7
'Provincie onzorgvuldig met waterstan
Duin Bollenstreek
Katwijk behoudt
visserijonderwijs
Twijfel, vreugde en verontwaardiging over TNO-rappor
Lekker overwinteren in
een Katwijkse bunker
Voorhoutse sporters zi
woest over centrumpla
Neem een proefabonnement,
BEL 071-5128030
WEKEN VOOR 41,00
VRIJDAG 21 JANUARI 2000
Buurvrouw verjaagt inbrekers
lisse Een oplettende buurvrouw heeft gisteravond twee man
nen verjaagd, die bezig waren in te breken in een woning aan
de Kastanjelaan in Lisse. De vrouw hoorde lawaai achter de hui
zen. Buiten zag zij dat twee onbekenden aan het raam van de
buren aan het morrelen waren. Toen het duo merkte dat zij
ontdekt waren, gingen zij er rennend vandoor. De politie kon de
mannen niet meer vinden. De schade aan de woning bleef be
perkt tot een kapot raam.
Extra geld provincie voor jeugdopvang
duin- en bollenstreek De Duin-en Bollenstreek krijgt van de pro
vincie Zuid-Holland extra geld om te zorgen dat de samenwer
king en samenhang tussen kinderopvang, onderwijs en jeugd
beleid beter wordt. Dat kan bijvoorbeeld door op school plek te
maken voor kinderopvang en tieneropvang en door jongeren
werk beter te laten aansluiten bij schoolactiviteiten. De provin
cie trekt er in totaal een ton voor uit, waarvan de Bollenstreek
tussen de 35.000 en 50.000 gulden tegemoet kan zien. In totaal
wordt ruim 650.000 gulden uitgegeven voor verbetering en ver
nieuwing van kinderopvang in Zuid-Holland.
Zingen in De Kleine Engel
lisse Zangliefhebbers kunnen elke donderdagavond terecht in
De Kleine Engel aan de Heereweg 461 in Lisse. Daar worden on
der leiding van Ferrie Moene liedjes gezongen. Het repertoire
bestaat onder andere uit bekende nummers als 'Opzij opzij',
'Streets of London' en 'Yesterday'. De liedjes staan in een tekst
boekje dat geleend of gekocht kan worden. De zangbijeenkom
sten beginnen steeds om 20.00 uur en duren ongeveer twee uur.
Meezingen kost vijf gulden per keer.
Harde kritiek van TNO over rol Zuid-Holland in affaire rond natte bollenvelden
Bedrijfsleven zegt steun toe
eric de jager
De visserijschool in Katwijk
blijft open. Dat zijn schoollei
ding, bedrijfsleven en gemeente
gisteravond overeengekomen
tijdens een gesprek over de toe
komst van de opleiding, die
sinds september weer in Kat
wijk is te volgen. Nadat de
school een jaar was wegge
weest, rees er in december weer
twijfel over de levensvatbaar
heid van het visserijonderwijs
in het dorp, omdat zich nog
maar weinig leerlingen hadden
aangemeld. Het Katwijkse be
drijfsleven heeft echter steun
toegezegd.
Die steun bestaat uit het
openstellen van faciliteiten,
maar ook uit financiële steun.
Zo zijn de ondernemers bereid
om bij te dragen in de kosten
van openbaar vervoer en het
boekenpakket.
Vooral de reders, zowel van
de grote rederijen als uit de kot-
tervloot, hebben zich gister
avond onomwonenden uitge
sproken over de noodzaak van
visserijonderwijs in Katwijk. Tij
dens het overleg is zelfs gezegd
dat het visserijonderwijs 'met
alle geweld' in Katwijk moet
blijven. A. Ouwehand, die na
mens de visverwerkende indu
strie aan het gesprek deelnam:
„Onderwijs in Katwijk heèft een
groot voordeel ten opzichte van
IJmuiden. De reistijd bleek toch
een grote handicap. Met name
de reders hebben er direct be
lang bij dat er goedopgeleide
vissers komen." Ook de ge
meente Katwijk heeft steun toe-
Wethouder Post: „Ik
kan me voortellen dat wij ge
bouwen beschikbaar stellen."
„Een doorbraak", zegt voor
zitter E. H ietbrink van het colle
ge van bestuur van het Rotter
damse Scheepvaart- en Trans
portcollege (STC) over de toe
zegging uit het Katwijkse be
drijfsleven. Het STC en het
IJmuidense Nova College be
sturen de Katwijkse visserij-
school. „Dit is voor het eerst
dat de ondernemers zich heb
ben uitgesproken over een fi
nanciële bijdrage vanuit de
vloot. We hebben vanaf het be
gin gezegd dat iedereen erach
ter moet staan: de scholen, de
ouders en leerlingen, de ge
meente eri de visserijgemeen
schap."
