Een achtbaan op de tweede, verdieping kep Purple metConcertoweer op klassieke toer Cultuur Kunst jergjev en Prokofjev: opwinding en drama Mooi gespeelde 'Verhalen uit 1001 nacht' door Jeugdtheater y Ai 'Wakker': gesmeerd concert van Volumia! Fluwelen klanken van Emmy Verhey gottist Van Sambeek talent gPAM* De 19-jarige fagottist Bram van Sambeek is gisteren Doelen in Rotterdam uitgeroepen tot Jong Muziektalent het jaar 1999. Van Sambeek was de oudste van de vier fina- n die streden om de jaarlijkse prijs van 10.000 gulden. De fiaar studeert aan het Koninklijk Conservatorium in Den g bij Johan Steinmann. De Jong Muziektalent Prijs wordt •hikbaar gesteld door het Dr Hendrik Muller's Vaderlandsch ds. irlos Santana op 31 mei in Ahoy' tbdam Gitaaivirtuoos Carlos Santana geeft op 31 mei een ^ert in Ahoy'. De Argentijnse snarenprins, sinds het histori- YVoodstock-festival de belangrijkste vertegenwoordiger de latinrock, is bezig aan een terugkeer op het hoogste po- n op een manier die in de muziekwereld zelden is vertoond, zijn laatste CD 'Supernatural', waarop onder anderen Eric jton, Lauryn Hill, Dave Matthews en Rob Thomas bijdragen ren, zijn alleen al in de Verenigde Staten vijf miljoen stuks pcht. phonse Boudard overleden De Franse schrijver Alphonse Boudard is in de nacht van lag op zaterdag in een ziekenhuis in Nice overleden. Hij is lar geworden. De schrijver, die zich erop liet voorstaan dat liet alleen het Frans, maar ook het bargoens beheerste, id bekend om zijn grove spot. Zijn doorbraak kwam in 1962 de roman 'La métamorphose des cloportes'. Voor 'Les ïbattants du petit bonheur' kreeg hij in 1977 de prestigieuze Renaudot. De Académie Frangaise 1995 onderscheidde in ide roman 'Mourir d'enfance'. Zijn laatste roman, 'Les trois nans du petit Jésus', komt eind april uit. JEUGDTHEATER RECENSIE PAULIEN KOOPMANS Voorstelling 'Verhalen van 1001 nacht' door Jeugdtheaterschool Zuid-Holland Gezien: 15/1, Leidse Schouwburg, Lei- Ze hebben al zesentwintig voorstellingen achter de rug. Plankenkoorts kennen ze niet, zo lijkt het. De leerlingen van de Jeugdtheaterschool Zuid- Holland dansen en acteren rou tineus en zelfverzekerd. Net als voorgaande jaren lukt het ze om het publiek een leuke avond te bezorgen, nu met 'Verhalen van 1001 nacht'. De voorstelling gaat over ko ning Sjahriaar en het meisje Sjahrazaad. Nadat deze koning ontdekte dat zijn wouw een minnaar heeft, liet hij haar do den. Daarna deed hij een belof te. Voortaan zou hij alleen avontuurtjes voor één nacht hebben. Na die nacht liet hij zijn geliefden het hoofd afslaan. Op een dag is Sjahrazaad aan de beurt. Ze brengt het er beter vanaf dan haar duizend voor gangsters. Ze bezit een gave die haar kan redden: ze vertelt ver halen. Iedere ochtend belooft ze de koning een nog mooier verhaal te vertellen, zodat de koning de executie uitstelt. De verhalen uit 1001 nacht zijn oeroude verhalen uit de Arabische literatuur. Deze ston den oorspronkelijk niet op pa pier maar werden van generatie op generatie doorverteld. Vaak geven ze advies over wat je be ter wel en beter niet kunt doen. Ook in de zes vertellingen uit 'Verhalen van 1001 nacht' kan je dat zien. Bij Ali Baba wordt de hebzucht van Kasim bestraft en de slimheid van Marjana be loond. De les in 'De wouw die niet wilde eten' gaat over ver dorvenheid en vergeving. Toch moet je goed zoeken. De theaterschool lijkt zich niet erg bewust van de onderliggen de betekenissen. Dat is jammer, want daardoor zou de voorstel ling meer diepte kunnen heb ben. "Verhalen van 1001 nacht' is niet helemaal nieuw. De vorige voorstelling van theaterschool Zuid-Holland - 'Grimmige MUZIEK RECENSIE AAD VAN DER VEN Philharmonisch Orkest o.l.v Gergjev, m m v Natalia Gutman Smfonia concertante en Symfonie 1 Prokofjev Gehoord zaterdag- Amsterdam (Concertgebouw) ig: Radio 4, 19 januan, 20.02 ederland 3. 