'Mandela is de enige geaccepteerde bajesklant'
Tn Bedrijf
Leiden Regio
fl
£eftijd hoeft een
oede baan niet
de weg te staan'
- Leidsch DagbladAHCHIEVIÏN
RDAG 13 JANUARI 2000
Haags opvanghuis biedt ex-gevangenen een kans
'is
elintS'
een dief, altijd een dief? Vaak vinden
len dat gevangenen die hun straf hebben
ezeten een nieuwe kans moeten krijgen,
'och doen de plannen voor een Leids
vanghuis voor ex-gevangenen veel stof
aien. Buurtbewoners maken zich zorgen,
aar hoe gaat het er in zo'n opvanghuis
nlijk aan toe? Welke regels gelden er? En
j oen bewoners daar nu precies? Een kijkje
het Haagse huis voor ex-gevangenen.
CONNIE VAN UFFELEN
"e ar het pand van de
a Exodus aan de Haagse
A slag gaat, zou er bijna
rijden. Het valt niet op,
t is een huis als alle an-
let één verschil: het
;staat eigenlijk uit drie
izen. Beneden is een
mer ingericht als huis-
compleet met tweezits-
aan elkaar geschoven
tv, stereo, computer
aan de muur. In een
»uken wordt volop ge-
lor mensen uit de buurt
en eten in het Open
it eetcafé van de Stich-
-ee etages bevatten elk
nenlijke douche, twee
een grote keuken en
tal aparte kamers. Deze
nu ruimte aan twaalf
Jongemannen die bij-
lal in de twintig zijn en
jaar lang kunnen wo-
:er (28) is een van hen
ïuurt hier al zo'n vijf
n een kamer. Na het
zijn ouders, twee
eden, is hij 'doorge-
Hij zocht zijn toevlucht
„Niets interesseerde
Ik ben niet crimineel,
iet slechte mensen in
gekomen." Peter
f hulden, ging in de fout
dde uiteindelijk dertien
i in de cel. Daarna wil-
(m
de hij een nieuw leven begin
nen. Via de reclassering kwam
hij in contact met Exodus die
hem nu onder meer helpt met
zijn schulden en zijn rouwver
werking. Net als de andere be
woners heeft hij een eigen
mentor. „Als je problemen
hebt, kun je altijd met de bege
leiding praten", zegt Peter te
vreden.
De begeleiders helpen bij het
vinden van werk en zelfstandi
ge huisvesting, bij het opbou
wen van goede relaties met fa
milie en vrienden en bij het zin
vol omgaan met vrije tijd. Daar
voor moeten deelnemers aan
het project wel verplicht mee
doen aan een werkervarings
programma en bewonersverga
deringen, groepsgesprekken,
thema-avonden, sport en cor
vee.
Eens in de week is er in het
Haagse huis een thema-avond.
Vanavond is het onderwerp 'as
sertiviteit'. De bewoners zitten
ongeduldig in de gezamenlijke
woonkamer. Ze krijgen van be
geleider Ad van der Weide stel
lingen over rechten en een lijst
je met tips over assertief ge
drag. Hij wil dat de mannen
aangeven wat zij onder asserti
viteit verstaan en welke rechten
hen het meest aanspreken.
Daarna moeten zij zeggen in
welke situatie ze slecht voor
zichzelf zijn opgekomen.
Niet iedereen is enthousiast
over dit verplichte nummer. Ad
grijpt regelmatig in als de be
woners door elkaar heen praten
of moeite hebben met het tijde
lijke rookverbod. Tijdens een
pauze komt het gesprek op
rechten in Zuid-Affika. „Oud-
-president Mandela heeft vast
gezeten omdat hij het recht op
vrijheid van meningsuiting niet
had", gooit Ad in de groep. „Hij
heeft 27 jaar gezeten, maar het
daarna tóch gemaakt." Waarop
de oudste bewoner meldt dat
Mandela vastzat omdat hij geen
verklaring wilde tekenen om
geweld af te zweren. „Maar
Mandela is wel de enige geac
cepteerde bajesklant", consta
teert een ander cynisch.
Iedereen moet zijn antwoor
den opschrijven en toelichten.
