eiden Regio
'Interim'
kost per dag
drie mille
Een archief met hooguit een
paar beschaafde theevlekken
Leidse rechten op een wereldluchtje
ishandeling 'uit passie':
chtig uur dienstverlening
idse ambtenaren moeten
allicht weer eed afleggen
D66 en GroenLinks:
inspraak kan beter
tNSDAG 26 JANUARI 2000
ijaarde vrouw (82) bestolen
en Een 82-jarige vrouw is gisteren van haar tas beroofd. De
uw, die slecht ter been is, liep met haar rollator over de Van
Helmstraat richting Montgommerystraat toen een fietser
r van achteren naderde. Die deed plotseling een greep in het
idschappenmandje en griste de handtas uit het karretje. De
li verdween vervolgens in de richting van de Lieven de Keij-
iat. De bejaarde dame kon de politie slechts een summier
ïalement van de dader geven.
an geslagen en beroofd
en» Een 50-jarige Leidenaar is gisternacht geschopt en ge
ien en vervolgens beroofd van zijn portemonnee. De man
rond 01.00 uur over het trottoir van de Klokpoort toen hij
achteren een klap op zijn hoofd kreeg. Hij kwam daardoor
val en kreeg diverse schoppen en klappen. Het slachtoffer
oor daardoor enige tijd het bewustzijn. Op eigen kracht toch
isgekomen, ontdekte hij dat zijn portemonnee was gestolen,
ide dader(s) ontbreekt elk spoor.
evan uffelen
!2-jarige Leidenaar is giste-
eroordeeld tot twaalf we-
gevangenisstraf wegens
indeling en bedreiging
^rijn vriendin. Van de straf
zes weken voorwaardelijk,
u ndere zes mogen worden
"zet in tachtig uur onbe-
e arbeid. Daarnaast moet
,ian zich houden aan aan-
ïgen van de reclassering,
[er S. Tammes hield reke-
met een psychologisch
TfljDit waaruit bleek dat de
ichte verminderd toereke-
vatbaar was. Officier van
ie R. Bos had vier maan-
cel, waarvan twee voor-
delijk geëist. Daarnaast
Bos een training sociale
ligheden en een cursus le-
Dmgaan met agressie op
ilaats. Vrouwen zijn geen
onlijk bezit en hebben
op een eigen leven, hield
Leidenaar voor.
man was een jaar geleden
ijn vriendin uitgeweest en
dat zij daarna mee naar
amer ging. Omdat zij dit
:rde, wachtte de vriend
in haar eigen huis op.
zij thuiskwam ontstond
waarbij de Leidenaar met
jn gooide en de vrouw te-
laar been schopte. Hij zou
daarbij hebben gedreigd over
haar heen te rijden als hij haar
in zijn auto zou tegenkomen.
Toen zijn vriendin hem twee
avonden later vertelde dat ze
vreemd was gegaan, sloegen bij
de man de stoppen door. Hij
gaf haar een klap in haar ge
zicht, waarna ze op bed viel. De
man pakte vervolgens een mes,
ging bovenop haar zitten, greep
haar bij de keel en duwde de
punt van het mes op haar voor
hoofd. Ondertussen roepend
'waarom, waarom?' Daarna
stak hij meerdere keren met het
mes vlak naast de vrouw in het
matras en bedreigde hij haar
met een schroevendraaier.
De verdachte zei gisteren de
vrouw niet tegen haar benen te
hebben geschopt, maar te heb
ben gestompt. Ook ontkende
hij in eerste instantie met het
mes te hebben gedreigd, maar
toen de politierechter de verkla
ringen van de Leidenaar en zijn
vriendin voorlas, gaf hij toch
toe. Zijn advocaat stelde dat er
geen sprake was van opzet. De
Leidenaar was nog erg jong en
zou uit passie en woede heb
ben gehandeld omdat hij veel
van zijn vriendin hield. De
vrouw zou door kwetsende op
merkingen juist aanleiding heb
ben gegeven tot spanningen en
de man zou nu ook spijt heb
ben.
volging van andere over-
bezint ook de gemeente
zich op de herinvoering
e ambtseed voor ambte-
Dat liet wethouder
ns (PvdA/personeel) gis-
weten op vragen van
enUnie/SGP-raadslid Van
djens wil met de eed (of
ofte, de variant zonder 'zo
jk helpe mij God almach-
hem even lief) meer na-
eggen op de 'bijzondere
[woordelijkheid' van de
overheidsdienaar.
