'Carnaval Geweldloos'
TV
WEER
Scholieren terug bij af
Rijk door het terugdraaien van de kilometerteller
I
ZATERDAG 15 JANUARI 2000
COMMENTAAR
Een maand na de grote scholierenstaking tegen het studiehuis
zijn de leerlingen weer terug bij af. Staatssecretaris Adelmund
die de actievoerders met een paniekmaatregel tegemoet wilde
komen en daarvoor steun in het parlement vond, is gezwicht
voor de druk van de onderwijswereld en draait de aanpassin
gen weer terug.
Haast en de daarbij behorende onzorgvuldigheid blijven het
studiehuis achtervolgen. De invoering kwam in feite een jaar te
vroeg. Onderwijsmethoden waren niet op tijd klaar en de scho
len bleken in veel gevallen onvoldoende voorbereid om de ver
dubbeling van het vakkenpakket op een verantwoorde manier
vorm te geven. Voor de onderwijsgevenden bleek er kennelijk
geen weg meer terug en dat betekent dat de leerlingen het ge
lag moeten betalen voor deze op zichzelf toe te juichen onder
wij s vern ieuwing.
Staatssecretaris Adelmund heeft het studiehuis als een erfenis
van haar voorgangster Netelenbos op het departement aange
troffen, maar de wijze waarop zij zich tegen de problemen
heeft geweerd, laat geen sterke indruk achter. Aanvankelijk
schaarde zij zich achter het leerlingenprotest en voerde zonder
overleg met de machtige onderwijsbonden aanpassingen door.
Nu doet zij het omgekeerde: de bezwaren van de actievoerders
lijken vergeten en op alle eisen van de tegensputterende bon
den wordt ingegaan.
Haar enige concessie is dat scholen vrij zijn de werkdruk van
de leerlingen te verminderen, maar de ruimte daartoe is be
perkt omdat de eindexameneisen centraal worden vastgesteld.
Niemand moet dan ook raar opkijken als de komende maan
den bijvoorbeeld uit het ziekteverzuim blijkt dat veel leerlingen
de werkdruk niet aankunnen. En dat volgend jaar bij de eerste
examens meer leerlingen dan gebruikelijk de toets niet kunnen
doorstaan.
Koken voor kleuters
„Ga je DAARNAAR kijken?"
„'Buys' 'm de grond in!"
Walgelijkik gooi 'm altijd meteen van m'n tv!"
Aldus wat reacties op mijn achteloze mededeling dat ik naar
Prof. Dr. Kookgek ging kijken. Het was kortom niet simpel om
onbevoordeeld voor de buis plaats te nemen.
Voor de duidelijkheid: Prof. Dr. Kookgek, dat is joop Braakhek-
ke. De leukste kok van Nederland, als je hemzelf moet geloven.
Mag je zo'n beetje de rest van Nederland geloven (zie boven),
dan lijkt-ie eerder de meest uitgespuugde kok van Nederland.
Hoogste tijd dus om het definitieve antivoord te geven op de
vraag: verdient Joop Braakhekke een programma bij de publie
ke omroep, op de vroege vrijdagavond?
Het antivoord is: Neen, driewerf neen. Daar hoef je niet langer
dan één minuut voor te blijven kijken.
„Het is een kinderprogramma, denk ik", zei een toevallige, on
bevooroordeelde gast in huize Buys, toen zij het introotje zag.
Een introotje waarin Braakhekke het volk trakteert op een kleu
terliedje van het niveau Poesie mauw in de onvergetelijke uit
voering van dat meisje op de schoot van Doms.
Eerste shot na dit veelbelovende begin: komt Prof. Dr. Kookgek
de studio binnengestormd. Met een levende kip onder z'n arm.
Hilariteit bij het publiek.
Braakhekke: „We gaan met z'n allen op stok! Het is hier net
een kippenhok! Ik voel me kiplekker! We voelen ons allemddl
kiplekker hè? Ik voel me ook kiplekkerst! En ik ben niet kippig!"
I rest my case.
