Schadeclaim tegen
tabaksindustrie
Tweede Kamer wil publieke
omroepen tegemoet komen
Binnenland
Prins en bisschop achter tralies
VVD zwijgt over kandidaat-commissaris
Hulpverlening aan huis
bij Amsterdamse boefjes
kDAG 19 JANUARI 2000
toelgebruikers willen gsm
Van de zevenhonderd Bredase rolstoelgebruikers die in
rking komen voor een gsm-vergoeding hebben er al drie-
*d een aanvraag ingediend. De bijdrage van de gemeente
J inschaf van een mobiele telefoon is maximaal tweehon-
ilden. Daarbij kan jaarlijks een beltegoed van 25 gulden
gedeclareerd. Volgens een woordvoerder van de ge-
Breda moet de nieuwe regeling bijdragen aan de maat-
elijke participatie van gehandicapten.
Islid met dood bedreigd
i. De fractievoorzitter van de plaatselijke Schiedamse
^Gemeentebelangen is afgelopen weekeinde per brief met
B d bedreigd. Onbekenden dreigden onder meer een bom
§9 le auto van de 69-jarige H. Metaal te plaatsen. Die heeft
fYl i aangifte gedaan. De anonieme brief lijkt verband te
\*l i met de uitbreiding van bedrijvenpark Vijfsluizen bij de
IÜ xtunnel. Gemeentebelangen Schiedam is voor uitbrei-
jjk et als de grote meerderheid van de Schiedamse politiek,
^et een voorstel voor een mini-conferentie over het on-
p, lijkt de partij de aandacht van fervente tegenstanders
I plan op zich gevestigd te hebben.
pepidemie groeit niet meer
)AMHet aantal griepgevallen in Nederland is in vergelij-
et vorige week gestabiliseerd. Nog steeds kampen 32 op
i00 Nederlanders met het virus. Of het virus nog lang gro
llen Nederlanders aan hun bed gekluisterd houdt, is
prof.dr. A. Osterhaus van het Nationaal Influenza Cen-
iet te voorspellen. Hij verwacht niet dat de griepgolf weer
lemen.
all
se
T! staties voor dubbele moord
De politie heeft vier verdachten gearresteerd in ver
liefde moord op het echtpaar Schneider, vorig jaar au-
,in Weesp. Dat heeft het openbaar ministerie in Amster-
Jrtjsteren bekendgemaakt. Twee van de verdachten zijn vo-
3 jïek al in de kraag gevat en zijn inmiddels voorgeleid voor
ier van justitie. De overige twee zijn maandag gearres-
let OM weigert in verband met het onderzoek nader
;ntaar. Het echtpaar werd in de nacht van 13 op 14 au-
in hun woonplaats doodgeschoten. Voorbijgangers von-
ontzielde lichamen op een industrieterrein.
ent verdacht van ontucht
Op verdenking van ontucht met enkele van zijn
Jeerlingen is gisteren een docent aan het Christelijk Ly-
'eenendaal door de politie aangehouden. De man, die
lertig jaar bij de school werkzaam is, heeft zich volgens
oud-leerlingen in het begin van de jaren negentig aan
rgrepen. De zaak kwam aan het rollen, toen een voorma-
linge in november 1998 contact zocht met de rector van
plengemeenschap.
irjtal dierproeven gedaald
Igï Het aantal dierproeven is in 1998 opnieuw i
j "gÊTzijn er 674.353 geregistreerd, ruim vijf procent minder
stinglt jaar daarvoor. In 1978 werden nog ruim 1,5 miljoen
nifl9in met dieren uitgevoerd. Dit blijkt uit het jaarverslag
Vi de Rijksinspectie Welzijn en Volksgezondheid/Keu-
^DBflenst van Waren. Bijna tweederde van de proeven wordt
op ratten en muizen. Verder worden vooral kippen en
'ebruikt. Cavia's, varkens en kwartels dienen op veel
,grJe schaal als proefdier. In 1998 werden 489 apen gebruikt
nanstoeven, waarvan twee mensapen,
ztjn tl
'0 ja
)0 uur
_°1
)am« De Belastingdienst heeft 22 drugsrunners die in en
ngdebtterdam zijn aangehouden een aanslag opgelegd van in
,3 miljoen gulden. Daarnaast moesten deze koeriers te-
1,8 miljoen gulden en 75 auto's afstaan. Dit is gebeurd in
(te twee jaar van het zogeheten Alijda-project, een aan-
drugsoverlast met name gericht op runners, dealers en
ïenaren door politie, justitie, gemeente en fiscus.