De ambtseed is in Leiden al
lang geleden afgeschaft. Dis
cussies over de integriteit van
het bestuur maakt de oude be
zweringsformule echter weer
actueel, ook voor de wethouder
Van PvdA-huize. Hij liet in de
gemeenteraad weten dat hij de
kwestie eerder op de dag nog in
de vergadering van burgemees
ter en wethouders had aange
zwengeld „Ik wil de discussie
graag aangaan en zal daartoe
met een voorstel komen", zeg
de Baaijens de raad toe.
rody van der pols
Zelf is ze geen lid geweest van de Vereni
ging van Vrouwelijke Studenten Leiden
(WSL). Maar hoor je Martine Wansbeek
praten over deze club, dan zou je dat bijna
vergeten. Voor haar werk bij het Leidse Ge
meentearchief bedolf ze zich maandenlang
in de archieven van de vereniging. „Ik was
er meteen helemaal verrukt van. Het is ont
zettend leuk materiaal," Omdat het morgen
een eeuw "geleden is dat de vereniging in
het leven werd geroepen, richtte ze in het
Gemeentearchief een kleine tentoonstelling
in. Foto's, brieven, almanakken, liedtek
sten, maar ook een menukaart schetsen
een beeld van het studentenleven op de
WSL.
Toen op 27 januari 1900 drie Leidse stu
dentes deze exclusieve vrouwenclub op
richtten, was dat hard nodig. Studentes
hadden het niet gemakkelijk in het univer
sitaire mannenwereldje. 'Blauwkousen'
werden ze weinig .vleiend genoemd. „Een
bijnaam voor ongetrouwde juffrouwen",
legt Wansbeek uit. „Voor de mannen was
het zonneklaar: vrouwen gingen studeren
als ze geen man konden krijgen." De WSL
bracht de studentes samen en zorgde voor
een groepsband. 'Èles' noemden ze zich
zelf.
Toen de studentes in de jaren twintig een
eigen clubgebouw wilden kopen, rees er
een probleem. De èles lieten hun oog val
len op een pand aan het Rapenburg. „Maar
dat behoorde toe aan burgemeester De
Gijselaar", weet Wansbeek. „Toen hij hoor
de dat de WSL-vrouwen een bod hadden
uitgebracht, weigerde hij te verkopen.
Vrouwen horen thuis in de keuken en ach
ter de wieg, vond de burgemeester." Via
een vader die het pand wel voor ze wilde
kopen, kregen de meisjes alsnog hun club
gebouw.
Bijna een halve eeuw lang liepen de èles
af en aan op Rapenburg 68. Op de zolder
schonken ze thee, speelden ze toneel en
maakten ze muziek. Het was een chique
club, want de dames hadden hun eigen
personeel in dienst. Wansbeek: „Thea
kookte er voor de meisjes en Juffrouw .Kan
tebeen zorgde voor het huishouden". La
chend vervolgt ze: „Die twee wilden ook de
jongens er nog wel eens uitknallen." Juf
frouw Kantebeen leverde het zelfs een lied
op, waarvan de originele tekst op de ten
toonstelling bekeken kan worden.
Ook de banden van de vereniging met
het koningshuis, komen op de tentoonstel
ling tot uitdrukking. Een foto van een jon
ge, lachende prinses Beatrix op het Rapen
burg bijvoorbeeld. „Ze heeft nog in de ver-
siercommissie gezeten", weet Wansbeek te
vertellen. Ook verschillende exemplaren
van de zogenaamde 'prinsessenboekjes'
orld is not enough, is de
James Bondfilm en Ja-
ond is tevens de merk-
van een parfum voor
en én vrouwen waarvan
iman Theo Zandvliet on-
de wereldrechten heeft
rven. En toch hebben de
en het luchtje helemaal
met elkaar te maken. Dat
uwt om uitleg,
iet, die kantoor houdt in
dorp, kwam een jaar of
geleden in de parfum
Hij handelt op de pa-
larkt, koopt zijn waren in
eken waar de prijs laag is
rkoopt zijn business op
:n waar voor hetzelfde
:t meer wordt betaald,
•oren Leidenaar (50) reist
kris-kras over de wereld en is
een bekend gezicht in de inter
nationale parfumwereld.