O, het moest over kookkunst gaan? Dan heb ik nog wel een
aardige, waargebeurde anekdote. Van een vriend van me, die
jaren geleden bij Braakhekke heeft gewerkt. In diens restaurant
De Kersentuin in Amsterdam.
Zat er op een goede avond een sjiek gezelschap achter de res
ten van een maaltijd. Heeft het gesmaakt, wilde Braakhekke we
ten. „Hm", zei een van de eters, en hij wees op een sierlijk tralie-
werkje voor de ramen: „En dan zijn dat de braakhekken zeker?"
Inderdaad, een beetje van het niveau Prof. Dr. Kookgek. En toch,
zo kan ik wel vertellen, dit vond de leukste kok van Nederland
nou helemddl niet leuk.
Zachte winter
De eerste helft van de meteoro
logische winter is uitgesproken
vorstarm verlopen. De som van
alle etmaalgemiddelden bene
den nul. het Koudegetal, be
draagt in De Bilt slechts 0,8. Al
leen in 1991 en 1975 was het
Koudegetal nog kleiner. De
kans dat de winter als geheel
zacht of vrij zacht eindigt is vrij
groot. Voorzichtigheid blijft
echter geboden. In 1991 kwa
men we in februari nog ruim
schoots op de schaats en in
1956, toen de winter tot halver
wege januari evenmin weinig te
betekenen had, werd de sprok
kelmaand Siberisch. Mijn vader
vertelde altijd dat de muggen
tegen het eind van januari om
zijn kop zwermden: een paar
dagen later vroor het stenen uit
de grond. De kans op serieus
winterweer blijft voorlopig
klein. Rond een krachtig hoge-
drukgebied bij en in de loop
van volgende week boven de
Britse eilanden wordt afwisse
lend zachte, minder zachte en
soms koude lucht aangevoerd.
'Echte vrieskou' stroomt mid
den volgende week over Scan
dinavië naar het zuiden. Vooral
het oosten van Europa en de
Balkan komen volop in de win
ter terecht. Vanmiddag worden
de opklaringen breder en het
blijft nagenoeg overal droog. De
wind waait zwak tot matig uit
het noorden tot noordoosten
en de temperatuur stijgt tot 5-6
graden. De komende nacht in
het binnenland lichte vorst.
Ook bij ons kan het vooral tot
rond middernacht een graadje
of twee vriezen. In de nacht
stijgt de temperatuur doordat
met een naar noordwest
krimpende wind wolkenvel
den worden aangevoerd.
Morgen overdag is er ooi
kans op wat regen en hei
wordt 6-7 graden. De
wind waait zwak tot
matig uit het noord
westen. Gisteren na
dikke mist enkele j
uren zon (hoofd
zakelijk in het
kustgebied) re
sulterend in
maximaal 7,6 in
Nieuw-Vennep
en 7,1 graad in
Bloemendaal aan
Zee. Later op de
middag raakte
het weer be
wolkt. In het bin
nenland werd
het niet warmer
dan 3-4 graden.
Brabantse gilden in actie tegen ver\'aging van nonnen
Op het moment dat in Oss de actie 'Carnaval Geweldloos' werd bedacht, kon niemand
binnen het Sint Sebastiaan Gilde vermoeden hoe akelig actueel het thema zou zijn. „Nu
weer die jongen uit Vlaardingen die na een klap tegen zijn hoofd is overleden. Verschrik
kelijk. Het is hoog tijd dat we ons allemaal te weer stellen tegen zinloos geweld. We moe
ten iets doen", zegt gildehoofdman Paul van Mook met de nadruk op 'doen'.
Het Sint Sebastiaan Gilde - der
tig leden, onder wie drie vrou
wen - besloot vorig jaar het
voortouw te nemen in wat een
brede maatschappelijke actie
tegen geweld moet worden.
„Het idee werd geboren op een
gildeavond, waarop wij ons af
vroegen hoe wij als gilde een
actievere rol kunnen spelen in
de maatschappij. Een schut
tersgilde is van oudsher meer
dan een gezelligheidsvereni
ging. De traditionele rol is het
'beschutten' oftewel bescher
men van de bevolking. Dat wil
len wij vertalen naar de huidige
samenleving", zegt Van Mook.
