Postmoderne devotie in de paroehiej
M
Geloof Samenleving
Kerststal trekt 140.000 bezoekers Duitse kunstenaar herbouwt de r
van Noach in weiland nabij Berlf
'Levende boeddha
heeft Tibet verlaten'
C,
VRIJDAG 7 JANUARI 2000
VANDAAG
De heilige die vandaag haar feestdag viert vol
gens de kerkelijke agenda heet Angela van Folig-
no en zij leefde van 1248 tot 1309. Angela trouw
de, kreeg kinderen en begon op een dag visioe
nen van Jezus te ontvangen. Later zou ze een
boek dicteren waarin ze haar levensgeschiedenis en spirituele
ervaringen zou beschrijven. Maar .Angela kon van het meest
ultieme spirituele moment dat zij beleefde - de keer dat ze
'God zag' - niet meer vertellen dan dat ze 'een volheid en hel
derheid zag die haar vervulden'. Zo radicaal als dit moment
geweest moet zijn, was ook haar wens om het mee te maken.
Om de weg vrij te maken voor een leven in dienst van God,
smeekte ze bij de Allerhoogste de dood af van haar moeder,
man en al haar zonen. Haar wens werd gehonoreerd.
Orthodoxe christenen (oude stijl) vieren vandaag en morgen
kerstmis. Zij gebruiken de Juliaanse kalender die op de Gre
goriaanse, die wij gebruiken, dertien dagen achterloopt. Tot
het orthodoxe geloof behoren de kerken van Jeruzalem, Rus
land, Servië en de kloosters op de berg Athos.
Voor moslims is het de eerste dag van sjawwaal, de tiende
vastenmaand. Ze vieren op het zogeheten 'Suikerfeest' dat ze
een goede vastenmaand hebben beleefd. Het feest duurt
doorgaans een paar dagen en iedereen die langskomt mag
'Russische leiders vervolgen'
utrecht De rooms-katholieke vredesbeweging Pax Christi wil
dat de Russische regerings- en legerleiding wordt vervolgd we
gens oorlogsmisdaden in Tsjetsjenië. Wie geen onderscheid
maakt tussen burger- en militaire doelen, begaat een oorlogs
misdaad, aldus Pax Christi. Rusland heeft de Geneefse Conven
ties van 1949 geratificeerd. Daarin wordt onderscheid gemaakt
tussen doelen van militaire en van burger aard. De waarnemin
gen van onafhankelijke journalisten, de rapporten van Human
Rights Watch, van Amnesty International en de berichten van
partners van Pax Christi in Tsjetsjenië wijzen alle in dezelfde
richting: de massale Russische artillerie- en luchtaanvallen zijn
ook tegen burgerdoelen gericht.
Orthodox kerstfeest
moskou Ook in Moskou wordt orthodox kerstfeest gevierd.
Gisteren was presi4ent Poetin onder de aanwezigen in de Ge
boortekerk. FOTO AP
WEERT ANP
peking afp
De derde man van het Tibe
taanse boeddhisme, de 17de
'levende boeddha' Karmapa,
heeft Tibet op aandringen van
Peking verlaten. Dit heeft de
Chinese regering vrijdag ver
klaard. nadat de monniken van
Tsurphu de monnik Ugyen
Trinley Dorje als vermist had
den opgegeven.
De zogeheten 17de Gyalwa
Karmapa zou het klooster
Tsurphu bij de hoofdstad Lhasa
vorige week met drie metgezel
len hebben verlaten. De Chine
se krant Hong Kong Standard
meldde dat de monnik woens
dag is aangekomen in het
Noord-Indiase Dharamsala,
waar de Tibetaanse regering in
ballingschap zetelt.
De 17de Gyalwa Karmapa is
een van de uitzonderlijkste fi
guren van het Tibetaanse boed
dhisme. Hij wordt door zowel
Peking als de Daila Lama, de
spirituele leider van Tibet, er
kend. Het is bovendien de eer
ste keer dat de Chinese regering
de reïncarnatie van een boed
dha erkent. De nu 16-jarige jon
gen werd in 1992 gewijd tot de
17de Gyalwa Karmapa in het
klooster van Tsurphu, waar hij
sindsdien verbleef. Zijn voor
ganger, de 16de Gyalwa Karma
pa, vertrok in 1959 met de Dalai
Lama naar Dharamsala.
