'Bij vlagen interessant, dan weer heel saai'
Gejeremieer van Bangs om een paar brokstukkef
Ki
f
Meningen
ANKBORD
Regionale krant haalt
ook de volgende eeuw
Inbeslagname rijbewijs bij
iedere verkeersovertreding
Is Bart van Big Brother ejj
held? En waarom dan we
Vlietlanden aantrekkelijk^
gebied dan Koudenhoor
Zelfverheffing in stuk ov
behoud predikantsopleidi
Ln
WOENSDAG 5 JANUARI 2000
De pagina 'Meningen' staat open voor alle lezers. Bij uw brief gaarne vermelding van onderwerp en publicatiedatum van het artikel waarop u reageert. De redactie kan brieven bewerken, bekorten of weigeren. Alleen brieil
met een volledige adressering komen voor plaatsing in aanmerking. Bijdragen sturen naar: Leidsch Dagblad, postbus 54, 2300 AB Leiden, of faxen naar: 071 - 5321921, of e-mailen naar: redactie.ld@damiate.hdc.nl
UITGELICHT
Ooit adverteerden de geza
menlijke Nederlandse dag
bladuitgevers. met de slogan:
'De krant kunt u niet missen,
geen dag'. Zoals de meeste re
clameteksten is ook deze een
vergroting van de werkelijk
heid. Natuurlijk is de krant
best een paar dagen misbaar.
Tijdens mijn vakantie bijvoor
beeld, kijk ik er nauwelijks
naar om. Kranten lezen is
voor mij werken en dat stel ik
in de vakantie tot de laatste
dag uit. Dan neem ik de sta
pels door met een prettig
soort onthechtheid en vervol
gens zet ik me weer gretig aan
het werk en aan het dagelijks
lezen van doorgaans acht
kranten.
Het zal duidelijk zijn dat ik
van 'ontlezing' geen last heb.
De meeste Nederlanders wel.
Ze nemen steeds minder de
tijd voor hun krant en steeds
meer tijd voor nieuwere, snel
lere media als radio, televisie
en internet.
Sombermansen onder ons
zijn bang dat deze eeuw het
einde van de krant gaat bren
gen. Ik geloof daar weinig van
en ik geloof al helemaal niet in
het einde van dagbladen die
hun wortels in de regio heb
ben. Ze maken wel een ont
wikkeling door. Van spreek
buizen van de autoriteiten,
werden ze in de jaren zestig
en zeventig het middelpunt
van de toen heersende politie
ke strijd over grote maat
schappelijke thema's.
Vandaag de dag wil de jour
nalistiek alles bieden: van
groot tot klein nieuws, ver weg
en dicht bij huis; over de grote
en de kleine wereld; over het
ongewone en het alledaagse.
Regionale dagbladen hebben
daarbij een streepje voor op
de grote nationale kranten. Ze
zijn als geen ander in staat om
het vaak abstracte nationale
en internationale nieuws tot
hanteerbare proporties terug
te brengen en de gevolgen
voor het leven van alledag te
beschrijven. We zullen dat
compacter moeten doen om
de lezer met tijdgebrek te
overtuigen dat hij zijn krant
weliswaar best een paar dagen
kan missen, maar niet de hele
\yeek.
TON VAN BRUSSEL
HOOFDREDACTIE
Na het lezen van diverse artike
len over het grote aantal ver
keersslachtoffers in Leiden,
vraag ik mij af: wordt het niet
de hoogste tijd alle handen in
een te slaan? Mijn idee: politie
mensen op straat - in onopval
lende auto's - die bij iedere
overtreding rijbewijs of kente
kenbewijs in beslag nemen. De
papieren kan men vervolgens
terughalen bij de politierechter.
Maar wel met een klein gaatje
erin en niet eerder dan nadat
de boete is betaald.
B.J. Boonstra,
Leiden.
(Door de redactie bekort.)
De voorpagina van de laatste
editie van het Leidsch Dagblad
van de vorige eeuw confron
teerde ons met 'held' Bart
Spring in 't Veld, de winnaar
van Big Brother. Kan iemand
mij vertellen waarop dit hel
dendom is gebaseerd?
