 uitgezonden televi sieprogramma 'De Avond van de Nederlandse Poëzie' had ontpopt als kritische 'poëzie--' dokter'. Zij voorspelde dat Komrij zijn eretitel 'met allure' zal waarmaken. Dat klonk een stuk leuker dan die gereserveerde commenta ren van andere collega-dich ters, zoals Remco Campert en Gerrit Kouwenaar. Campert zou, zei hij, nooit Dichter des Vaderlands willen zijn, omdat hij er dan 'iets voor zou moeten doen'. En Kouwenaar zou het zich evenmin laten welgevallen. Bovendien, schamperde hij, waarom zouden ze hém nodig hebben? Er is toch allang een Dichter des Vaderlands, of is Toon Hermans dat dan niet? Aan de bar van het Maasthea ter in Rotterdam stelt Gerrit Komrij voor om het wel ernstig te houden: „Kijk", zegt hij, „zo heb je ook Nel Benschop en nog een heleboel andere ma kers van pseudo-poëzie. Ik heb daar trouwens niets op tegen, zij gaan hun gang maar, maar het valt wel buiten het domein van de poëzie." Maar ook weer niet té ernstig. Komrij: „Zo'n titel 'Dichter des Vaderlands' is natuurlijk een beetje zwaarwichtig. We heb ben al een 'Vader des Vader lands', Willem de Zwijger... En dan nu ook nog een 'Dichter des Vaderlands', dat is wat veel... Die moet trouwens geen Gerrit de Zwijger worden. Dat ben ik niet van plan. Ik weet nog niet hoe ik het ga doen, maar ik ben wel van plan het heel serieus te nemen." Hij heeft er, vertelt hij, dan ook wel even over nagedacht of hij het predikaat zou aanvaar den. Te meer daar bij de door NRC Handelsblad, VPRO Gids, bibliotheken en boekhandels ter gelegenheid van de 'Lande lijke Gedichtendag' (vandaag) georganiseerde verkiezing twee dichters favoriet waren. Hij en Rutger Kopland (65), die zelfs een paar stemmen méér kreeg, maar zich terugtrok omdat 'een serieuze invulling van de func tie te veel inspanning zou ver gen'. Dus, al scheelde het maar weinig, eigenlijk is Komrij slechts tweede keus. Heeft hem dat niet doen aarzelen? Gerrit Komrij: „Ja, zeker, ik begrijp uw vraag. Ik ken de Ne derlanders. Niettemin vond ik het toch mijn plicht dit feest niet te bederven. Als ik ook nee had gezegd, was er geen 'Dich ter des Vaderlands' geweest. Het aantal stemmen voor ons was bijna gelijk, maar tussen ons en nummer drie bestond een hele afstand. Wanneer die derde nu héél dichtbij was ge weest, had ik er misschien ook nog wel een kwartiertje over willen nadenken. Net als aan Kopland is mij de vraag gesteld of ik het wilde. Daarop kun je natuurlijk 'nee' zeggen omdat je je als dichter boven zulke dingen te ver verheven acht. Maar ik vond dat ik dat mijn volk niet kon aandoen." muziek recensie lidy van der spek Concert 'Contrasten' door het Haags Kamerkoor o.l.v. Silvère van Lieshout, m.m.v. Sonja Gruys en Brechtje Roos, blokfluiten. Gehoord: gisteravond, Groene Kerkje, Oegstgeest. Contrastrijk mag je het wel noemen! Het Haags Kamerkoor onder leiding van Silvère van Lies hout heeft een programma samengesteld, waarin oude en nieuwe, religieuze en wereldlijke muziek naar voren komen, met vlammende expressie of serene ingetogenheid. Waarin gezegd, gezongen en gefloten wordt. Er valt ook een minder ge slaagd contrast op: het droevig klein aantal luis teraars voor een concert van niveau. Hoewel contrasten niet van de lucht zijn, spe len toch de meeste programmapunten op elkaar in. Met de tekst 'Neemt mi in de hand...' van een oude anonymus komen de zangers zingend op. Er wordt van een sfeervolle 'meienmorgen vroe' verhaald waarin een pracht van een jonkvrouwe optreedt, die maar bar weinig wil weten van om helzen. In het daaropvolgende lied zoekt de dich ter dan ook zijn troost bij de stad Innsbrück die, al moet hij haai- verlaten, eeuwig op hem wach ten zal. Waarom in het lied 'O occhi manza mia' voor een zogenaamd achteloze slordige opstelling wordt gekozen is niet duidelijk. De stemmen mengen hierdoor niet; een homogene samen klank is vef te zoeken; de mannen schreeuwen er lelijk boven uit. 't Is goed dat het koor snel zijn oude positie weer inneemt. Het Kyrie en Gloria van Palestrina is daarna van een verstilde schoonheid met lange elkaar overlappende gol vende lijnen. Prachtig is het 'Qui tollis peccata mundi' pianissimo, ingezet door de mannen en uitlopend in een sonoor klankvol crescendo. Na de pauze worden vooral de dynamische verschillen groter en kleurrijker. Het Sanctus en Agnus Dei van Ton de Leeuw verrast door het ge bruik van vreemd grote intervallen omhoog en omlaag in het 'Osanna', en door zijn introverte vage harmonieën in het Agnus Dei. De inzetten laten hier echter veel te wensen over. Na de ge sproken tekst over een raadselachtig ballet om rozen in een zwoele juninacht, zet het Haags Ka merkoor het op een dansen. De 20e-eeuwer Vic Nees, Bourgondiër in hart en nieren, laat de mooie madammen, de burgemeester, de solda ten en de schoenmakers ieder op hun eigen wijs huppelen en springen: zwierig, glijdend, hortend en stotend, deftig en tegendraads. Het koor is in topvorm.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2000 | | pagina 19