EU overweegt sancties tegen Moskou
Vanaf 2ct/min
It u verder dan u
UJH
Buitenland
VS waarschuwen leger
Indonesië tegen coup
Blinden kunnen 'zien' met
cameraatje en elektroden
'Omstreden donateur
was te gast bij Kohl'
:nexplosie in Israëlische stad Arkan, crimineel in oorlog en vrede
Kobe herdenkt verwoestende beving
'Warmte en overbevolking
bedreigen leven op aarde'
\G 17 JANUARI 2000
5
i* 070
■s-firavenhage
W
nergebied (het hart van de
ielt niet alleen spotgoedkoop in uw eigen
ïm), maar ook naar alle aangrenzende netnummergebieden (de bloemblaadjes),
totale bloem vormt dus uw regio. Binnen uw regio belt u 's nachts en in het
kend voor 2 ct/min ('s avonds 3 ct/min en overdag op
'kdagen 5,6 ct/min). Wilt u weten hoe groot uw regio
Bel voor een brochure de ZelfSeïrviceLijn: 0800-0429.
R-soldaat vast wegens moord
Een 35-jarige Amerikaanse soldaat van de internatio-
eJpenmacht in Kosovo, KFOR, is zaterdag aangehouden
h e moord op een Kosovaars meisje van twaalf. KFOR-
,r nt Reinhardt heeft een grondig onderzoek naar de zaak
Het meisje werd donderdag gevonden door een Ameri-
atrouille. Volgens een woordvoerder van KFOR staat
jj is vermoord. Autopsie moet aantonen of zij ook is
t. Reinhardt toonde zich geschokt door de moord,
hier om het geweld te stoppen. De wetenschap dat
jnze eigen mensen mogelijk betrokken is bij moord
e woedend" zei de KFOR-commandant in een verkla-
soldaat is al meer dan twaalf jaar in dienst van de Ame-
strijdkrachten.
in voor autoverkeer gesloten
Italiaanse miljoenenstad Milaan is vandaag verboden
>or auto's. De regio Lombardije heeft het rijverbod op-
vei -gens de luchtvervuiling die de toegelaten waarden al
m; lang overstijgt. De maatschappij die het openbaar ver-
3in! ïlaan verzorgt, heeft het aantal bussen en trams ver-
Bovendien hoeven de inwoners van de stad slechts
je van nog geen twee gulden te kopen om de hele dag
penbaar vervoer gebruik te kunnen maken. Wie het
rertreedt, kan rekenen op een boete van 121.000 lire
r 136 gulden). Het bestuur van Lombardije heeft in
met de smog de burgers gevraagd de thermostaat in
niet hoger dan 20 graden te zetten.
De stijging van de temperatuur
en de toename van de wereld
bevolking vormen de grootste
bedreigingen voor het leven op
aarde. Als deze ontwikkelingen
zich niet stabiliseren, gaat het
bergafwaarts met het ecosys
teem en kunnen we niet meer
ingrijpen.
Dat zegt het gerenommeerde
World Watch Institute in Was
hington in haar jaarlijkse rap
port. Zoals het er nu naar uit
ziet, zullen er in het jaar 2050
negen miljard mensen zijn. Vol
gens de organisatie kan de groei
beperkt blijven tot zeven mil
jard, maar dan moet er wel
sprake zijn van hulp bij geboor
tebeperking en goede voorlich
ting. Verder schrijft het insti
tuut dat een klimatologische
ramp kan worden afgewend als
er meer gebruik wordt gemaakt
van wind- en zonne-energie.
Worldwatch-president Lester
Brown waarschuwde ervoor dat
de grote economische groei de
westerse landen blind kan ma
ken voor andere, minder aan
gename ontwikkelingen. De
stijgende aandelenkoersen en
de prachtige vooruitzichten van
de informatiemaatschappij
hebben ook hun keerzijde.
„Terwijl de Dow-Jonesindex
stijgt, gaat de gezondheid van
de aarde achteruit", zo zei hij.
De Verenigde Staten zeggen
aanwijzingen te hebben over
een mogelijke staatsgreep tegen
president Wahid van Indonesië.
