Zieke kinderen op wereldreis
Gezondheid
Kalmte voor
dmktemakertje
Nederlandse man sterft
vaker aan hartziekte
Scherpe controle op wereldreis van griep
MAANDAG 10 JANUARI 2000
redactie: aaargot klompmaker en saskia stoelini
,,Ik ben door de schoolarts naar u toegestuurd", zegt Amanda,
terwijl ze zich met een zucht in haar stoel laat zakken. Ze is
moe; dat is te zien aan haar afgetobde gezicht. „Johnny is een
druk kind, dat weet ik zelf ook wel, maar nu zegt de juf op
school, dat hij niet meer te hanteren is in de klas. Hij mag nog
maar halve dagen naar school, anders loopt het in het hon
derd, zeggen ze. Wat moeten we nou?"
Johnny scharrelt intussen in het speelhoekje van mijn praktijk.
Hij komt hier regelmatig vanwege zijn astma, om zijn longen
te laten controleren. Het is een druk, maar voor mij liefkind.
Hij kent me, voelt zich hier op zijn gemak. Nu ook weer: hij
loopt naar mijn bureau, pakt de stethoscoop, en vraagt of ik
wil luisteren. Thuis oefent hij regelmatig met zijn dokterskof
fertje. Hij is niet bang, vindt het wel interessant.
Ik leg hem uit dat hij nu niet komt voor zijn buik of zijn oren,
en dat ik even met zijn mamma wil praten. Als we klaar zijn,
krijgt hij een ballon. Na enige aarzeling gaat hij weer spelen
met de garage in de speelhoek.
Johnny is Amanda's enige zoon. Zij is een lieve moeder, die
zelf flink de handen uit de mouwen steekt om haar gezin niets
te kort te laten komen. Haar man is glazenwasser, hele dagen
van huis; zij doet in de ochtend en avond schoonmaakwerk.
Ze is dol op Johnny, samen sjouwen ze de hele stad door. Ze
gaat met hem naar de speeltuin op woensdagmiddag, en zorgt
dat hij alles heeft wat zijn hartje begeert.
„Hij was zo welkom; ik was dolgelukkig, toen ik merkte dat ik
zwanger was. Zelf ben ik enig kind, en ook mijn man heeft
geen broers en zusters. We zijn erg op elkaar, maar Johnny
moet wel luisteren. Als hij zijn eigen zin doet, laat ik wel mer
ken dat dat niet kan. Een pets op zijn billen op zijn tijd, dat
kan geen kwaad."
Waarom lukt het dan toch niet hem in het gareel te krijgen,
vraag ik me af. Johnny is pas vijf jaar. Het lijkt ongelooflijk dat
hij in de klas niet stil te krijgen is.
Al pratende schetst moeder me het beeld: als ze 's ochtends
om 6 uur naar haar werk gaat, zet Johnny de televisie aan. Hij
kijkt naar een video of hij ziet een kinderprogramma. Vader
staat wat later op. Tussen de bedrijven door eten ze een boter
ham. Johnny wordt door zijn vader met de auto naar school
gebracht.
Om twaalf uur is hij op. Dan heeft hij de hele dag moeite moe
ten doen om stil te zitten, te luisteren, en de opdrachtjes van
de leerkracht uit te voeren. Hij is niet creatief, gooit de bouw
werkjes van de andere kinderen om als hij aandacht wil, en
kruipt het liefst bij de juf op schoot. Het lijkt wel of hij zich
niet op zijn gemak voelt, en juist daardoor zo in het centrum
van de aandacht gaat staan.
Juist omdat zijn moeder zo blij met hem is, ging hij nooit naar
de crèche. Samen thuis was immers gezellig. Maar nu breekt
hem dat op. Hij is niet gewend aan andere kinderen, hij is een
eenling in de groep. Bij een hondje zou je praten over het mis
sen van nestgedrag: jonge honden corrigeren elkaar, een een
ling leert moeilijker zich sociaal te gedragen. Zie Johnny.
De schoolarts praat over de mogelijkheid, dat hij lijdt aan
ADHD, de tegenwoordig populaire aanduiding van kleine
druktemakers. Vroeger noemden we dat lastig corrigeerbare
kinderen, die het wellicht bij de geboorte moeilijk hadden ge
had. Nu krijgen steeds meer kinderen het stempeltje ADHD.