Volgens fysiotherapeut en acu
puncturist Van Mook (56) staat
of valt een vreedzame maat
schappij met het hebben van
respect voor de ander. „Het gil
de is een broederschap, geba
seerd op respect voor de ander,
voor diens opvattingen en vaar
digheden. Fatsoen voor de te
genpartij bij een sportwedstrijd
hoort daar ook bij. Die normen
en waarden moeten wij meer
uitdragen en door steeds weer
een voorbeeld te stellen ook
overbrengen op vooral de jonge
generatie."
Bij de uitwerking van die ge
dachte stuitten de Osse gilde-
broeders op de Stichting tegen
Zinloos Geweld. Die verkoopt
speldjes met een verzilverd lie
veheersbeestje erop voor vijf
gulden. Wie het speldje draagt,
geeft daarmee te kennen tegen
geweld te zijn. „Wij spelden het
lieveheersbeestje dit jaar op on
ze sjerp boven alle schilden.
Daarmee geven wij aan dat wij
tegen zinloos geweld zijn. Wij
hebben de andere tweehon
derd gilden in Brabant, met
ruim zesduizend leden, uitge
daagd om hetzelfde te doen."
Van Mook hoopt zo op een
olievlekwerking.
Het is de bedoeling dat de gil
den in hun eigen dorp of stad
iedereen aanspreken die be
trokken is bij carnaval, zoals
verenigingen, dansmariekes,
dweilkapellen, prinsen en ra
den van elf. „Daag hen uit om
dat speldje te dragen tijdens
carnaval. Laat hen uitdragen
dat zij een geweldloos Carnaval
willen", luidt de oproep van het
Osse gilde. De verzendkosten
voor de speldjes betaalt het Sint
Sebastiaan Gilde, dat als coör
dinator optreedt, uit de op
brengst van een kerstbomen
verkoop in december.
Van Mook: „Carnaval is in het
zuiden een groot volksfeest
voor jong en oud, voor arm en
rijk, kortom voor iedereen. Het
idee om actie te ondernemen
tegen geweld kan in die dagen
breed worden verspreid. Carna
val is niet gewelddadig, maar
iedereen drinkt een glaasje bier
en de normen vervagen nogal
gemakkelijk. Als iedereen aar
dig blijft, dat uitdraagt en een
beetje op elkaar let, dan wordt
het een nog leuker feest."
Als de actie aanslaat - de afgelo
pen drie weken zijn al meer dan
vijfhonderd speldjes aange
vraagd - dan wil het Sint Sebas
tiaan Gilde landelijk aan de
slag. „Als de actie met carnaval
een succes wordt, dan probe
ren we haar door te trekken
naar het EK Voetbal, dat deze
zomer in Nederland en België
wordt gehouden. Het gaat er
uiteindelijk om dat mensen be
wuster omgaan met hun mede
mensen en meer rekening hou
den met elkaar. Dat is de enige
manier om de spiraal van ge
weld te doorbreken. Wij hopen
daar met dit initiatief een bij
drage aan te leveren", zegt gil
de-hoofdman Van Mook.
YVONNE VAN DER HEUPEN
mÊK r«
Overpeinzing van een carnavalsvierder. „Laat iedereen uitdragen dat hij een geweldloos carnaval wil.'
ARCHIEFFOTO ANP
De man zelf beweert niets ille
gaals te doen, maar volgens de
Bovag is het 'pure oplichterij.
Al is het lastig te bewijzen
voor justitie.'
De firma Airfair Holland bv
houdt zich bezig met het aan
passen, of eigenlijk het terug
draaien van kilometertellers.
„Een echte groeimarkt", zegt
Peter Hofman van het bedrijf
met onverholen enthousias
me. Hofman en zijn collega's
bieden voor 200 tot 1.500 gul
den aan digitale kilometer
standen van auto's te veran
deren.
