TOERIST
raadsel voor reisbranche
I
Internet als
reisbureau
Causes chip,
tie World Discover,
tifsstvi het ijs
van de Zuidpool.
Cruises worden
volgens de
rmbiandw?.
de komende
jaren steeds
populairder nu
de pitteen
sterk jakken
Vakantie b ij l a g e 2000
Q6 -
Niets is zo
voorspelbaar als de
loderne toerist. De
keer wil hij luieren
«ïidorm, de andere
keer geeft hij de
rkeur aan winkelen
"lew York, maar ook
ïn het gebeuren dat
hij plotseling een
lountainbike-safari
wil maken door
Botswana. Geen
probleem. De
Nederlandse
reisorganisaties
oen moeiteloos aan
rerzoek. Zoals blijkt
uit de zojuist
verschenen
omerprogramma's.
Nog nooit gingen er zoveel Neder
landers op vakantie als in het afge
lopen jaar (zeven op de tien). En
nog nooit ook gingen ze zo vaak
(1,65 keer). Alle hens aan dek daar
om voor de Nederlandse reisbran
che, die - lijkt het wel - zich door
al die drukte slechts op één taak
heeft kunnen concentreren: het zo
keurig mogelijk de deur uit helpen
van de circa vijf miljoen klanten.
Veel tijd om op zoek te gaan naar
nog onontdekte bestemmingen
bleef er niet over, dus zal de Ne
derlandse toerist het de komende
zomer voornamelijk moeten doen
met het van ouds bekende werk.
Waarvoor hij door de bank geno
men overigens wel meer moet be
talen. Zo n vier procent ongeveer.
Alleen vakanties in Turkije worden
de komende zomer aanmerkelijk
goedkoper (tot ruim tien procent).
Om misverstanden te voorkomen:
er zijn plannen zat. De Braziliaan
se kust staat hoog op het verlang
lijstje van diverse touroperators
(waaronder uiteraar d het aan de
weg timmerende Oad) en het mo
ment waarop de eerste charter
vluchten vanaf Schiphol naar res
pectievelijk Vietnam en Guatemala
vertrekken, naakt. Maar de hausse
van de voorbije maanden en de
onthutsende ervaringen van sep
tember 1999 (toen zowel De Jong
Intra als Oad precies gelijk op gro
te schaal vakanties-naar het toch
bepaald niet als buikbestemming
bekend staande Maleisië begon
nen aan te bieden) brachten de
reisorganisaties er waarschijnlijk
toe dit keer niet al te overhaast te
werk te gaan.
Temeer natuurlijk daar geen mens
weet wat de toerist nu precies wil.
Sterker nog: volgens door de wol
geverfde reisorganisatoren als
Hans Bakker (Travel Unie), Joop
ter Haar (Oad) en Hans de Jong
(De Jong Intra) weet hij het zélf
niet eens. De moderne vakantie
ganger is een zapper die zich Iaat
sturen door impulsen. De ene keer
wenst hij zich uitgebreid in de
watten te laten leggen in een luxu
eus vier sterren hotel op Korfu; de
andere keer zoekt hij het 'gecon
troleerde avontuur' (zoals dat in
het jargon heet) en boekt hij een
weekje bungalowtent in de Arden
nen, inclusief gratis gebruik van
wild waterkano en mountainbike.
Die verregaande onvoorspelbaar
heid had uiteraard grote invloed
op de samenstelling van de zojuist
uitgekomen zomerprogramma's.
De onderhand tot wolkenkrab
bers-hoogte wassende stapel reis
brochures (alleen Oad al liet 24
verschillende gidsen drukken)
heeft nog het meest weg van een
grabbelton. Pas na flink zoeken,
duiken een paar nouveautés op uit
het zaagsel:
Als René Klawer van Travel Unie
beweert dat 2000 'het jaar van de
cruises' wordt, dan zou hij daar
best eens gelijk in kunnen hebben.
Niet alleen het aanbod is enorm;
ook de prijzen worden door de
overcapaciteit eindelijk betaalbaar.
Voor tochten door de Caribische
wateren (waar Carnival, Disney, de
Holland Amerika Lijn en talloze
andere rederijen het ene na het
ander schip in de strijd gooien)
gold dat al enige tijd maar wie de
'cruise der cruises' wil maken
(vanuit Vancouver via de Inside
Passage naar Alaska) kan dat te
genwoordig ook al voor een kleine
2500 gulden, inclusief vliegreis
(laagseizoen). Opvallend is tevens
de enorme toename van het aantal
havens van waaruit kan worden
vertrokken. Niet alleen in Amerika,
maar ook in Europa waar Amster
dam een steeds belangrijke uitval
basis vormt voor tochten naar on
der meer de Noorse fjorden en de
Oostzee.