De ouders van nu komen uit de periode dat de strakke inzich
ten over boord gingen en er geëxperimenteerd werd met los
sere waarden. Aan tafel eten werd vervangen door een boter
ham uit het vuistje voor de televisie, voorlezen bij het slapen
gaan door een kinderprogramma op de televisie in de slaapka
mer, en de tijdstippen waarop de kinderen naar bed gingen,
verschoven.
Ouders gunnen hun kroost alles, maar hebben wellicht uit het
oog verloren dat kinderen vi agen om leiding en structuur. Ze
zoeken van nature een voorbeeld in hun ouders en in de leer
krachten op school. De verschuiving naar onduidelijke patro
nen en veel activiteiten schept verwarring en leidt tot een
overmaat aan prikkels, waar tegenover te weinig rust staat om
de dingen die ze meemaken, te verwerken. Niet alleen in huis,
maar ook op straat worden ze overweldigd
door indruldcen.
Natuurlijk ga ik uitzoeken, of er lichamelijk
iets met Johnny aan de hand is, maar zijn
IT moeder laat ik vol goede voornemens de
k 1 JH deur uitgaan. Ze zal wat van de structuur
■L herstellen. Zoals ouderwets een verhaaltje
vertellen op de bank, voor het slapen gaan.
MARIEKE VAN SCHIE, huisarts
Nederlandse en Amerikaanse
mannen overlijden vaker aan
een hartziekte dan hun Zuid-
Europese en Japanse leeftijdge
noten, ook al hebben ze dezelf
de bloeddruk. Dat blijkt uit een
onderzoek van onder andere
het RIVM (Rijksinstituut voor
volksgezondheid en milieu)
waarbij duizenden mannen uit
zeven landen langdurig werden
gevolgd.
Een internationale groep we
tenschappers begon in 1960
een onderzoek naar de risico
factoren voor hartziekten bij
12.000 mannen van middelbare
leeftijd in de Verenigde Staten,
Finland, Nederland, Grieken
land, Italië, het vroegere Joego
slavië en Japan. 25 jaar later
overleed 10 procent aan een zo
genoemde coronaire hartziekte,
zoals een hartinfarct of pijn op
de borst.
Het sterfterisico neemt toe met
elke stijging van de bloeddruk.
Dit risico is voor alle mannen
gelijk. Maar het absolute risico,
het aantal mannen met dezelf
de bloeddruk dat de kans loopt
een hartziekte te ontwikkelen,
verschilt per land aanzienlijk.
Volgens P. van den Hoogen van
het RIVM overlijden in Noord-
Europa en de Verenigde Staten
1 op de 7 mannen met een ma
tig verhoogde bloeddruk aan
een hartziekte. In Japan en
Zuid-Europa treft 1 op de 28
mannen dit lot.
Volgens Van den Hoogen zijn
verschillende eetgewoonten
deels verantwoordelijk voor de
ze uitkomst. In Japan en Zuid-
Europa staan minder vlees,
meer fruit, meer vis, en meer
olijfolie op het menu. Een an
dere verklaring zijn verschillen
in erfelijke aanleg.
Het onderzoek geeft volgens
Van den Hoogen aanleiding
meer Nederlanders met ver
hoogde bloeddruk medicijnen
voor te schrijven. (ANP)
PUZZEL
Kruiswoord-min-een
Niet het gevraagde woord invullen, maar een woord dat bestaat
uit de letters van het gevraagde woord in dezelfde volgorde min 1
letter. (B.v. Omschrijving "dierenverblijf". Antwoord zou zijn
"stal", maar ingevuld moet worden "sta"of "tal". Welke van die
twee het moet worden, moet blijken uit de kruisende woorden.)
Horizontaal: 1. Beknopt; 5. dashond; 7. renpaard; 8. vogel;
9. maaiwerktuig; 11. overwegen; 14. moment; 16. oever;
17. loven; 18. tweegevecht; 19. insect; 20. hengelsnoer;
.22. mirakel; 25. heet; 27. vaartuig; 29. groot exemplaar;
30. kunstleer; 31. niet gespannen.
