Winkeliers
durven niet
naar politie
ennies door het dolle heen
Binnenland
Regering inde miljoenen successierechten joden
Vele commissies bogen zich over behandeling joden
PvdA: Invoering vermogensheffing nog voorlopig 'Klonen moet,
r soms kunnen
'Huisvriend' Korthals Altes neemt het op voor minister Peper
Nieuw hek om Vondelpark
IENSDAG 26 JANUARI 2000
ANP Algemeen Nederlands Persbureau CPD Geassocieerde Pers Diens
'X
e laniël-verdachten' gezocht in België
rTERDAMJustitie heeft de hulp van België ingeroepen bij de
iktocht naar drie verdachten in de zaak Daniël van Cotthem.
jgens persofficier van justitie mr. C. de Kimpe is de identiteit
de drie inmiddels bekend bij het rechercheteam, dat aan de
/orI ik werkt. „Ze hebben de Belgische nationaliteit en wonen ook
lat land."
fern De mazelenepidemie in Nederland heeft ook in Cana-
va problemen veroorzaakt. Op een Canadese school kregen be-
november twee kinderen die om religieuze redenen niet wa-
i ingeënt, de ziekte. Enkele familieleden waren kort daarvoor
\lederland geweest en één van hen had daar mazelen gekre-
i. Het aantal ziektegevallen bleef in Canada beperkt tot ze
itien. In Nederland is het aantal gemelde ziektegevallen in-
idels opgelopen tot 2811. Dat zijn er ruim tweehonderd
er dan twee weken geleden. Het aantal sterfgevallen is blij-
i staan op drie.
.AH',
iider
uodklok luidt voor grutto
thui
rgaMARDEN_ï De Bond van Friese Vogelbeschermingswachters
iar n00c^0'c voor gruho. De bond vindt dat er
groot onderzoek moet komen naar de weidevogel. De afge-
J en tien jaar is het aantal broedende paartjes in Friesland per
J hectare gedaald van 23 naar twaalf. Voorzitter Osinga van
IFVW kan geen duidelijke oorzaak aangeven. „Het kan zijn
cbaler k'01 te weinio voedsel is, maar het kan ook zijn dat er pro-
nien z'Jn ü1 Afrika, waar ze overwinteren."
iddi jortuspil niet in ziekenfonds
^en haag De abortuspil komt niet in het ziekenfonds. Het mid-
wordt wel vergoed aan de patiënt, maar de kosten vallen net
de traditionele abortus onder het budget van de klinieken
de zwangerschapsafbreking verrichten. Dit moet garande
dat de pil alleen binnen de abortuskliniek wordt ingeno-
n. Minister Borst van Volksgezondheid benadrukte dat giste-
in de Tweede Kamer na vragen van SGP-Kamerlid Van der
'èuns' 's te8en introductie van de abortuspil in Nederland,
ist fundamentele religieuze bezwaren wees hij ook op moge-
misbruik van de pil en ernstige bijwerkingen. Borst laat een
u lerzoek instellen naar de werking van de pil.
aiie! an bekent ontucht met jongens
iarden Een 41-jarige man uit Oosterwolde heeft bekend
lucht te hebben gepleegd met zeven jongens in de leeftijd
saai 'en en ïaar' ontucht speelde zich af van 1985 tot be-
enai 200°' De man wer(^ 11 J*"1113" aangehouden op verdenking
y, seksueel misbruik van een jongen. De politie onderzoekt of
ir kinderen sexueel misbruikt zijn.
nmitploffing was geen aanslag
li De ontploffing van een BMW-cabriolet van een 32-jarige
ïw uit Delft maandagnacht was niet het gevolg van een aan-
Dat heeft de politie vastgesteld. Waardoor de auto wel kon
uitsl ,'°^en 's no8 onduidelijk. „Misschien was het de bedra
ge veronderstelt een politiewoordvoerder. Bij de explosie op
ver( yriësingel raakte niemand gewond. De ontploffing veroor-
;te een knal, die veel publiek op de been brachtT De knal
!nd vermoedelijk veroorzaakt door de exploderende benzine-
of knappende voorruit.