Waar Hassan (29) vooral moeite
mee heeft, is nul op het rekest
krijgen als hij bij instellingen
om iets vraagt. „Ik heb recht op
uitleg als mensen 'nee' tegen
me zeggen."
Naast de thema-avonden
zijn er ook trainingen in sociale
vaardigheden. „Alles is gericht
op sterker worden en voor je
zelf opkomen", legt Ad uit.
„Zélf verantwoordelijk zijn voor
je geluk en niet het idee hebben
dat dingen je overkomen."
Hassan heeft net als Peter
dertien maanden in de gevan
genis gezeten, maar is nog
maar net een maandje in het
huis. Hij werkt daar in de fiet-
senwerkplaats. Dat is voor iede
re bewoner de eerste twee
maanden verplicht. Onder be
geleiding repareren de bewo
ners vier dagen per week fietsen
van buurtbewoners. Om erva
ring op te doen met werkritme.
Bovendien krijgen bewoners zo
contact met de buurt. Een
buurt die, toen de opvang zo'n
achttien jaar geleden werd op
gezet vanuit het gevangenispas
toraat en de Haagse Raad van
Kerken, bedenkingen had bij de
komst van ex-gedetineerden.
En eigenlijk blijkt het nu alle
maal wel mee te vallen, zo laat
buurvrouw Trudy Millenaar
weten. „In de zomer is er wel
geluidsoverlast, als de ramen
wijd open staan en de muziek
hard door de straat klinkt. Maal
ais er wat van wordt gezegd,
dan wordt er meteen wat aan
gedaan. Ideaal is het niet maar
het is niet iedere dag narigheid.
Er gaan weken voorbij dat je ze
niet hoort."
Millenaar bespeurt in de wijk
wel eens wat gevoelens van on
veiligheid, zoals die tegenwoor
dig overal zijn. „Maar het is niet
zo dat er dan echt iets is ge
beurd. Het is meer het gevoel.
Ik heb daar zelf niet zo'n last
van. De mensen van het huis
zeggen vriendelijk goeiedag."
Wel had ze 'duizend keer liever'
een gezin naast zich gehad.
Aad Blokpoel, die schuin te
genover het huis woont en
voorzitter is van het Wijkover
leg Statenkwartier, zegt dat het
'op enkele incidentjes na' rustig
is rondom het Exodushuis. Ze
zegt wel dat er sprake is van
toenemend vandalisme door
jongeren uit andere opvanghui
zen in de buurt.
Desalniettemin ervaart Peter
de buurt als vriendelijk. „Men
sen zeggen gedag, doen de
groetjes. Ik heb buren wel eens
Nazorg lijkt te helpen
Nazorg aan ex-gedetineerden,
zoals die wordt gegeven in het
Haagse Exodushuis, lijkt te
voorkomen dat ze opnieuw de
fout in gaan. Deelnemers die
een verblijf bij Exodus succes
vol hebben afgerond - onge
veer de helft - blijken bedui
dend minder in de fout te
gaan dan degenen die het ver
blijf voortijdig afbreken. Dat
blijkt uit de doctoraalscriptie
Gevangen in herhaling?! die
Wüma Melissant in 1998
schreef in het kader van haar
studie psychologie aan de
Universiteit Leiden.
Melissant verzamelde onder
meer informatie over 94 men
sen die tussen januari 1992 en
december 1997 hadden mee
gedaan aan het Haagse Exo-
dusproject. Van deze 94 deel
nemers bleek ruim 40 procent
na binnenkomst bij Exodus
opnieuw met justitie in aanra
king te komen. Dit cijfer
noemt Melissant 'heel mooi'
omdat gemiddeld zo'n 70 tot
80 procent weer de fout in
gaat. Kanttekening daarbij is
wel dat bij dit laatste cijfer niet
duidelijk is binnen hoeveel
tijd is onderzocht of mensen
weer in de fout gingen. Melis
sant keek naar recidive binnen
een tot zes jaar en over enkele
jaren kan het Exoduscijfer na
tuurlijk hoger liggen.
Wat Melissant heel verheu
gend vond was dat van de
mensen die het project af
maakten, slechts 12 procent
weer met justitie in aanraking
kwam, tegenover 66 procent
van de mensen die afhaakten.
