Kerk wil
status van
monument
oeverloos
Stedenband stopt erm<
Rijn Veenstreek
Uitgebreid netwerk van ruiterpaden bij Rijpweterii
Wethouder Bom
haalt opnieuw de
eindstreep niet
ROLFF
Werkstraf dronkemansge w<
WOENSDAG 26 JANUARI 2000
974
Vanwege Westfaals orgel uit 1790
ALKEMADE JANNEKE DE JONGE
Nog even en dan kunnen de
paarden uit Alkemade achtjes
lopen. Niet in de bak tijdens de
voltigelessen, maar langs de pa
den en lanen van Nieuwe Wete
ring en Rijpwetering. Vereni
ging Het Groene Ruiterhart
heeft toestemming gekregen
van de gemeente Alkemade om
houtsnippers te strooien langs
een parcours door de polders.
In maart zijn de ruiterpaden
begaanbaar.
Ruud de Jong van manege
Hoogenboom in Nieuwe Wete
ring is blij verrast met de toe
stemming van de gemeente.
„Dat had ik niet op zon korte
termijn verwacht." In oktober
leverden diverse paardenlief
hebbers uit Nieuwe Wetering
en Rijpwetering, verenigd in
Het Groene Ruiterhart, hun
wensen in op het gemeente
huis. Met een ambtenaar liepen
zij vervolgens de hele route na.
De ruiterpaden komen langs
de Korte Oostweg, de Molen
weg, een deel van de Poeldijk,
de Ripselaan en de Lange
Dwarsweg. Voor het pad langs
de Poeldijk moeten de eige
naars nog toestemming geven,
maar volgens De Jong bleek uit
eerdere gesprekken dat die er
voor openstonden. Langs de
Ripselaan werd in juli vorig jaar
al een ruiterpad aangfelegd, dat
nu deel gaat uitmaken van het
nieuwe netwerk. De paden ko
men in de bermen die na on
derzoek stevig genoeg bleken
voor paarden en ruiters.
De paardenliefhebbers heb
ben nog meer noten op hun
zang. De gemeente wil een
fietspad aanleggen door polder
Het Noordveen en onderhan
delt daarvoor nog met diverse
grondeigenaars. Bij de aanleg
van dat fietspad wordt direct
daarna een strook naast het
pad geschikt gemaakt voor rui
ters. De gemeente heeft daar
voor al toestemming gegeven.
„Wij proberen die paardenrou-
te door te trekken naar de Poel
dijk. Dan kun je een achtje rij
den", aldus De Jong.
Leden van Het Groene Rui
terhart leggen de paden aan en
onderhouden ze. De houtsnip
pers krijgen ze van de gemeen
te. Die plaatst er in de toekomst
wellicht borden bij, zodat mo
torcrossers kunnen worden be
boet.
De Jong verwacht dat het pa
dennetwerk een flinke
aan de ruitersport in de
ving geeft. „Ik heb wel h
dat de mensen meer pa
houden dan vroeger. Er
mers meer geld te bestei
laatste jaren." Ook in de
ge waar hij werkt, merkt
de belangstelling toeneei
staan er nog dertig paart
stal, maar er ligt een
bij de gemeente om uit t
den met nog eens 32
plaatsen.
De Alphense Maranathakerk moet een monument wor
den. Niet omdat het kerkgebouw uit het eind van de ne
gentiende eeuw zo beschermwaardig is, maar vanwege
het monumentale orgel dat na de brand van de kerk in
1998 is aangeschaft. Burgemeester en wethouders stellen
de gemeenteraad voor om akkoord te gaan met de aan
vraag, die het bestuur van de gereformeerde kerk aan de
Raadhuisstraat indiende. 'De Rijksdienst voor de Monu
mentenzorg moet vervolgens bepalen of de kerk een mo
numentenstatus krijgt. Het kerkbestuur kan dan subsidie
krijgen voor het orgel.
'Voortbestaan Ter Aar verzacht afscheid'
ALPHEN AAN DEN RUN
ANNETTE LAMEUER
Het indrukwekkende instru
ment is tijdelijk opgeslagen bij
een orgelrestaurateur in
Utrecht. Naar verwachting is
het in de zomer van 2001 te ge
bruiken. De kerk had een nieuw
orgel nodig omdat het vorige bij
de brand in de nacht van 7 mei
1998 in vlammen opging. In
middels is de kerk weer opge
bouwd en is ook het interieur
hersteld.