Wie met jonge kinderen op va
kantie ging en aan niets zo'n hekel
had als zelf een tent of caravan
mee te sjouwen, had nauwelijks
keus. Niet voor niets waren (en
zijn) de 'verzorgde kampeervakan-
ties' van onder meer Eurocamp
geweldig populair. Reden waar
schijnlijk waarom twee touropera
tors zich de komende zomer met
veel tam-tam op deze 'vergeten
markt' storten. De grootste van het
duo - Vrij Uit - heeft de samen
werking met Sunsites verbroken
en introduceert 'Happy Camp'
(voorlopig alleen aan de boorden
van de Italiaanse meren) waarbij
gezinnen met jonge kinderen vol
gens de Eurocamp-formule wor
den ondergebracht in luxueuze
bungalowtenten. KidsWorld (op
gericht door de reisveteranen Ma
rio Drommel en Dirk Braam) gooi
de het over een iets andere boeg
en reserveerde op het Griekse ei
land Lesbos een geheel op jonge
kinderen, peuters en baby's toege
sneden appartementencomplex.
Alles aanwezig daar. Van box tot
babyfoon; van flessenwarmer tot
aankleedkussen; van oppasservice
tot buggy. Er kan rechtstreeks wor
den geboekt (020.612.88.44) maar
ook (exclusief) bij de reisbureaus
van Arke en Holland International.
Zowel bij Kras Stervakanties als
De Jong Intra kan de vakantietrip
voor de komende zomer via het
Internet worden geboekt. Bij De
Jong gebeurt dat met enige om
trekkende bewegingen nog altijd
via de oude vertrouwde reisagent;
bij directseller Kras daarentegen
wordt dat tussenstation rücksicht-
los uitgeschakeld. De nog nooit op
enig pessimisme betrapte Louis
Frankenhuis, directeur van laatst
genoemde touroperator: 'Honderd
boekingen per week is toch wel het
minste wat ik verwacht.'
Een touroparator mag zich in
Nederland geen touroperator noe
men als hij niet iets speciaal in de
aanbieding heeft, iets aardigs, iets
geks, iets super-goedkoops, een
gimmick kortom. Een kleine greep:
Vijftien procent korting op bunga
lowvakanties in zowel Spanje als
Duitsland gedurende Euro-2000
en bij elk Oranje-doelpunt een
rondje van de zaak (Vrij Uit). Met
de kinderen fietsend van Gronin
gen naar Limburg (Cycletours).
Met satellietontvangers uitgevoer
de huurauto's die door Amerika
toerende vakantiegangers feilloos
de weg wijzen (Jan Doets). Een
meerdaagse rit per Harley David
son op Kreta alsmede een safari
per mountainbike in Botswana.
(Holland International). Een rond
reis per bus van bijna drie weken
door Vietnam (Arke). Vliegvakan
ties per Transavia-charter naar
Knock Airport in het nog nauwe
lijks ontdekte noord-westen van
Ierland en tien dagen naar de Cos
ta Brava voor 149 gulden inclusief
busreis plus logies. (De Jong Intra).
Compleet nieuw en daarom nogal
opmerkelijk tenslotte is de zomer-
brochure van de Zaanse tourope
rator Isropa. Bij elk hotel wordt
aangegeven hoe zuinig er met wa
ter en energie en dergelijke wordt
omgesprongen. Het ligt in de be
doeling deze informatie op den
duur op te nemen in alle gidsen
van onder Travel Unie vallende
reisorganisaties.
ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
De aanbiedingen zijn er al. En de belangstelling ook.
In 2003 - zo is de onlangs in het Nederlandse reis
vakblad DIT uitgesproken verwachting - wordt de
eerste toerist de ruimte ingeschoten. Touroperator
Space Adventures in Amerika vraagt voor de onge
veer anderhalf uur durende pioniers-reis twee ton,
maar om absoluut zeker te zijn van een stoel in de
Space Cruiser moet nu al twaalfduizend gulden wor
den overgemaakt op de rekening van de Amerikaan
se onderneming, alsmede twintig mille in elk van de
daarop volgende jaren. Meer mag ook. Sterker nog:
twaalf maanden voor vertrek dient sowieso de volle
dige reissom te zijn voldaan. Ter geruststelling van
achterdochtige amateur-astronauten: een annule
ringsverzekering is bij de reissom inbegrepen.
Voor die bijna kwart miljoen krijgen de klanten van
Space Adventures - zo is de bedoeling - een trip van
anderhalf uur op een hoogte van om en nabij de ne
gentig kilometer. Daarvoor al maken ze trainings
vluchtjes waarbij snelheden van 2,5 keer het geluid
worden gehaald en nemen ze deel aan een complete
astronautentraining. Ook maken ze kennis met het
wegvallen van de zwaartekracht. Neerlands enige
ruimtevaarder Wubbo Ockels bekent in een inter
view met DIT dat - als hij over voldoende geld had
beschikt-'onmiddellijk een 'stoel richting ruimte'
zou reserveren. 'De ervaring is dermate indrukwek
kend dat er nauwelijks woorden bestaan om deze te
beschrijven.'
Overigens is Space Adventures niet de enige die toe
ristische ruimtereizen aanbiedt. Een Japanse hotel
keten hoopt nog voor 2015 de eerste toeristen op de
maan te kunnen herbergen en in hetzelfde land zijn
twee bedrijven hard bezig met de ontwikkeling van
de zogenoemde 'Kankoh Maru' een ruimtehotel.