ciale zaken laks met subsidie
i uil haag» Het ministerie van sociale zaken is te laks opgetreden
q0I n het mogelijke gesjoemel met Europese subsidies voor Ne-
,gen andse werkgelegenheidsprojecten. Dit concludeert de Re-
jej j,, kamer in een nog niet gepubliceerd rapport. Vorige zomer
js i bekend dat er de werkgelegenheidsprojecten van de Ar-
gjlsvoorziening niet allemaal voldeden aan de Europese sub-
;re| iregels. Hierdoor was ten onrechte 58 miljoen gulden Euro-
toch1 gemikt. Hierop draaide Brussel de geldkraan dicht,
^lerzoek wees uit dat het niet ging om moedwillige fraude,
ivaren er 'onzorgvuldige fouten' gemaakt.
ngoeroejacht in Veenendaal
iNDAALDe ontsnapping van een kangoeroe heeft gister-
nd in Veenendaal tot een kleine klopjacht geleid. Het dier
ie zonder dat zijn baas ervan wist over de Dragonderweg.
Tlfaëenten' het personeel van twee dierenambulances en een
se kangoeroe-expert zaten een klein uur achter Skippy aan.
loen de eigenaar, uitgerust met een vangnet, met vijf te hulp
hoten kennissen op het jachttoneel verscheen, lukte het de
a irs' de voortvluchtige klem te drijven en over te brengen
zijn hok.
De Nederlandse regering heeft na de
oorlog 300 tot 400 miljoen gulden
meer aan successierechten van joden
geïnd dan nodig was. Dat was in strijd
met het principe dat de Nederlandse
schatkist niet zou profiteren van de
holocaust. Tot die conclusie komt on
derzoeker G. Aalders van het Neder
lands Instituut voor Oorlogsdocumen
tatie (NIOD).
Aalders baseert zijn conclusie op ar
chiefstukken van de Duitse roofbank Li-
ro. Curatoren van deze bank hebben
berekend dat de overheid een bedrag
van tussen de 32,5 en 37,5 miljoen gul
den aan extra belastinginkomsten heeft
binnengekregen. Volgens Aalders komt
dat ruwweg overeen met 30Ö tot 400
miljoen gulden naar de huidige waarde.
De Wet J 227, die de regering na de
Tweede Wereldoorlog uitvaardigde, be
paalde dat de sterfdatum van ieder
slachtoffer zo nauwkeurig mogelijk
vastgelegd moest worden. „Dat bete
kent dat als een jongen geld erfde van
zijn in de gaskamer omgekomen vader,
successierechten moest betalen, terwijl
hem misschien een uur later hetzelfde
lot beschoren was", aldus Aalders.
„Wet J 227 strookt niet alleen tegen het
principe dat de regering niet mocht ver
dienen aan de holocaust. Een uniforme
sterfdatum, bijvoorbeeld 5 mei 1945,
zou ook het rechtsherstel versneld heb
ben", zegt Aalders.
Gisteren werd bekend dat de commis
sie Van Kemenade het kabinet morgen
zal adviseren om ongeveer 250 miljoen
gulden aan de joodse gemeenschap uit
te betalen voor de financiële en mate
riële schade die Nederlandse joden in
de Tweede Wereldoorlog hebben gele
den. De commissie heeft drie jaar on
derzoek gedaan naar de roof en terug
gave van joodse eigendommen. Hoe de
commissie de omvang van het bedrag
onderbouwt, is nog niet bekend. Het
grootste deel van het bedrag gaat ver
moedelijk naar slachtoffers van het na
zi-regime en nabestaanden. Het kabi
net neemt kort na het verschijnen van
de aanbeveling van de commissie-Van
Kemenade een besluit.
De Nederlands-joodse gemeenschap in
Israël reageert teleurgesteld op het be
drag van 250 miljoen gulden. Een be
drag van één tot twee miljard zou pas
sender zijn. Voorzitter A. Roet van het
overkoepelende Nederlandse overleg
orgaan Platform Israël, noemt het ver
onderstelde eindbedrag niet meer dan
een doekje voor het bloeden.