Tijdens de herbouw vroeg het
bestuur orgelspecialist H. Kooi
ker uit Rijnsaterwoude om op
zoek te gaan naar een passend
orgel. Hij vond er één in zijn ge
boortedorp Suawoude. „Het or
gel is gebouwd rond 1790 en
komt uit Westfalen in Duits
land", zegt Kooiker. Waar
schijnlijk heeft een zekere Jacob
Courtain het gebouwd. Het or
gel stond aan het eind van de
vorige eeuw in de Plantagekerk
te Amsterdam."
In het Friese dorp stond het
orgel op de monumentenlijst.
Om het instrument te demon
teren en te vervoeren was een
'sloopvergunning' nodig. Het
instrument moet eerst weer op
de monumentenlijst voordat
het Rijk subsidie geeft. Kooiker
hoopt dat voor de zomervakan
tie de zaak rond is. Dan kan de
restauratie beginnen. De kosten
daarvan bedragen een half mil
joen gulden. Het kerkbestuur
hoopt een deel van dat bedrag
als subsidie te ontvangen.
Kooiker weet waarover hij
praat. Hij adviseerde bij de res
tauratie van tientallen orgels.
Hij studeerde akoestiek en elek
trotechniek aan de TU in Delft.
Een ongewone combinatie. „De
meeste orgeladviseurs hebben
een andere achtergrond. Het
moeilijke aan een orgel is de
klank. Hoe bepaal je die? Zet
drie organisten bij elkaar en ie
der heeft zijn eigen idee erover.
Het uitgangspunt is dat we zo
min mogelijk veranderen. Din
gen die zijn verknoeid brengen
we in de oorspronkelijke staat.
Maar een ietwat romantische
klank, zoals gebruikelijk in het
begin van deze eeuw, verande
ren we niet in de wat scherpere
klank van rond 1790."
Ons land telt volgens Kooiker
2200 monumentale orgels. „We
hebben met Noord-Duitsland
de grootste orgeldichtheid van
Europa. Vóór de kerkhervor
ming werd er in de kerk kermis
gevierd en gedanst op de klan
ken van het orgel."
Volgens Kooiker is het hele
maal niet zo'n calvinistisch in
strument als mensen wel eens
denken. Na de kerkhervorming
in de zestiende eeuw gingen de
beelden eruit en bleven de or
gels stil. De calvinisten zongen
wel. En hoe. Het was meer
schreeuwen. Maar gelukkig
voor die arme drommels, die
toch al zo veel moeite moesten
doen voor hun dagelijks be
staan, kregen zij tijdens kerk
diensten al gauw weer hulp om
de wijs te houden. Het orgel
kreeg een functie als begelei
dingsinstrument. De afspraak
was dat de organist een half uur
voor de kerkdienst mocht be
ginnen te spelen. Zo is de kerk
orgeltraditie ontstaan."
TER AAR TIM BROUWER DEKONING
Met leeftijd heeft zijn terugtre
den niets te maken, zegt Jan
Bom. De 71-jarige Ter Aarder
acht zich nog vitaal genoeg om
de gemeente te blijven bestu
ren. Toch is hij nog maar één
dag wethouder in zijn woon
plaats. Hij verhuist naar Wou-
brugge om kleiner te kunnen
wonen. Die stap was een idee
van zijn echtgenote Vicky. „En
als zij zoiets voorstelt, wie ben
ik dan om te weigeren?"
In zijn werkkamer op het ge
meentehuis in Ter Aar oogt de
aftredende wethouder (GB) in
derdaad als een meegaande
lobbes. Zijn vrouw, die hem
ruim tien jaar geleden voorging
als wethouder van Ter Aar,
noemt hij zijn grootste criticas
ter. „Als zij deel uitmaakte van
de commissie die ik voorzat,
had ik met haar vaak meer te
stellen dan met alle anderen."
Met die opmerking stipt Bom
een probleem aan dat Ter Aar
landelijke bekendheid bezorg
de. Echtelieden en familieleden
zagen elkaar niet alleen thuis,
maar ook in raads- en commis
sievergaderingen. „Moet kun
nen", zegt Bom, „al vind ik va
der en zoon in één commissie
bezwaarlijker dan man en
vrouw."
Jojo
Bij Bom, een laatbloeier in de
politiek, kon altijd veel. „Mis
schien ben ik wel een jojo",
zegt hij in een onbewaakt ogen
blik. Hij kent zichzelf en hij
kent zijn reputatie. Flexibel vol
gens zijn vrienden, zonder rug
gengraat volgens zijn politieke
vijanden. Die laatste groep
neemt het hem vooral kwalijk
dat hij ruim een jaar geleden uit
het ene college (met de omstre
den wethouders Kraak en Rie
del) stapte en zonder met zijn
ogen te knipperen plaatsnam in
een college van een geheel an
dere signatuur.
