eiden Regio
Nutsmuseum van de baan
\Mooie gelegenheid om de stad te verkopen
'Dit wilde je zeker je
hele leven al worden'
erdachte vrijgesproken
in verkrachting Leidse
iatste week actie wapens
ïg levert maar één mes op
Op zoek
naar familie
Universiteit bindt
Oranjes aan Leiden
ENSDAG 5 JANUARI 2000
11
arate workshop voor vrouwen
)ENDe Vrouwen Karate Vereniging Shuri-Ryu Leiden houdt
zondag 9 januari een workshop voor vrouwen die een half-
r of langer ervaring hebben met een vechtsport.'De mini-
imleeftijd voor deelname is zestien jaar en ook vrouwen met
handicap zijn welkom. De toegang bedraagt 25 gulden. De
jrkshop wordt gegeven door voormalig dubbel Europees
npioene en finaliste op de wereldkampioenschappen alle
len Dimitra Limneos. Het is de eerste van een reeks maande-
se trainingen die van 12-15.30 uur worden gehouden in de
nzaal van het pedagogisch instituut de Brug aan de Wasse-
arseweg 499.
adioprogramma voor Marokkanen
>en Op zondag 9 januari zendt radio Holland-Centraal de
ste aflevering van Alrousa uit. Het programma, dat uit vijf-
a afleveringen bestaat, richt zich op Marokkaanse ouders en
eft vooral 'gezin' tot onderwerp. Het programma wordt weke-
s uitgezonden op zondag vanaf 19.30 uur.
[eer tussen hemel en aarde?
)ENWegens groot succes in voorgaande jaren wordt op za-
dag 8 en zondag 9 januari in de Pieterskerk wederom een Pa-
Normaalbeurs georganiseerd. Bezoekers kunnen hier zo'n
deelnemers actief zien op het gebied van new age en alter-
tieve geneeswijzen. Paragnosten en helderzienden maken
i opwachting, evenals handlezers, tarotkaartleggers, astrolo-
i, numerologen, iriscopisten en healers. De toegang voor vol-
ssenen bedraagt 12,50 gulden. Kinderen onder de twaalf jaar
igen gratis naar binnen en 65-plussers krijgen f 2,50 korting.
Pubers voor straf op stap met veegploeg
rechtbank in Den Haag
een dertigjarige Leide-
tegen wie tien maanden
raf voor verkrachting was
>t, op alle punten vrijge-
ken. De man zou in de
|)t van 17 op 18 mei vorig
1 een kennis in haar huis
pen verkracht. De verdach-
leeft echter steeds betoogd
Jer slechts sprake was ge
it van een vrijwillige poging
leks, die echter door over-
pig alcoholgebruik op niets
raaide.
verklaringen van verdach-
i slachtoffer lagen in deze
zaak ver uiteen. Waar de vrouw
aangifte deed van verkrachting
en mishandeling, was er vol
gens de man niets onoirbaars
gebeurd. Hij was bij de vrouw
blijven slapen, zoals hij - een
dakloze alcoholist - wel vaker
deed.
Dat de vrouw de volgende
morgen onder de blauwe plek
ken zat, had volgens de man te
maken met haar alcoholge
bruik. Als ze dronk, zou ze
overal tegenaan vallen.
Het enige waar de twee het
over eens waren, was dat beide
betrokkenenjdie nacht nog flink
hadden zitten drinken in de
woning van de vrouw.
LEIDEN ROBBERT MINKHORST
Een haan kraait. Het gras van
het dierenweitje in de Lage
Mors in Leiden heeft nog prak
tisch dezelfde kleur als de lucht,
alleen het vaalgele lichtschijn
sel van een lantaarnpaal even
verderop vertroebelt op die
plek dat harmonieuze beeld.
Het is vroeg. ,,Veel te vroeg",
vindt Kees, die dinsdag straten
en plantsoenen moet schoon
vegen omdat hij rond oud en
nieuw strijkers aan het afsteken
was.
Kees (niet zijn echte naam)
was ongetwijfeld liever in bed
blijven liggen op deze vrije dag,
maar bureau HALT leek het ge
paster als de tiener met een
veegploeg van de dienst milieu
en beheer van de gemeente op
stap zou gaan. De scholier is al
gauw over zijn ergernis van het
vroege opstaan heen. ,,Ach",
zegt hij schouderophalend,
,,het is maar een dag werken."
Een lichte straf die hem er ver
moedelijk niet van zal weer
houden volgend jaar weer een
doos strijkers in te kopen.
Elk jaar gaan 'een paar jon
gens' van zijn school naar Bel
gië om vuurwerk te kopen. Ie
dereen die strijkers wil hebben
of liever het zwaardere spul af
steekt, weet hen feilloos te vin
den, meldt Kees openhartig. Zo
gaat dat gewoon. Marian Thijs-
sen van bureau HALT om
schrijft het als een gat in de Eu
ropese regelgeving. Zolang stij-
kers en ander gevaarlijk vuur
werk in landen als België en
Duitsland gewoon vrij verkrijg
baar zijn, valt de handel ervan
in Nederland niet uit te ban
nen.
Bureau HALT heeft dit jaar
beduidend meer klanten dan
andere jaren, zo'n 350 van Kat
wijk tot en met Alphen aan den
Rijn. Dat zijn er ongeveer hon
derd meer dan een jaar gele
den. „Vooral in Katwijk zijn gi
gantisch veel mensen aange
houden", weet Thijssen. Een
duidelijke verklaring heeft ze
niet. „Er zijn kinderen die rond
lopen en echt niet weten wat ze
bij zich hebben. Echt veel
zwaarder vuurwerk dan andere
jaren was er echter niet."