Verticaal: 2. Regelmaat; 3. askleurig; 4. kantoorschrijver; 6. fris;
8. verpakkingsmiddel; 9. grote watervlakte; 10. goedje; 12.
plotseling;
13. waardeloos; 15. plomp roofdier; 16. sukkel; 19 brilslang;
21. oevergewas; 22. kathedraal; 23. geneesmiddel; 24. drinkgerei;
26. stapel hooi; 28. koude valwind.
Vakantie vieren in Colonibineliuis bij Biddingliuizen
Kinderen met astma, reuma,
leukemie of gedragsproblemen.
Ze vieren allemaal vakantie in
het Colombinehuis in Bidding
huizen. En wie denkt dat het
daar een trieste ziekenboeg is,
heeft het mis: er wordt heel wat
af gelachen, gezongen en ge
speeld in de gezellige verbouw
de polder-boerderij. Waar drie
jaar geleden aartsvader van het
Colombinehuis Herman van
Veen het openingslint door
knipte, maakten in 1999 meer
dan tweeënhalfduizend zieke
en gehandicapte kinderen sa
men met hun ouders, broertjes
en zusjes een onvergetelijke
'wereldreis'.
'Marijn naar vakantiehuisje.
Marijn naar vakantiehuisje.
Marijn naar vakantiehuisje.'
Een jaar lang heeft Marijn van
Andel (9) hardnekkig volgehou
den dat hij weer met zijn twee
jongere zusjes, vader en moe
der naar het Colombinehuis
wil. Marijn is autistisch. Eigen
lijk is het 'lastig' - vindt zijn
moeder Jacintha - om met hem
op vakantie te gaan want hij ge
draagt zich soms erg raar. In
het Colombinehuis is dat geluk
kig geen probleem. „Als Marijn
daar een patatje van iemands
bord pikt, vind ik dat niet verve
lend. We lachen er zelfs met z'n
allen om", zegt Jacintha.
Begrip
„Iedereen heeft wel wat in het
Colombinehuis. Ouders en kin
deren hebben daar tenminste
nog begrip voor elkaar en voor
iemands gedrag. Heerlijk vind
ik dat. Want hoe vaak stuit ik
niet op onbegrip vanuit mijn
omgeving? Altijd moet ik uitleg
gen dat Marijn autistisch is, dat
is aan zijn uiterlijk namelijk niet
te zien. Veel mensen denken
dat het autisme de schuld van
de ouders is. Wij zouden Marijn
niet goed opvoeden!"
Indonesië
Vorig jaar logeerde de familie
Van Andel uit Vleuten in Indo
nesië. Dat wil zeggen dat ze
sliepen in één van de acht ap
partementen die in Indonesi
sche stijl is ingericht. Afgelopen
herfstvakantie logeerden ze in
Brazilië. Waar een grote kokos-
nootboom in de hoek van de
woonkamer staat en waar de
tropenhelmen aan het plafond
hangen. Andere gasten slapen
bijvoorbeeld in Australië, Duits
land of Kenia. Het restaurant
doet een beetje Japans aan en
het theater, dat omgetoverd kan
worden in disco of bioscoop, is
traditioneel Grieks.
„Kinderen die nooit zullen rei
zen omdat ze bijvoorbeeld ern
stig ziek zijn, maken hier een
wereldreis", zegt Willem Flan-
tua, directeur van het Colombi
nehuis. „Ze eten in Japan, sla
pen in Duitsland en gaan bij
vriendjes op visite in Kenia. Ge
weldig vinden ze dat. Volgend
jaar verkopen we ansichtkaar
ten met de tekst 'Groeten uit
Brasil'. Dat maakt de wereldreis
helemaal compleet."
„Marijn had het wel door dat
we in een ander huisje zaten.
De sfeer en de kleuren waren
anders. Dat hoorde volgens
hem niet. Dat is dan wel even
moeilijk voor Marijn, want hij
had verwacht dat alles hetzelfde
De familie van Andel vindt het heerlijk om met hun autistische zoon
Marijn in het Colombinehuis in Biddinghuizen vakantie te vieren.