19 maart, 13.00 Prokofjev. Als dankzij de van Valeri Gergjev één onist in ons muziekleven belang heeft gewonnen, hij het wel. Niemand di- Prokofjevs muziek vaker riger dan juist Gergjev. Zq én van de door de Russi- dirigent in het leven ge il festivals in Rotterdam een groot deel aan deze onist gewijd. En nu heeft ior Gergjev geleide Rotter- Philharmonisch Orkest januari een 'Prokofjev- d' gemaakt. gjev zelf dirigeerde in het pen weekeinde in Rotter- n Amsterdam het eerste amma, dat zowel voor ra- •s tv werd vastgelegd. Na komen Jaap van Zweden, Hempel en de 87-jarige landerling voor het orkest an. Hoewel enkele popu- itukken ('Peter en de wolf 'Klassieke symfonie') niet eken, ligt het accent dui- op de grote, betekenisvol le n. irbij is de programmering lig, dat, afgezien van het pianoconcert, de be- jkste composities die we ïoren van na 1935 dateren, n\ zeggen van na Prokof- terugkeer naar Rusland, door hier en daar de waag gesteld zal worden of in uziek van de geremigreer- imponist een knieval voor de communistische machtheb bers hoorbaar is. Ook in de programmatoelich tingen bij deze concerten duikt hier en daar het Koudé-Oor- logs-denken weer op, net als in negen van de tien publicaties die aan Sjostakovitsj zijn ge wijd. De waag is echter of een componist een communistisch regime nodig heeft om naarma te hij ouder wordt zijn aanvan kelijke lef en dwarsheid té ver liezen en in zijn muziek gelei delijk monumentaler en tragi scher te worden. De twee grote werken die in het afgelopen weekeinde wer den gespeeld zijn van dat laat ste duidelijke voorbeelden. Ze dateren van 1944 (Vijfde symfo nie) en 1952 (Sinfonia concer tante voor cello en orkest) en ze zijn groots en breedvoerig. De Sinfonia concertante is een beest van een stuk voor iedere cellist. Hier kunnen alleen de ver gevorderden iets uitrichten. Cellisten zoals Natalia Gutman, die het werk beter beheerst dan wie ook. Rostropowtsj in zijn beste tijd speelde deze compositie met een meer gepassioneerde toon, die deze muziek zeker niet mis staat. Het strakkere, maar niet minder bezielde spel van Gut man maakt echter eveneens een diepe indruk. Bovendien is zij, in tegenstelling tot Rostrop owtsj, iemand die niet alle aan dacht naar zich toe trekt. Zij was hier dan ook sterk betrok ken bij wat er in het orkest ge beurde. Gergjev dirigeerde met alle gloed die hij in zich heeft. Ook de uitvoering van de Vijfde symfonie was weergaloos in de combinatie van schittering en drama. j Vijfentwintig kinderen van basischolen uit de regio bouwen aan hun droomhuis in het Leidse Stadsbouwhuis. foto taco van der eb LEIDEN PABLO CABENDA Joeri (11) woont het liefst in de ruimte. Op de werktafel voor hem, troont boven een verzameling van scharen, plakbandrolle tjes, en gekleurde vellen karton zijn ruimte station. Een authentiek vormgegeven sta ketsel in Nasa-wit met twee wijduitgesla- gen kartonnen vleugels. ,,Kijk, hier heb je de zonnepanelen voor de stroom. Anders kan je geen tv kijken. En binnenin komen computers, slaapzakken met klitteband en een wc. die zuigt. Anders gaan de drollen zweven." Aan de grote tafel in het atrium van het Leidse Stadsbouwhuis wordt door 25 archi tecten, van zeven tot twaalf jaar oud, driftig geplakt, geknipt en gebouwd aan fantasti sche droomhuizen. Wonderen van onprak tische schoonheid en een ijzeren persoon lijke