Hij wijst op bedragen uit eerdere rap
porten, zoals de naar de huidige valuta-
waarde omgerekende 900 miljoen gul
den van de commissie-Kordes en de
ongeveer 600 miljoen van de commis-
sie-Scholten. Die comrrjissies deden
onderzoek naar de afwikkeling van
joodse banktegoeden en verzekerings
claims en naar wat er gebeurde met an
dere bezittingen. De conclusies van die
commissies lijken volgens hem volledig
verdwenen in de eindberekening van
de commissie-Van Kemenade.
„Het is jammer dat een land met een zo
lange geschiedenis van democratie en
vrijheid de zaak op deze manier afhan
delt", meent Roet. „Als het genoemde
bedrag het juiste is, dan wordt niet ge
handeld conform de Nederlandse tradi
tie van rechtsgevoel en gelijkheid. Er is
geen enkele reden waarom de staat rij
ker zou moeten worden van bedragen
die destijds ten onrechte in de schatkist
zijn beland."
De Financiële kant van de zaak is voor
de meeste Nederlandse Israëli's zeker
niet het belangrijkste. „Wij willen een
publieke verklaring horen waarin de
Nederlandse staat erkent zijn staatsbur
gers slecht te hebben behandeld en dat
er na de oorlog verkeerd gehandeld is;
niet alleen ten opzichte van de joodse
burgers, maar ook tegen zigeuners, In
dische Nederlanders en homoseksue
len. Dat is de wijze waarop een demo
cratische regering dient te handelen als
ze iets fout heeft gedaan", aldus Roet.
over aan andere commissies:
- De commissie-Kordes onderzoekt de onderhandse
verkoop door ambtenaren van Financiën van wat in
Nederland was overgebleven van de joodse bezittin
gen, met name kleinoden uit de kluis van de Lipp-
mcinn Rosenthal-bank (Liro-bank) rond 1968.
- De commissie-Scholten gaat de onbekende tegoe
den bij Nederlandse banken na. Zij houdt zich bezig
met de afwikkeling van claims op joods bezit door
verzekeringsmaatschappijen en banken.
- De commissie-Ekkart onderzoekt de herkomst van
zo'n 4.000 geroofde kunststukken die na de oorlog te
rugkwamen naar Nederland.
- De Begeleidingscommissie Onderzoek Indische Te
goeden, die als enige valt onder het ministerie van
VWS, richt zich op de Indische oorlogstegoeden.
1998:
- Rapport van de commissie-Kordes met aanbeveling
dat de regering 48,8 miljoen gulden aan smartengeld
betaalt aan joodse organisaties wegens falen in het
rechtsherstel na de oorlog. Individuele schadeloos
stelling blijkt ondoenlijk.
1999:
- November: Akkoord tussen de Nederlandse verzeke
ringsmaatschappijen en het Centraal Joods Overleg.
Van de vijftig miljoen aan verzekeringsgeld voor de
joodse slachtoffers, zijn er twintig bestemd voor indi
viduele uitkeringen.
- December: Rapport van de commissie-Scholten. De
beurs van Amsterdam (AEX) moet de joodse gemeen
schap financieel tegemoet komen wegens de dubieu
ze rol van zijn voorganger, de Vereniging voor de Ef
fectenhandel. Banken moeten ook over de brug ko
men en het Verbond van Verzekeraars moet een ge
baar naar de joden maken.
2000:
- Begeleidingscommissie Onderzoek Indische Tegoe
den concludeert dat Japanners tijdens de bezetting
van Nederlands-Indië de particuliere verzekerings- en
banktegoeden ongemoeid lieten. Wel roofden zij de
bankkluisjes leeg. Hoeveel daar in zat, is niet bekend.
- 27 januari: commissie-Van Kemenade komt met
eindrapport.
De nieuwe vermogensrendementshef-
fing wordt slechts voorlopig ingevoerd.