Hoewel wij, afgezien van een
kijkje dat de nieuwsdienst op
woensdagavond ons vanuit het
Almeerse huis gunde, geen en
kele uitzending vanuit dat Big
Brother-huis hebben gezien,
menen we via de krantenbe
richten ons een redelijk goed
beeld te kunrten vormen van de
zinloze leegheid der leefwereld
waarin een aantal mensen en
kele maanden doorbracht.
Dat er toch zoveel mensen op
de einddatum nieuwsgierig wa
ren naar de ontknoping van het
verblijf van een drietal overblij-
venden, heeft waarschijnlijk al
les te maken met het absurde
geldbedrag, dat één der dl
mers zou innen en nietU
een prestatienorm. L
We prijzen ons geluld
weekdagen een zwembl
kunnen bezoeken waarf-
mensen elke dag weei
uren besteden aan trainii
op sportief gebied iets teL
ken. Of deze jongelui al <PJ
de top beklimmen, is vofc?
niet relevant maar zij zijn n
helden.
Verpleegsters en vei
kundigen in ziekenhuiz
psychiatrische inricht^
bouwvakarbeiders die
weer en wind hun
brood verdienen; chirurg!
levens van patiënten reaj
zij zijn het die door ons afg*
den worden gezien. 1
belangrijker is de watei^c
teit. Die zal het loppe n e
huidige bestuurskwalitei v
Hoogheemraadschap en c
vincie gewoon nooit hale
Joppe en de andere Kagrc
sen zijn in vergelijking i":
Vlietlanden in de zomer 6
uit smerig van de. overstr'
nitraten. rj
Misschien wil het reg
en lokaal bestuur daar ee
aan doen. Ik denk dat d ee
genoemde factor van veilu
ter betekenis is dan alleE*
perde tierelantijnen.
Opnieuw worden ambities ont
vouwd voor Koudenhoorn in
Warmond en nu wordt daarbij
gekeken naar de Vlietlanden in
Voorschoten/Leidschendam.
Dat voldoet beter aan de wens
van de moderne recreant. In ie
der geval kun je daar parkeren.
Bij herhaling wil ik er in dat
verband op wijzen dat de Vliet
landen nog twee belangrijke
voordelen heeft ten opzichte
van Koudenhoorn. In de eerste
plaats is het water van de Vliet
landen veel beter toegankelijk.
Het risico van verwonding door
glas of stenen is kleiner. Er zijn
bijvoorbeeld geen waterkerin
gen die bestaan uit puin. Nog
In de oudejaarsbijlage van het
LD werd aandacht geschonken
aan het feit dat de Leidse theo
logische faculteit haar predi
kantsopleiding toch behoudt.
De vreugde van de betrokkenen
is begrijpelijk. Maar waarom
moest deze vreugde ontsierd
worden door zelfverheffing?
Een zekere Mendie
vond het nodig een zeei
grerende karakteristiek te
van Utrechtse studenten
centen. Je zal zo'n hoi
wicht als predikante krijg
J. den
Door toedoen van Jeremy D. Bangs is
in de pers in de Verenigde Staten in
negatieve zin aandacht besteed aan
een voornemen van het Leidse ge
meentebestuur om de laatste resten
van de tweehonderd
jaar geleden afgebro-
ken Vrouwekerk op
te ruimen. Wat Bangs
de Amerikaanse pers
precies heeft laten weten, is mij niet
bekend. Uit zijn bezwaar tegen wat hij
meent dat onjuiste berichtgeving over
deze affaire was (LD-pagina 'Menin
gen' van 22 december), is dat niet af te
leiden.
Hij weet te melden dat er wel eens
een Pelgrim in de Vrouwekerk een
dienst heeft bijgewoond, dat sommige
'Waalse' vluchtelingen die de Vrouwe
kerk frequenteerden de Pelgrims later
naar de VS zijn gevolgd. En daaruit
leidt hij af dat dit voldoende argument
is om de laatste brokstukken van eer
der genoemde kerk als een 'Pelgrims
Memorial' te handhaven. (Hij spreekt
zelf van de Vrouwekerkruïne; dat is
een wat te groot woord voor deze res
tanten).