logica. Rosa (8) is gek op zwemmen en lezen. Wat is dan vanzelfsprekender dan een bibliotheek in een zwempaleis? En heel misschien komt op de tweede verdieping nog een achtbaan. Maar dat weet ze nog niet zeker. Alles kan. Het Rijnlands Architektuur Platform laat in het stadsbouwhuis zo'n 25 kinderen de volledige vrijheid om het huis te maken waarin ze het liefst zouden willen wonen. Vijf begeleidende grote-mensen-ar- chitecten geven alleen advies als de kinde ren erom vragen en voeren verder de ge vaarlijke klusjes uit. Een van de vijf, de geestelijk vader, archi tect Robert Mulder van het Rijnlands Archi tektuur Platform, is duidelijk in zijn ele ment. Mulder vindt het een uitdaging om kinderen op jonge leeftijd in contact te brengen met architectuur en ze op een speelse manier te laten nadenken over de problemen die een huizenbouwer op zijn pad tegenkomt. Hij is zo langzamerhand ervaringdeskun dige. De workshop is namelijk het staartje van het vorig jaar in november gehouden evenement 'Bouwen in de Beurs'. Ook be dacht door Mulder. Toen mochten voor het tweede achtereenvolgende jaar 600 kinde ren bouwmeester spelen in één van Neder lands mooiste gebouwen: de Amsterdamse Beurs van Berlage. Het overweldigende succes van 'Bouwen in de Beurs' heeft tot een reizende tentoon stelling geleid. Eenentwintig maquettes van de meest opzienbarende fantasievilla's van wattenpluis en ijslolliestokjes trekken door Nederland en staan nu opgesteld in het Stadsbouwhuis. Het 'Alleshuis' waar bijna alles aan, op, of in zit. SNHANS NEUENHUIS g jaar geleden deden ze lfde. Dat wil zeggen, toen het Royal Philharmonic istra. Ditmaal koos Deep e echter voor een samen- ing met de London Sym- lic Orchestra (LSO), vol de Engelse hardrockers beste symfonie-orkest in land. Het 'Concerto for and orchestra' dat Deep le in september vorig jaar in met het orkest ten geho- racht en dat binnenkort fhijnt als dubbel-cd, was r vrijwel identiek aan dat •9. Waarom dan toch deze ding? „Omdat we het nu wilden doen", zo verklaart le-zanger lan Gillan sim- 't 'Concerto' komt uit de van Gillan's collega Jon Mede door zijn klassieke ling heeft de toetsenist al- een meer dan gemiddelde igstelling gehad voor klas- muziek en zodoende Joneerde hij in 1969 het minuten durende mu- tuk voor rockband en sym- orkest. het najaar van 1969 werd ombastische stuk door het n°g jonge Deep Purple voerd met het Royal Sym- T Orchestra. Waar tegen- fdig wel meer rockbands inwerken met dergelijke 'ten - onlangs bijvoorbeeld Metallica - was die combi- destijds hoogst ongebrui- En daardoor wat onge- elijk. Maar dat was niet de reden waarom Gillan, Jon Roger Glover (bas) en lan (drums) achteraf gezien niet tevreden waren over liereerste 'Concerto'-versie lat ze besloten om het der- Deep-Purplezanger lan Gillan met gitarist Steve Morse. tig jaar later nog eens over te doen. Nu met de sinds 1995 bij de band gekomen gitarist Steve Morse op de plek van Ritchie Blackmore. „Dat het destijds niet goed uit de verf kwam lag zowel aan het orkest als aan onszelf', blikt de inmiddels 54-jarige lan Gil lan terug. „Wij waren een stel jonge honden, maar tegelijker tijd ook een soort verliefde en dus jaloerse pubers. Verliefd op elkaar als muzikanten, bedoel ik. We geloofden in de band. maar keken erg wantrouwig naar eikaars solo-projecten, zo als naar Jon's Concerto. Dat kwam de uitvoering niet ten goede. Maar nu hebben we al lemaal veel respect voor elkaar en voor eikaars eigen dingen." Van cruciaal belang in deze tweede uitvoering van het 'Concerto' was de rol van de Nederlander Marco de Goeij. Het geval wil namelijk