Bom deed het voor de kie
zers, voor de gemeente Ter Aar.
Bij zijn afscheid, morgenavond
na de gemeenteraadsvergade
ring, weet hij dat zijn opzet is
geslaagd. Ter Aar blijft zelfstan
dig. Die onverwacht snelle me
dedeling van de provincie ver
zacht voor Bom de pijn van het
voortijdige afscheid. „Wij heb
ben een schitterende pers bij
het nieuwe provinciebestuur."
Maar het spijt de nestor dat
hij de rit niet kan afmaken. Dat
overkwam hem ook al in het
begin van de jaren negentig,
toen hij zijn wethouderszetel
opgaf om zijn confectiebedrij
ven in Amsterdam en Enschede
bij te sturen. Bom slaagde daar
in, maar zag toen geen kans om
Gemeente Belangen in de ge
meenteraad te houden. Bij ge
brek aan kader liet de plaatselij
ke partij bij de verkiezingen van
1994 verstek gaan.
Ook in dit opzicht kan de ge
schiedenis zich herhalen. Na de
onverwacht grote verkiezings
overwinning van GB in 1998
moest zelfs lijstduwer Bom de
gemeenteraad en vervolgens
het college in. Maar het stoort
de scheidende wethouder dat
zijn partij na twee jaar nog zo
anoniem opereert. „Ze moeten
steviger stelling nemen", zegt
Hangtieners uit Roelof-
arendsveen hebben
geen last van cameravrees.
En elke brand die in Al
phen aan den Rijn woedt,
maakt de stad een stukje
moriumentaler.
Sloop
Kinderen kunnen zich een
leven zonder snorrende
camera's niet meer voorstellen.
Vanaf het moment dat ze hun
eerste tranen naar buiten
persen achtervolgen hun
pappa's en mamma's ze. Mét
videocamera. „Kijk hoe elegant
hij die plant omgooit!" „Moetje
zien hoe nauwkeurig ze het
behang van dat muurtje aftrekt!
En de camera's maar zoemen.
Je weet nooit wat voor een prijs
het filmpje oplevert bij 'De
Leukste Thuis'.
Niet alle kinderen waarderen
die voordurend scherpgestelde
zoomlenzen in hun nek. De
hangtieners aan de Rembrandt
van Rijnsingel in
Roelofarendsveen bijvoorbeeld
zijn die aandacht spuugzat.
Niet voor niets brengen ze hun
avonden door op het koude
schoolplein, terwijl ze zich
bezighouden met wat hun
ouders altijd enthousiast op
band vastlegden: een beetje
kalken op de muur, een nieuwe
aansteker uitproberen.
Ondanks dat vluchtgedrag
proberen de nieuwsgierige
ouders hun kroost in de gaten
te houden. Daarom spijkerde
één van de pappa's onlangs in
overleg met directeur Bijman
van De Schakel zo'n digicam
tegen de school. Maar de
jongens en meiden weten daar
wel raad mee. Alle ouders
inclusief Linda de Mol liggen al
in een deuk als zij een deurkruk
slopen. Succes verzekerd dus
met het verbouwen een
camera.
Ritselen
Zakcentje nodig? In Alkemade
is het zo geregeld. Subsidie voor
een iets te dure keuken, prijzig
villaatje misschien? Geen
Bijdragen van: Janneke de Jonge, Saskia Buitelaar, Tim Brouwer de Koning
makkelijk, ambtenaren die zelf
wat kunnen ritselen.
DEN HAAG/ALPHEN AAN DEN RUN
PERSPUREAU CERBERUS
Voor dronkemansgeweld in het verkeer moet een
29-jarige Alphenaar honderd uur werken. Die
straf legde de politierechter hem gisteren op om
dat hij in april vorig jaar 's avonds met een vriend
in beschonken toestand de straat overstak. Daar
door moest een automobilist plotseling remmen.
Na geschreeuw over en weer trok de Alphenaar
toen de automobilist uit diens voertuig. Hij kreeg
trappen in zijn buik en klappen tegen zijn hoofd.
Getuigen belden de politie. Eenmaal op het bu
reau ging de verdachte ook weer tekeer t( q
agenten, zo werd hem gisteren apart ten 1IC
legd.