VN-ambassadeur Holbrooke zei
erg bezorgd te zijn over een
eventuele coup, die Indonesië
'enorme, en wellicht onherstel
bare schade' zou toebrengen.
Holbrooke uitte zijn bezorgd
heid tijdens een telefonische
persconferentie met Indonesi
sche journalisten in Jakarta. Hij
gaf een duidelijke waarschu
wing aan het adres van Indone
sische generaals om zich afzij
dig te houden. Een staatsgreep
zou de economie grote schade
berokkenen en kunnen leiden
tot isolatie van Indonesië van
de rest van de wereld, aldus de
VS.
Er is al enige tijd sprake van
spanningen tussen het leger en
president Wahid. Van het leger
is bekend dat het een vrijere
hand wil bij het aanpakken van
geweld, zoals in de roerige regio
Atjeh. Daar kwam het gisteren
opnieuw tot hevige gevechten
tussen soldaten en opstande
lingen.
Donderdag ontsloeg presi
dent Wahid de omstreden
woordvoerder van het leger,
majoor-generaal Sudrajat. Sud-
rajats positie was onhoudbaar
geworden omdat hij openlijk
zijn twijfel uitsprak over de zeg
genschap van Wahid over mili
taire aangelegenheden. De pre
sident zou furieus hebben ge
reageerd op die uitspraken.
In de Indonesische media
wordt ook druk gespeculeerd
over het voornemen van Wahid
om generaal Wiranto, de coör
dinerend minister voor Veilig
heid, te laten vallen. De oud
opperbevelhebber van de
strijdkrachten wordt verweten
de rust in de archipel niet te
kunnen handhaven. Wiranto
wordt gezien als voorstander
van een grote rol voor het leger
in de Indonesische politiek.
gende computer met de om
vang van een woordenboek die
aan een riem zit, neemt hij vol
gens Dobelle dingen waar in de
vorm van lichtpuntjes die door
de elektroden worden geprodu
ceerd.
Door het beperkte aantal
elektroden heeft de gebruiker
het idee dat hij een zeer slecht
ziend persoon is die zich in een
tunnel bevindt. Maar na enige
oefening is hij volgens Dobelle
desondanks in staat zich te be
wegen in een onbekende omge
ving. Jerry, die zijn achternaam
niet in de publiciteit wil, liet
voor de televisiecamera's zien
hoe hij een muts kon pakken en
die op het hoofd van een etala
gepop kon zetten. Hij kan let
ters van vijf centimeter hoog le
zen op een afstand van ander
halve meter.
Een Amerikaanse onderzoeker
is erin geslaagd een blinde man
te laten 'zien' met behulp van
een minicameraatje dat is ver
bonden met elektroden die in
de hersenen zijn geïmplan
teerd. Hoewel de blinde niet
'ziet' in de conventionele bete
kenis van het woord, kan hij de
contouren van voorwerpen en
grote letters en cijfers tegen een
contrasterende achtergrond
waarnemen.
Dr. William Dobelle demon
streerde zijn 'oog' met mede
werking van 'Jerry', een 62-jari
ge man die op zijn 36ste blind
werd na een klap op zijn hoofd.
Met het op een bril gemonteer
de cameraatje met ultrasone af
standssensor, 68 elektroden in
zijn hersenen en een 5 kilo we-
Een van de sleutelfiguren in het
omkopingsschandaal rond de
Duitse partij CDU, de omstre
den Canadees-Duitse wapen
handelaar Karlheinz Schreiber,
behoorde op 13 juni 1991 tot de
gasten bij een lunch die door
de toenmalige bondskanselier
Helmut Kohl werd aangeboden.
Hoewel Schreiber op de officië
le genodigdenlijst niet voor
kwam, begroette Kohl hem per
soonlijk.
Dat doet vermoeden dat hij
op het allerlaatste moment een
persoonlijke uitnodiging had
gekregen van Kohl of van diens
eregast, de toenmalige Canade
se premier Mulroney. Dit
schrijft de Duitse krant Bild
vandaag. Het blad herinnert er
aan dat Kohl eerder heeft ver
klaard dat hij Schreiber nog
nooit had ontmoet.