dat com ponist Jon Lord na heï concert in 1969 de complete partituren van het stuk was kwijtgeraakt. En terwijl heel Deep Purple zich daar allang bij neer had ge legd, zat de 32-jarige De Goeij, die wist van de vermissing, ja ren later in zijn woning in Gou da nauwkeurig te luisteren naar foto cpd de in 1970 verschenen lp 'Con certo for Group and Orchestra'. Aan de hand van dat album heeft De Goeij in twee jaar tijd alle individuele partijen voor het orkest opnieuw uitgeschre ven. Dit tot grote verrassing van Deep Purple in het algemeen en Lord in het bijzonder. „Dat is werkelijk een geweldi ge prestatie", zegt Gillan. „Zon der Marco was dit tweede con- sprookjes' - had ook de vorm van een raamvertelling, met daarbinnen verschillende korte verhalen. Ook toen was er de zelfde afwisseling in (live ge mixte) nTUziek, dans en spel. Toch is 'Verhalen van 1001 nacht' een leuk stuk. Dat ligt vooral aan het spel, dat van hoog niveau is. Sterk is bijvoorbeeld Karim El Guennouni die Sjahriaar en Ali Baba speelt. Hij wisselt moeite loos van rol, van de wrede ko ning naar de vriendelijke Ali Ba ba. Ook Karima Andour doet het als Sjahrazaad goed. Ze zegt niet zo veel, maar haar voor zichtige bewegingen maken van haar een echte oosterse schoonheid. Verder is het ko mische talent van Berna Meijer niet te onderschatten. Ze speelt met veel lef de lijkeneter, en de bijziende vrouw van Kasim. Hiermee maakt theaterschool Zuid-Holland van de voorstel ling een succes. Maar hoe be- wonderingswaardig deze voor stelling ook is, misschien is het volgend jaar tjd voor iets nieuws. Of het Sensorhuis van Wouter dat geen ramen heeft. „Dan kunnen boeven niet in breken." Soms duiden de onderschriften van de maquettes op een revolutionaire vi sie op architectuur waarbij en passant van zelfsprekendheden op elegante wijze voetje worden gelicht. Pepe, twaalfjarig verlicht architectonisch genie: „Er zijn geen deu ren, want deuren vind ik maar niks. Ik wil overal tegelijk zijn." Als het aan de organisatie ligt krijgt ook het 'Bouwen in het Stadsbouwhuis' net zo als 'Bouwen in de beurs' een vervolg. Hans Bik van het Leidse architectenbureau met dezelfde naam: „Dit jaar hebben we pos ters opgehangen in een vijftal scholen in Leiden, Sassenheim, Oegstgeest en Voor hout. En binnen de kortste keren zaten we vol. Misschien proberen we volgend jaar in samenwerking met de scholen het nog maals te organiseren en het hele gebeuren in te passen in het cultuuronderwijs." Dan moet de architect weej- aan de slag want een jonge bouwer wil weten hoe je een lift naar je zwembad maakt. De droomhuizen van 'Bouwen in de beurs' en 'Bouwen in het Stadsbouwhuis' zijn tot tot 9 februari te zien in het atrium van het Stadsbouwhuis in Leiden. MUZIEK» RECENSIE SABINEVAN DEN BERG Concert: 'Wakker' door Volumia!Ge hoord' 15/1, Stadsgehoorzaal, Leiden. Eén van de liedjes van het nieuwste album 'Wakker' heet 'In de blauwe zee'. De tekst is simpel en klinkt als volgt: „In de blauwe zee van jouw ogen verdrink ik steeds weer..". Komt niet in aanmerking voor een originaliteitsprijs. Op het eerste album 'Volumia!' prijkt de song 'Wie kent het weekend niet'. En die gaat zo: „Als ik er aan denk/ versgeperste jus/ zachtgekookt eitje/ en kaas op een beschuit/ Altijd kijk ik naar het weekend uit." Hoe komt 'ie erop, leadzan ger en tekstschrijver Xander de Buisonjé van Nederpopgroep 'Volumia!'