Toen hij gekalmeerd was, vertelde de
naar dat hij destijds privé-moeilijkhedf
Kwam hij vroeger geregeld met justitie
tact, tegenwoordig heeft hij een baan en is
langs gepromoveerd. a
De officier van justitie eiste twee maand
straf, maar had er geen bezwaar tegen
rechter die straf zou omzetten in een dien
ning. De rechter bepaalde die op honderd [ei
SASKIA BUITELAAR
De Initiatiefgroep Stedenband
Alphen aan den Rijn-Jelenia
Góra heeft na tien jaar de con
tacten met de Poolse zusterstad
stopgezet. De initiatiefgroep is
teleurgesteld in het gemeente
bestuur, dat steeds meer duide
lijk maakt dat het alleen contac
ten met Oudtshoorn in Zuid-
Afrika wil onderhouden. Er zijn
de afgelopen jaren weliswaar
verschillende uitwisselingen ge
weest, schrijft de initiatiefgroep
in een brief. „Maar we missen
de vonk die het geheel tot een
breed contact had kunnen ma
ken."
In 1989 legde de initiatief
groep contact met Jelenia Góra.
Daarna bezochten delegaties
van de gemeentebesturen el
kaar en verkenden ambtenaren
de ontwikkelingen in het voor
malige Oostblokland. Het Al
phense Ashram College zette
een jaarlijks uitwisselingspro
gramma voor Poolse scholieren
op, de rotary bezocht de stad
en groepjes Alphenaren deden
dat op eigen houtje.
Verschillende keren kwamen
Polen naar Nederland, onder
meer om de Laura mee te fiet
sen. Een hoogtepunt van de
contacten was de hulpactie in
1997. Toen zamelde de initia
tiefgroep meubelen en geld
voor witgoed in onder de Al
phense bevolking om de door
watersnood getroffen Polen te
helpen.
Maar dat alles is niet genoeg
om een warm contact te onder
houden, legt F. van Rijn van de
initiatiefgroep uit. „In OoSt-Eu-
ropese landen zoals Polen wil
len de bestuurders graag óók
op politiek niveau communice
ren. Ze kennen daar immers
van oudsher een cultuur waar
bij de overheid veel bepaalt.
Maar de gemeente Alphen wil
daarin niet investeren. Ook bij
Oudtshoorn kiest het er trou
wens bewust voor om geen ste
denband aan te gaan, maar vrij
blijvende projecten te organise
ren."
Deze boodschap werd de ini
tiatiefgroep al veel eerder dui
delijk. Zo noemt de gemeente
in het collegeprogramma van
1998-2002 alleen de betrekkin
gen met Zuid-Afrika. Over Po
len wordt met geen woord ge
rept. Toen was het nog te vroeg
om alle contacten te verbreken,
zegt Van Rijn. „We wild ia
aankijken of het zo'n vi r
lopen. Maar nu wéér eei itj
te uitnodiging van de k<
meester van Jelenia Góib
geslagen, is het voor o e
en uit. We hebben veel y,
van de uitwisselingen,
is niet voor niets gewee gs
we gaan niet trekken a
dood paard."
De vier vrijwilligers
initiatiefgroep gaan zich nt
pig bezighouden met dl n
jesactie, hun eigen proj d
een Derde-Wereldlani I.
overstap naar Oudtshoo ar
volgens Van Rijn dan
in.
Het gemeentebestuu e
de brief van de initiator
voor
en legt hem
aan de gemeenteraad.
/brwffieel/ Py
I teutons/kBsten/ |1Q||I
Z0ETERW0UDE, Industrieweg 14 (Industrieterrein Grote
RUIME PARKEERGELEGENHEID.
Tevens gevestigd in Alkmaar, Hoorn, Purmerend en
probleem. De ambtenaren op
het gemeentehuis in
Roelofarendsveen zien het als
hun morele plicht om inwoners
iets extra's toe te stoppen. Want
als een hardwerkende
kunstenaar ongevraagd tien
mille cadeau kan krijgen van
een pennelikker, waarom een
ander dan niet? Een half woord
is genoeg om ze aan het werk te
zetten en de gemeente een paar
duizend gulden lichter te
maken. Probeer het eens met
bijvoorbeeld: „Dat zijn toch
prachtige landhuizen, die
achter onze twee-onder-een-
kapwoning worden gebouwd.
Zou d'r best willen wonen."
Wedden dat er volgende maand
TEKENING MAARTEN WOLTERINK
een subsidievoorstelletje naar
het gemeentebestuur gaat,
zodat het droomhuis niet uit
eigen zak hoeft worden betaald.