oenenaanslag voor drugsrunners
rlast van houtvergasser
•til i
3C
'i-6i> 'u
ke' bl
]us.
idenberg Het in bedrijf nemen van de nieuwe houtver-
'sinstallatie bij de Amercentrale in Geertruidenberg gaat
lende weken niet ongemerkt voorbij. Volgens Elektrici-
roductiemaatschappij Zuid-Nederland EPZ zullen gere-
lompluimen boven het bouwterrein hangen. Ook houdt
ITIB Irijf rekening met de nodige lawaaioverlast. De bouw van
tvergasser vergde een investering van bijna negentig mil-
ilden. Jaarlijks verwerkt de installatie ongeveer 150.000
al- en sloophout. Dat levert voldoende stroom voor
huishoudens, waardoor een besparing ontstaat van
ton steenkool.
>RDi ïrzuinige mini-computer
atio !L: Promovendus P. Havinga van de Universiteit Twente-
1-LI en super-energiezuinige palmtopcomputer ontwikkeld.
ert adloze mini-computer is twintig maal zuiniger dan de
jon generatie palmtops. De besparing wordt bereikt door
iuwe verbindingsstructuur, hardware en netwerkverbin-
olgens Havinga leidt zijn uitvinding niet alleen tot ener-
jaring, maar ook tot een betere kwaliteit van de palmtop.
andicapten ten onrechte werkloos
'am Honderdduizenden gehandicapten hebben ten on-
jeen werk. Dat komt door slechte wet- en regelgeving,
twee procent van de Nederlandse werknemers is gehan-
of heeft een chronische ziekte. Terwijl de deelname van
licapten op de arbeidsmarkt met enkele aanpassingen op
kplek kan worden opgeschroefd tot vijftien procent van
)epsbevolking. Dat concludeert jurist A. Hendriks die
aan de Universiteit van Amsterdam promoveert.
rl< auffeur brandweer na
irijding vrijgesproken
ingv am/zandvoort
AUARGOS
ise
Sta 3-jarige Zandvoorter,
"1 ur bij de Amsterdamse
le' eer, is gisteren door de
ïrktx uk in Amsterdam vrijge-
an<* van het veroorzaken
cu^ie verkeersongeval toen
zwaailicht en sirene
od licht reed. Daarbij
een vrouw haar onge-
ind.
'uari kreeg de Amster-
hrandweer een brand-
van het Academisch
va, i Centrum. De Zand-
kreeg opdracht in de
ndowagen de officier
inst zo snel mogelijk
t ziekenhuis te rijden,
eze leiding kon geven
brandweerlieden ter
ij een kruising reed de
ir door rood licht. Een
3las! biliste die de brand-
der. gen ondanks het zwaai-
at'flS s'rene niet hac* op-
408*1 botste er bovenop. Zij
jewond en verloor haar
tlli
'Producenten voegden stoffen toe om verslaving te vergroten
Drie Nederlandse advocaten willen een schadeclaim in
dienen tegen de Nederlandse tabaksindustrie wegens
het opzettelijk toebrengen van letsel. „Verslaving is zelf
al letsel. Nog los van de risico's op bijvoorbeeld longkan
ker, zit je je hele leven te tobben", aldus de Haagse advo
caat E. van Hilten. „Het was een geregisseerde industrie
om mensen verslaafd te maken."
den haag anpgere adem."
De advocaten hebben eerst
uitgezocht of er grond was om
een claim in te dienen, voordat
ze ziektekostenverzekeraars be
naderden. ,,We begonnen van
uit een intellectuele belangstel
ling en ontdekten dat er genoeg
gronden voor een schadeclaim
zijn. We zijn nu in gesprek met
verzekeraars, ik kan niet zeggen
welke. Ik hoop dat we het nog
dit jaar op de rails hebben."
Van Hilten wil met de Amster
damse letselschade-advocaten
J. Beer en M. Zwagerman een
claim indienen namens ziekte
kostenverzekeraars. „Het is een
verschrikkelijk lange weg om
het voor slachtoffers te doen,
want we moeten waarschijnlijk
naar de Hoge Raad en terug. Als
we een claim indienen voor een
instelling, hebben we een lan-
Van Hilten hoopt met een
schadeclaim de ziektekosten
van onder anderen longkanker
patiënten vergoed te krijgen.