In 1991 schonk Schreiber een
miljoen mark in contanten aan
de CDU. Penningmeester Kiep
nam het geld aan. Kohl zei aan-
vankelijk dat hij van die schen
king niets afwist, maar Kiep
vertelde daarop dat hij de par
tijvoorzitter altijd op de hoogte
had gehouden van dergelijke fi
nanciële transacties. Drie jaar
later gaf Schreiber de huidige
CDU-voorzitter, Schauble, een
enveloppe met 100.000 mark.
Schreiber (65), die in Toronto
woont, is momenteel het on
derwerp van een uitleverings
procedure. De Duitse justitie
wil hem horen over een belas
tingfraude die meer dan 25 mil
joen gulden zou belopen. De
Canadese pers heeft in die zaak
ook Mulroney in een ongunstig
daglicht geplaatst. Hij zou een
deel hebben betaald van de
borgsom die zijn vriend Schrei
ber moest betalen om op vrije
voeten te blijven.
'Ogen niet sluiten voor Russische fouten inzake oorlog Tsjetsjenië'
De Russische regering moet er rekening mee houden dat
ze nog deze maand te maken krijgt met sancties van de
Europese Unie wegens de oorlog Tsjetsjenië. Dat zei de
Portugese minister voor Europese zaken, Francisco Ma
nuel Seixas da Costa, gisteren. Portugal is momenteel
EU-voorzitter.
LISSABON-GROZNY-MOSKOU
Rtr-AFP-DPA-ANP
De Europese leiders spraken
vorige maand in Helsinki al af
dat de ministers van buiten
landse zaken op hun vergade
ring van 24 januari mogelijke
sancties zouden bespreken.
Seixas da Costa zei dat korting
op het economische steunpro
gramma Tacis wijzigingen in de
gemeenschappelijke strategie
ten opzichte van Rusland wor
den besproken. „Wij kunnen de
ogen niet sluiten voor de fouten
van Rusland."
De oorlog in Tsjetsjenië gaat
onverminderd door, zij het dat
de rebellen in de afvallige Kauk-
asische republiek hun tactiek
hebben gewijzigd. De Tsje
tsjeense leiding besloot gisteren
met onmiddellijke ingang over
te gaan van een 'stellingenoor
log' naar een partizanenoorlog
in het hele land.
De Russische interimpresi
dent Poetin zei zaterdag in een
interview op de televisie dat de
oorlog volgens plan verloopt,
maar dat hij verwacht dat de
strijd, waarin de inname van
Grozny de 'eerste etappe' is,
nog wel lang kan gaan duren.
„Er is tijd en geduld nodig
voordat wij een definitief suc
ces kunnen behalen", zei hij.
Die tijd is volgens hem nodig
om 'onze basis onder de bur
gers te verbreden'. Dat is vol
gens hem een betere weg dan
bombarderen.
Gisteren werd vooral zwaar
gevochten om de hoofdstad
Grozny. De Russen zetten een
grootscheepse aanval in op het
centrum, het enige deel van de
stad waar het Russische leger
zich nog niet waagt. Artillerie
beschietingen en luchtaanval
len moeten volgens de Russi
sche legerleiding de weg vrij
maken voor een opmars van
grondtroepen. Een hoge officier
zei dat de inname van Grozny
een kwestie is van hooguit nog
enkele dagen.
Er sneuvelen in de strijd te
gen de rebellen veel meer Rus
sische soldaten dan Moskou
toegeeft, zegt het 'comité van
soldatenmoeders'. Er zijn vol
gens het comité zeker 3.000 do
den gevallen, en niet 741 zoals
de Russische statistieken zeg
gen. Zo'n 6.000 soldaten zou
den gewond zijn geraakt.
weet niet wanneer het wil praten
Syrië heeft nog geen besluit genomen over hervat-
Ie vredesbesprekingen met Israël. Het overleg zou vol-
^merikaanse regering woensdag in de Verenigde Staten
roorgezet. Damascus laat echter weten dat het eerst
dzakelijke evaluatie' van de eerdere besprekingen wil
De Israëlische premier Barak en de Syrische minister
nlandse zaken al-Sharaa onderhandelden begin deze
zes dagen in Shepherdstown bij Washington over vre-
ite hangijzers in het overleg zijn de terugtrekking van
i de bezette Golan-hoogvlakte in ruil voor veiligheids
voor de joodse staat, de toekomstige diplomatieke
de toegang tot waterreservoirs en de vaststelling van de
irt grenzen tussen beide staten.