Uit het gesprek is naar voren
gekomen dat alle partijen be
seffen dat de visserijschool in
Katwijk nooit heel groot zal
worden, maar met vijftig leer
lingen is het schoolbestuur al
tevreden. Nu moet de school
het nog met de helft doen. Vol
gens Post en Hietbrink is dat
geen probleem, 'als alle partij-
den de schouders eronder zet
ten'. Hietbrink; „We moeten
even door een opstartdalletje.
Hopelijk is de extra steun over
een paar jaar niet meer nodig,
dan kan de school zichzelf be
druipen met vijftig, zestig leer
lingen en het contractonder
wijs."
De reders gaan nu onderling
in overleg over de verdeelsleu
tel van de financiële steun. Dat
kan bijvoorbeeld naar rato van
het aantal schepen, de omzet of
personeel.
Vervolg van voorpagina
De provincie Zuid-Holland
heeft onzorgvuldig gehan
deld met het verhogen van
de grondwaterstand in de
duinen in het teeltseizoen
1995-1996. Er had eerst
onderzoek moeten worden
gedaan naar de gevolgen
voor het aangrenzende
bollengebied. En de be
leidsmakers op het provin
ciehuis hadden tenminste
een deugdelijke meetnet
moeten opzetten voordat
ze het waterpeil in de dui
nen ophoogden.
duin- en bollenstreek
irene nieuwenhuuse
Aldus de harde kritiek uit het
rapport van het Nederlands In
stituut voor Toegepaste Geowe-
tenschappen MTG-TNO. De
onderzoekers stellen dat de
toch al zeer kwetsbare bollen-
sector hierdoor een gevoelige
klap heeft opgelopen en onno
dige schade heeft geleden in
het teeltseizoen 1996-1997.
TNO veegt hiermee de conclu
sies van een eerder onderzoek,
uitgevoerd door Grontmij, van
tafel.
Het Grontmij-onderzoek, dat
verricht werd in opdracht van
provincie, waterschappen, de
Gemeentewaterleidingen Am
sterdam (GWA) en kwekers,
stelde vast dat er geen direct
verband was tussen de verho
ging van de grondwaterstand in
de duinen en de nattere bollen
velden. Er waren volgens die
rapportage meerdere oorzaken
aan te wijzen voor de schade
aan de botienoogst van dat jaar.
De verhoging van de grondwa
terstand in de duinen zou er
één kunnen zijn. Dat rapport
was voor de kwekers, gesteund
door de Westelijke Land- en
Tuinbouw Organisatie (WLTO)
en de Koninklijke Algemeene
Vereeniging voor Bloembollen
cultuur (KAVB), aanleiding om
een nieuw onderzoek te laten
verrichten.
Volgens TNO zijn andere ver
klaringen voor de natte bollen
velden zoals klimaatsverande
ring, stijging van de zeespiegel,
aanleg van het Oosterduinse-
meer en het bewerken van het
bollenland met zware machi
nes, vrij hypothetisch. Zo zijn er
geen metingen verricht naar
het intensief bewerken van het
land waardoor het water slech
ter kan worden opgenomen.
De verandering van het kli
maat waardoor de temperatuur
stijgt en er meer regen valt, valt
voor TNO ook af. De zandgron
den laten het water goed door,
de ontwatering in het gebied is
goed en bovendien gaat het
maar om een geringe toename
van regen. Ook effect van de
stijging van de zeespiegel is
voor TNO geen goed argument.
Daarvoor is de afstand tot de
zee te groot en gaat de stijging
te langzaam. TNO wijst voorts
erop dat de schade aan de bol
len in het voorjaar is ontstaan.
Zware regen en een vorstperio
de voorafgaande aan het voor
jaar hebben bij de schade geen
rol gespeeld. In de tijd dat de
bollen schade opliepen doordat
ze in het water stonden, was
het juist relatief droog weer.
TNO pleit de waterbeheer
ders in het gebied in haai- on
derzoek min of meer vrij. Het
Hoogheemraadschap van Rijn
land en het Waterschap de Ou
de Rijnstromen zouden hun
taak formeel naar behoren heb
ben uitgevoerd omdat zij zich
gewoon aan het peilbesluit
hebben gehouden. Maar daar
mee is niet gezegd dat zij niets
iets hadden kunnen doen om
de schade te beperken, meent
TNO. De kwekers stéllen dat
sinds de vematting van de vel
den de waterbeheerders onvol
doende rekening houden met
hun belangen.