Het lijkt mij waarschijnlijk dat
Bangs bij zijn alarmering van senti
mentele Amerikanen heeft verzwegen
dat er tal van andere - en veel fraaiere
Arthur Rörsch is bewoner van
de Pieterswijk. Hij schreef een
opinie over de plannen van de
gemeente om de resten van de
Vrouwekerk te verwijderen en
de publicaties die naar
aanleiding daarvan verschenen
in de Amerikaanse pers.
- monumenten in onze stad zijn om
nakomelingen van Engelse en Franse
vluchtelingen, die later naar andere
landen emigreerden, aan hun wortels
te herinneren. Bijvoorbeeld de Pie
terskerk, het Pe-
seynhofje en de
npilJIC Waalse Bibliotheek.
UrllwIE Aldus is mijn indruk
dat Bangs zich ten
minste aan tendentieuze berichtge
ving heeft schuldiggemaakt, ten nade
le van de toeristische belangstelling
die de werkelijk belangrijke monu
menten verdienen. En daarmede ten
nadele van de Leidse historische bin
nenstad als geheel.
Het gejeremieer van Bangs om een
paar brokstukken, waarvan overigens
meer dan de helft is nagemaakt, is
voor mij aanleiding om een algemene
discussie te entameren over wat be
waard moet blijven uit zuiver archeo
logisch/historisch oogpunt en vanwe
ge toeristische attractiviteit. En voorts:
wat is cultureel historisch verant
woord om als attractiviteit te presen
teren?
Dit soort vragen kan ook worden
opgeworpen bij plannen om een soort
Rembrandt memorial in te richten om
een graantje mee te pikken van de at
tractiviteit die Amsterdam gaat ont
wikkelen ter gelegenheid van de
400ste geboortedag van de schilder in
2006. Het is natuurlijk pure kitsch om
een Rembrandthuis te herbouwen; er
is niets van hem hier bewaard geble
ven. Op zich hoeven we kitsch niet te
veroordelen - als het verkoopbaar is -
maar we maken ons schuldig aan ver
valsing als we het voor 'antiek' verko
pen.
De paar restanten van de Vrouwe
kerk zijn echter wel echt. Zo zijn er,
schat ik, enige tienduizenden
straatkeien in onze stad waar de Pel
grim Fathers ongetwijfeld vaker mee
in aanraking zijn geweest dan met de
Vrouwekerkstenen. Worden al de
straatkeien nu ook 'heilig' verklaard?
Daar is iets voor te zeggen. In de Pie
terswijk zijn we groot voorstander van
het handhaven van de oorspronkelij
ke bestrating en tegen vervanging
door moderne rode klinkers zoals nu
in de Doezastraat liggen. Omdat we
die keien bij ons historisch straatbeeld
vinden passen. Maar stel je voor, onze
bestuurders gaan uit praktische over
wegingen toch alle oude bestrating
mimen, maar vergeten er een paar op
de hoek van de Kloksteeg en de
Nieuwsteeg. Worden die dan tot mo
nument, dan wel toeristische attractie
verklaard omdat Leidse voorvaderen,
De ambassadeur van de Verenigde Staten Schneider (rechts) bekijkt samen met wethouder Pechtold de resten van de Vrouweüe
kerk.
Engelse en Waalse immigranten er
over hebben gelopen?
Er is tenminste, één zo'n plek in de
stad: de blauwe steen in de Breestraat,
in het verlengde van de Pieterskerk-
choorsteeg. Het Leidsch Dagblad
heeft er een rubriek naar genoemd.
Maar wie kent de ware betekenis van
deze steen, op deze plek? Houden na
zaten van Gorkumse martelaren nog
steeds bedevaarten naar de steen? Of
oud-Minervaleden die hem (tot vijftig
jaar geleden) kusten bij hun promo
tie?