. Diepzinnig is het niet te noemen. Maar als je al leen daarop let, zou je de huidi ge tournee die de band maakt bij de release van zijn tweede cd 'Wakker' toch tekort doen. Want de negenmansformatie telt een aantal goede muzikan ten. Waaronder componisten die de truukjes kennen waar mee je een snelle hit kunt schrijven die het goed doet bij het tienerpubliek. Al waren er afgelopen zaterdagavond ook wel ouderen in de Leidse Stads gehoorzaal te bespeuren. De groep is goed op elkaar inge speeld, heeft lol op het podium, is vitaal, jong, snel, en extravert richting publiek: een feel-good- -band, zo kun je hem omschrij ven. De zaal is barstensvol. Dit willen ze horen, de liefhebbers. Dit willen ze zien. Na het ope ningsnummer worden de eerste sterretjes al ontstoken, gaan de armen de lucht in. De show is spectaculair uitgelicht. Er wordt gebruik gemaakt van allerlei spots. Over de opstelling van de band is ook goed nagedacht. Beneden de vleugel waarachter De Buisonjé regelmatig plaats neemt. Boven hem, de andere toetsenist, de charismatische Axel Lindelauf. Beide muzikanten zijn ver antwoordelijk voor een groot deel van de composities; een sterk duo. Links zit de drum mer. Rechts komt de uitzonder lijk goede blazerssectie: trom pet en saxofoon te staan. En ook beide achtergrondzange ressen hebben hun aandeel op de planken. Vooral zangeres Tamara zingt goed. Beide da mes kleuren het optreden met hun duidelijke aanwezigheid. Vet dreunt de piano: „Oohooh het is overde liefde tussen jou en mij." En vooraf aan de uitvoering van de nieuwste single 'Hoe lang heb ik te leven' (hoe ze deze smart- laptitel serieus hun strot uit kunnen krijgen is me een raad sel) wordt verteld dat de clip onlangs is opgenomen en vol gende week voor het eerst op de televisie bovendien. Voor de fans uiterst belangrijke infor matie. Ze zingen alles mee. Naarmate het concert vor dert, wordt het geluid beter af gesteld, al overstemt de gitaar het ene nummer, en is in een ander liedje juist weer niets van dit instrument te horen terwijl dit wel de bedoeling is. Maar daar schijnen meer popgroe pen, zoals De Kast, moeite mee te hebben; met het evenwichtig afstellen van hun instrumenten in de Stadsgehoorzaal. Als toegift speelt de band het nummer 'Afscheid', en uit volle borst schalt: „Zeg dat je niet hoeft te gaan schat!". Toepasse lijk, al was het wellicht een energieker idee geweest om met een uptempo-nummer te besluiten. Enfin, 'Wakker' is een 'gesmeerd' concert, het zit strak inelkaar, heeft een levenslustige uitstraling, is good-looking, maar niet echt spannend te noemen. Het taalgebruik van de liedteksten blijft bedroevend eenvoudig. De snelle nummers kennen wel een flinke drive, die de zaal opzweept. De muzikan ten zijn zeer professioneel. En bewijzen met dit optreden dat zij live zeker iets te bieden heb ben. eert er dus ook nooit gekomen. Ik weet nog wel dat Jon er hele maal kapot van was toen bleek dat de muziek spoorloos was. Maar aan de andere kant, het concert was toch.niet gegaan zoals we hoopten en dus verga ten we het op den duur. Tijdens onze tournee vorig jaar vertelde Jon het onwaarschijnlijke ver haal van de Nederlandse jon gen Marco, die hem weer alle partituren had bezorgd. We hadden nog een benefietoptre den in Engeland op het, pro gramma staan en toen hebben we besloten om het Concerto te gaan doen." De dubbel-cd 'Deep Purple in concert with the London Symphonic Orchestra' bevat naast uiteraard het Concerto zelf ook enkele oude en recente Purple-songs en bovendien veel solo-stukken van de vijf bandle den. Bekendste is wat dat be treft de Roger Glover-klassieker 'Love is all". 