Oe schouwburg is het oudst, daarna kom ik'
J
Cultuur Kunst
0
Tien Grammy-nominaties
voor 'oude rot' Santana
Groningen twee dagen
het pophart van Europa
Met Seth naar de zondagsschool
Miss Creola en miss Alwanda
Puff Daddy voor rechter
NSDAG 5 JANUARI 2000
941
17
t Jpjaar voor Rijksmuseum
E'Erdam Het Rijksmuseum in Amsterdam heeft een topjaar
er de rug. In 1999 kreeg de kunstinstelling 1,3 miljoen be
ers. Dat aantal behoort tot de hoogste jaarcijfers in de ge-
ien Idenis en is 6 procent meer dan in '98, aldus het museum.
strtecord dateert van 1969, het Rembrandtjaar, toen 1.420.000
"iefeen de kassa van het Rijksmuseum passeerden. In 1996
°er I het museum door ruim 1,3 miljoen mensen bezocht. Pu-
strekkers in '99 waren de tentoonstellingen 'Van Gogh te
l 'Adriaen de Vries' en 'Het Nederlandse Stilleven'. Dit jaar
anf|jacht het Rijksmuseum de nodige toeloop vanwege het 200-
st"Hbestaan dat met diverse tentoonstellingen wordt gevierd.
Iplw aprii is er bijvoorbeeld de jubileumexpositie 'Glorie
3 d^le Gouden Eeuw'. Het nabij het Rijksmuseum gevestigde
vor<Gogh Museum noemde zich eind vorig jaar de best bezocht
tonstelling in Nederland. Sinds de heropening op 24 juni
e'c Mnen daar 700.000 mensen.
rsmuseum krijgt Doeve-collectie
erdam Het Nederlands Persmuseum in Amsterdam is een
ngrijke collectie politieke tekeningen van Eppo Doeve
--7-1981) rijker. Het gaat om zo'n 2500 tekeningen en schil-
Lsn. Doeve maakte de tekeningen vooral voor Elseviers
ycblad en Elseviers Magazine. Naast politieke prenten maak-
I illustraties van rechtszittingen en ging hij met verslagge-
op pad. Door de nieuwe aanwinsten wordt Persmuseum
/an de belangrijkste bewaarplaatsen van werk van Eppo
We. Verder is de positie als 'centrum voor de politieke prent'
:erkt, aldus de instelling. De collectie van het Persmuseum
L t ondermeer werk van tekenaars als Albert Hahn, Tjerk Bot-
l en Lex Metz. Het museum opent dit najaar een eigen ex-
iderwijk zonder Earring op tournee
1; Cesar Zuiderwijk, drummer van de Golden Earring, gaat
(ii z»urnee langs theaters in Nederland. Samen met Percossa
ussion brengt hij het programma 'Alle gekheid met een
Ie'. Percossa Percussion heeft eerder met een eigen voor-
A)llng op het toneel gestaan. De groep speelt klassiek, Japans,
;s, laans en onzichtbaar (elektronisch) slagwerk. Zuiderwijk zal
e 0veel humor zijn kijk geven op drummers en normale men
ieven en overspel. De aftrap is 5 februari in Zaltbommel, op
ag 10 maart komt Zuiderwijk naar de Leidse Stadsgehoor-
30fc
hali
de
nine Moreau krijgt Gouden Beer
In De Franse actrice Jeanne Moreau zal komende maand
jjnï 50ste editie van het filmfestival in Berlijn worden onder-
^den met een Gouden Beer. De prestigieuze onderschei-
!in?!geldt haar gehele oeuvre. De 71-jarige Moreau begon haar
1 .arrière in 1949. Ze werkte met een aantal van de belarig-
8ene regisseurs, onder wie Orson Welles ('Chimes at Mid-
3eeit') en Frangois Truffaut ('Jules et Jim'). Beroemd werd ze
SP'Viaar rollen in 'Ascenseur pour l'echafaud' en 'Les Amants',
.fegisseur Louis Malle speciaal voor haar had geschreven.
;r 1!in de jaren '90 acteerde ze nog in verschillende films. Tij-
het festival zal een retrospectief aan de Franse actrice ge-
r-in-
'vaJrvolg Blair Witch Project
^^geles Er komt een vervolg op The Blair Witch Project.