De steen heeft grote historische
waarde en ligt niemand in de weg en
daarom - denk ik - ligt-ie nog steeds
op deze plek. Als-ie wel in de weg zou
liggen, wat zouden we er dan mee
doen? Het stadsbestuur zou hem vast
niet durven weggooien. Waarschijnlijk
gaat hij naar een museum. Met een
bijschrift waar zijn historische beteke
nis uit blijkt. Hij wint dan eerder aan
waarde dein hij verliest.
Zo zouden ook de laatste brokstuk
ken van de Vrouwekerk aan waarde
kunnen winnen door ze in een muse
um te plaatsen. Bijvoorbeeld in de
kooromgang van de Pieterskerk, waar
alle bedevaartgangers uit de Verenig
de Staten langs komen. Zo doet men
het ook op plaatsen van grotere histo
rische betekenis, zoals Pompei' en Ep-
hesus. De locaties geven door hun
omvang een indrukwekkend, maar
zeer algemeen beeld; de werkelijk be
langrijke stukken liggen echter in aan
grenzende musea.
Op dezelfde manier kan men de ou
de Leidse binnenstad bezien. Het ge
heel geeft een indrukwekkend beeld.
In de musea liggen de werkelijk waar
devolle stukken. (Helaas geen Rem
brandt, wel een Laatste Oordeel).
Hierbij leg ik u het volgende ge
dachte-experiment voor. Er liggen
naast elkaar drie stenen in de koor
omgang van de Pieterskerk. Een brok
stuk van de Vrouwekerk, een kei uit de
Kloksteeg van voor het woonhuis van
de dominee van de Pelgrims Fathers,
Robinson, en de blauwe steen. Welk
object zal de meeste indruk maken op
de Amerikaanse bedevaartganger? Dat
zal er vanaf hangen welk verhaal men
ARCHIEFFOTO MARK
btt(
aan elk object weet te verbinden, j W
Het lijkt mij een koud kunstjedta
de Belgische straatkei tot Mekkajiiti
tige hoogte te verheffen want dims
zelf nog van Waalse afkomst, sen
meer toeristische benadering, iijhc
geest van de plannen voor het BHi
brandtkwartier, is het herbouwen g(
de Mayflower die in het Galgenvj h
wordt afgemeerd. Historisch onjva
want die vertrok uit Delfshaven. lit i
we kunnen bij de plechtige inwiire
alhier, op spectaculaire wijze Jen
Bangs voor de ogen van zijn Au
kaanse landgenoten kielhalen wei
valse berichtgeving over onze mf
mentenzorg.
Men kan vele bezwaren opperejï
gen de stadsplanning van TjeerdJ*
Rij maar het is niet eerlijk om hen
brek aan historisch besef aan te i
ven. Toen meer dan vijf jaar geliHEi
de Pieterswijk werd opengegr)
voor rioolvernieuwing, heeft hij dèsti
strating in zijn oude haveloze bnt
stand achtergelaten. leb
Pg<
ARTHUR RÖRSCH jjd
De hype rond Big Brother is
nog niet voorbij. Na de
ontknoping willen we allemaal
weten hoe het nu met de ex-
bewoners gaat. SBS6 neemt de
succesformule van Veronica
over. Voor het programma 'De
Gouden Kooi' worden volgende
maand elf mensen geselecteerd,
die zestien weken in een bus
door het land rijden. De
Amerikaanse kunstenaar Andy
Warhol voorspelde dat er een
tijd komt waarin iedereen recht
heeft op 'fifteen minutes of
fame'. Big Brother, houden we
ervan of haten we het?
R. Vermeer, directeur van jeugdge
vangenis Teylingereind in Sassen-
heim: ,,Ik heb niet naar Big Brother
gekeken. Het programma interesseert
me niets. Sterker nog, ik vind het zielig
dat mensen zich vrijwillig laten opslui
ten. Dit soort experimenten zijn hoog
uit interessant te noemen voor men
sen die bezig zijn in de psychologie. Ik
had, ondanks die ophef, echt geen be
hoefte om er naar te kijken. Big Bro
ther was een goedkope vorm van amu
sement. Begrijp me niet verkeerd. Ik
vind het prima dat mensen er naar ke
ken. Hier in Teylingereind leefde het
helemaal niet."