„En smartengeld. Als je ziet dat
mensen die aids hebben gekre
gen door een bloedtransfusie,
drie ton krijgen, zegt dat iets
over de bedragen."
Van Hilten benadrukt dat de
kracht van een schadeclaim
schuilt in het opzettelijk ver
slaafd maken aan tabakspro
ducten. „De producenten heb
ben doelbewust stoffen toege
voegd om de kans op verslaving
te vergroten. Het gaat daarbij
om zestig giftige stoffen, onder
meer rattengif en benzeen. De
hele wereld staat daarover op
z'n kop, behalve Nederland.
Vreemd."
den haag gpp
De meerderheid van de Tweede Kamer wil de
publieke omroepen tegemoet komen door de
bevoegdheden van hun netredacties te verster
ken. Die redacties moeten meer invloed krijgen
op de plaats waai- en het tijdstip waarop hun
programma's worden uitgezonden. Op die ma
nier willen de partijen voorkomen dat de net
coördinator, benoemd door de Raad van Be
stuur van de NOS, teveel macht krijgt.
PvdA, D66, CDA, Groen Links en de SP hopen
zo de onrust en de ontevredenheid weg te ne
men die bij de omroepen is ontstaan over de
nieuwe omroepwet (concessiewet). Alleen de
WD lijkt vast te houden aan de wet zoals die er
nu ligt.
Ook een uitzendvergunning (concessie) voor
tien jaar in plaats van de in de nieuwe omroep
wet gestelde vijf jaar is voor de meeste partijen
aanvaardbaar. Alleen de PvdA wil er wel de
voorwaarde aan verbinden dat na vijf jaar de
activiteiten van de omroepen worden geëvalu
eerd om te zien of ze nog wel de juiste pro
gramma's maken.
Naar aanleiding van de door staatssecretaris
Van der Ploeg (media) ingediende concessiewet
heeft de Vara gedreigd uit het publieke bestel te
stappen. Dit zorgde voor flinke opschudding,
zowel in Hilversum als in Den Haag. „De poli
tiek heeft in zo'n geval de taak te bekijken hoe
de omroepen tegemoet gekomen kunnen wor
den, zodat de rust terugkeert in Hilversum",
meent PvdA-Kamerlid Van Zuijlen.
Om duidelijkheid te scheppen over de be
voegdheden van de omroepen en de door de
Raad van Bestuur van de NOS benoemde net
coördinator wil Van Zuijlen een zogenoemd
netstatuut instellen. „Zo kunnen we de bemoei
zucht van de Raad van Bestuur, waarover veel
onrust is ontstaan, terugdringen."
De PvdA neemt in dit debat een sleutelrol in
vanwege haar traditionele banden met de Vara.
De afgelopen week is daarom druk gespecu
leerd over de wijze waarop de partij de omroe
pen tegemoet zou willen komen. Verder dan ex
tra bevoegdheden voor de netredacties en de
instelling van een netstatuut wilde Van Zuijlen
niet gaan.
Staatssecretaris Van der Ploeg laat pas mor
gen weten of hij bereid is deze voorstellen van
de Kamer over te nemen en zijn wet te wijzigen.
den haag De genodigden bij de officiële bijeenkomst van de nieuwe hulporganisatie Cordaid, onder wie prins Claus (links) en bisschop Simonis (rechts), lijken zich achter tralies te bevinden. Ze luisteren in de Lutherse
Kerk in Den Haag naar een toespraak van minister Herfkens van ontwikkelingssamenwerking bij de presentatie van Cordaid, dat ontstond uit een samengaan van de katholieke ontwikkelingsorganisaties Bilance, Memisa
en Mensen in Nood. Prins Claus stelde er gisteren de webside (een pagina op internet) van Cordaid officieel in gebruik. foto wfa engel lameder
Volop geruchten over opvolging Leemhuis-Stout van Zuid-Holland
den haag hans jacobs
haags redacteur
Jan Franssen houdt zijn mond stijf geslo
ten. Er is een opvallende post in het open
baar bestuur vrij en de naam van de ambi
tieuze burgemeester van Zwolle wordt weer
genoemd. Dat was ook al het geval toen er
een nieuwe commissaris moest komen in
Friesland, en toen Rotterdam en Utrecht
een burgemeester nodig hadden. Nu wordt
Franssen getipt als opvolger van de vorig
jaar afgetreden Zuid-Hollandse commissa
ris van de koningin, Leemhuis-Stout.