ïtll(Vervolg op de meest rendabele film van 1999 wordt geregis-
et a door Joe Berlinguer. De bedenkers van de film zijn bij The
nale witch Project 2 betrokken als uitvoerende producenten,
iel Myrick en Eduardo Sanchez, de medemakers van de
prfilm, gaan op hun beurt een komedie maken met de titel
rt of Love' dat een kruising moet worden tussen Monty Py-
i en Airplane. The Blair Witch Project was vorig jaar een
Hicces. De film werd gemaakt voor 40.000 dollar en bracht
«IH™ °p-
Spears versus Aguilera voor beste nieuwkomer
Santana, de 52-jarige rockgita-
rist die in 1999 een zeer succes
vol comebackalbum maakte,
heeft gisteren tien Grammy-no
minaties in de wacht gesleept.
De Grammy's gelden als de Ós
cars van de muziekwereld.
Santana's nieuwste cd 'Su
pernatural' werd genomineerd
voor album van het jaar. De hit
single 'Smooth', die in Neder
land de hitparades nauwelijks
haalde maar in de Verenigde
Staten al weken op 1 staat,
maakt kans op de Grammy
voor song van het jaar. Sant
ana's albumtrack Put Your
Lights On', gemaakt in samen
werking met Everlast, werd ge
nomineerd in de categorie bes
te rocknummer en het duet met
Eric Clapton, 'The Calling',
maakt kans op de titel van beste
instrumentale rocksong.
Het Amerikaanse trio TLC
sleepte zes nominaties in de
wacht, waaronder die voor al
bum van het jaar ('Fanmail'),
song van het jaar ('No Scrubs')
en beste popnummer door een
groep ('Unpretty').
Andere genomineerden zijn
onder meer Cher (beste single
voor Believe'), Backstreet Boys
(voor het album 'Millennium'
en de single 'I Want it That
Way') en Ricky Martin (voor de
single 'Livin' La Vida Loca' en
zijn jongste album).
In de categorie beste nieuw
komer zullen de twee tiener
sterren Britney Spears en Chris
tina Aguilera het tegen elkaar
moeten opnemen.
Noorderslagfestival begint vrijdag
Groningen is het komende
weekeinde even het pophart
van Europa. Vrijdag 7 en zater
dag 8 januari staat de Martinis-
tad geheel in het teken van het
popfestijn Eurosonic/Noorder-
slag. Meer dan vijftig bands en
artiesten spelen vrijdag tijdens
Eurosonic (The European
Showcase Festival) op vijftien
verschillende podia in het cen
trum van Groningen.
Tijdens het Noorderslagfesti
val - dat door popkenners tot
graadmeter van de Nederlandse
popmuziek is bestempeld - tre
den veertig bands op in cul
tuurcentrum De Oosterpoort.
En net als voorgaande jaren
was het Noorderslagfestival ook
dit keer in een mum van tijd
uitverkocht.
Beide dagen is het festival
ook live te horen op Radio 3
FM. De VPRO en NÓS hebben
in samenwerking met de Euro
pean Broadcasting Union ra
diozenders in heel Europa zoals
de BBC en Studio Brussel be
reid gevonden de optredens in
Groningen live uit te zenden.
Ook popliefhebbers in Molda
vië, Finland, België, Denemar
ken, Ierland, Duitsland, Frank
rijk, Polen, Hongarije en Zwit
serland kunnen hun popzender
afstemmen op Groningen. Het
festival weet zich daarmee ver
zekerd van een miljoenenpu
bliek.
Maar de veertiende editie van
Noorderslag is meer dan een
popfestijn. Zo wordt zaterdag
nacht de Popprijs uitgereikt aan
de band of artiest die zich in
1999 het meest verdienstelijk
heeft gemaakt voor de Neder
landse popmuziek. Vorig jaar
werd de prijs gewonnen door
Junkie XL. Eerdere prijswin
naars waren Marco Borsato,
Ebo Man, Osdorp Posse, 2 Un
limited, Bettie Serveert, The
Scene en The Ex.
