Werkgever
investeert amper
in ouderen
Rotterdam raakt beetje bij beetje greep op eigen haven
kwijt
Economie
John Pullens: 'Vergeten doe je het nooit'
Klaas van Egmond: 'Asociaal om je er zo uit te werke
Schiphol trekt buitenlandse
bedrijven naar Amsterdam
VRIJDAG 21 JANUARI 2000
Ondanks de krapte op de arbeidsmarkt investeren werkgevers amper in ou
dere werknemers. Ze richten hun aandacht nog altijd veel te veel op jonge
ren, meent Tonny Groen, beleidsmedewerker FNV. Werkgeversorganisaties
en vakcentrales, verenigd in de SER, willen dat ouderen boven de 57 jaar
verplicht solliciteren. Maar dan moeten werkgevers zich eerst meer gaan
richten op ouderen. „Nu solliciteren veel ouderen zich te pletter, zonder dat
er iets gebeurt", vindt Groen.
DEN HAAG RIXT ALBERTSMA
Manda Kapil van de Vereniging Leeftijds
discriminatie verwacht dat ouderen betere
kansen krijgen bij verplicht solliciteren.
„Maar tegenover de plicht om te werken
staat het recht om te werken", vervolgt ze.
„Dan zal er eerst wel een cultuuromslag
moeten plaatsvinden bij de werkgever."
Volgens Kapil kampen sommige werkge
vers met vooroordelen over oudere werk
nemers. „Ze zijn duurder dan jongeren en
niet zo productief, wordt vaak gedacht."
De werkgeversorganisatie VNO-NCW er
kent dat sommige werkgevers 'huiverig'
zijn om oudere werknemers aan te nemen.
Door de krapte op de arbeidsmarkt ver
wacht de werkgeversclub wel dat werkge
vers meer investeringen zullen doen in ou
dere werknemers.
CNV-vicevoorzitter Hans Bruning denkt
dat bij veel werkgevers nog steeds het beeld
bestaat dat oudere werknemers vroeg wil
len stoppen met werken. „Tot een paar jaar
terug werd dat overigens ook gestimu
leerd." Toch zijn er enorm veel 55-plussers
die wel zouden willen werken, weet Bru
ning. „Ik durf te zeggen dat van alle oude
ren die thuis zitten een kwart meteen wil
werken. Dat is bewezen door de massale
opkomst van ouderen voor het oplossen
van het millenniumprobleem."
Maai' de kosten van een oudere werknemer
vormen voor de meeste werkgevers de
grootste drempel, denkt Bruning. „Veel
werkgevers vragen zich af of het wel 'goed
zal gaan Ze zijn bang dat de werknemer
ziek wordt. Ook vormen de subsidies die
veel oudere werknemers krijgen een pro
bleem. „Dat betekent allemaal extra admi
nistratie voor de baas." Volgens de vak
bond moet de overheid hier iets aan doen.
„We hebben de ouderen straks hard no-
dig."
Volgens Groen moet de overheid campag
nes voeren om de oudere werknemers on
der de aandacht van werkgevers te bren
gen. „Minister De Vries van sociale zaken
wil de arbeidsdeelname van ouderen be
vorderen door wetten af te schaffen, maar
ze moeten het onderwerp ook onder de
aandacht brengen", aldus Groen. „Dat is
de taak van de overheid. Iedereen wist vijf
tot tien jaar geleden al dat dit ging gebeu
ren. De overheid is veel te traag op gang ge
komen."
John Pullens (54) uit Waalwijk ver
stuurde dit jaar 103 sollicitaties.
Het jaar daarvoor waren het er ook
zo n 100. Hij werd in al die tijd
vaak uitgenodigd voor een ge
sprek, maar nooit resulteerde dat
in een baan. ,,'U past toch niet in
het profiel dat wij voor ogen had
den', zeggen ze dan." Hoewel het
nooit wordt gezegd 'weet' Pullens
dat het door zijn leeftijd komt.
„Toch begin je op een gegeven
moment aan jezelf te twijfelen.
Misschien is er wel iets mis met
mij, denk je dan." Als hij zich tot
twee keer toe laat keuren door een
huisarts, blijkt alles in orde.
Pullens zit thuis in een stoel voor
het raam en wijst op een merk
waardig rose-rood gekleurd rood
borstje. „Dat is het positieve aan
deze situatie", legt hij uit. „Je krijgt
in al die tijd veel meer oog voor
andere dingen."
De zoektocht naar werk begint
voor Pullens vier jaar geleden. Zijn
toenmalige baas wil dat hij zich
laat keuren. Alles is in orde, maar
door de gespannen sfeer op het
werk raakt Pullens overspannen.