Ie ronde Finland noodzakelijk
rn De eerste ronde van de Finse presidentsverkiezingen
eren duidelijk gemaakt dat er een tweede ronde nodig
1 gaan tussen de liberale oppositieleider Esko Aho en
1-democratische minister van buitenlandse zaken Tar-
in. Op 6 februari moet duidelijk worden wie van deze
ipvolger wordt van de zittende president Martti Ahti-
overige vijf kandidaten lagen ver achter. De conserva-
ementsvoorzitter Riitta Uosokainen, aanvankelijk fa-
ram op de derde plaats. De voormalige VN-gezant voor
isabeth Rehn (Zweedse Volkspartij) kreeg slechts 7,9
R Bij de vorige presidenstverkiezing haalde kij in de eer-
22 procent van de stemmen en in de tweede ronde
e9 ent. Ze legde het daarmee net af tegen Ahtisaari.
da vrijhaven voor terroristen
Canada lijkt een vrijhaven te zijn geworden voor terro-
jroepen. Diverse media citeerden dit weekeinde een
:lijk rapport van de Canadese geheime dienst CSIS
tt staat. De buitenlandse groeperingen zouden mis-
cen van het open immigratiesysteem. Volgens de CSIS
leer dan vijftig groepen en 350 individuele terroristen
t |ja uitvalsbases hebben. Daaronder zouden de Srilan-
imil Tijgers, de Palestijnse Hezbollah, de Koerdische
e Islamitische Jihad zijn. Ook Algerijnse terroristen
nuit Canada opereren. De laatste weken zijn diverse
opgepakt bij het passeren van de Canadees-Ameri-
aiens, verdacht van het voorbereiden van aanslagen,
ndering van de VS zouden nergens ter wereld zoveel
che groepen onderdak hebben als in Canada.
Kobe Met het aansteken van 6.432 kaarsjes
in bamboepijpen, eentje voor iedere dode, is
vanmorgen in de Japanse stad Kobe de ver
woestende aardbeving van precies vijf jaar ge
leden herdacht. Onder de deelnemers aan de
plechtigheid waren kroonprins Naruhito en
premier Obuchi. De premier zegde de inwo
ners van de havenstad in het westen van Ja
pan toe dat de regering hen financieel zal blij
ven steunen. Hij herinnerde eraan dat er nog
steeds mensen zijn die de klap van de beving
niet te boven zijn en nog geen nieuw leven
hebben kunnen opbouwen. Vrijwel alle we
gen en spoorwegen zijn inmiddels hersteld.
De lokale economie is echter de klap nog niet
te boven. Volgens een recent onderzoek van
een krant zag tien procent van de inwoners
van Kobe zijn inkomen met ongeveer 10 pro
cent dalen. Een op de vijf is niet in staat de
eindjes aan elkaar te knopen.
foto reuters kimimasa mayama
Arkan, met in zijn hand een echte tijgerwelp, poseerde in 1991 met zijn
Tijgers' voor een op de Kroaten veroverde tank. foto ap
in oorlogen in Kroatië (1991),
Bosnië-Herzegovina (1992-
1995) en mogelijk ook vorig jaar
in Kosovo. Arkan zocht, net als
zijn hooggeplaatste connecties
van het tanende regime, bij het
uiteenvallen van Joegoslavië in
de Groot-Servische gedachte
een excuus om door te gaan
met malafide praktijken. Arkan
deed vuil werk voor het regime
en kreeg daarvoor veel bewe
gingsvrijheid voor zijn illegale
zaken.
Het jaar 1992 was een door
braak voor Raznjatovic. Hij
werd tot nationalistisch parle
mentslid gekozen en verwierf
grote populariteit met zijn strijd
tegen de verminking van de
Servische natie. Hetzelfde jaar
stelden de VN sancties in tegen
Joegoslavië en dat betekende
het begin van vele jaren van
enorme winsten uit de smokke
larij.