„Hoe langer je het volhoudt,
hoe beter het is", zegt Melis
sant. „In vergelijking met an
dere nazorgprojecten steekt
Exodus hier best gunstig bij af.
Dat heeft te maken met de
brede opzet van de opvang: je
leert heel veel dingen tegelijk.
Over wonen, werken, relaties
en zingeving." Van alle 94
deelnemers werden er 30 op
nieuw veroordeeld tot mini
maal een nieuwe (onvoor
waardelijke) vrijheidsstraf.
Dominee Dronkers: 'Ik hóóp dat het hier in Leiden ook gaat lukken
:hting Exodus Leiden wil de Exodusfor-
vernemen. Initiatiefnemers zijn voorzitter
inzi remmer, oud-Tweede-Kamerlid voor het
:n Anton Dronkers. Hij is predikant in
pzie van de gezamenlijke diaconieën en werk-
)ij de Bakkerij, de dagopvang voor dak
slozen. Daar ziet Dronkers al vaak ex-ge-
len aankloppen die hun relaties en werk
verloren. „Wat kun je die mensen nu
Het is sneu om te zien dat ze door een
aan ondersteuning weer terugvallen in
jcuit waarvan je zou hopen dat zij er uit
deifi komen."
ikers ziet mogelijkheden om deze mensen
riflHk Eén rubriek voor Zakelijk nieuws uit de regio.
Telefoon: 071-5356426, Fax: 071-5321921.
^zendbureau Ervaren Jaren in Leiden'
op te vangen via bij voorbeeld het project 'Ori-
entatiejaar', dat al in de Bakkerij loopt. Dit pro
ject is gericht op mensen tot 25 jaar die via het
opdoen van werkervaring weer in het arbeids
proces komen. Exodus Leiden wil daarbij sa
menwerken met instellingen als De Zijl Bedrij
ven, de LWO en de reclassering.
Het plan is om het pand aan Plantage 16 per 1
september 2000 geschikt te maken voor bewo
ning en twee maanden later te beginnen met de
opvang voor voorlopig drie jaar. De gemeente
geeft daar voor deze jaren jaarlijks 75.000 gulden
voor. Daarna wil Exodus Leiden beslissen hoe
het verder moet.
Het is de bedoeling plaats te bieden aan zo'n
twaalf deelnemers. Voorlopig gaat het daarbij
niet om mensen die in de laatste fase van hun
detentie zitten, wat in Den Haag wel gebeurt.
Toezicht 's nachts is volgens Dronkers dan ook
niet nodig. „Het zijn geen wildebeesten. Het zijn
mensen die in het verleden dingen hebben uit
gehaald waarvoor ze zijn gestraft. Daar moet je
op een gegeven moment een streep achter kun
nen zetten." Bovendien zijn er volgens Dronkers
maar weinig plekken in de stad waar met zoveel
discipline wordt gewerkt als in Exodushuizen.
Welk soort ex-gevangenen er in Leiden ko
men, weten Dronkers en Bremmer niet. Maar
mensen die TBS hebben gekregen of psychiatri
sche hulp nodig hebben, komen niet in aanmer
king voor Exodusprojecten. „Het gaat in ieder
geval om mensen die te kennen hebben gegeven
stevig te willen werken aan hun toekomst en die
aanspreekbaar zijn op hun gedrag", zegt Dron
kers. Dat wordt vooraf goed nagetrokken.
„Wij bieden mensen de mogelijkheid om in
een vervangend huis te oefenen. En dat hoeft
geen eilandje te zijn met plastic tralies. We moe
ten proberen contacten met de buurt op te bou
wen zoals dat in Den Haag gebeurt. Ik hoop dat
dat hier ook gaat lukken."
geholpen met het dragen van
een wasmachine. Toen gaven
ze hun tweedehands tv als ca
deautje. Dat geeft een mooi ge
voel, weetje."
Hij en zijn huisgenoten moe
ten zich houden aan strikte re
gels. Zo dienen bewoners bij elk
Exodusproject bij binnenkomst
'clean' te zijn. Bezit en gebruik
van alcohol en drugs zijn ver
boden en gebruik leidt tot uit
zetting. Indien de begeleiding
daar om vraagt, hoort een be
woner mee te werken aan uri
necontroles. Deze vinden so
wieso twee keer per week
plaats. Daarnaast is het verbo
den geweld te gebruiken, uit te
lokken of hiermee te dreigen.