Hij zit ziek thuis en wordt ontsla
gen. De kantonrechter stelt Pul
lens in het gelijk, maar hij kan niet
meer terug naar zijn oude baas,
een toeleveringsbedrijf voor de le
derindustrie. Ander werk vinden
lukt niet. „Dat waren donkere da
gen. Ik had alle wilskracht verlo
ren." De steun van zijn gezin heeft
hem erdoor heen geholpen. In die
tijd leert Pullens de Stichting Ta
lent Plus kennen, een groep hoger
opgeleide ouderen zonder werk.
De contacten met de groep zorgen
voor een ommekeer. „Ik was niet
langer de enige met zulke proble
men. Hierdoor kon ik mijn eigen
situatie wat beter relativeren", legt
Pullens uit. ,Maar vergeten doe je
het nooit."
Nadat hij de Stichting heeft leren
kennen, begint hij in 1998 met vol
le moed aan een opleiding die ge
subsidieerd wordt door het Euro
pees Sociaal Fonds. Hij wordt op
geleid tot consulent voor de nog in
ontwikkeling zijnde Centra voor
Werk en Inkomen (CWI). Als Pul
lens klaar is kan hij niet aan het
werk. Er zijn op dat moment nog
nauwelijks CWI's opgericht. Ook
bij andere werkgevers komt hij
niet aan de bak als consulent.
Pullens zoekt in een dikke map
met papieren waarin zijn geschie
denis van de afgelopen drie jaar
zit. Tussen alle papieren haalt hij
er vier velletjes uit vol met namen
van bedrijven en instanties. „Ik
houd ze allemaal bij." Sommige
zijn met een groene stift onder
streept. „Die sollicitaties lopen
nog. Soms denk ik, dit moet luk
ken. Dan is de baan op mijn lijf ge
schreven en toch krijg ik hem
niet", verzucht Pullens. Van de
krapte op de arbeidsmarkt merkt
hij weinig. „Werkgevers hebben
liever jongeren, terwijl ik 25 jaar
ervaring heb bij TNO. Ik neem een
zak geld mee aan subsidies en ze
willen me niet." Toch is Pullens
overtuigd dat het ooit zal lukken.
„Ik werk nu vier uur in de week als
begeleider van langdurige werklo
zen. Het is een goede start en mis
schien kan ik dit werk in de toe
komst uitbreiden."
Klaas van Egmond moest door
een reorganisatie plaatsmaken
voor de jongere generatie.
foto gpd cees zorn
Na een jubileum van 25 jaar be
gint het voor Klaas van Egmond
(59) uit Westmaas te 'rommelen'
bij zijn toenmalige werkgever
Campina Melkunie. Vlak na de
viering wordt hij 'van de weg ge
haald' als regionaal account ma
nager. Van Egmond is dan verte
genwoordiger van verse melk bij
grote grossiers en instellingen.
Door een reorganisatie moet hij
plaats maken voor een jongere ge
neratie vertegenwoordigers, die
'beter met de jonge garde mana
gers bij de klanten kunnen om
gaan'. „Mijn contact met de jonge
managers beschouwde men als
niet meer van deze tijd", licht Van
Egmond toe. In het kader van de
'afbouwregeling' voor ouderen
komt hij in aanmerking voor een
andere functie waardoor hij min
der verdient. Van Egmond be
grijpt die salarisverlaging, maar
maakt zich zorgen over zijn pensi
oen, dat aan de hand van het
laatst verdiende loon wordt uitbe
taald. „Dat heb ik dus geweigerd.
Toen kreeg ik al het idee dat ze me
gewoon weg wilden hebben." Na
dat Van Egmond juristen van zijn
vakbond inschakelt, stelt het be
drijf voor dat hij blijft werken tot
57,5 jaar met een gegarandeerd
pensioen uit de oude functie. Van
Egmond vindt dat hij voor het
blok is gezet. „Ik had geen keus.
Anders moest ik met een lager
pensioen genoegen nemen." On
dertussen zijn de arbeidsverhou
dingen verstoord. Het werken
wordt Van Egmond onmogelijk
gemaakt. Door een ontslagproce
dure bij de kantonrechter staat hij
op straat. Uiteindelijk komt hij via
een afvloeiingsregeling in de WW
terecht. Hij kan niet in beroep te
gen de uitspraak van de kanton
rechter.
Van Egmond vindt het 'asociaal'
van werkgevers om mensen er op
die manier uit te werken. „Ze heb
ben te weinig gedaan om me in
aanmerking te laten komen voor
een andere functie. Dat is toch de
verantwoordelijkheid van de
werkgever", vindt Van Egmond.