Nog even afwachten of
burgemeester en wethouders er
ook intuinen. Bij de kunstenaar
liep de ambtelijke bemoeienis
op niets uit. Maar het is het
proberen waard. En verdomd
Brand
Niet alleen Gods wegen zijn
soms ondoorgrondelijk. Ook de
ideeën van monumènt-
minnend Alphen grenzen aan
het ongelofelijke. Want wat
blijkt bijna twee jaar na de
afschuwelijke brand in de
Maranathakerk? Het godshuis
staat op de nominatie om
monument te worden. Nota
bene dankzij de brand. Want
als gevolg van de verzengende
vlammenzee van 7 mei 1998
moest de kerkelijke gemeente
op zoek naar een nieuw orgel.
Het instrument uit Friesland
was toevallig monumentaal. En
monumentale orgels horen
thuis in monumentale panden.
Dus waarom dan niet meteen
maar van de hele
Maranathakerk een monument
gemaakt!
Deze werkwijze biedt Alphen
ongekende perspectieven. De
monumentencommissie kan
zichzelf opheffen. Want een
kleine fik is al voldoende om
alles van enige waarde voor de
stad te behouden. Wie
bijvoorbeeld gecharmeerd is
van de hekken rond het NAF-
terrein heeft aan een
wegwerpaansteker voldoende.
Jammer van dat verschroeide
bordje 'verboden dit terrein te
betreden', maar daarvoor in de
plaats komt een prachtige
antieke plaat met het opschrift
'verbooden toegang' van een
negentiende eeuwse Drentse
siersmid. Geheid dat de hele
omheining op slag
monumentaal is.
Toch schuilt er ook gevaar in
deze tactiek van de
verschroeide voorwerpen.
Wordt de brandstichter op
heterdaad betrapt, dan gaat hij
subiet naar gevangenis De
Geniepoort. Als dat instituut
volgens nieuw Alphens gebruik
eenmaal de monumentenstatus
heeft, ligt alles er voor de
eeuwigheid vast. Wie dan aan
de verkeerde kant van de tralies
zit, komt nooit meer uit de
brand.
Jan Bom neemt met pijn in zijn hart afscheid van Ter Aar. „Misschien ben ik wel een jojo."
hij vaderlijk tegen zijn politieke
erfgenamen.
Vanuit zijn nieuwe woon
plaats wil hij zich hooguit nog
bezighouden met de bundeling
van plaatselijke partijen a la Ge
meente Belangen. Zijn bemoei-
enisv met die partij bezorgde
hem één van de moeilijkste po
litieke momenten uit zijn poli
tieke loopbaan. De WD royeer
de hem destijds als lid, toen hij
al te openlijk ijverde voor de
oprichting van GB in Ter Aar.
Ondanks zijn kritiek op zijn
partijgenoten blikt Bom met
vertrouwen naar de toekomst.
Op zijn manier denkt hij 'een
kiezeltje' te hebben bijgedragen
aan het voortbestaan van de ge
meente. Hij zwaait vooral waar-
nemend-burgemeester Lykle-
ma lof toe. „Maar hij heeft in
het college ook de ruimte ge
kregen. Al bestrijd ik dat de
wethoudersportefeuilles te licht
zijn, zoals sommigen nu zeg
gen. Ik heb bijvoorbeeld mijn
handen vol gehad aan de brand
van basisschool Het Kompas."
Bij zijn naderende verhuizing
denkt Bom weer temg aan zijn
kennismaking met Ter Aar. Zijn
echtgenote vond het stekkie
aan de Aardamseweg bij de
toenmalige brug, de molen en
het bus wachtershokje 22 jaar
geleden zo mooi dat zij prompt
besloot uit Uithoorn te vertrek
ken. Bom volgde zijn vrouw.
Maar aan alles komt een
eind, dus ook aan het verblijf
van de Bomen in Ter Aar. „We
willen kleiner gaan wonen",
zegt de wethouder ter verkla
ring. „Vooral de tuinen z j
zo groot." iï
Bom troost zich met
dachte dat Woubrugge
steenworp afstand van
liefde Ter Aar ligt. Toen l
sprake was van gemee
herindeling, bestond z-
kans dat de twee dorpei3
dezelfde gemeentevlag
komen. „Ik zal in Ter ln
plezier nog eens plaat!v'
op de publieke tribune,
ky mag gelukkig ambten'3
de burgerlijke stand blijv
al