Het probleem met de natte
bollenvelden speelt al sinds
1995. Toen werd vastgesteld dat
veil
hetl nl
wati aas
dei aa.
de natuur in de steeds
duinen weer een
krijgen. Een van de n
was het verhogen gü
grondwaterstand. De iofi
tewaterleidingen Am t£
(GWA), verantwoordel ld
de uitvoering van de \vj rv>
houding in de duinea int
dat in opdracht van de
cie Zuid-Holland
uit. Volgens TNO b
dat moment er watei
duinen door te dringe
pal naast de duinen
bollenvelden.
bollenstreek
irene nieuwenhuuse
Verheugde telers, een ver-
ontwaar dige gedeputeer
de, twijfel bij de duinbe
heerder en geen enkele
verrassing bij de natuur
organisaties. De reacties
op het rapport van het
Nederlands Instituut voor
Toegepaste Geoweten-
schappen TNO zijn ver
deeld. In dit rapport wordt
gesteld dat de bollenvel
den langs de duinen bij
Noordwijk en Noordwij-
kerhout natter zijn gewor
den door verhoging van
de grondwaterstand in de
duinen. Reden voor de 47
gedupeerde bollentelers
om opnieuw een schade
claim van 6,5 miljoen gul
den bij de provincie, op
drachtgever van het ver
hogen van het waterpeil in
de duinen, in te dienen.
Gedeputeerde Van der
Sar van groen en water wil
(nog) niet inhoudelijk op
het rapport ingaan. De
provincie heeft het name
lijk nog niet in huis. Hij
noemt derhalve de han
delwijze van de kwekers
'niet correct' en 'eigenaar
dig'. „Het is niet netjes dat
de provincie vandaag op
nieuw een brief met een
claim van 6,5 miljoen, ge
baseerd op dat rapport,
heeft ontvangen. Dit is
een manier van handelen
die haaks staat op het tra
ject dat we - provincie,
waterschappen en kwe
kers - aan het afleggen
zijn."
Het hoofd natuur- en
terreinbeheer van de Ge
meentewaterleidingen
Amsterdam (GWA) E.
Cousin zet vraagtekens bij
de onafhankelijkheid van
het TNÓ-onderzoek. De
opdracht is immers alleen
afkomstig.van de bollente
lers. „Wij onderschrijven
deze conclusies dan ook
niet. Er zijn nu eenmaal
regels hoe je op een fat
soenlijke manier een rap
port moet opstellen. Dat is
in dit geval niet gedaan."
Cousin verwijst naar het
Grontmij-rapport, dat wel
meerdere opdrachtgevers
had. Toen waren zowel de
GWA, de provincies, de
waterschappen als de
kwekers vertegenwoor
digd. „Toen is geconclu
deerd dat er meerdere
oorzaken voor de water
schade zijn aan te wijzen.
En wij vinden dat nog
steeds."
M. Zandwijk, sprekend
namens de kwekers, is
'bijzonder blij' met de uit
komst van het rapport.
„Dit bevestigt wat wij al
tijd al dachten. Er is ein
delijk duidelijkheid in de
ze langslepende affaire.
Deze uitslag stimuleert
ons om, samen met de
provincie, op zoek te gaan
naar oplossingen voor de
wateroverlast. Ik hoop ook
echt dat we dit niet voor
de rechter hoeven uit te
vechten en dat de provin
cie de gedupeerden nu
eindelijk eens tegemoet
komt"
Zandwijk denkt dat de
oplossing voor de water
overlast vooral op het
technische vlak moet wor
den gezocht. „Er zijn bij
voorbeeld mogelijkheden
het grondwater weer terug
te pompen naar de dui
nen. Maar tot één ding
zijn we niet bereid, we
vertrekken als bollensec-
tor niet uit de Bollen
streek."
De kritiek van de GWA-
woordvoerder Cousin dat
het rapport niet onafhan
kelijk zou zijn, bestrijdt
Zandwijk ten stelligste.
„Als er één onafhankelijk
instituut in Nederland is,
dan is dat van TNO. We
hebben ons, voordat we
deze opdracht gaven, heel
goed gerealiseerd dat de
conclusie ook in ons na
deel zou kunnen werken.
Maar we wilden de waar
heid achterhalen. Daar
gaat het om."