„Mensen hebben daar begrip voor elkaar. We lachen met z'n allen als
Marijn een patatje van een bord pikt." foto anp
zou zijn. Zijn zusjes vonden het
daarentegen geweldig dat ze nu
weer in Brazilië 'woonden'",
zegt Jacintha. Ook de parket
vloer is in elk appartement an
ders van kleur of dikte. Zo kun
nen blinde kinderen aan de
grond horen op welk wereld
deel ze zich begeven.
Wondertjes
Als Flantua vertelt wie de afge
lopen jaren allemaal bij hem en
zijn vrouw Mary van Veen heb
ben gelogeerd, lijkt het alsof hij
een lijstje uit de medische en- s
cyclopedie opsomt. Elk ge
dragsgestoord of ernstig ziek
kind - of het nu seropositief of
meervoudig gehandicapt is -
kan met zijn ouders, broertje,
zusje, maatschappelijk werker
of begeleider vakantie vieren in
het Colombinehuis.
Veel gasten zijn nog nooit weg
geweest omdat ze het geld er
niet voor hadden of omdat ze
het niet aandurfden met hun
zieke kind. Maar als ze eenmaal
van de rust en gezelligheid van
het Colombinehuis hebben ge
proefd, lijkt het soms alsof er
wondertjes gebeuren.
Incestslachtoffertjes die thuis
niet meer op straat durven spe
len, kunnen ineens uren door
de uitgestrekte polder fietsen.
„Soms zie ik een zwaar spasti
sche jongen de hele dag in de
rolstoel zitten. Dan denk ik;
'wat heeft hij nu aan deze va
kantie?'. Maar dan hoor ik van
zijn ouders dat hij het zo fijn
heeft gehad. Hij had die week
namelijk drie keer zijn wenk
brauwen bewogen. Dat had hij
jaren niet meer gedaan", vertelt
Flantua.
„Je maakt ook mee dat hyper
actieve ADHD kinderen in de
gezamenlijke woonkamer even
rustig Sjors en Sjimmie strip
boeken lezen. Ze krijgen hier al
le vrijheid. Ze mogen een cd
opzetten, tafeltennissen, tafel
voetballen en rennen tegelijk.
Nergens worden ze in beperkt.
Daardoor willen hyperactieve
kinderen wel eens tot rust ko
men."
Ook verhaalt Flantua over een
jongen in een rolstoel. „Hij kon
niet lopen omdat hij onder
meer ruimtevrees had. Tijdens
een bonte avond speelde hij
voor goochelaar. Hij stond even
op uit zijn stoel en liep naar vo
ren. Zijn familie zat met tranen
in de ogen achter in de zaal. Als
de koffers weer worden gepakt
voor de terugreis, vervalt iedere
gast weer in zijn of haar oude
patroon. Maar voor even is er
verlichting geweest, zowel voor
de kinderen als voor de ouders.
Vaders en moeders worden
weer verliefd. Ze doen dingen,
bijvoorbeeld wandelen in de
bossen, die ze jaren niet heb
ben gedaan omdat ze bij hun
kind wilden blijven. Nu past
een vrijwilliger op en dat gaat
goed."
Het is niet alleen rozengeur en
maneschijn. Af en toe knalt het
ook weieens. „Natuurlijk vloei
en hier tranen. Wat denk je dat
er gebeurt als er acht geschei
den vrouwen op een druilige
avond met een glaasje bij de
open haard zitten terwijl hun
kinderen in bed liggen? Dat
hoort er nu eenmaal bij. Soms
kom ik even bimien, draai het
houtblok om en breng ze even
op andere gedachten."
En ook hier maken kinderen ru
zie. „Er is wel eens een kind in
de vijver gegooid. Of gepro
beerd een kikker bij een ander
kind in de mond te duwen. Ou
ders raken dan helemaal in pa
niek. Hun kind mag natuurlijk
niets overkomen. Al pratend is
het conflictje altijd op te lossen.
Er is nog nooit iemand eerder
naar huis gegaan."
Na een uitgebreide kennisma
king op dinsdagavond - gasten
komen altijd in het midden van
de week - voelen de gasten zich
snel vertrouwd met de anderen.