Ook geldt een verbod op het
houden van wapens en het ma
ken van racistische of seksisti
sche opmerkingen.
Doordeweeks moet iedere
bewoner uiterlijk om 9.00 uur
uit bed zijn. Bezoek moeten be
woners voorstellen aan de be
geleiding en dient voor 22.30
uur weg te zijn. Op vrijdag en
zaterdag mag het een uurtje
langer blijven. Logeren kan al
leen in het weekeinde, na indie
ning van een verzoek daartoe.
Als bewoners het pand uit wil
len, dienen zij zich bij de bege
leiding af te melden. Ze moeten
echter wel uiterlijk om 23.30
uur binnen zijn en zich bij
thuiskomst weer aanmelden.
Op vrijdag en zaterdag moeten
zij uiterlijk om 24.00 uur thuis
zijn. Bij overtreding van de re
gels krijgen bewoners een gele
kaart. Op tien gele kaarten volgt
uitzetting. Na een week zonder
gele kaarten, mag er een wor
den ingeleverd.
„Soms is het wel kinderach
tig", zegt Hassan. „Maar deze
regels geven wel ritme. En als je
eenmaal in het ritme zit, heb je
er geen last van." Hij wil via
Exodus hulp krijgen bij het sa
neren van zijn schulden. Daar
naast wil hij zich laten scholen
en een baan vinden. Dat hij
zich hiervoor moet houden aan
een strikt regime, vindt hij soms
wel lastig. Vooral bij het vragen
van weekeindeverlof. „Je moet
dan een week van tevoren een
verzoek indienen en doorgeven
waar je naar toe gaat. Dat is ei
genlijk wel privé. Maar daar
kies je voor bij Exodus. Als dit
goed voor mij is, en ik denk dat
ik het over een half jaar beter
heb, dan heb ik het er voor
over."
Met Peter gaat het inmiddels
al beter. Hij is op zoek naar een
huisje en heeft sinds twee
maanden een baan als assis
tent-sportleider. „Dat had ik
nooit verwacht. Ik geloof nu in
mijzelf. Dat is het belangrijkste
wat ik hier heb gemerkt. Door
gesprekken hier, ben ik geeste
lijk sterker geworden."
Uit overwegingen van privacy
zijn de namen 'Peteri en 'Has
san' gefingeerd
jazijnmedewerker van
92 >ud, een beleggingsad-
1 - 5 an achter in de vijftig en
RTEI er met de gezegende
fan 74. En allemaal zijn
ere leeftijd aan hun
comen door een bijzon-
:ndbureau. Hoewel Lei-
IEMI liddels al vele uitzend-
telt, komt er op 17 ja-
ch nog eentje bij. Dan
D. Verheul samen met
Jpagnon J. Boerefijn het
iupni bureau Ervaren Jaren.
Bndbureau richt zich
>elgroep van 50 tot en
ingf aar. De vestiging aan de
ndijk 108 is al de twee-
rschj laifjaar geleden ging
e in Alphen aan den
!n.
ensen kijken verheugd
isee de VUT, maar als het
rei zover is dan valt het
itti lan willen ze toch weer
iets gaan doen", vertelt Ver
heul. De stap naar het uitzend
bureau valt dan wel eens tegen.
„Veel mensen komen bij ons
met het verhaal dat ze bij een
regulier uitzendbureau niet se
rieus worden genomen of hele
maal niet worden ingeschre
ven."
Volgens Verheul heeft het in
dienst nemen van een ouder
persoon juist veel voordelen.
„Ouderen hebben een andere
mentaliteit en zijn vaak nog
zeer loyaal aan het bedrijf waar
ze werken. Bovendien hebben
ze natuurlijk veel ervaring en
zijn ze meer dan jongeren ge
wend om zelfstandig te wer
ken."