Hij solliciteerde regelmatig intern
op andere functies. „Maar ik kreeg
altijd te horen; 'je past niet binnen
de cultuur' of 'we kunnen je niet
missen in je huidige functie'." De
functioneringsgesprekken vindt
Van Egmond een verkapt 'oude
renbeleid'. „Via die gesprekken
proberen ze je er op een gegeven
moment uit te werken", verklaart
hij. Werknemers moeten zelf ook
alert zijn, waarschuwt hij. „Ik heb
wel eens meegemaakt dat!
scholingsgeld voor werknei
werd besteed aan een dure
voor managers."
Hoewel Van Egmond het d
heeft binnen het vereniging n
waarvoor hij een koninkiijl rai
derscheiding ontving, had
graag door willen werken t(
62ste. „Mijn vrouw en ik zo j*e
tegelijk stoppen."
Hij vindt het een goed idee
ouderen boven de 57 verpli
moeten solliciteren. „Maai
stelt hij, „zorg dan wel dat
nen zijn. Veel werkgevers si
schreeuwen om werknenie
maar voor ouderen hebber
nauwelijks banen." Veel oi
werknemers worden als ee N
straat geflikkerd en dan mo
nu weer aan de slag. „Niet
een kan dat opbrengen."
Iv
Aan de rand van de hoofdstad tekent
zich een horizon vol internationale be
drijven af. Boven op torenhoge, glim
mende kantoren schitteren de namen
van de Japanse autogiganten Nissan en
Toyota. Ook de neonverlichting van de
communicatiebedrijven Telfort en Cisco
Systems steekt af tegen de hemel. Vooral
de ICT-sector is een indrukwekkende
nieuwkomer. Met 1.400 bedrijven vor
men de leveranciers van informatie- en
communcatietechnologie langzamer
hand een van de belangrijkste pijlers
van de Amsterdamse economie.
Het Amerikaanse Cisco Systems voert de
rij aan. Het bedrijf, wereldwijd een van
de grootste leveranciers van internet-
producten, breidde hier vorig jaar uit
met 1.500 werknemers en is daarmee in
Amsterdam een van de grootste buiten
landse investeerders sinds jaren. Het
aanbod van veel hoogopgeleide arbeids
krachten is voor Cisco een belangrijke
reden om zich hier vestigen. Vijfenveer
tig procent van de werknemers is Neder
lands, de rest komt uit Italië, Duitsland,
Frankrijk, Groot-Brittannië en Scandina
vië.
Amsterdam telt bijna 1.500 buitenlandse
ondernemingen, die samen goed zijn
voor 64.000 arbeidsplaatsen. Ruim der
tig procent van de bedrijven komt uit de
VS. veertien procent uit Japan en twaalf
procent uit Groot-Brittannië. Uit een
onderzoek van de gemeente blijkt dat de
nabijheid van Schiphol de belangrijkste
reden is om hier neer te strijken. De ta
lenkennis van de Amsterdammers komt
op de tweede plaats.
Dat laatste is van doorslaggevende bete
kenis voor Japanse bedrijven. „Wij Ja
panners zijn aangewezen op het Engels.
Een hoofdkantoor in Parijs is voor ons
ondoenlijk omdat de mensen daar voor
namelijk Frans spreken. Londen is min
der aantrekkelijk vanwege de distributie
naar Europa", zegt een woordvoerster
van het Japanse autoconcern Nissan,
dat in Amsterdam zijn Europese hoofd
kwartier heeft.
De stad heeft een aantrekkelijke verbin
ding met het achterland Europa, voor
Nissan een belangrijke afzetmarkt.
Werknemers die uit Japan met hun hele
gezin naar Amsterdam zijn gekomen,
kunnen hun kinderen hier onderbren
gen op de Japanse zaterdagschool. Daar
kunnen de kleintjes de taal bijhouden
voor wanneer ze weer terugkeren naar
het vaderland.
Wethouder Krikke (economische zaken
en werkgelegenheid) is er trots op dat
Amsterdam zo populair is bij het inter
nationale bedrijfsleven. „Een buiten
landse vriend vertelde onlangs dat hij
nauwelijks de kans krijgt om bij de bak
ker in het Nederlands een halfje wit te
bestellen, omdat ook de vrouw van de
bakker perfect Engels spreekt. Dat is een
compliment voor Amsterdam."
De snelle opmars van buitenlandse be
drijven kent ook een keerzijde. Amster
dam heeft een groot tekort aan kantoor
ruimte, waardoor de huurprijzen op de
kantorenmarkt sterk zijn gestegen. Op
toplocaties als Schiphol en de Zuidas
werd vorig jaar 750 gulden per vierkante
meter betaald. Enorme prijzen in verge
lijking met Rotterdam, Utrecht en Den
Haag. Daar ligt de prijs per vierkante
meter gemiddeld tussen de drie- en
vierhonderd gulden.