Elke dag wordt er voor ze ge
kookt. Het eten duurt altijd wat
langer dan normaal omdat
sommige lichamelijk gehandi
capten niet zo snel kunnen
eten. Kinderen mogen tussen
de gerechten door spelen en
ouders beginnen dan met el
kaar te kletsen. „Je krijgt het
Herman Van Veen richtte in 1977 de Stichting Colombine op, een organi
satie voor hulp aan mensen waar ook ter wereld. Negen jaar geleden
opende de zanger en cabaretier in de dr. Daniël den Hoedkliniek in Rot
terdam bacterie-arme kamers voor kinderen. Toen zei het meisje Patri
cia, dat een niertransplantatie had ondergaan, tegen Van Veen dat ze
nooit met haar ouders op vakantie kon omdat ze ziek was. Van Veen
kwam op het idee een soort herberg voor zieke kinderen op te richten.
De polder bleek de aangewezen plek.
Het Colombinehuis is géén ziekenhuis. Wel is er een dialyseruimte zodat
nierpatiënten ook met vakantie kunnen. Door sponsoring van de Neder
landse apothekers wordt het verblijf aangeboden voor vijfendertig gul
den per persoon per dag.
dan al snel over je kind. Maar
het is niet verplicht te vertellen
wat er met jouw zoon of doch
ter aan de hand is. Eigenlijk ben
je met z'n allen even één groep,
maar iedereen heeft ook de vrij
heid om dingen zelf te doen.
We eten alleen de laatste dag
patat, hoor", zegt Flantua. „De
andere dagen is het eten hier
altijd anders dan thuis. Tijdens
de Griekse dag eten we natuur
lijk Griekse macaroni. Ouders
zeggen vaak dat hun kind dat
niet lust, maar negen van de
tien keer hebben de bezorgde
vader en moeder het mis. Het
kind vindt het hartstikke lekker.
Als we Thais eten, zie je de kin
deren drie dagen later nog met
stokjes op de rolstoel slaan."
Gezin opsplitsen
Marijn gaat het liefst altijd zijn
eigen gang. Hij is dol op fietsen
en wandelen. Bij het Colombi
nehuis staan fietsen in allerlei
soorten en maten die elke gast
mag gebruiken. Marijn zit ach
ter op de tandem. Hij kan wel
fietsen, maar raakt in paniek als
er iets onverwachts in het ver
keer gebeurt. Heerlijk vindt hij
het om met zijn ouders door de
polder te fietsèn. Ook heeft hij
erg genoten van de boottocht
bij Elburg, die georganiseerd
werd door het Colombinehuis.
Het gemaskerd bal in het thea
ter op de laatste avond vond hij
niets. Zijn moeder heeft hem
vastgehouden zodat hij even
kon dansen, maar daarna wilde
hij naar zijn Brazilië-huisje. Hij
wilde doorgaan met zijn avond
programma en dat betekende
douchen en naar bed. „Licha
melijk en geestelijk gehandi
capten vinden vaak dezelfde
dingen als andere mensen leuk.
Dat geldt niet voor autisten. Ze
houden bijvoorbeeld niet van
dansen of muziek. Dat is geen
punt. In dit geval ben ik met
Marijn naar huis gegaan en
mijn man is op het gemaskerde
bal gebleven met de meiden.
Dat gebeurt geregeld. Je moet je
als gezin zo vaak opsplitsen."
De zusjes Merel (7) en Calien
(4) Van Andel vonden het feest
helemaal het einde. In de pro
fessionele kleedkamer met ver
lichte spiegels, make-up, mas
kers en rekken vol met de
vreemdste verkleedspullen,
konden de zusjes de allermooi
ste outfit kiezen. Ook het speel-
hok is voor hen een speelpara-
dijs. Tientallen puzzels, hobbel
paarden, stoepkrijt, computers,
gitaren, 3200 cd's, honderden
videobanden, alles wat een
kind zich maar wensen kan, ligt
voorhanden.
Stichting Colombine heeft al
het speelgoed maar ook de
spullen voor de appartementen
of het grote huis gekregen of
gekocht van geld van sponsors.
Flantua wijst naar de dozen
met knuffels. „Die zijn bij pop
concerten op de bühne ge
gooid. Wij hebben ze weer ge
kregen van concertbureau Mo
jo." De twintig cowboyhoeden
zijn de allernieuwste aanwinst.
„Gekregen van een broer van
een gast. We doen hier tegen
woordig ook aan line-dansen."