De reusachtige en gedeeltelijk
levende kerststal in de dekenale
stadskerk in Weert heeft dit jaar
tussen de 130.000 en 140.000
bezoekers getrokken. Volgens
deken W. van der Valk is dat
opnieuw een record. Maar hij
weet het niet helemaal zeker,
omdat de parochie door de
enorme toeloop gestopt is met
het tellen van de bezoekers. De
St. Martinuskerk probeert elk
jaar de grootste kerststal van
Nederland op te bouwen. Dit
jaar stond de uitbeelding van
de geboorte van Jezus in het te
ken van het thema Langs de
stroom van leven. Een volgens
Van der Valk onafzienbare
stroom mensen schuifelde
GERMENDORF «ANP
De levende
kerststal trekt
de Stadskerk
van Weert
binnen.
FOTO ANP
sinds de opening op kerstavond de afbraak van de kerststal in.
langs de kerststal van 55 meter. Een stoet van kamelen en her-
Soms was er een wachttijd van ders met hun schaapskudde
ruim een uur. Het feest van trok door de straten van Weert
Driekoningen luidde gisteren naar de Stadskerk.
Duitsers gaan de ark van Noach herbouwen. De
kiel wordt komende lente in een weiland bij
Berlijn gelegd. Initiatiefnemer is de kunstenaar
Andreas Uckert. Hij kwam al met een minia
tuurversie van een Duits schilderij in het Guin
ness Book of Records. De schilder en beeldhou
wer beschouwt zijn project als „positief signaal
aan de mensheid in het symbolische jaar 2000."
Angst voor een zondvloed wil de excentrieke
ling niet verspreiden.
Voor de reconstructie van de ark baseert de
Duitser zich op de maten uit de bijbel. Hij re
kende de Hebreeuwse el om in meters. „De
nieuwe boot krijgt dezelfde afmetingen als de
oude ark, verzekert Uckert. Hij gaat uit van een
lengte van 165 meter, een breedte van 27,5 en
een hoogte van 16,5 meter. I b
Door het formaat, vergelijkbaar mepe
derne veerboot, is niet te verwachtëë
houten vaartuig naar een rivier kan vfn:
transporteerd. Uckert wil op een val1^
dekken in ieder geval een eigen galei
ten. Daarin krijgt mogelijk ook het nifl
beeld een plek, dat hij afgelopen jaaiTI
ningin Beatrix maakte. De Duitser krr-
geen gelegenheid het kunstwerk tijder.
zoek van de vorstin aan het nabijgelr
nienburg te overhandigen. .f
Op een ander dek komt een restaur1
in bezoekers kunnen eten „zoals in d
de eerste ark 6000 jaar geleden. Voor ll
de boot is al gezorgd. Als eerste sponst
project meldde zich een producent j-r
voer, die er een eigen dierentuintje op'
De droom van KRO/RKK-joumalist Leo Fijen
Zijn rubriek 'Kruispunt' op de
zondagavond is het best bekeken
religieuze televisieprogramma
van Nederland. Ook persoonlijk
is Leo Fijen, in dienst bij de Ka
tholieke Radio Omroep, kerkelijk
en gelovig zeer geëngageerd.
Vooral het wel en wee van de pa
rochies gaat hem ter harte. Maar
die parochies worden te veel aan
hun lot overgelaten, vindt hij.
Pleidooi van een televisiejourna
list voor een postmoderne devo
tie in de parochies.
HILVERSUM THEO KRABBE
In café 'Het hemeltje' in het KRO-ge-
bouw in Hilversum roert Leo Fijen
lichtelijk nerveus in zijn kopje cappuc
cino. Die dag heeft hij een camera
ploeg weggestuurd naar Spanje. Om
een item te filmen over de Spaanse
vrouw in coma die toch haar kind ge
boren wilde laten worden en zelf over
leden is. Spannend. Lukt het om de
geschikte beelden voor zondag binnen
te krijgen? 'Zo'n ploeg uitsturen is een
dure grap en niet zonder risico. Krij
gen we de geschikte mensen te spre
ken? Er zijn over dit onderwerp allerlei
ethische vragen te stellen. Hoever kun
je gaan bij de kwaliteit van het leven?'