Met hun dienst, „service aan
huis", adverteren ze in de Te
legraaf. Aan oplichting doet
Airfair niet, verzekert Hofman
enigszins opgewonden. Na
tuurlijk komt het er op neer
dat de teller op verzoek van de
klant wordt teruggedraaid.
„En er zijn best Wanten die
onze diensten gebruiken om
hun auto voor een betere prijs
te verkopen, en zo anderen op
te lichten. Maar dat is hun
verantwoordelijkheid. Wat wij
doen is volgens de wet niet
strafbaar."
Het openbaar ministerie in
Utrecht heeft intussen wel
vervolging ingesteld tegen een
45-jarige Utrechter wegens
oplichting, omdat hij de kilo
meterstand van diverse perso
nenauto's (bijvoorbeeld van
228.000 naar 163.000) had te
ruggedraaid. Twee personen
werden zo volgens justitie
voor een bedrag van 4.750
gulden opgelicht. Maar de fir
ma Airfair opereert volgens
Hofman dan keurig binnen de
kaders van de wet. Op verzoek
van steeds meer autobezitters
die reageren op de adverten
ties, rukt de firma uit met een
laptop. Het dashboard wordt
open geschroefd, de teller
wordt op de laptop aangeslo
ten en de monteur tikt naar
believen van de Want een
nieuwe Wlometerstand in, die
wordt ingevoerd op de digitale
teller. Wekelijks worden zo et
telijke auto's 'behandeld'.
„Op verzoek passen we alleen
de stand aan. Dat is - zeg
maar - onderhoud en verder
niets", zegt Hofman. Hij zou
ook een band kunnen verwis
selen. „Wij zeggen dat we de
stand veranderen en wijzen de
Want er op dat we niet verant
woordelijk zijn voor wat hij
daar verder mee doet. Als
mensen besluiten om die auto
te gaan verkopen, is dat hun
zaak. Een kastelein die een
gast bier schenkt, is er toch
ook niet verantwoordelijk
voor dat hij nog stiekem in de
auto stapt. En trouwens, als
andere mensen gaan bepalen
wat jij met je auto laat doen,
waar blijven we dan?"
De zaken gaan goed, wil Hof
man vanachter het stuur van
zijn auto wel toegeven. „Vroe
ger had je de analoge teller
waar iedereen zelf mee kon
rommelen. Met die digitale
Wok is dat veel moeilijker. We
hebben iedereen als Want: van
notarissen tot timmerlui en
politiemensen. Occassioncen-
tra? Datkan ik niet zeggen.
Vast staat dat er tellers wor
den aangepast sinds de twee
dehands automarkt bestaat.
En zolang er vraag naar die
aanpassingen is, is er aanbod.
Het is mijn beroep. In het le
ven heb je twee zekerheden:
dat je belasting moet betalen
en sterft. De rest is één grote
verrassing."
De praktijken van de firma
Airfair zijn volgens de Bovag,
de branche-organisatie van de
autohandel, een schandaal.
Bovag-woordvoerder Rob
Boon: „We hebben deze prak
tijken al aangekaart bij de
Tweede Kamer en we hebben
de Want gevraagd om de ad
vertenties te weigeren, maar
dat schijnt lastig te zijn.'"
Om het gerommel met kilo
meterstanden een halt toe te
roepen hebben de Bovag, de
ANWB en de RAI enkele jaren
geleden de Nationale AutoPas
(NAP) in het leven geroepen.
Een tweedehandsauto met
Autopas garandeert de koper
dat de teller de originele kilo
meterstand aangeeft.
De garagebedrijven, dealers
en occassionhandelaren die
bij het NAP-systeem zijn aan
gesloten, moeten bij onder
houdsbeurten en APK-keurin-
gen de actuele kilometerstand
invoeren in een centrale data
bank. Zo wordt van elke auto
de kilometerhistorie opge
bouwd. Bij een bonafide be
drijf moet een Want die histo
rie en de actuele Wlometer
stand van elke auto kunnen
opvragen. En bij de verkoop
wordt op de autopas die actu
ele stand vermeld. Boon: „Kan
een bedrijf geen pas verstrek
ken of vertoont de kilometer
historie een dip, dan weet je
als Want waar je aan toe
bent." Komt de koper achteraf
overigens tot de ontdekWng
dat er met de stand is gerom
meld, dan kan hij de koop als
nog laten ontbinden. Dat is
het gevolg van een arrest van
de Hoge Raad.