Wie inhoudelijk wat dieper
op de zaak wil ingaan, kan tij
dens het festival terecht in de
Oosterpoort. Daar is op beide
dagen het Noorderslag Semi
nar, een ontmoetingsplaats
voor de Nederlandse en Euro
pese muziekindustrie, de mu-
ziekmedia, journalisten en ar
tiesten.
Dit jaar worden duizend
deelnemers verwacht, ongeveer
tweehonderd uit het buiten
land. Tijdens het seminar wordt
ook de winnaar van de Pop-
Pers Prijs bekendgemaakt voor
de journalist die de ontwikke
lingen in de Nederlandse pop
muziek het afgelopen jaar het
best heeft gevolgd. Tom En
gelshoven sleepte de prijs vorig
jaar in de wacht. Op het pro
gramma staan verder paneldis
cussies, lezingen en workshops.
-ifdsuppoost Willem l'Ecluse neemt afscheid van Leidse Schouwburg
;aste gezicht bij de deur
e Leidse Schouwburg gaat
Ikaaijnen. Het vertrouwde
tt zi-rechts-garderobe' zal
ïrhfrikort niet meer te horen
t di Hoofdsuppoost Willem
eshse verlaat het theater aan
leende Vest. Na precies vijfen-
tteij jaar stopt hij, moet hij
r mén, omdat het nu een-
s. gemeentelijk beleid is dat
jorfe vijfenzestigste ophoudt
ider werken. De 66-jarige
i 'stee had daar aanvankelijk
beztaal geen zin in: „Eigenlijk
"offt nog wel even door willen
zeflnmiddels heb ik me erbij
wfelegd. Maar leuk is an-
i, rtyvant ik hou van mijn werk
eei schouwburg." Zijn colle-
beqebben hem getroost met
oorden: 'Willem, zie de
iwburg als een Big Bro-
zoeiuis: jij bent nu genomi-
;uw,
dlie jaren is het werk in de
topwburg een bijbaantje ge-
jzeri voor de man die tot voor
i. .jls landmeter in dienst was
senie gemeente Leiden. Maar
er bijbaantje dat onvoor-
?n jar veel vrije tijd heeft ge-,
lleg'Ecluse: „Er zijn tijden ge-
datl - bijvoorbeeld de opna-
;s ivan de show van Ted de
- dat we tot diep in de
1 of tot 's ochtends vroeg
Jten werken. Na afloop van
C Vrstelling het decor afbre-
Is jarenlang heel gewoon
eg#st. Of personenauto's in
agaatjes rond de schouw-
aarj optillen en opzij zetten,
l-jjit anders de vrachtwagen
lecorstukken niet kon uit-
ersl"
gai was overigens een coile-
r^dmeter die hem vijfen-
of i jaar geleden op het baan-
d3 de schouwburg heeft ge-
kufr- Het was januari 1965.
vvpinnert zich nog de titel
d^et stuk dat toen speelde:
(i der misdeelden'. „Dat
studententoneel. Vlak
'Or had Toon Hermans
veleer opgetreden. Dat had
;etl gemist."
vinpïuse zou het baantje voor
n par uitproberen. Het heeft
langer geduurd en hem
e herinneringen, de no
dige plakboeken en vele pro
grammaboekjes met handteke
ningen van beroemdheden op
geleverd. Onder een stichtings
bestuur en enkele schouwburg
directeuren heeft hij gewerkt,
twee ingrijpende verbouwingen
heeft hij meegemaakt. Na vijf
endertig jaar is hij nu ruim
schoots de nestor van het
schouwburgpersoneel. Of zoals
l'Ecluse zelf zegt: „De schouw
burg is het oudst, daarna kom
ik."
In de loop der jaren heeft l'E
cluse vele tienduizenden toe
gangskaartjes gecontroleerd.
Op 18 januari 2000 scheurt hij
zijn laatste kaartjes, waarna hij
en zijn vrouw als gast de voor
stelling van 'Fame, the musical'
mogen bijwonen. Dat belooft
een feestelijke voorstelling te
worden, al zal het wel nooit de
uitbundigheid van het exclusie
ve optreden van André Hazes
evenaren dat l'Ecluse tien jaar
geleden bij gelegenheid van zijn
25-jarig jubileum kreeg aange
boden. „Dat feest was onge
kend, de balkons dreigden zelfs
in te storten."