Arkan was een huurling van het
regime en had weinig op met
politiek. Vrijwel al zijn daden
stonden in dienst van meedo
genloze zelfverrijking. De bur
gerslachtoffers van Arkans etni
sche zuiveringen werden be
roofd en de oorlogswoekeraar
Raznjatovic 'vergezelde' de mi
litieleider overal.
De Servische schlagerzangeres
Svetlana 'Ceca' Velickovic huw
de de rijke Raznjatovic in 1995.
Ze trouwden met gestolen
pracht en praal. Ceca's liedjes
zijn uitvoerig ten gehore ge
bracht in de bussen en treinen
die Albanese Kosovaren in 1999
naar Macedonië deporteerden.
De zingende weduwe blijft ach
ter met een fortuin en zeven zo
nen uit de drie huwelijken van
Raznjatovic Ze heeft ook de lei
ding over Arkans succesvolle
voetbalclub FK Obilic.
Het leven van de zaterdag ver
moorde Joegoslavische gang
ster Zeljko Raznjatovic, alias Ar
kan, is er een vol zware misda
den geweest. Arkan begon als
tiener met zakkenrollen in het
Belgradose Kalemegdanpark,
maar hij stapte snel over op ge
wapende overvallen. Hij werd
naar verluidt in 1982 freelance
moordenaar voor de geheime
dienst en verviel bij de recente
oorlogen in het voormalig Joe
goslavië tot de gruwelijkste oor
logsmisdaden.
Raznjatovic opende begin jaren
tachtig een patisserie in Belgra
do. Het is echter moeilijk voor
te stellen dat hij echt iets sma
kelijks wilde presteren in zijn
leven. Het beroven en vermoor
den van burgers tijdens het
bloedige uiteenvallen van Joe
goslavië lag hem beter. De ter
reur tegen burgers werd direct
gevolgd door zwarte handel in
maffiastijl. In deze stijl ging Ar
kan zaterdagavond op 47-jarige
leeftijd ten onder.
De vader van de in Brezice, Slo
venië, geboren Zeljko was een
hoge officier bij de Joegoslavi
sche luchtmacht. Hij zou de ge
heime dienst in de jonge jaren
van zijn wanhopig criminele
zoon te hulp hebben geroepen
om nog iets van het delin-
quentje te maken. De geheime
dienst zou verwoed hebben ge
poogd Arkans geweld vorm te
geven. Het zou het gemak ver
klaren waarmee hij in de jaren
zeventig als bankrover uit bui
tenlandse gevangenissen ont
snapte en begin jaren tachtig,
terug in Joegoslavië, een relatief
veilig bestaan kreeg.
De naam Arkan, die roofkat be
tekent, zou van valse identi
teitspapieren afkomstig zijn die
de geheime dienst de jongeman
gaf tijdens of vlak na zijn mis
lukte bankroverscarrière in
West-Europa. Naar verluidt is
hij door de geheimde dienst als
huurmoordenaar ingezet. Ver
der was Raznjatovic huisvader
en zakenman en hij werd voor
zitter van de supportersvereni
ging van de voetbalclub Rode
Ster. Dit kwam hem bij het uit
breken van de oorlog in 1991
van pas, want de ergste hooli
gans bleken enthousiaste recru-
ten voor Arkans militie, de Tij
gers.
De militie is berucht geworden
door wreedheden tegen burgers
itrum van de Israëli-
adera zijn vandaag
imexplosie vijf men-
id geraakt. De burge-
:ei dat de aanslag
lijk het werk was van
militanten'. De Isra-
dio meldde dat één
man ernstig gewond was ge
raakt. De explosie had plaats bij
een bankgebouw in de buurt
van de markt van Hadera, een
kustplaats in het noorden van
Israël. Getuigen spraken van
een relatief kleine explosie. Een
paar voorbijgangers die een
shock hadden opgelopen wer
den ter plaatse behandeld. De
verantwoordelijkheid voor de
aanslag was vanmorgen nog
niet opgeëist. De Israëlische
premier Barak waarschuwde
vorige week dat radicale Pales-
rijnen zullen proberen met aan
slagen het hernieuwde vredes
overleg met Syrië te saboteren.
0172
en a/d
079
Zoetermeer
t
0252
Hillegom