Volgens de Bovag is het over
grote deel van de autobranche
inmiddels bonafide dankzij
maatregelen als de NAP.
Kunst en werkelijkheid
Eerst behandel ik de kunst, dan de wer
kelijkheid. Waarschijnlijk allemaal te
hoog gegrepen voor me maar je moet
eens iets aandurven. Zoals de vader
van Dimitri en Gregor Fran kei Frank.
Die vader was 'Stehgeiger'. Eén keer per
avond legde hij zijn viool weg en zei te
gen het publiek: „Dan ga ik nu een lied
je voor u zingen. Ik kan helemaal niet
zingen maar tocli doe ik het. En daarom
ben ik een kunstenaar.
De kunst dus. Zo'n anderhalve eeuw gele
den lepfde Edgar Allan Poe. Hij wordt
beschouwd als de uitvinder van de de
tective-verhalen. Als kind was ik gefasci
neerd doorzijn proza omdat bijna alles
wat hij schreef slecht afliep. Ik kende alleen
maar happy ends. Die zijh wel niet uitge
vonden in de twintigste eeuw maar onder
leiding van Hollywood in die tijd wel gecul
tiveerd natuurlijk. Een van Poe's werken
heet 'De wonderlijke reis van Arthur Gordon
JOOST PRINSEN
Pym'. In die roman leidt de held schipbreuk. Hij ziet
hoe iemand in de reddingssloep bezig is om een dren
keling. die in die sloep probeert te klimmen, terug in
zee te duwen. Dat viel de held tegen temeer omdat
duweren drenkeling familie van elkaar waren. Ik
was geschokt toen ik het las. Vooral het feit dat ie
mand zoiets op durfde schrijven, verbaasde me. Maar
goed, niet echt gebeurd. Kunst. Later kwam ik er trou
wens achter dat het boek gewoon 'Het verhaal van Ar
thur Gordon Pym'heet. Die wonderlijke reis leefde al
leen in de fantasie van de vertaler.
Vijftig jaar later vielen kunst en werkelijkheid samen.
In het Berlijn van 1917, het laatste oorlogsjaar, be
zweek een mager karrepaard onderzijn last. Nog
hadden de mensen dit niet in de gaten of ze kwamen
gewapend met messen hun huizen uitgerend om het
stuiptrekkende dier uit te benen. Werkelijkheid. Deze
gebeurtenis is door een amateurfilmer vastgelegdL En
Bertold Brecht heeft na het zien van die film een lied
geschreven 'Een paard klaagt aan Kunst, maar naar
aanleiding van de harde feiten. Die trouwens altijd
de aan leiding zijn van kunst.
En dan nu alleen de werkelijkheid. Eind vorig jaar
viel in grote gebieden van Frankrijk de stroom uit ten
gevolge van de storm. In de Vogezen beloofde de elek
triciteitsmaatschappij: wie in het nieuwe jaar geen
stroom heeft, hoeft in 2000 geen energierekening te
betalen. „Metals gevolg", ik citeer de Volkskrant, „dat
de burgers de elektriciens te lijf gingen die juist te veel
vlotheid aan de dag legden bij het herstel van de ka
bels.
Nu ja, de reporter had het van horen zeggen dus mis
schien is het allemaal wat vriendelijker gegaan.
„Komt u toch binnen meneerde elektricien. Drink
nog een warme kop koffie, Geneviève haal even een
lekker gebakje voor meneer hier.Zoiets. Maar stel
dat de Volkskrant gelijk heeft. Dan is de situatie van
Edgar Allan Poe omgekeerd: de drenkeling duwt de
hand weg van de man die hem in de sloep wil trek
ken.
Daar had Poe helemaal iets moois van kunnen ma
ken.