Vorig jaar op een beurs in Or
lando in het Amerikaanse Flori
da kreeg hij een tip: Er is een
jaar of drie geleden een parfum
gemaakt met de naam James
Bond maar die loopt niet. Het
geurtje is te elitair, te duur en
de promotie die er voor wordt
gemaakt, is niet goed. Eind ok
tober 1999 werd op een andere
beurs in het Zuid-Franse Can
nes de 'deal' gesloten. Zand
vliet verwierf de wereldrechten
op het luchtje.
In de laatste film die begin de-
cenjber vorig jaar uitkwam,
scheurt James Bond in een
BMW Z8 over het witte scherm.
De Blauwe Steen, die al 700 jaar in
de Breestraat ligt, is het symbolische
middelpunt van de stad
Kort daarvoor was Zandvliet
met een groep zakenmensen te
gast bij BMW in Miinchen voor
een rondleiding. Van het een
kwam het ander met als resul
taat dat hij toestemming van de
directie van de autofabriek
kreeg om wereldwijd de kopers
van een nieuwe BMW te voor
zien van een James Bond par
fumpakket. „Maar geloof me
als ik zeg dat het één niets met
het ander van doen heeft. De
parfum is ook niet speciaal
voor de film gemaakt", legt
Zandvliet uit. „Ik heb de rech
ten puur om de naam gekocht
maar surf met mijn parfum wel
mee op de succesgolven van de
film."
Overigens is dat niet vanzelf ge
gaan. Zandvliet heeft de prijs
stelling van de parfum veran
derd en marketingfouten her
steld. TTij heeft de luchtjes toe
gankelijk gemaakt voor een
breder publiek. „Het is moeilijk
zo niet onmogelijk om tussen
A-merken als Dior of Yves St.
Laurent te komen. Die zijn na
melijk voor de 'gewone' man
en vrouw te duur. Maar net on
der die A-merken zijn ook goe
de producten die, mits voor
zien van de juiste prijs en op de
goede plaatsen verkocht, de
mensen aanspreken."
Zakendoen zit hem in het
bloed. Zo verbleef Zandvliet
ooit in het Mariott-hotel in
Chicago. Hij had dorst en vroeg
om een fles water. Of hij maar
even tien dollar (twintig gul
den, red) wilde neerleggen. Dat
was de beslist niet onvermo
gende Zandvliet echter te veel.
Niet voor het geld maar om het
principe. „Dus ging ik naar
buiten naar een drugstore, een
soort kruidenierswinkel. Stond
er een vrouw voor me die de
verkoopster om een min twee
en een min drie vroeg. Ik dacht
dat ze condooms wilde heb
ben, maar het bleek om zachte
contactlenzen te gaan die je
daar gewoon in de winkel kon
kopen." Niet veel later bracht
Zandvliet onder de naam Take
Care in Nederland zijn eigen
lenzen en bijbehorende vloei
stof op de markt.
Ooit begon Zandvliet bij Van
Kempen Begeer in Voorscho
ten, de 'zilverfabriek'. Daar
kreeg hij na de Handelsschool
een brede opleiding. Ruim
twintig jaar geleden besloot hij
eigen baas te worden. Hij han-
delfin zonnebrillen, relatiege
schenken en edelmetaal. En
parfum en make-up, kortom
een markt die constant in be
weging is, aan mode onderhe
vig.
Zo heef hij nu aluminium kof
fertjes k la de Spice Girls staan,
gevuld met make-up. „Vinden
de meisjes tegenwoordig
prachtig." En onlangs heeft hij
ook de Europese rechten op de
Baywatchpaifum verworven.
Dat strandwereldje van ge
spierde knapen en op barbie
poppen gelijkende meisjes.
„Dat luchtje moet in een benzi
nestation naast de kassa staan.
Moet een klant meenemen als-
ie gaat betalen. Voor 9.95 gul
den, want het is belangrijk dat
er niet meer dan een tientje
voor wordt gevraagd."