In het primaire levensonder
houd is in deze groep al voor
zien. Hetzij via de AOW, wacht
geld of andere betalingsrege
ling. Geld verdienen en een
J.D Verheul voor de Leidse vestiging van Ervaren jaren, het uitzendbureau voor ouderen van 50 tot en met
70 jaar. foto henk bouwma
snelle carrière zijn dan ook veel
minder aan de orde dan bij jon
gere werknemers. Al is er bin
nen de doelgroep wel een on
derverdeling te maken. „Veel
mensen rond de vijftig jaar zien
een nieuwe baan als een ver
lenging of een nieuw begin van
hun carrière, voor de iets oude
ren is dat meestal niet aan de
orde."
Bij sommige ouderen kan het
zo zijn dat diploma's in de loop
der jaren gedevalueerd zijn. Dat
is volgens Verheul geen pro
bleem. Als een bedrijf vraagt
om een goede accountant en de
kandidaat kan aantonen dat hij
al twintig jaar ervaring heeft
waarom zou er dan nog een di
ploma moeten zijn?" Voor ou
dere werkzoekenden die niet
helemaal meer op de hoogte
zijn van de huidige technologie,
is er de mogelijkheid om via Er
varen Jaren een computercur
sus te volgen. „Volgens de ar-
bowet zijn de fysieke werkom
standigheden goed geregeld
dus fysiek is er ook zelden een
probleem. Ik snap ook niet dat
het enorm potentieel aan erva
ren werkzoekenden niet wordt
gebruikt."
De bedrijven waarop Verheul
een beroep doet reageren
meestal eerst terughoudend
„Pas als ze met ouderen ge
werkt hebben dan merken ze
dat dat heel goed gaat. Een aan
tal mensen is dan ook in vaste
dienst genomen door het be
drijf waar ze waren geplaatst.
Die bedrijven komen ook gere
geld bij ons terug als er weer
vacature is."
LESLEY GRIETEN
KORT
EN
-AKELIJK
Iroenoordhallen in Lei-
Ban op zaterdag 15 janu-
met computers en aan-
ge2( 'te artikelen. Dan houdt
icount weer een compu-
rs. Op deze beurs wordt
lieni ard- en software tegen
'prijzen aangeboden,
aien is er een prijzenfes
tival waarbij deelnemers kans
maken op het winnen van een
computer ter waarde van 2500
gulden. De beurs wordt gehou
den van 10.00 tot 16.00 uur.
Ook in het nieuwe jaar houdt
de Kamer van Koophandel een
groot aantal voorlichtingsbij
eenkomsten. Zo wórden er bij
eenkomsten georganiseerd
over huurrecht, ontslag en af
vloeiingsregelingen. Ook on
derwerpen als leidinggeven en
het opbouwen van commerci
ële netwerken komen aan bod.
Het complete overzicht van
voorlichtingsbijeenkomsten is
in de vorm van een program
maboekje gratis aan te vragen.
Ook het boekje met het specia
le aanbod voor de stallende
ondernemer is gratis te verkrij
gen bij de afdeling producten
en Diensten van de Kamer van
Koophandel, telefoonummer
071 5250500.
Secured is verhuisd. Het be
drijf dat gespecialiseerd is in
inbraakpreventie en beveili
gingsadviezen heeft zijn vesti
ging in Voorschoten sinds van
daag verruild voor een winkel
aan het Levendaal 157 in Lei
den. Tijdens de hele volgende
week krijgt elke klant een pre
sentje en zijn er speciale aan
biedingen.
Mazdadealer Auto Home uit
Leiderdorp heeft ter gelegen
heid van haar dertigjarige jubi
leum een bijzondere onder
scheiding van Mazda ontvan
gen. De prijs bestaat uit een
plaquette en een speld met een
in goud gevatte gecultiveerde
Japanse parel.
Sinds 3 januari is Alphen aan
den Rijn een makelaarskantoor
rijker. Op die dag opende John
van Brussel zijn bedrijf Make
laardij van Brussel. Klanten
kunnen terecht voor taxaties,
aan- en verkoop van woningen
en bedrijfsobjecten. De make
laardij is gevestigd aan de Eu
ropalaan 4.