HENRIQUE TE KIEFTE
nd
n
de
Nieuw mei-
migraine on
r
Moderne anti-migraj_p
nen zijn weinig effet
ben nauwelijks meei ,LEu
opzichte van medici
langer worden gebn
stelt de 29-jarige Ric
per, die morgen pro er
aan de Rijksuniversi nej
gen. er
Kemper is het als ee m
om te zien wat er in n
nen gebeurt tijdens n
van migraine. Hij za ,e|
waar nog niet in de I
van een mens, maar
een rat met hoofdpi
ontdekte dat bij hoo j0c
alleen verschillende
bieden zijn betrokke
ook het immuunsysi
stekingen elders in li q
kunnen de hoofdpiji ej;
ren.
Voor zijn onderzoek
Kemper capsacine,
komstig uit rode pej .,if
de hersenvliezen vai
Deze stof prikkelt de j-je
gen pijnzenuwen. Ktb,
bij de ratten dat doo
wekte pijnprikkels v
de hersengebieden
activeerd die verant\ r
zijn voor pijngewaai vc
pijnonderdrukking.
systeem dat emotioi
en stressreacties
toonde meer activity
In ons land hebben
750.000 mensen last
graine en daarmee
kwaal de meest voor
neurologische aandi
Tachtig procent van
ten vindt baat bij metai
meest effectieve mie
keren de zenuwen rifiii
bloedvaten in de hemei
De nieuwe generatie
nen blokkeert welist rat
de pijnzenuwen, ma bh
daarnaast tevens de
van de pijnsignalenilat
nen zelf. „Voor acutin
bestrijding heb je ge
len nodig die ook ini
nen zelf aangrijpen.'
schijnlijk proberen dien
zelf uit alle macht de
te gaan. Een centraalpe.
middel kan daar wei Dl
aan toevoegen", aldi j
KI of
Kunstmatige bevrudbe!
bij zaad direct in delop
der van de vrouw wo|en
bracht, is zeker zo ef n
paren die een kind vg
vitro fertilisatie (IVF)
minder belastend en i
zo goedkoop. Dat stede
zoekster A. Goverdelft
deling obstetrie en giop
gie van de Vrije Uni\Jm<
Amsterdam. Volgens
heeft tweederde van
die moeilijkheden hi
kind te krijgen, baat
matige inseminatie
selecteerde zaadcelli J
bij IVF het zwangers
centage per behandf
hoger uitvalt, zijn de
sen op zwangerscha y
niet beter dan die m
manieren, schrijft G L
het Britse tijdschrift
Dat heeft mogelijk te R|
met het feit dat IVF-|r~
eerder de brui aan gi
Goverde denkt dat d
volg kan zijn van de
van de behandeling.
de
>eg
hg
Gezond de deur uit en 's avonds ziek thuisko
men. Dan een week te bed, koorts boven de 38
graden, keelpijn, hoesten, loopneus en spierpijn.
Met andere woorden: griep. De veroorzaker, het
influenzavirus, reist met de winter mee en heeft
ook Nederland weer in zijn greep.
Formeel heerst er een epidemie, maar viroloog
dr. Guus Rimmelzwaan van het Nationaal In-
fluenzacentrum (NIC) in Rotterdam spreekt lie
ver over een griepgolf. „Waar ligt de grens van
een epidemie? De Engelsen leggen die twee keer
zo hoog als wij. Maar in elk geval is duidelijk dat
de jaarlijkse griepgolf Nederiand heeft bereikt."
De griep wordt wereldwijd haarscherp in de ga
ten gehouden. Het virus kent overal ongeveer de
zelfde varianten. Veranderingen die jaarlijks op
treden worden - ook door het NIC - gemeld aan
de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), waar
de adviezen voor nieuwe vaccins vandaan ko
men.
Uit het hele land melden geselecteerde artsen de
gevallen van 'influenza' aan het onderzoeksinsti
tuut Nivel in Utrecht. Daar wordt aan de hand
van de cijfers bekeken hoe wijd verspreid de
griep is. Vorige week stegen de getallen boven de
epidemiegrens: meer dan 18 mensen op elke
tienduizend inwoners vielen aan de griep ten
prooi.