Over vijf jaar zal de Kamer belajken of
de nieuwe heffing, die in de plaats komt
van de huidige vermogensbelasting, in
derdaad het extra geld oplevert dat
staatssecretaris Vermeend van financiën
verwacht. Is dat niet het geval, dan staat
de heffing weer ter discussie, zo hebben
de paarse partijen gisteren op voorstel
van PvdA-Kamerlid Bos besloten.
In het debat over het nieuwe belas
tingstelsel staat de linkse oppositie sa
men met het CDA lijnrecht tegenover de
regering bij de rendementsheffing. De
fiscus doet dan in alle gevallen of het
vermogen een rendement oplevert van
vier procent waarover dertig procent
moet worden betaald. Een heffing dus
van 1,2 procent, ook als veel grotere
(koers)winsten worden behaald zoals de
afgelopen jaren het geval was. Meer dan
dertig hoogleraren en fiscale specialisten
schreven vorige week nog een brief aan
de Kamer met de vraag om de heffing
vooral om deze reden niet in te voeren.
PvdA'er Bos geeft toe dat een belas
ting op de hele winst uit vermogen in
beginsel eerlijker is, maar dat geeft vol-
genshem grote problemen in de uitvoe
ring. Daardoor dreigen rijke belasting
plichten toch weer de dans te ontsprin
gen. Dus is de vermogenswinstbelasting
uiteindelijk toch weer minder eerlijk dan
de heffing, aldus Bos. De hoogleraren en
fiscale specialisten bestrijden dat. Zij be
nadrukken bovendien dat ook de voorg-
stelde vermogensrendementsheffing
niet waterdicht is.
Het kabinet schat dat de voorgestelde
belasting op vermogen 450 miljoen gul
den meer opbrengt dan er nu via de ver
mogensbelasting wordt betaald aan be
lasting op vermogen en vermogensin
komsten. Maar het Centraal Planbureau
tekent daarbij aan dat er grote onzeker
heden zijn: de heffing kan anderhalf
miljard meer opbrengen, maar ook een
miljard minder dan nu. „Mocht dat laat
ste het geval blijken, dan houdt het ook
voor ons natuurlijk op", aldus PvdA-er
Bos. Omdat pas over vijf jaar definitief
volledig zicht bestaat op de aangiften en
aanslagen over de jaren 2001 en 2002,
moet de evaluatie in het jaar 2005
plaatsvinden.
Bos wil niet elk jaar opnieuw een poli
tiek spel over de 4 procent en de 30 pro
cent in de heffing, maar stelt anderzijds
dat die percentages ook niet voor eeu
wig vaststaan.
den haag anp
Fabrikanten van biotechnologi-
sche producten moeten zelf
kunnen bepalen of het klonen
van dieren nodig is voor me
disch onderzoek. Als de over
heid eenmaal een vergunning
heeft verleend, mag het bedrijf
zelf de onderzoeksmethode be
palen. Dat zei minister Borst
(volksgezondheid) gisteren in
antwoord op vragen van
GroenLinks-Kamerlid Vos.
Borst zei dat een vergunning
wel uitzonderlijk moet blijven.
Het was opmerkelijk, maar geheel on
verwacht is de steun van senaatsvoor
zitter en oud-minister van justitie
Korthals Altes voor minister van bin
nenlandse zaken Peper niet gekomen.
Korthals Altes wordt beschouwd als
een buisvriend van Peper en diens
echtgenote Neelie Kroes. Enkele jaren
geleden verbond de Rotterdamse oud
burgemeester Korthals Altes als 'ge
baar van waardering en vriendschap'
officieel in de echt op het Rotterdamse
stadhuis. Het betrof Korthals Altes'
tweede huwelijk.
De Commissie tot Onderzoek van de
Rekening weigerde gisteravond com
mentaar te geven op de uitlatingen
van Korthals Altes dat hij twijfelt aan
'de juridische kwaliteit en de mate van
zorgvuldigheid' van het onderzoek. Hij
vindt dat Peper inzage moet krijgen in
de dossiers en dat het anoniem horen
van getuigen niet door de beugel kan.