Het bedrijventerrein Amstel III in het zuid-
oosteljk deel van de hoofdstad.
foto gpd roland de bruin
Duitsers, Japanners en sjeik spelen hoofdrol
ori
terdamse havensleepbe y,
Smit en Kotug hebben i
tijd flinke marktaandek
bouwd in de havens vai
burg en Bremerhaven e
het hierbij niet te laten.
In dat licht bezien is het
vreemd dat de gemeent
terdam een groot belan;
procent) heeft genomei
ECT. Evenmin is het raa 're
het Gemeentelijk Havei
Rotterdam streeft naar
tere zelfstandigheid, jui
om te kunnen participa v,
internationale activiteit! j.
Het Gemeentelijk Havei
Rotterdam manifesteert
steeds nadrukkelijker. I
ber heeft de gemeentel
gestemd met een groter HA
standigheid voor deze t
dienst. Het Havenbedri ,f
schikt nu over een holdi
waarin tal van commert |t
tiviteiten zijn en wordei y
gebracht. Hoofddirecte
Scholten had graag een
grotere zelfstandigheid
Havenbedrijf gezien, m
liseert zich dat met een 1(j
haven verantwoordelijk R(
wethouder nu het maxif
bereikt.
Enige ongerustheid is
de haven. Rotterdam,
de Nederlandse overhei
de laatste decennia veel yj
gestoken in nieuwe hav
reinen en bijbehorende
zieningen. Dat heeft alls
wel geresulteerd in nieu
werkgelegenheid, maar
voldoende om het verlie
'oude' havenbanen te e
seren. Nog steeds blijft! 4
ontwikkeling van de reg
economie achter bij de
van de nationale
Daarnaast moet Rotter!
kenvoorhaar 1
reldhaven-nummer-ééoLj
koppositie op de havem y(
is een prachtig visitekaa e
maar het gebrek aan rui
voor nieuwe bedrijven i p
paald geen pré. Daarnai
schieten dichtbij huis, ii |e,
singen en Amsterdam,! cj£
verder weg, in Antwerp! ja
Hamburg, de nieuwe
nerterminals als
uit de grond.
De buitenlandse invloed, op de
Rotterdamse haven groeit. Het
afgelopen jaar hebben, meer
dan ooit, buitenlandse haven
bedrijven een plek in Rotter
dam bevochten. Duitsers, De
nen, Chinezen, Japanners en
een Arabische sjeik hebben
met forse investeringen hun
posities ingenomen. Een beetje
tegenwicht geeft het Gemeen
telijk Havenbedrijf Rotterdam.
In de chemische industrie wa
ren het natuurlijk al de buiten
landers die de dienst uitmaak
ten. Op de valreep heeft het Ja
panse Shin-Etsu zijn slag gesla
gen met de overname van de
PVC-fabrieken van Shell en Ak-
zo Nobel. Maar de afgelopen
maanden zijn ook traditionele,
Rotterdamse havenbedrijven in
buitenlandse handen geko
men.
Het Rotterdamse transportcon
cern Nedlloyd heeft de Europe
se landactiviteiten overgedaan
aan Deutsche Post en de Duit
se spoorwegen hebben zich
ontfermd over NS Cargo. Chi
nezen trekken aan de touwtjes
bij containeroverslagbedrijf
ECT, waar bovendien de groot
ste klant, de Deense rederij
Maersk, met een eigen terminal
na de overname van .Sea-Land
heel veel invloed heeft. Sinds
kort heeft sjeik Abdullah Kanoo
een dikke vinger in de pap bij
één van Rotterdams oudste
cargadoorsbedrijven, de Burger
Groep.
De toenemende invloed van
buitenlanders onderstreept
niet alleen het internationale
karakter van wereldhaven Rot
terdam, maar meer nog het in
ternationale belang ervan. We
reldspelers op het gebied van
logistiek zien de haven als een
onmisbare schakel in de keten
van al hun activiteiten.
Omgekeerd breidt overigens
ook 'Rotterdam' de invloed
buiten 's lands grenzen uit.
ECT sleutelt hard aan een Eu
ropees containernetwerk en
vindt meer en meer het Haven
bedrijf, sinds kort ook aandeel
houder, als partner in spoor-
operators en terminals. De Rot-
Het buitenland heeft grote interesse in de Rotterdamse haven. Maar tegelijkertijd kijkt Rotterdam ook over 's lands grenzen. foto anp toussaintkluiters