'Gillan: „Het moest echt een bijzondere avond worden, van daar dat we het een leuk idee vonden om ieder van ons ook iets uit z'n solo-carrière te laten spelen. Maar het meest bijzon dere van deze uitvoering van het Concerto was toch wel sa menwerking tussen ons als band en het orkest. De magie was geweldig. We waren als twee strijders die tegen elkaar knokten en elkaar oppepten. Kippenvel was het. En na dertig jaar is dan eindelijk uit de verf gekomen wat Jon precies heeft bedoeld met het stuk. We zijn heel blij dat dat toch nog is ge beurd." De cd 'Deep Purple in con cert with the London Sympho nic Orchestra' komt op 24 ja nuari uit. MUZIEK RECENSIE LI DY VAN DER SPEK Concert: Pianotrio's van Brahms, door Emmy Verhey, viool, Godfried Hooge- veen, cello en Paul Komen, piano. Ge hoord 16/1, Stadsgehoorzaal, Leiden „Er is hier een jongeman ver schenen die ons met zijn prachtige muziek zeer diep heeft getroffen en die veel be roering zal wekken in de we reld der muziek", schrijft Ro bert Schumann in 1853 aan zijn muziekuitgever Breitkopf und Hartel. Deze jongeman heet Johannes Brahms. Een half jaar later schrijft de een entwintig jaar oude Johannes zijn eerste pianotrio. Het is in het jaar dat hij Schumann ontmoet, in gezelschap van zijn vrouw Clara (Wieck) die een diepe indruk op hem maakt. Dat Emmy Verhey, Paul Ko men en Godfried Hoogeveen dit pianotrio in B vóór de pau ze spelen en Brahms' trio nr 3 in C na de pauze, is - al luiste rend - voor de hand liggend. Dat eerste trio doet voor de uitvoerenden maar ook voor de luisteraar een grote aanslag op energie en opnamevermo gen, weliswaar in de meest positieve zin van het woord. Zo'n drie kwartier lang hou den drie topartiesten de bom volle EWR-zaal in de ban. Hoewel Paul Komen op de valreep Frédéric Meinders heeft vervangen, speelt dit drietal alsof ze al jaren met el kaar optreden. Hun eensge zinde opvatting is verbazing wekkend. Alledrie spelen schijnbaar afstandelijk. Met het hoofd hoog op de schou ders, nauwelijks mimiek toela tend, luisteren ze naar de an der én naar zichzelf. Op de meest aangrijpende momen ten een zwakke rimpeling op Hoogeveens voorhoofd, een vage glimlach om de mond van Verhey, een lichte beet in Komens onderlip. That's all. Al die emotie in grote con trastrijke dynamische golven komt louter en alleen uit hoofd, handen en instrument, daar waar de muziek ontstaat. Meteen in de opening van het eerste Trio zet Komen de toon met een geladen melodie die hij doorgeeft aan Verhey en die Hoogeveen weer opvangt. Verhe/s klank is vloeibaar flu weel. Hoogeveens cello klinkt zangerig, flemend spiritueel, opvallend minder donker dan die van Pieter Wispelwey. Paul Komen is in staat om de Esto nia zijdezacht te bespelen, ook al staat de vleugel hele maal open. Het scherzo is een en al sprankelend samenspel, ge volgd door een verstild melan cholisch adagio. De span ningsboog hier heel subtiel opgebouwd lijdt lichtelijk schade als Verhey zichtbaar last van haar lenzen krijgt Maar in het laatste allegro is er weer dat geraffineerde elkaar opvangende spel. De duidelijk omlijnde muziekopvatting, waarin drama beheersbaar blijft, zorgt er voor dat Brahms nergens uit z'n voegen barst. Na de pauze gaat het er heel wat minder extrovert aan toe Brahms is inmiddels 35 jaar ouder geworden (Mozarts hé le leven). Toch opent ook dii derde Trio in c monumentaal met drie stemmen tegelijk. Het tweede deel (presto) is springerig, licht nerveus in kleine motiefjes, gevolgd door een sierlijk andante. En dan komt als verrassing dat sterk syncopisch ritmisch laatste al legro molto; het swingt in soe pele lijnen, in verbluffend sa menspel. Het enige waar je na zo'n uitvoering naar verlangt is een live cd-opname.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2000 | | pagina 15