Franssen laat via een woordvoerder weten
geen enkel commentaar te willen geven op
de berichten daarover in de media.
„Zijn naam duikt steeds weer op als er een
vacature is", merkt de Zuid-Hollandse ge
deputeerde Houtman (SGP) op, „maar hij
is niet de enige. Er is een rijtje met kandi
daten die steeds weer worden genoemd,
zoals de oud-WD staatssecretarissen Erica
Terpstra en Robin Linschoten." Het minis
terie van binnenlandse zaken mag deze da
gen dan allerlei voorstellen doen over meer
openheid in het openbaar bestuur en gro
tere betrokkenheid van de burger bij de
aanstelling van burgemeesters en provin
ciebestuurders, voorlopig gaat de benoe
ming van een nieuwe commissaris nog als
vanouds. Dat betekent, achter gesloten
deuren en in diepe stilte.
De grote politieke partijen hebben de com-
missarisposten netjes verdeeld. Volgens
CDA-gedeputeerde Dekker bestaat er dan
ook geen twijfel over de politieke kleur van
de opvolger van Leemhuis-Stout. Het
wordt iemand uit de WD, die ook waarne
mer Luteijn mocht leveren. „Al vind ik dat
persoonlijk minder belangrijk dan de in
houd", zegt Dekker. Het CDA heeft met
hem in ieder geval niet gesproken over
eventuele kandidaten. Gedeputeerde Van
Ruijven-van Leeuwen (CDA) vraagt zich af
of Leemhuis-Stout wordt opgevolgd door
een vrouw. De voormalige commissaris
was de enige vrouw onder de twaalf pro
vinciehoofden. Volgens een WD-Kamerlid
is dat geen vanzelfsprekendheid.
De liberalen hebben in eigen kring naar de
meest geschikte kandidaat gezocht, en die
kandidaat - die vervolgens bij de vertrou
wenscommissie van de provinciale staten
langs moet - hoeft beslist geen vrouw te
zijn. De aanstelling van Leemhuis-Stout,
als opvolger van de naar Amsterdam ver
trokken Schelto Patijn, laat trouwens zien
dat kandidaten niet alleen afkomstig zijn
uit de vierkante kilometer rond het Haagse
Binnenhof. Leemhuis was waterschapsbe
stuurder.
Maar in de wandelgangen van het provin
ciehuis en het parlement en op recepties
en partijbijeenkomsten wordt druk gevist
naar namen van kandidaten. „Er zijn maar
een paar mensen op de hoogte en die hou
den goed hun mond", weet het Leidse
WD-Tweede-Kamerlid Brood. En als
Franssen op het verlanglijstje staat van pro
vinciale staten zal hij de laatste zijn om dat
in dit stadium toe te geven.
D$ verdediging stond bij de
behandeling van de zaak uit
voerig stil bij het ontbreken van
wettelijke voorschriften voor
ambulances en brandweer- en
politiewagens die door rood rij
den. De officier van justitie
meende dat de chauffeurs van
dergelijke voorrangsvoertuigen
er rekening mee moeten hou
den dat andere weggebruikers
hun 'toeters en bellen' niet ho
ren en zien. Hij vond daarom
dat dergelijke auto's maximaal
'met fietssnelheid' door rood
licht zouden mogen rijden. De
officier eiste wegens onvoor
zichtig rijgedrag twee weken
voorwaardelijke gevangenis
straf, een boete van 1.500 gul
den en een voorwaardelijk rij
verbod van zes maanden.
Volgens de rechtbank is niet
aangetoond dat de chauffeur
destijds te hard reed. Ook heeft
de rechtbank laten meewegen
dat andere automobilisten, die
uit dezelfde richting kwamen
als het slachtoffer, de zwaailich
ten en sirenes wel hebben op
gemerkt.
TOM JANSSEN
V erpleegkundige
mag visite lopen
groningen gpp
Meer carrièremogelijkheden
voor verplegend personeel, art
sen die meer tijd hebben voor
moeilijke zaken, maar vooral
tevreden patiënten omdat zij
voldoende aandacht krijgen. De
inzet van de nurse practitioner,
een verpleegkundige die dok-
terstaken overneemt, biedt gro
te voordelen.