'Third Millennium', een ander bedrijf beweert zelfs
al zover te zijn dat hun 'X Van' vanaf 2003 de eerste
vluchten met zowel vracht als passagiers zal gaan
uitvoeren. Die vracht zal dan bestaan uit materiaal
waarmee een rondom de aarde cirkelend, 27 kamers
tellend hotel zal worden gebouwd, dat omstreeks
2008 de eerste gasten kan ontvangen. Prijs voor een
weekje per persoon; een kwart miljoen. Vol pension,
dat wel.
ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
Al op het door touroperator Arke op 15 no
vember 1984 georganiseerde symposium 'Ha
len we 2000?', werd beweerd dat de reis
agent z'n langste tijd heeft gehad. Maar hij is
er nog steeds. Ondanks onderzoeken (van
onder meer de Consumentenbond) waaruit
blijkt dat de klant in 'dertig procent van de
gevallen met een verkeerd advies of slechts
een stapel reisgidsen' naar huis wordt ge
stuurd. Ondanks ook direct-sellers, die via
06-nummers en dergelijke goedkope vakan
ties verkopen. Ondanks - om nog maar een
van de vele voorbeelden bij de kop te nemen
- systemen als 'Look and Book' (reizen boe
ken via de combinatie teletekst/telefoon), en
Call Go en Click Go (waarin de KLM via
respectievelijk de telefoon en internet voor
zwaanzinnig lage prijzen lege last minute
stoelen aanbiedt).
Maar houden de reisagenten zich ook staan
de nu twee grote reisorganisaties (De Jong
Intra en Kras) en een middelgrote (Olympia)
de digitale snelweg hebben ingeschakeld om
hun vakantietrips aan de man te brengen?
Het valt nauwelijks te geloven. Directeur
Louis Frankenhuis van Kras drukt zich heel
voorzichtig uit als hij zegt: 'Ik denk dat de
reisbranche er binnen korte tijd heel anders
gaat uitzien.' Had hij écht geroepen wat hij
dacht, dan had hij medegedeeld dat de mees
te reisagenten hun deuren maar beter met
een kunnen sluiten.
Media-expert prof. dr. Anne van der Meiden
zag het tijdens 'Halen we 2000?' nog niet zo
somber in. 'U bent de voorburcht van het va
kantiegenot', zei hij in het van hem bekende
taalgebruik, 'bij u begint de eerste opwin
ding. U bent vertrekklooster voor de eeuwige
pelgrim.' En als de reisagent hem - ging Van
der Meiden verder - nou maar zou gaan in
formeren in een 'gezellig zaaltje met video
en beeldplaatvoorstellingen', dan wilde hij
best langs blijven komen.
Alleen, die 'video- en beeldplaatvoorstellin
gen' kleuren inmiddels het scherm van de
computer thuis. Dus waarom zou je nog je
deur uitgaan. En meebetalen aan het inko
men van de reisagent, die gemiddeld 10 pro
cent commissie vangt. In Amerika is het feno
meen reisbureau - overigens toch al nooit zo
wijd en zijd verbreid - grotendeels verdwe
nen. Hier zal het niet anders gaan. Tegenwer
pingen dat vooral ouderen voorlopig nog
naar de reisagent zullen blijven gaan, wor
den te niet gedaan door een enquête van
Kras waaruit blijkt dat juist vooral 55+ers hun
vakantie via internet boeken. En - het is
slechts één voorbeeldje - fanatiek de inter
netveilingen afstropen van grote luchtvaart
maatschappijen die - gedachtig de woorden
van oud-president Pieter Bouw - nog liever
een ticket Londen-Sydney verkopen voor 150
gulden, dan dat ze een stoel leeg laten ver
trekken.
Zowel Olympia als De Jong Intra behandelt
de reisagent vooralsnog - bang om uit de
gratie te raken - met mededogen. Hoewel hij
er niets voor hoeft te doen, krijgt hij van het
tweetal voor elke via internet verkochte reis
toch commissie. Travel Unie is resoluter. Het
lijkt Kras - en z'n vooruitstrevende directeur -
vooral te hebben overgenomen om zonder
de reisagenten te schofferen mee te kunnen
rijden op de digitale snelweg. De grote mer
ken van Travel Unie (Holland International en
Arke) worden ook het komend jaar keurig via
het reisbureau verkocht. Maar wat als er een
reis van deze twee touroperators op de plank
blijft liggen? Dan wordt-ie- kan bijna niet
anders - simpel doorgeschoven naar dochter
Kras die hem dan onder een andere naam op
het internet plaatst en alsnog verkoopt. Een
kunstje dat Oad straks via Bex ook gaat uitha
len.
Dat de reisbureaus geheel en al uit het straat
beeld zullen verdwijnen, valt niet aan te ne
men. Maar dat er onder de circa duizend reis
agenten (de helft heeft nog steeds geen in
ternetaansluiting) harde klappen gaan val
len, staat vast. Internet
wordt - al is het alleen
maar door de goedko
pere, makkelijkere en
snellere manier van
werken - het grootste
reisbureau van Neder
land.