Hij is er zelf nog niet uit. Elf jaar werkt
Leo Fijen bij de KRO-televisie. Hij is
eindredacteur van 'Kruispunt', 'Studio
RKK' en van de vorig jaar uitgezonden
serie 'Katholieken in de twintigste
eeuw'. Fijen was ook verantwoordelijk
voor het KRO/RKK-onderzoek 'Dicht
bij en Veraf, dat vorige maand gepu
bliceerd werd over de geloofsbeleving
van priesters, pastorale werkers, vrij
willigers en bestuurders van katholieke
organisaties. Een representatief en we
tenschappelijk verantwoord onder
zoek met een harde conclusie: er gaapt
een diepe kloof tussen het actieve ka
der en de leiding van de rooms-katho-
lieke Kerk in Nederland.
Vrijwilligers, maar ook priesters en
pastoraal werkers wijken in meerder
heid af van de officiële leer van de
rooms-katholieke Kerk. Of het nu gaat
om het verplichte priestercelibaat, de
toelating van de vrouw tot het priester
schap, abortus, het gebruik van voor
behoedmiddelen en homoseksualiteit
- het katholieke kader neemt een an
der standpunt in dan Rome. Bijna de
helft van alle priesters gelooft niet
Leo Fijen, presentator van het best bekeken televisieprogramma van Nederland, 'Kruispunt'.
meer dat tijdens de Eucharistie brood
en wijn verandert in het lichaam en
bloed van Christus. Onder de priesters
heerst een tweedeling: een minderheid
van jonge (pas gewijde) priesters denkt
en handelt traditioneel, terwijl een
meerderheid ruimdenkend is.
Voor Leo Fijen is dat onderzoek het
zoveelste signaal dat er iets moet ge-
Beuren. Zelf spreekt hij geregeld op
parochieavonden over verbetering van
de communicatie. 'Als geloven ergens
relevant is, dan gebeurt dat in de paro
chies. In de parochies komen ze elkaar
allemaal tegen: zoekers, gelovigen,
sleutelfiguren, randkerkelijken, en het
actieve vrijwilligerskader. Dat is ook de
plek waar het geloof aan een volgende
generatie moet worden doorgegeven.'
De KRO/RKK-joumalist schudt mee
warig zijn hoofd. 'Ik begrijp de Neder
landse bisschoppen niet', verzucht hij.
'De Nederlandse bisschoppen houden
consultaties over van alles en nog wat,
over de vrede en het onderwijs, en ze
komen met allerlei documenten over
kerkstructuren en over de ambten.
Maar niet over de toekomst van de pa-
rochiës. In de parochies zouden ze
hun oor te luister moeten leggen. Daar
zouden ze moeten vragen wat de pa
rochianen bezighoudt. Wat zijn de no
den en behoeften van de parochie?
Eerst een jaar luisteren, en riiet meteen
met antwoorden komen, die de deur
dicht doen. Niet van boven naar bene
den, maar van onder naar boven. Met
als centrale vraag hoe de lokale ge
meenschap meer zichtbaar kan wor
den als geloofsgemeenschap en als ge
meenschap van de buurt.'
Zoektocht
De Nederlandse bisschoppen zouden
die consultatie gezamenlijk ter hand
moeten nemen. 'Dan zouden ze ook
moeten erkennen dat er in een paro
chie zeer verschillend gedacht wordt,
dat geloven een zoektocht is en dat ka
tholieken onzeker zijn over wat ze ge
loven. Want waarom is het in paro
chies zo moeilijk om over de binnen
kant van geloven te praten? Waarom is
het zo moeilijk over Godsbeelden, over
de betekenis van de Eucharistie te pra
ten?'
Leo Fijen voegt er aan toe, dat enkele
bisschoppen in hun bisdom al wel eni
ge actie ondernemen. Zo heeft in het
bisdom Roermond bisschop Wiertz
voor meer aandacht voor de parochies
gezorgd door wekelijks een pagina in
de huis-aan-huisbladen te laten ver
schijnen. Het aartsbisdom Utrecht
hecht veel belang aan goede overleg
structuren. En de Rotterdamse bis
schop Van Luyn hield zijn gelovigen in
een boekje het geloofsmodel van de
Emmaüsgangers voor: zoekend, op
weg, eerst luisterend. 'Maar die lijn
moet doorgetrokken worden. De bis
schoppen moeten het gezamenlijk
doen.'