Vandaag krijgen de eerste vijf
van het Academisch Ziekenhuis
Groningen (AZG) hun diploma.
Het hoofd van het opleidings
centrum van het AZG, Petrie
Roodbol, weet zeker dat de
nurse practitioner (np) steeds
vaker in ziekenhuizen, ver
pleeghuizen, dokterspraktijken
en andere medische instellin
gen zal worden ingezet. „Dit is
de toekomst. Er komt een arts
entekort. Goed opgeleide, zeer
ervaren verpleegkundigen gaan
daarom de eenvoudiger dokter-
staken overnemen."
Kinderen leveren steeds meer problemen op
amsterdam carine neefjes
In Amsterdam stort de hulp
verlening zich op de groeien
de groep minderjarige boef
jes. Zij maken zich schuldig
aan diefstal of vernieling,
maar zijn nog te jong voor
strafrechtelijke vervolging.
De hulpverlener aan huis, die
behalve het 'crimineeltje'
ook ouders, broers en zussen
flink onder handen neemt,
moet uitkomst bieden.
Op het politiebureau in een
buitenwijk van Amsterdam zit
ineengedoken een klein jon
getje. Hassan, net negen jaar,
heeft voor de vierde keer geld
uit de portemonnee van de juf
gejat. Met onmiddellijke in
gang is hij definitief van
school gestuurd. De politie
belt zijn ouders, maar die wei
geren hem op te halen. Uit
eindelijk brengt Khalid El
Ghalbzouri (32), hulpverlener
bij het project Nieuw Perspec
tieven Jonge Jeugd, het joch
naar huis.
In het Marokkaanse gezin treft
hij een troosteloze toestand
aan. Vader en moeder liggen
op de bank, het huis is vies.
Een baby met stinkende luier
kruipt over de vloer. Na eerst
letterlijk met veger en dweil
orde op zaken te hebben ge
steld, vertelt de hulpverlener -
zelf ook Marokkaan - het ge
zin dat hij drie maanden lang
aan huis wil komen. Acht tot
tien uur per week, met als be
langrijkste doel er voor te zor
gen dat Hassan niet meer
steelt en weer naar school
gaat.
Hassan is één van de twee
honderd kinderen onder
twaalf jaar die vorig jaar in
Amsterdam West zijn aange
houden wegens diefstal, ver
nieling of bedreiging. Tachtig
procent van de klantjes heeft
'een kleurtje': ze zijn in Neder
land geboren maar hebben
één of twee buitenlandse ou
ders.
Niet alleen Amsterdam wor
stelt met deze groeiende
groep minderjarige boefjes.
In Den Haag en Rotterdam is
het aantal kinderen dat straf
bare feiten pleegt gestegen
tot zo'n vijfhonderd per jaar.
Ook in Utrecht is sprake van
een toename. Het strafrecht
biedt geen uitkomst voor
minderjarige 'crimineeltjes'.
Zij mogen niet worden ver
volgd. Daarom komen politie
en hulpverlening met allerlei
projecten om hen op het
rechte pad te helpen. De me
thode van Nieuw Perspectie
ven in Amsterdam, waarbij
de hulpverlener 'voor al uw
problemen' aan huis komt, is
uniek.
Nieuw Perspectieven is er op
gericht het kind normaal te
laten functioneren in zijn ei
gen omgeving. De hulpverle
ner komt bij de kinderen
thuis en brengt de rest van de
familie in kaart. In het geval
van Hassan maakte dat al
gauw duidelijk dat ook zijn
oudere broers geregeld met
de politie in aanraking zijn
geweest. Vader werkt al zes
jaar niet meer en zou psychi
sche problemen hebben.
Toen hij onlangs een baan
weigerde, is zijn uitkering
voor de helft stopgezet.
Het team van vier 'interven
tiewerkers' die Arabisch, Ber
bers (stamtaal in Marokko),
Surinaams en Turks spreken,
kan 64 gezinnen helpen.
Daarmee krijgt slechts één
derde van de tweehonderd
boefjes begeleiding. Die kost,
inclusief negen maanden na
zorg, zevenduizend gulden
per klantje. Als het project,
dat nu een paar maanden
draait, succesvol blijkt zullen
de ministeries van justitie en
binnenlandse zaken hopelijk
met meer geld over de brug
komen.