Directeur Ummels van Stichting
Stadspromotie Almere, die Big Bro
ther sponsort: ,,Ik heb fanatiek geke
ken naar Big Brother, meer dan ik aan
vankelijk had gedacht. Het programma
boeide me, omdat het intermenselijke
relaties bevatte. De bewoners waren
een goede weerspiegeling van de ge
wone mens met verdriet, vreugde en
onverschilligheid. Ruud heeft met zijn
uitspraken en optreden de toon gezet,
zoals alleen Van Kooten en De Bie dat
konden. Zijn uitspraken 'F.ffe knuffe
len' en 'Laat je niet gek maken' zijn
zelfs niet aan de aandacht van Paul de
Leeuw ontsnapt. Volgens mij had
Ruud de winnaar moeten zijn. Hij
bracht echt kleur in het huis. Naast
mooie momenten kende Big Brother
ook wel erg saaie stukken. Ik miste de
nodige spanning. Zo waren de discus
sies wat tam. Er lag geen mes op tafel.
Over veel dingen kan ik verder discus
siëren, maar één ding is zeker: Almere
ging op de golf van de hype rondom
Big Brother mee. Dit stadje haalde
zelfs de Wall Street Journal."
van het Big Brotherhuis, kijken naar fragmenten uit de uitzendingen tijdens een gisteren
FOTO ANP RAYMOND RUTTING
Bart, Willem en Ruud, de laatste bewoners
gehouden persconferentie.
Joop Maat, hoofd communicatie ge
meente Leiden: ,,Ik heb er een ge
woonte van gemaakt om in elk geval
op de dag van de nominaties te kijken.
Maar ik ben geen Big Brother-junk. Ik
vond het programma wel fascinerend.
Er is niets zo boeiend als echte men
sen met al hun hebbelijkheden, pro
blemen en emoties. Ik vond het mo
ment waarop de vriendin van Bart
werd weggestuurd indrukwekkend.
Bart reageerde op een fantastische
manier. Hij zat heel stil op de bank en
je zag die tranen uit zijn ogen rollen.
Dat vond ik één van de mooiste en
ontroerendste momenten uit Big Bro
ther. Ik moet zeggen dat het succes
van deze serie mijn verwachting te bo
ven is gegaan. Als een programma suc
cesvol blijkt, wordt het vaak herhaald
of gekopieerd. Het initiatief van SBS6
is misschien wel leuk als de bus Leiden
aandoet. Maar bij de derde variant van
dit programma is het niet meer om
aan te zien."
René van Dammen, Dienst Kijk- en
Luisteronderzoek NOS: ,,Big Brother
is bij lange na niet het meest bekeken
programma, wel het meest besproken.
Vooral onder mensen in de leeftijd van
25 tot 30 jaar sloeg de hype rondom
het BB-huis aan. De kijkdichtheid was
dan ook het grootst onder deze groep.
De indruk werd gewekt dat elke avond
mensen aan de buis zaten gekluisterd.
Maar niets is minder waar. Veel men
sen keken zo maar een avondje. Het
Big-Brotherproject kan niet tippen aan
het meest bekeken programma allertij-
den: de WK-voetbalwedstrijd Neder-
land-Brazilië, waar op 7 juli 1998 11,7
miljoen Nederlanders naar keken. De
slotuitzending van Big Brother trok
ruim 3,5 miljoen kijkers."
Thijs Wissink, student sociaal juridi
sche hulpverlening: ,,Bij vlagen was
het interessant, dan weer heel saai. Ik
vónd het boeiend om te zien hoe Big
Brotherbewoners intensief werden
blootgesteld aan camera's en hoe ze
zich vervolgens een houding aanma
ten. Het duidelijkst was dat te zien bij
Willem, een achterdochtig, afwach
tend type. Ruud was de meest oprech
te persoon. Hij krijgt het volgens mij
het moeilijkst met de terugkeer naar
het echte leven. Iedereen kent hem,
maar hij kent niemand en daar kan hij
niets aan doen. Sowieso heeft dit pro
gramma grote gevolgen voor het dage
lijkse leven van alle bewoners. Ik ben
het eens met de keuze van Bart als
winnaar. Hij is de sympathiekste. Of ik
me vrijwillig zou laten opsluiten? Nee,
ik zou het niet kunnen. Gek zou ik er
van worden. De vrijheid om zelf te be
palen met wie ik omga, is me erg dier
baar. De muren zouden op me afko
men als ik in het Big Brotherhuis zou
zitten."