Preciezer: in het zuiden zijn dat er 20, in het oos
ten 26, in het westen 18 en in het noorden zeven
gevallen per tienduizend inwoners. Alleen de
drie noordelijke provincies kennen formeel nog
geen 'griepgolf, maar die zal daar vrijwel zeker
volgende week ook heersen. In de praktijk liggen
echter meer mensen in bed. „Niet iedereen met
griep gaat naar de dokter. Maar hoewel de cijfers
van het Nivel lager zijn dan de werkelijkheid, ge
ven zij wel een goede indicatie."
Als Rimmelzwaan in de zomer het bed moet
houden, noemt hij dit nooit een 'griepje'. Buik
griep en zomergriep bestaan niet. „In de volks
mond heet dat zo, maar er is maar een griep: de
echte." En die wordt veroorzaakt door het in
fluenzavirus. Alleen in de winter en met een dui
delijk ziektebeeld: snel opkomend, altijd met
koorts van meestal boven de 38 graden, gepaard
gaand met luchtwegklachten en vaak spierpijn.
Na een week echt ziek zijn blijft het zwakke ge
voel nog een week.
De griepgolf is volgens Rimmelzwaan net begon
nen. Het is de vraag hoever zij zich zal versprei
den. „In 1996 kwamen we boven de dertig inwo
ners per tienduizend uit. Dat was behoorlijk. De
cijfers van nu zien we elk jaar." Hoewel de griep
eerder dit jaar al in Frankrijk, België en Engeland
actief was, is de verspreiding niet op de landkaart
te volgen. „Er valt geen peil op te trekken. Het vi
rus wordt niet meer alleen van buurman op
buurman overgebracht. We reizen veel meer."
De farmaceutische industrie zet dit jaar nieuwe
anti-griepmiddelen in die binnen 48 uur moeten
worden ingenomen. Op doktersadvies, dat wel.
„De griep kan dan met een dag, twee dagen wor
den bekort. Een arts kan het ziektebeeld van de
griep goed herkennen. Dat is ook nodig, want te
gen andere virussen werken die medicijnen ook
niet." Griepvirussen veranderen per ja
die veranderingen is het noodzakelijk
dat elk jaar bij risicogroepen zoals oud
chronisch zieken wordt ingespoten, aa
sen. „We lopen altijd een beetje achtei a,
eins worden in januari gemaakt voor 1 e[
de griepseizoen. Maar ook dit jaar blijl d
cin goed gekozen."
Virologen verwachten ooit weer een gi w
met een totaal andere vorm. Dan gaan d
sche wereld en de farmaceutische indi
koortsachtig aan de slag om een nieuv
maken. „Dan krijg je een pandemoniu
massale ziekte en veel sterfte onder m c
een zwakke gezondheid. De weerstam s
griepvirussen die het lichaam al kent,
niet meer. Ook met de bestaande vacc aj
je dan niets. De laatste keer gebeurde le
met het Hongkong-virus."
Oplossing van zaterdag:
HORIZONTAAL:
1. Taalgroep; 8. via; 9. plo;
10. komma; 13. pij;
14. erna; 15. te; 17. egard;
19. asla; 20. cash;
21. indom; 23. Ob; 24. den;
25. ar; 26. karig; 28. Ali;
30. one; 33. fancyfair.
VERTICAAL: 1. Tv; 2. ai;
3. aak; 4. gamma; 5. opa;
6. el; 7. po; 11. Oeganda;
12. Marconi;
13. Prado; 16. ether; 17. Eli;
18. dam; 22. derby; 26. kin;
27. Goa; 28. af; 29. la;
31. ni; 32. er.
SPOAAT. Hoe PFAZ/U /SC
ZO/WAR eew-rwee-ave e&j
MAAM ?"OBA/<T HU. &4ASZ Z/fT
H/J ZHH 0U/PMAU AANKOMBA/.
&OVfiMAm£Tj£ VAM MB
fiOBPT FL/P V/7&LATEN
Lmr tzbfthoü WE& PMW/6'
JU /VOET Kter HO- &N MOO/e
a/aam voasi /hu# ztoomff
'OB." ze&r oea
e*j afcw -Z5z>r hu ,.i
Mse, - oejjKr fljp „cm t
M£ H&&UAAC &GEH C£l i
a'ambj rtoae MUH ZOOK t