M. Janssen van de
Stichting Duinbehoud is
niet verbaasd over de con
clusies van TNO. Volgens
hem reikt de invloed van
het grondwater vanuit de
duinen zelfs nog verder
dan de 3,5 kilometer die
door TNO is aangegeven.
Duinbehoud pleit er daar
om al jaren voor om langs
de duinen een flinke buf-
I
ferzone aan te
strook waar geen
teelt wordt
natuur een kans li
pleit ervoor dat er
gezocht gaat worde
een oplossing. „V
men de
maar laten de agrai
ook de natuur in
nen eens serieus
en begrip tonen vot
argumenten."
Het Hoogheei
schap van Rijnlai ,e
vooralsnog niet re
Woordvoerder C.
„We hebben op t
ment alleen de sant'
ting van het TNO-i
binnen en dat vind n
te weinig om eenF
te geven."
Populatie vleermuizen in duinen groeit onstuimig
katwuk/wassenaar
marian krugsman
De hele winter lekker slapen, af en toe
wakker worden om te paren, iets drin
ken en de benen strekken en daarna
weer voor drie weken in slaap vallen.
Wie dat wil, moet in een volgend leven
terugkomen als vleermuis. En staat
daarmee meteen op de lijst van be
dreigde diersoorten.
Maar er is hoop voor het vliegende
zoogdier dat nog steeds veel mensen
de stuipen op het lijf jaagt. Uit de laat
ste telling van vleermuizen in winter
slaap blijkt dat het goed gaat met de
Nederlandse vleermuis. „We hebben
dit jaar ruim achthonderd vleermuizen
in het onderaards bunkergangenstelsel
tussen Scheveningen en Katwijk ge
teld", zegt Peter van Deursen, bos
wachter bij Staatsbosbeheer. „En dat
zijn er heel wat meer dan twintig jaar
geleden."
Van Deursen en zijn collega's kregen
in 1977 de opdracht de bunkers bin
nen te gaan om eens te kijken of daar
nog vleermuizen overwinterden. Tege
lijkertijd werd een begin gemaakt met
de sloop van de tientallen bunkers en
honderden meters gangenstelsel die
de Duitsers tijdens de Tweede Wereld
oorlog hebben aangelegd.
„Die bunkers waren we eerlijk ge
zegd liever kwijt dan rijk", zegt Peter.
„Het zijn natuurvreemde elementen.
De Katwijkse jeugd vierde er giganti
sche feesten waardoor de rust in de
duinen werd verstoord. Bovendien
waren de bunkers gevaarlijk. Er zijn re
gelmatig ongelukken gebeurd doordat
mensen in luchtkokers stapten."
Het slopen en opruimen van de
bunkers bleek echter zo kostbaar te
zijn dat Staatsbosbeheer het plan naar
de prullenmand verwees. Om van de
nood een deugd te maken, werden
bunkers en gangen ingericht als over
winteringsplaats voor vleermuizen.
„Er is heel wat werk verzet om zover
te komen. De bunkers zijn zoveel mo
gelijk onder het zand gestopt en de
gangen zijn uitgegraven. Luchtkokers
zijn afgedekt en gevaarlijke ingangen
dichtgemaakt. Het moet voor vleer
muizen vochtig en tochtvrij zijn, met
een constante temperatuur. Het is ons
gelukt zo'n klimaat te creëren en het
leuke is dat al ons werk nu vruchten
afwerpt."
In 1978 telde Peter van Deursen
slechts 33 vleermuizen van een zelfde
soort, de watervleermuis. „Het ging in
die jaren puur slecht met de beestjes.
Agrariërs gebruikten zo veel bestrij
dingsmiddelen dat insecten vol met gif
zaten. Vleermuizen aten insecten en
legden het loodje vanwege de bestrij
dingsmiddelen in hun dagelijkse kost
je." Dit jaar telde de boswachter en
zijn collega's ruim achthonderd vleer
muizen, waaronder de grootoor- en
franjestaartvleermuis, zeldzame soor
ten in Nederland.
Het wonder van de winterslaap der
vleermuizen mag voor één keer van
dichtbij worden aanschouwd. In de
onderaardse gewelven hangen de hari
ge diertjes bewegingloos aan plafonds
en muren. Het is doodstil in de gan
gen. Er dringt geen enkel geluid van
buiten door. Van Deursen loopt voor
op en wijst met het licht van zijn zak
lantaarn de weg. „Eigenlijk mogen de
'We zijn in de maling genomen
voorhout annette van der elst stig ruimtegebrek. Hel
- waarmee het college q<
De Voorhoutse politiek is een gemeester en wethoude hi
worst waard. Tijdens de raads- najaar kwam - om in!
vergadering van gisteravond Boerhaavekwartier eenl j,
ontvingen burgemeester De gymzaal neer te zetten.