Leo Harks, psychotherapeut in Al
phen aan de Rijn: ,,Ik heb gekeken,
maar al snel zag ik dat er meer voor
nodig is om Big Brother tot een weten
schappelijk project te maken. Het
spektakel eromheen en het te grote ac
cent op populariteit, maakten dat indi
viduele- en groepssociologie niet de
verdiende aandacht kregen. Ook de
geldprijs was geen juiste doelstelling.
Als je er langer over nadenkt, is het on
ethisch, sterker nog walgelijk, dat
mensen worden opgesloten voor geld.
Op het einde word je hartstikke gek en
wil je alleen nog maar die hoofdprijs
halen. Vaak hoor ik dat Big Brother
saai was. Maar dat is niet waar. De kij
ker geilt nu eenmaal op geweld, tranen
en verdriet. Als hij die ingrediënten
niet terugziet in een programma, vindt
hij het meteen saai."
Wil Buys, tv-recensent van het
Leidsch Dagblad: „Een van de leukste
aspecten van Big Brother vond ik het
gelazer en de nominaties. De ware
aard van de bewoners kwam toen naar
boven, wat voor spanningen zorgde.
De gesprekken zou ik niet als diep
gaand kwalificeren. Laten we eerlijk
zijn, eigenlijk heeft alleen Bart bewust
of onbewust de boel wat laten opleven
en de kijker vermaakt. Dat was brood
nodig, omdat het programma voor een
groot deel gewoon saai is. De kijkers
konden het spannender maken door
mee te denken en actief te nomineren.
Big Brother is een waanzinnig experi
ment, maar om het nou navolging te
geven is iets te veel van het goede. Of
ik in het BB-huis zou willen wonen? Ik
heb al een soortgelijke ervaring achter
de rug. Tijdens mijn studententijd heb
ik met zeven meisjes in een huis ge
woond. Ik dacht het paradijs te betre
den, maar het leek meer op de hel. Ik
zou er zes maanden blijven. Na drie
maanden kon ik het niet meer volhou
den. Er werd vaak over elkaar gespro
ken, zeg maar geroddeld. Je kunt het
vergelijken met het BB-huis. Alleen
zijn de grenzen van dat programma
erg opgerekt. De nasleep van Big Bro
ther houdt pas op wanneer Bait, Ruud
en Willem zeggen dat ze ermee kap
pen, eerder niet. Al die poeha erom
heen is écht belachelijk. Het maakt
toch niet uit dat een stel onbenullen
bekende Nederlander worden? Ik zap
wel weg, hoor."
Petra Beerthuizen uit Lisse: „Big Bro
ther? Gaaf, leuk. Voor mij hét tv-pro-
gramma van het afgelopen jaar. De be
woners lieten zien wie ze zijn. Ik keek
elke dag en ik ergerde me alleen aan
het kleffe gedoe van Bart en Sabine. Ik
ben het absoluut eens met de keuze
van Bart als winnaar. Van meet af aan
is hij zichzelf geweest. En hoewel hij
constant werd genomineerd, wilde het
publiek hem er in houden: Fantas
tisch, gewoon."
Bart Spring in 't Veld uit Roelof-
arendsveen, winnaar van Big Bro
ther: „Ik vind het een heisa om niks.
Kan me niet voorstellen dat zoveel
mensen naar zo'n saai programma kij
ken. We hebben ruim honderd dagen
gewoon een beetje zitten kaarten en
voetballen. Dat vindt Nederland blijk
baar prachtig. Zelf zou ik nooit kijken,
ik kijk wel beter uit."
HANAN NHASS