Het geheel werd later over
schaduwd door de zogeheten
'schouwburgaffaire'. Niemand
van het toenmalige personeel
wil nog praten over deze kwes
tie. Zeker l'Ecluse niet, die nog
altijd door de gebeurtenissen
van toen geraakt lijkt. „Wat er
ook allemaal is gebeurd: ik sta
nog altijd achter Frans Boelen
en Hans Kagie. Ik heb er in elk
geval goede directeuren aan ge
had."
l'Ecluse heeft na al die jaren
zo zijn favoriete artiesten: „Jas-
perina de Jong - die ik bij het
overhandigen van de bloemen
niet mag maar moét zoenen-,
Jos Brink, Frans Halsema, Mer
cedes Sosa en Ko van Dijk, een
sympathieke man die ik aan
vankelijk nauwelijks durfde te
benaderen." Zijn voorkeur gaat
uit naar de oude garde die meer
waardering leek te hebben voor
het werk dat l'Ecluse en zijn
collega's verrichtten. „Je hoor
de er gewoon meer bij."
Jongere artiesten, die hij
soms hautain vindt, kunnen
doorgaans minder op zijn sym
pathie rekenen. Maar mis
schien heeft het ook te maken
met het feit dat de theatertech
niek achter de schermen niet
meer tot zijn \yerjcterrein be
hoort. Het ontvangen van de
theaterbezoekers is zijn taak,
hetgeen hij uiterst serieus op
vat. „Knoflook of haring eten is
taboe, zo kan ik immers de be
zoekers niet ontvangen." Een
goede grap gaat hij daarentegen
nooit uit de weg. Het heeft hem
in de loop der jaren al eens een
moorkop en een huzarenslaatje
Willem l'Ecluse:
„Knoflook of
haring eten is
taboe, zo kan ik
immers de be-
zoekers niet ont-
vangen." foto
marklamers
opgeleverd. Ook willen mensen
hem nog wel eens de hand
schudden, als l'Ecluse hun toe
gangskaartjes denkt aan te pak
ken. Steevast krijgen ze dan
'ook de beste wensen' te boren,
zelfs al is het medio mei. Bo
vendien weet l'Ecluse wie bij
wie hoort. „Mensen rekenen
daar al op en zeggen bijvoor^
beeld: 'Mijn man is even de au
to aan het parkeren'."
Hij zal het allemaal missen.
Vrijdag 21 januari biedt de di
rectie van de schouwburg hem
een receptie aan, daarna is het
echt afgelopen. L'Ecluse: „Ik
kan toch moeilijk thuis aan de
deur 'links-garderobe' gaan
staan roepen. Alleen de buur
vrouw hoort dat misschien."
Gelukkig blijft hij van het reilen
en zeilen achter de schermen
van 'zijn' Leidse Schouwburg
goed op de hoogte. Inmiddels
werkt zijn dochter er.
theater recensie
tom van ruswuk
Voorstelling: 'De ommekeer' van Seth Gaaikema Gezien gis
teravond, Nieuwe de la Mar theater, Amsterdam Aldaar nog
te zien: t/m 8 januari. Daarna tournee door het land.
Seth Gaaikema is zestig jaar. Dertig daarvan
staat hij als cabaretier op de planken, veertig
jaar is hij al actief als vertaler en schrijver van
musicals. Met een gerust hart kun je zeggen dat
hij zijn sporen heeft verdiend. Het pas begon
nen jaar 2000 is eigenlijk zijn jubeljaar. Vandaar
dat de Groningse domineeszoon heeft besloten
met zijn nieuwe show 'De ommekeer' 'een fris
begin van het nieuwe millennium' te maken
(die tekst staat vermeld op de affiches). Maar
wat is fris? Een nieuwe stijl, een andere aanpak?
Dat blijkt (helaas) niet het geval. Wie Seth Gaai
kema ergens in zijn dertigjarige carrière heeft
gezien, weet wat 'ie kan verwachten: voor
drachten in de stijl van Wim Kan en zingzeg-
gende liedjes. Seth Gaaikema waagt zich nog
steeds niet aan typetjes. Een wat geëxalteerde
voordracht hier en daar, dat is alles.