Theo Zandvliet en een variatie op het befaamde koffertje van Q. Geen
inventieve uitvindingen om het leven van een geheim agent te verlen
gen maar lekkere luchtjes. foto hielco kuipers
Zijn ideeën zijn velerlei en leuk, daarvan gaan er negen mis.
maar absoluut geen garantie Niets is zeker in het zakenwe-
voor succes. Dat weet Zandvliet reldje."
zelf als géén ander. „Je kunt
tien plannen hebben maar eR'C-jan berendsen
Tijdelijk gemeentesecretaris aan de slag
De interim-gemeentesecretaris die gisteren officieel is
geïnstalleerd en maximaal een jaar bij de gemeente Lei
den blijft, kost drieduizend gulden per dag. Dat onthulde
SP-raadslid Vergeer tijdens de vergadering van de ge
meenteraad. Het bedrag waarvoor de tijdelijke opvolger
van de per 1 januari vertrokken De Vries wordt inge
huurd, was formeel geheim. Maar omdat Vergeer het
niet eens was met die vertrouwelijkheid, maakte hij de
prijs tijdens de bespreking van de profielschets van de
hoogste ambtenaar publiekelijk bekend.
spelen. De interim is te duur
om alleen maar op de winkel te
passen, oordeelden Vergeer,
Van As (Christen-Unie/SGP) en
leiden'ruud sep
Martine Wansbeek verdiepte zich maandenlang in de archieven van de enige Leidse vrouwen-studentenvereniging. In het Gemeentearchief richt
te zij een tentoonstelling over de WSL in. foto hielco kuipers
kunnen bekeken worden. Wansbeek ver
klaart: „De leden vulden die boekjes met
sprookjes en verhaaltjes over Leiden. Die
stuurden ze op naar het koninklijk huis,
wat zeer gewaardeerd werd." 'Voor Beatrix,
Irene, Margriet, Marijke' valt op een van de
prinsessenboekjes te lezen.
In de jaren zestig ging het bergafwaarts
met de vereniging. Wansbeek kan dit goed
begrijpen. „Zelf zou ik me er ook niet thuis
gevoeld hebben in m'n jonge jaren. De hele
maatschappij stond op zijn kop, behalve
hier bij de WSL in Leiden." Zelfs het dra
gen van rokken was in die tijd nog ver
plicht. De vereniging, hopeloos achter
haald door de tijdgeest, zocht naar een op
lossing. Omdat ook het Leidsch Studenten
Corps worstelde met zijn behoudende ima
go, besloten de dames en heren het samen
te proberen. De èles verkochten hun pand
en trokken in op de Breestraat.
Het unieke karakter van de WSL ging
hiermee definitief verloren. Wansbeek: „Ik
ben ook bezig geweest met het Minerva-ar-
chief. Doe je dat open, dan komt de bier
lucht je tegemoet walmen. Bij de èles stuit
je hooguit op een paar beschaafde koffie-
of theevlekken."
De tentoonstelling is te bezichtigen in
het Leidse Gemeentearchief (Boisotkade
2A) vanaf 27 januari tot en met 29 februa-
Dat de raad zich gisteren boog
over de profielschets, had ove
rigens iets heel absurds. Vorige
week al liet de gemeente weten
wie de interim secretaris wordt.
De interim-manager, de 53-jari-
ge J. Horn, zat al op de ambte-
narentribune om na afloop van
de discussie direct zijn plaats
als secretaris achter de college
tafel in te nemen.
Dat de raad formeel nog
moest spreken over de vraag
wat voor persoon ze wilden ter
wijl de kandidaat al was be
noemd, schoot verschillende
raadsleden in het verkeerde
keelgat. Maar los daarvan was
er ook nog kritiek op de taken
die het college voor de hoogste
ambtenaar in gedachte had.
Die zijn namelijk dezelfde als
de taken van de vorige gemeen
tesecretaris, terwijl iedereen het
er over eens is dat er nogal wat
moet veranderen in de ambte
lijke organisatie en de gemeen
tesecretaris daarin een rol moet
De Jonge (CDA). De collegepar
tijen wezen erop dat de interim
bepaalde accenten in zijn func
tie kan leggen om zodoende nu
al een bijdrage te leveren aan
de verbetering van de organisa
tie.
Wethouder Baaijens (PvdA-
/personeel) verdedigde de prijs
van de interim door erop te wij
zen dat dit nou eenmaal de be
dragen zijn die betaald worden.
„Voor minder geld hadden we
niet de persoon kunnen krijgen
die we willen hebben", aldus de
wethouder.