Bovendien is een aantal van Pepers
eventuele vergrijpen volgens hem ver
jaard.
In de kabinetten-Lubbers I en II was
de WD'er Korthals Altes minister van
justitie. Burgemeester Opstelten zou
ontsteld hebben gereageerd op verkla
ring van zijn partijgenoot Korthals Al
tes, temeer omdat de onderzoekscom
missie haar werkzaamheden nog niet
heeft afgerond en geen enkele be
schuldiging, in welke richting ook,
heeft geuit.
De Rotterdamse staatsrechtgeleerde
Holterman noemt de vergelijking die
Korthals Altes maakt, niet logisch is.
„We hebben in deze zaak niet met het
strafrecht te maken. Het gaat hier om
een publiekrechtelijke zaak. De bepa
lingen uit het strafrecht doen er dus
niet toe. Verjaring geldt hier niet."
Holterman spreekt in dat verband van
'argumentatieve willekeur'. Korthals
Altes heeft in zijn ogen, zoals een goed
advocaat betaamt, naar argumenten
gezocht om Peper te redden.
Hoogleraar strafrecht Doelder toont
daarentegen enig begrip voor de kri
tiek van Korthals Altes. „Mede door de
omvangrijke publiciteit moet je extra
zorgvuldig zijn. Het gaat hier tenslotte
om een minister. Een fout is niet meer
terug te draaien. Ik zou zeggen: haal
alle zorgvuldigheid die je hebt uit de
kast. De commissie is in dit geval aan
klager en rechter tegelijk. Zo is het vast
niet bedoeld, maar zo lijkt het zich wel
te ontwikkelen."
Volgens Pepers woordvoerder Mat-
thijsse heeft de huidige minister van
binnenlandse zaken nog geen daad
werkelijke juridische stappen tegen de
onderzoekscommissie genomen. Dit
weekeinde zinspeelde zijn advocaat
Mentink op de mogelijkheid daarvan.
Peper zelf hield zich gisteren geheel af
zijdig en wilde evenmin iets kwijt over
het onderhoud dat hij gisteren over de
Rotterdamse stadhuisaffaire had met
premier Kok.'De Rotterdamse Com
missie tot Onderzoek van de Rekening
(COR) hoopt dat de minister alsnog
bereid is met haar in gesprek te gaan.
De COR werkt intussen aan het af
ronden van het onderzoek. Deze week
worden afsluitend nog enkele (ex-)col-
legeleden om eén toelichting gevraagd
over opgediept feitenmateriaal. Ver
volgens kan de definitieve versie van
het onderzoeksrapport worden sa
mengesteld en zal het Rotterdamse
college zich als eerste buigen over de
onderzoeksresultaten.
De commissie-Van Kemenade was niet de eerste die
onderzoek heeft gedaan naar geroofde joodse tegoe
den. Een overzicht van het onderzoekswerk. In het
gisteren gepresenteerde rapport zijn overigens de
bevindingen van de andere commissies meegeno
men.
1996:
- Zwitserland heft bankgeheim op om onderzoek mo
gelijk te maken naar cje tegoeden van nazi's of van
hun slachtoffers. Aanleiding is de onthulling dat Zwit
serse banken het leeuwendeel van het daar door jo
den en nazi's ondergebrachte en nooit meer opge
haalde goud zelf hebben gehouden.
1997:
- Minister Zalm zet in januari de commissie-Van Ke
menade aan het werk om na te gaan bij welke buiten
landse banken de tijdens de oorlog geroofde tegoeden
van particulieren zijn terechtgekomen. Het speuren
naar de tegoeden in Nederland zelf laat de commissie
Aanpak diefstal Osdorp mislukt
Een proef om winkeliers in Amsterdam-Osdorp aangifte
te laten doen van diefstal is mislukt. Veel winkeliers in
het winkelcentrum Osdorp durven geen aangifte te doen
uit angst voor intimidatie en represailles. Dat zegt de
landelijke brancheorganisatie Raad Nederlandse Detail
handel.