Het verschil met vroeger is dat hij kwetsbaar
der is geworden, gevoeliger, openhartiger ook
over zijn verhouding met zijn vader, zijn homo
seksualiteit, zijn afkeer van de katholieke kerk.
Hij is ook een tobber, die zich het lot van de he
le wereld aantrekt. Natuurlijk heeft hij grappen.
Zoals de vraag of minister Brinkhorst wel de
meest geschikte man is om het mestoverschot
terug te dringen. De man heeft zelf zoveel kak.
Met de oudejaarsshow 'Doei' van Seth Gaaike
ma nog vers in het geheugen beleef je wel regel
matig een déja vu. Eigenlijk gaat het in 'De om
mekeer' om het tweede deel van de show, na de
pauze. Dan houdt hij de tien geboden uit de
bijbel tegen het licht en toetst ze aan deze tijd
van doden, stelen en liegen. Met de zaal wor
den de christelijke waarden stuk voor stuk
doorgenomen. Het leidt hier en daar tot fraaie
teksten. Maar net als in zijn vorige shows speelt
zijn gebrekkige zangstem hem parten en zijn de
meeste melodieën eenduidig en monotoon.
Wat zou een andere componist/zanger hier
mooie dingen mee kunnen doen!
Seth Gaaikema heeft z'n eigen publiek, ge
middeld wat ouder, dat hem op handen draagt.
Datzelfde publiek laat zich na de opsomming
van tienmaal 'gij zult niet...' gretig meenemen
in een community-singing met de woorden
'Nooit meer doen'. Als dat door de voltallige
zaal uit volle borst is meegezongen eindigt Seth
Gaaikema zijn show met de woorden: 'Kijk, dat
is nou de ommekeer'. Even daarvoor heeft hij in
plaats van de tien geboden tien tips voor de
toekomst meegegeven. Zoals: 'Geloof in jezelf.
Geloof in het leven. Breng het niet in kaart en
benoem het niet. Als het even tegen zit, ver
vloek het niet. Wees een zondagskind'. Je hebt
dan ruim twee uur achter de rug. Het lijkt de
zondagsschool wel.
haarlem Een circusaffiche met 'Miss Creola en Miss Alwanda' uit 1904 is een van de fraaie afbeeldingen met getatoeëerden die te zien
zijn op de tentoonstelling 'De versierde mens - De kunst van het tatoeëren' in het Haarlemse Teylers Museum. De expositie, tot 9 maart,
toont zowel een overzicht van tatoeages bij niet-westerse volkeren als de ontwikkeling van dit verschijnsel in de westerse wereld, foto pr
Hotelmarathon
van kunstenares
new york Rapper Sean Combs, beter bekend als Puff Daddy, arriveer
de gisteren onder overweldigende persbelangstelling bij de officier van
justitie in Manhattan, New York. Combs en popzangeres Jennifer Lo
pez moesten voor de rechtbank verschijnen naar aanleiding van een
schietincident in een nachtclub op Times Square afgelopen week. Bij
het incident raakten drie mensen gewond. Combs en Lopez, die net de
betreffende nachtclub hadden verlaten, reden door een rood stoplicht
toen de politie ze wilde aanhouden. De politie deelde later mee dat
Combs (30) aangeklaagd zou worden wegens illegaal bezit van een
vuurwapen. De in New York geboren Combs geldt als één van de be
langrijkste vertegenwoordigers van de Amerikaanse hip-hop. foto ap
De grafisch kunstenaar Aga-
ta Zwierzynska is op nieuw
jaarsdag begonnen aan een
marathonbezoek aan Am
sterdamse hotels. Tot 29 fe
bruari verblijft ze in zestig
verschillende hotels om de
hotelwereld van de hoofd
stad in kaart te brengen.
De kunstenares voert ge
sprekken met gasten, eigena
ren en personeelsleden van
de hotels en houdt een
speurtocht door kamers en
archieven. Daarnaast staat er
bij elk hotel een gebeurtenis
op het programma. Zo orga
niseert ze voor de dag in het
Memphis Hotel een optre
den van een Elvis-imitator.
Van het 'onderzoek' moet
aan het einde van dit jaar
een publicatie verschijnen.
Tijdens het project doet ze
verslag van haar bevindin
gen op internet en in een co
lumn in De Volkskrant.