Het in de openbaarheid cite
ren uit vertrouwelijke stukken
zal er binnenkort toe leiden dat
Vergeer een gesprek heeft met
burgemeester Postma. De SP'er
blijft van mening dat hij niets
fout heeft gedaan, omdat het fi
nanciële verhaal volgens hem
nooit vertrouwelijk had mogen
zijn.
Universiteit biedt colleges a la carte
leiden (20.30-22.00 uur). Beide cursus
sen kosten tweehonderd gul
den.
Daarnaast biedt de afdeling
nog drie zogeheten k la carte
colleges aan, die elk 275 gulden
kosten voor dertien lessen. 'As
pecten van de Mesopotamische
beschaving' begint op dinsdag
1 februari (12.00-13.00 uur) net
als 'Koptische cultuurgeschie
denis' (18.45-20.15 uur). Op 3
februari begint de cursus 'Ge
schiedenis van het Nabije Oos
ten (11.15-13.00 uur).
Meer informatie en aanmel
dingen bij ICLON/Studeren k la
carte, Postbus 9555, 2300 RB
Leiden. Tel: 5274014.
Joodse mystiek en Egyptische
magie staan centraal in twee
cursussen aan de Leidse uni
versiteit. De cursussen beste
den veel aandacht aan de histo
rie, teksten en begrippen. In
beide gevallen is voorkennis
niet vereist, net zo min als een
bepaalde vooropleiding.
Docenten van de afdeling Ta
len en Culturen van het Nabije
Oosten verzorgen de colleges.
Het gaat beide keren om zes
lessen van anderhalf uur: Jood
se mystiek begint op maandag
1 maart (18.45-23.15 uur),
Egyptische magie op 10 mei
bouwplek informatie over de
plannen moeten krijgen via een
bewonersbrief.
Welling en Hogervorst uiten
kritiek op het feit dat er nogal
eens lange tijd zit tussen een
inspraakperiode en de behan
deling van een voorstel in de
gemeenteraad. Als het college
te lang nodig heeft om tot een
voorstel te komen, moet het de
raad tijdig om verlenging vra
gen. En als er na een jaar nog
geen voorstel aan de raad is
voorgelegd zou er volgens
GroenLinks en D66 opnieuw
inspraak moeten komen.
Ook D66 en GroenLinks voor
de gemeenteraad niet alleen bij
het opstellen van bestem
mingsplannen te betrekken via
een nota van uitgangspunten,
maar bij alle beleidsnota's en
grotere bouwplannen.
connie van uffelen
Inspraak moet niet worden ge
zien als een verplicht nummer,
maar als een uitstekende moge
lijkheid om tot betere plannen
te komen. En in Leiden kan nog
wel het nodige worden verbe
terd als het gaat om de houding
ten opzichte van inspraak en
het betrekken van burgers bij
de voorbereiding van beleid.
Dat vinden Welling (D66) en
Hogervorst (GroenLinks). In
een brief aan B en W doen zij
een aantal voorstellen om de
inspraak te verbeteren.
Zo pleiten zij voor een actie
vere benadering van mogelijke
deskundigen en belanghebben
den bij de bekendmaking van
een plan. Hoewel formeel een
gemeentelijke advertentie vol
staat, denken D66 en Groen
Links dat onrust kan worden
voorkomen door tijdige schrif
telijke informatie en voorlich
tingsbijeenkomsten. Daarbij
zou de gemeente de status van
een bijeenkomst altijd duidelijk
moeten maken. Belanghebben
den moeten hierbij ook monde
ling en schriftelijk een overzicht
krijgen van de procedures en de
mogelijkheden die er zijn om
invloed uit te oefenen. Ook
moeten zij binnen drie weken
een verslag van voorlichtings
bijeenkomsten kunnen krijgen.
Het verslag van inspraakbij
eenkomsten zou de gemeente
volgens Hogervorst en Welling
uiterlijk twee weken voor ver
strijken van de inspraaktermijn
aan alle aanwezigen moeten
sturen. 'In die twee weken kun
nen mensen reageren op het
verslag', schrijven zij. Als er
sprake is van bouwplannen
zouden bovendien de wijkver-
eniging en alle bewoners en be
drijven op zichtafstand van de
Sneeuwwit?