De raad constateerde vorig jaar
dat de aangiftebereidheid on
der winkeliers gering is. Ze heb
ben vaak het idee dat de politie
toch niets doet. Vorig jaar be
gon de RND in de steden Arn
hem, Groningen, Venlo en Am
sterdam-Osdorp in samenwer
king met de politie een project
om winkeliers aan te moedigen
aangifte te doen. Onder meer
werden aangifteformulieren
voor diefstal uitgedeeld. Het
doel van de proef was om het
vertrouwen van winkeliers in de
politie te verhogen en om in
zicht te krijgen in het aantal
diefstallen.
Volgens een woordvoerster
van de RND is de proef mislukt.
De precieze cijfers van winke
liers die geen aangifte durven
doen zijn pas over enkele we
ken bekend. Het project loopt
nog tot april.
Ook MKB Nederland consta
teerde vorig jaar al dat steeds
meer winkeliers niet naar de
politie stappen, maar liever
wegtrekken uit het gevaarlijke
winkelgebied. MKB opende on
langs vijf meldpunten in het he
le land, waar ondernemers hun
klachten kwijt kunnen. De uit
komst van dit onderzoek wordt
in maart aan het ministerie van
binnenlandse zaken aangebo
den.
/vte
arin de
is'
na»
mom
t gezoi
l LIEF
n op
e-mi
)Vfl
m
een ve
Wam
link v(
nerte
am erir
dt met!
Dmgeze
i het ni
febr u
kort nadat ze van de rechter in Istanbul te horen kreeg dat zij e
hè?", lacht Hennie Izdes
telefoon vanuit het poli-
eau waar ze gisteravond
de gevangenis heen ge
was. De rechtbank in het
Istanbul heeft gisteren
echtgenoot Hennie van
lar en hun buurvrouw
ine Blink voorwaardelijk
'j aten. „Ik was eerst bang
et niet goed zou gaan.
nu ben ik door het dolle
an vreugde!"
,'Jmorgen werd er vanuit
u n dat Idzes vanmiddag te-
au vliegen naar Neder-
Hoewel vanmorgen nog
op alles werd gezet om
ennie van Doeselaar te la
ten vertrekken zag het er naar
uit dat dit vanwege formalitei
ten niet zou lukken.
Het paar zat 22 maanden vast
nadat, na afloop van een korte
vakantie in Turkije, op het
vliegveld van Istanbul in ieders
koffer vijf kilo heroïne gevon
den werd. Hun buurvrouw be
kende van de drugs af te weten
en de beide minder begaafde
Hennies gebruikt te hebben. In
eerste instantie werden de drie
tot-tien jaar veroordeeld. De de
finitieve uitspraak van de rech
ter volgt op 23 maart, maar
daar hoeven de verdachten niet
meer bij te zijn. De familieleden
vielen elkaar huilend in de ar
men bij het horen van het
nieuws.
Hennie van Doeselaar was
niet aanwezig bij het proces.
Vanwege de zware sneeuwval,
of wellicht ook vanwege de rel
onder gewelddadige funda
mentalisten in een andere ge
vangenis, waren er geen solda
ten voorhanden om zijn trans
port naar de réchtbank te bege
leiden. „Mijn man heeft het
veel zwaarder gehad dan ik",
zei Hennie Izdes aan de tele
foon. „Hij zat in de Bay-
rampasja-gevangenis, waar ze
al die wapens hebben". De af
gelopen maanden zijn er in die
gevangenis inderdaad onlusten
geweest waarbij bleek dat ge
vangenen een keur aan steek
wapens en zelfs een paar pisto
len hadden.
Amsterdam De hekken rond het Amsterdamse Vondelpark zijn aan vervanging toe. Met een slijptol worden de inmiddels honderd jaar oude
hekken verwijderd om plaats te maken voor een nieuwe omheining. Aan de Vossiusstraat zijn de werkzaamheden in volle gang.
FOTO DIJKSTRA FRED STEENMAN