ANNO 1900
Zaterdag 13 Januari
ALGEMEEN-Als er één partij is, zegt de Nieuwe
Delftsche Courant die sterk ijvert vóór algemeen
kiesrecht, dan voorzeker de 'Sociaal-Democratische
Arbeiders Partij'. Nu is dat propageeren voor alge
meen kiesrecht op zichzelf nog zoo kwaad niet: men
kan de uitstekendste Katholiek en tevens de warm
ste voorstander van het allemans-kiesrecht zijn.
Maar waarom ijveren de mannen van Troelstra er
zoo voor?
Dat heeft ons de onlangs gehouden vergadering
tot stichting van het 'Nederl. Comité voor Algemeen
Kiesrecht' geleerd. Daar zijn de volgende woorden
gesproken:
"Flet algemeen kiesrecht is voor de 'S.D.A.P.
slechts middel, haar doel is de omzetting der kapita
listische maatschappij in een socialistische."
Wat we hieruit leeren? Tweeërlei.
Primo: de Katholieken begaan nog zoo'n groote
misdaad niet door over het algemeen tegen het alge
meen kiesrecht gekant te zijn.
Secundo: de socialisten sturen aan op den socia
listische toekomststaat.
Dat laatste heeft de 'S.D.A.P.' steeds ontkend.
ANNO 1975
Maandag 13 januari
LEIDEN - Sommige huisartsen blijken op het ogen
blik niet meer in te enten tegen de griep. In Leiden
is daarover door de gezamenlijke huisartsen welis
waar geen besluit genomen. Maar de voorzitter van
de Leidse Fluisartsen Vereniging, W. Kortmann, ver
klaarde desgevraagd vanochtend dat een griepvacci
natie op het ogenblik riskant kan zijn, omdat het bij
sommige mensen de kans op vatbaarheid kan verho
gen. Overigens dacht hij dat de meeste mensen al
tegen de steeds verder oprukkende 'Nieuw-Zeeland
griep' zijn ingeënt. Van de zijde van het staatstoe
zicht op de volksgezondheid is inmiddels meege
deeld dat ieder die vorig jaar is ingeënt, beschermd
is tegen de Nieuwzeelandse stam. Naar aanleiding
van de berichten over de Nieuwzeelandse stam, was
enige ongerustheid ontstaan bij mensen die vorig
jaar al tegen de griep waren ingeënt. Zii vroegen zich
af of deze vaccinatie ook bescherming biedt tegen
de Nieuw-Zeelandstam, die overigens twee jaar gele
den al werd ontdekt.
GRONINGEN (ANP) - Een 29-jarige man in Gronin
gen is vannacht naakt de straat opgerend, nadat hij
een bezoek aan een prostituee had gebracht. Hij was
zeer ontevreden over de behandeling door de vrouw
en was woest het huis uitgerend. Daarna sloeg hij
met zijn arm een raam in bij de prostituee, waarbij
hij zich ernstig verwondde aan het glas. Hij vluchtte
een café in de buurt binnen, waar de politie werd ge
waarschuwd. Deze vervoerde de man, die nog steeds
naakt was. naar het academisch ziekenhuis. De man
beweerde bij de politie voor 400 door de prostitu
ee te zijn opgelicht. De politie heeft de kleding van
de man bij de vrouw opgehaald.
LEIDEN - Tijdens de jaarlijkse
feestavond van de COVS (voet
balscheidsrechters) werden drie
scheidsrechters en hun echtge
notes in het zonnetje en in de
bloemetjes gezet De heren ga
ven alle drie al 25 jaar leiding
aan voetbalwedstrijden in Lei
den en omgeving. Óp de foto
neemt het echtpaar De Groot de
felicitaties in ontvangst Naast
het echtpaar De Groot het echt
paar Brouwer, echtpaar van
Bemmelen en districtsbestuur
der Kouwer.
foto archief leidsch dagblad
Foto's in de/A' rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing een ingevulde cheque (geen
overschrijvingskaart) ter waarde van vijf gulden (voor een exemplaar van 13 bij 10 in zwart wit) op te sturen naar het Leidsch
Dagblad, La.v. Leidsch Dagblad Archieven, postbus 54,2300 AB Lelden of door contante betaling aan de balie van het leidsch
Dagblad aan de Rooseveltstraat 82. U ontvangt de foto binnen drie weken.