Ronde en de vijftien raadsleden hen dan ook in goet'
ieder een worst van de binnen- Een minderheid van
sportverenigingen. Met het uit- verwierp dit voorstel fl ie
Een vleermuis houdt winterslaap in een bunker in de duinen tussen Scheveningen en Katwijk.
FOTO DICK HOGEWONING
beestjes niet worden gestoord in de
winterslaap. Ze hebben nu een hart
slag van één keer per minuut. De li
chaamstemperatuur is vijf graden Cel
sius. Door de warmte van onze licha
men en de zaklantaarn kunnen ze
wakker worden. Het kost ze ontzet
tend veel energie om het lijfje te mobi
liseren. Energie die ze niet hebben,
want 's winters eten ze niet. Te vaak
storen betekent het einde van de vleer
muis. Ga maar na, 's zomers hebben
vleermuizen een hartslag van 600 sla
gen per minuut en een lichaamstem
peratuur van 40-graden Celsius. Nogal
een groot verschil."
Van Deursen overdrijft niet. Als de
fotograaf een vleermuis iets te lang als
fotomodel laat fungeren beginnen
neusje en oren te bewegen. Het beest
je trekt zich zover mogelijk terug uit
licht en warmte en kruipt tussen een
kier in het plafond. Een eindje verder
op slaat een vleermuis zijn vleugels uit.
„Kijk, deze is aan het wakker worden
voor zijn driewekelijkse plas- en
drinkronde. Pas maar op, want dade
lijk gaat hij vliegen." Even later suist
het diertje door de gangen.
Peter van Deursen begrijpt dat men
sen huivering zijn voor vleermuizen.
„Het is een mysterieus dier dat zich
slecht laat bekijken. Maar het zijn nut
tige dieren, echte insectenopruimers.
In de zomer eten ze dagelijks de helft
van hun lichaamsgewicht aan insec
ten. Het is echt niet nodig om bang te
zijn. Een vleermuis zal nooit op je af of
in je haren vliegen. Dat zijn allemaal
fabeltjes. Eigenlijk zijn het gewoon gei
nige beestjes."
Belangstellenden die graag eens een
kijkje willen nemen in de vleermuis
bunker kunnen in de maanden juni,
juli en augustus iedere zaterdag te
recht bij de ingang nabij de strandaf-
gang Wassenaarseslag. De kans op een
ontmoeting met een vleermuis is in de
zomermaanden bijzonder klein. De
vleermuizen leven dan buiten in kolo
nies.
delen van het
vlees gaven de
binnensporters
uiting aan hun
onvrede over de
manier waarop
de gemeente
raad het tekort aan sportac
commodatie in het dorp heeft
behandeld.
„Tijdens twee vergaderingen
in oktober en november is ons
een worst voorgehouden in de
vorm van plannen voor sport
accommodatie in het Boerhaa
vekwartier, op het terrein van
de gemeentewerf. Deze worst
blijkt nu verzwolgen door het
centrumplan. Om de voorraad
worsten aan te vullen, zodat u
ook andere verenigingen in de
maling kunt nemen, delen wij
deze worsten uit", lichtte Jan
Luyk, namens de ontevreden
binnensportverenigingen, de
ludieke actie toe.
Luyk suggereerde dat de ge
meenteraad ook ten tijde van
de vergaderingen al op de
hoogte was van het nieuwe
centrumplan. In dit plan, dat in
december is bekendgemaakt,
komen in het Boerhaavekwar
tier woningen. De binnenspor
ters kampen al jaren met ern-
dat
Een worst voor alle h?
gemeenteraadsleden lal®
zoek!
meente de mogelijkheé
sportvoorzieningen ter
van de Boekenburglaan
gymnastiekzaal op
penweitje in Oosthoiï
laatste plek biedt alleen
voor een gymzaal voori
len. Een sportzaal ter
van de Boekenburglf
eventueel later - als
Voorhout-Noord klaars
den uitgebreid tot een
sportvoorziening. VeR
delijk wethouder
(PvdA/welzijn) begreep'
niet veel van de worst
„We zijn toch bezig
zoeken van ruimte."
jochemsz beloofde ni
de worst te zullen fl
Wethouder Van Steijn
houts Belang) vond eti
raadsleden Beelen (Gen
belangen) en Nieuwfl
(WD) een andere beste
voor het presentje. He
sten worden geschonk
daklozen.