Met zijn pleidooi staat Leo Fijen niet
alleen. De KRO/RKK-joumalist sluit
zich aan bij de spirituele 'nestor' van
de Nederlandse geestelijk leven- jour
nalisten Rex Brico. Die droomde on
langs in zijn wekelijkse column in het
Algemeen Dagblad van parochieker
ken als 'oefenplaatsen van spirituali
teit, want dan zouden er nie
mensen uit weglopen.' De g-
bende aartsbisschop van ML
dinaal Martini, pleitte vorig f
bisschoppensynode over Eu
de parochie als een plaats vP
meenschap en hoop voor di
als alternatief voor de hedeif,
fragmenteerde samenlevingr
En de partijideoloog van he?c
van Gennip, droomde vorigr
dens de Schaepmanlezing ir
gen over de parochie als de f
schap van de toekomst vooiL
samenleving.
Leo Fijen: 'Al deze drie denkc
kansen voor de lokale geloof
schap. Maar de parochies ziu
woordig te veel naar binnen^.
Gericht op overleven.'
Fijen zou graag zijn droom ijn
van Brico, Martini en Van GL
len leggen: een postmodern^
in de parochies. Oftewel pari
herkenbare plaatsen van gel^
tualiteit en maatschappelijk^
ment, waar God in alle open
echtheid wordt gezocht. De ;y
journalist grijpt daarbij teru^
moderne devotie van Geert r
dens de Middeleeuwen.
'In zijn tijd veranderde de sak
wezenlijk. Door de opkomst^
handel werd de maatschapp
listisch. Er bestond een groti'
sen de gelovigen en de kerklf
theologen, die een moeilijke
ken. Rond de persoon van GP^
ontstonden kleine leefgemete
pen van mannen en vrouwef
kerd in het leven van de par(c
meenschappen, speelden ze'
concrete stedelijke noden er
hoefte aan vorming en schol
boden een spiritualiteit, waa-
nieuwing van het innerlijk s^,
met de vernieuwing van de v
Dat model van de moderne I
van Geert Grote zouden de lr
pen voor ogen moeten houcr
Leo Fijen. 'Zou het niet moo"
zoals Geert Grote en zijn mo
voten, een verankering te zck
parochies en van daaruit te I-
naar de noden in de wijk en
reld? Zou het niet mooi zijn f
schoppen van daaruit met el*
raai plan zouden komen, wa^
postmoderne devotie wordt
keld voor de parochies?'
Dichtbij en Veraf, het kathd^
der, de katholieken en hun*1:
de drempel van de 21e eeuir
KRO/RKK, 1999. Te besteld'
KRO Vereniging, Postbus 2r
EA Hilversum.
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht HWS
Geldig tot en met zaterdag.
Finland:
Veel wolken en perioden met re
gen of sneeuw, mogelijk ook ijzel.
Maxima van rond of net boven het
vriespunt.
Denemarken:
Wolkenvelden en mogelijk wat re
gen of motregen.-Middagtempe-
ratuur ongeveer 5 graden.
Engeland, Schotland, Wales, Ier
land:
Vooral in Schotland en Ierland
veel wind. Verder flink wat neer
slag, maar zaterdag ook af en toe
zon. Maxima tussen 6 en 10 gra
den.
België en Luxemburg:
Vrijdag droog en geregeld zon,
maar ook kans op mist. Zaterdag
toenemende bewolking gevolgd
door wat regen. Maxima ongeveer
7 graden, in de Ardennen enkele
graden lager.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Rustig weer met soms wat zon,
maar ook kans op flinke mistvel-
den. Maxima van 5 graden in het
noordoosten tot 11 in Bretagne.
Zuid-Frankrijk:
Droog en perioden met zon. maar
zeker in de dalen ook kans op
mist. Maxima tussen 7 en 14 gra
den, bij hardnekkige mist lager.
Spanje:
Flink wat zon en op de meeste
plaatsen droog. Lokaal ook hard
nekkige. mist. Maxima rond 10
graden, in mist rond het vries
punt. Maxima aan de kusten tus
sen 11 en 16 graden, in het bin
nenland soms iets kouder.
Portugal:
Zonnige perioden en alleen vrij
dag in het zuiden nog kans op
een bui. Maxima tussen 7 en 10,
aan zee tussen 12 en 16 graden.
Mallorca, Ibiza, Menorca:
Rustig, droog en vrij zonnig weer.
Maxima rond 15 graden.
Marokko:
Westkust: overwegend bewolkt en
nu en dan regen. Maxima rond
15 graden.
Tunesië:
Rustig, droog en vrij zonnig weer
bij maxima van ongeveer 15 gra
den.
Madeira:
Half tot zwaar bewolkt en nu en
dan regen of buien, mogelijk met
onweer. Af en toe veel wind.
Maxima ongeveer 15 graden.
Canarische Eilanden:
Half tot zwaar bewolkt en nu en
dan regen of enkele buien, moge
lijk met onweer. Plaatselijk veel
wind. Middagtemperatuur rond
18 graden.
Duitsland:
Vrijdag wolkenvelden en in het
noorden mogelijk wat motregen.
Verder meest droog en plaatselijk
mist. Maxima tussen 2 en 7 gra
den, zaterdag in het zuidoosten
iets kouder.
Oostenrijk:
Rustig en droog weer met flink
wat zon. In de dalen kans op
mist. Maxima tussen -1 en +4
graden.
Zwitserland:
Wolkenvelden en droog, vooral
zaterdag ook zon. Maxima rond 5
graden.
Polen:
Vrijdag meest bewolkt en vooral
in het noorden kans op regen of
natte sneeuw. Zaterdag waar
schijnlijk droog, af en toe zon,
maar wel kans op mist. Maxima
net boven het vriespunt.
Tsjechië en Slowakije:
Vrijwel overal droog en nu en dan
zon, maar ook kans op mist.
■j6^- j
-;Q;- 13
ZATERDAG 8 JANUARI 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 08.47 Zon onder 16.45
Maan op 09.46 Maan onder 18.35
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 00.25 12.46 23.58 04.29
Laag 04.56 16.55 12.27 16.36
Innsbruck
Istanbul zwaar bei
Klagenfurt
Kopenhagen half bew.
Las Palmas Regen
bewolkt
onweer
warmtefront
regen
sneeuw
V koufront
opklaringen
hagel
lagedruk
mist
windrichting
hogedruk
zonnig
19 temperatuur
luchtdruk in
hecto pascal
16 1 00
6 -2 00
14 10 1.2
Maxima rond of net boven het
vriespunt.
Hongarije:
Rustig weer met hier en daar zon,
maar ook op veel plaatsen mist of
laaghangende bewolking. Mid
dagtemperatuur rond het vries
punt.
Italië:
Droog en in het algemeen veel
zon, maar ook op enkele plaatsen
hardnekkige wolkenvelden of
mist. Maxima tussen 10 en 15
graden, in het noorden en in mist
of bewolking lager.
Corsica en Sardinië:
Rustig en droog weer met zowel
wolken als zon. Maxima rond 14
graden.
Griekenland en Kreta:
In het westen droog en perioden
met zon. Elders wolkenvelden en
kans op een bui, in de heuvels en
bergen met sneeuw. Op de Egei-
sche Zee waait een koude noor
denwind. Maxima van 7 graden
in het noorden tot 11 in het zuid
westen.
Malta:
Droog en veel zon bij maxima van
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/ vr. 18.00—19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-512
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.MJ. Bouterse (adjunct)
J. Kiel adjunct
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
REDACTIE
A. Maandag, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D C van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W F Wegman, t chef redactie Leiden
It
e
TELEFAX -)
Advertenties: 071- 5323 50f
Familieberichten: 023- 5317A
023- 5320 216
Redactie: 071- 5321 921
Hoofdredactie: 071- 5315 9L
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30r
071- 5356 230
RUBRIEKSADVERTEfê
Maandag t/m vrijdag van 8.30L
071- 5143 545 L1
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling: r
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro) ,r
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging^
het automatisch afschrijven van h(£
abonnements- geld, ontvangen
betaling. r
VERZENDING PER POj
Voor abonnementen die per post(r
worden verzonden geldt een toesU1
aan portokosten per verschijndag je
LEIDSCH DAGBLAD OPCASSP
Voor mensen die moeilijk lezen,]
hebben of blind zijn (of een and1
leeshandicap hebben), is een saiïl
van het regionale nieuws
Dagblad op geluidscassette besc
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken Lectu
ongeveer 15 graden.
Turkije en Cyprus:
Afwisselend zon en bewolking erf
nu en dan regen, in de bergen
sneeuw. Hier en daar veel wind.
Maxima van 5 graden op de Dar-
danellen tot 15 op Cyprus, in het
Turkse binnenland net boven nul.
ZIEKENHUIZ
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconesyenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezondc
feestdagen).--
Leids Universitair Medisch Centrum:-24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111.