Thijssen noteert in de kantine
van de kinderboerderij, een van
de uitvalsbases voor de mensen
van milieu en beheer, de na
men van de jongeren die voor
straf moeten vegen. Dat zal ze
leren, hoopt het bureau elk jaar
weer. Peter (ook niet zijn eigen
naam) heeft de les dit jaar nu
goed begrepen. „Wat denk jij",
stelt hij de bijdehante weder
vraag. „Twee keer is wel ge
noeg."
Peter (14) vond thuis in de
kelder oud vuurwerk van zijn
vader; nitraatbommen en strij
kers. Hij liep tegen de lamp
toen hij die op straat en op het
schoolplein verhandelde. Zijn
vader wist van niets en werd erg
boos toen hij ervan hoorde. „Ik
wist niet eens dat het nitraat-
bommen waren", zegt Peter.
„Ik dacht dat het om grond-
bloemen ging. Als je een ni-
traatbom gooit komt er eerst
Straf voor illegaal en vroegtijdig vuurwerk afsteken: vuil prikken in het groen.
zo'n vuurspat uit en dan gelijk
een hele harde knal."
Zo'n tien pubers zijn deze
dag de klos. Samen met enkele
jonge krachten van het uitzend
bureau trekken ze vandaag met
de vegers van milieu en beheer
de wijken in om (voornamelijk)
vuurwerkresten op te ruimen.
„Je staat zo mooi voor lui",
vindt Kees die in een oranje
fluorescerend hesje en een
'prullenknijper' er op uit moet.
André van Tongeren zet hem
en drie anderen aan het werk,
eerst in de buurt van een basis
school in de Stevenshof en later
op andere plekken in de stad.
Van Tongeren is normaal de
verzorger van de dierenweide.
In deze drukke tijden springt hij
bij.
Milieu en beheer is een dank
bare werkverschaffer voor de
HALT-klanten, maakt hij duide
lijk. „Zodra ze vakantie hebben,
zitten we hier met jongeren.
Het is niet alleen vanwege
vuurwerk dat ze moeten wer
ken. De meesten zien we na
een keer nooit meer terug. Die
hebben er wel van geleerd."
„Jij wilde dit zeker altijd al
worden", zegt iemand tegen
hem met een weinig vleiende
blik. „Ja hoor", antwoordt Van
FOTO HENK BOUWMAN
Tongeren. „Tuurlijk", klinkt het
dan ongelovig.
Pascal was iemand die te
vroeg vuurwerk afstak, vorige
week. Van illegaal vuurwerk
houdt hij zijn handen af. Le
vensgevaarlijk, meldt hij stellig.
Hij heeft inmiddels te veel
bekenden vingers zien kwijtra
ken. Dit jaar nog een vriend die
een hand en zijn pols verloor,
zegt hij.
Zuid-Holland: initiatief kost ongelofelijk veel geld
Tijdens de actie werd de
'Nacht van 't lef gehouden. Van
zaterdag 18 op zondag 19 de
cember konden ook wapens
worden ingeleverd bij diverse
horecazaken. Tot en met de
kerstdagen werden in heel Hol
lands Midden 534 wapens inge
leverd. Het ging daarbij om een
groot arsenaal zoals stiletto's,
vlindermessen, ploertendoders,
werpsterren, pijlen, (alarm)pis
tolen, revolvers, luchtdrukwa
pens, kruisbogen, speren, gra
naten en laserpennen. Tevens
werd drie kilo munitie ingele
verd.
laatste week van de actie
t lef, wapens weg' is in
ieregio Hollands Midden
en mislukking uitgelopen.
rerd zegge en schrijve één
ingeleverd. De actie die
al was gericht op jongeren
"13 jaar om hun slag- en
||ïcwapens in te leveren liep
•lijk van half december tot
iet 24 december. In Hol-
Midden konden wapen-
ters hun gevaarlijke spul
len week langer kwijt, ano-
en zonder strafvervolging.
Leiden krijgt geen Nutsmuseum. Kabel Maatschappij
Rijnland (KMR, voorheen dochter van EWR dat nu is ge
fuseerd tot NUON) beloofde weliswaar ruim zes jaar ge
leden dat er in Leiden een energiemuseum zou komen,
maar volgens NUON Zuid-Holland kost dat 'ongelooflijk
veel geld'. De stichting die voor realisatie van het Nuts
museum in het leven was geroepen is inmiddels opge
heven.
in een oude fabriek op het
EWR-terrein. In dat Nutsmuse
um ^ou de geschiedenis van de
Zes jaar geleden verkocht de energievoorziening in Leiden
gemeente het Leidse kabelnet een plaats krijgen en (oud)
voor 35 miljoen gulden aan de werknemers van EWR hadden
KMR. Een van de afspraken daar ook al historische voor-
daarbij was' dat de KMR een werpen voor verzameld. Het
energiemuseum zou inrichten museum is echter nooit van de
grond gekomen. De voorwer
pen zijn inmiddels onderge
bracht bij het Amsterdamse
Energetica museum.
Onlangs schonk NUON sa
men met Electriciteitsbedrijf
Zuid-Holland (EZH) wel 1 mil
joen gulden aan Naturalis voor
vernieuwing en uitbreiding van
de zaal 'Aarde', maar cultuur
wethouder A. Pechtold ziet dat
niet als tegemoetkoming. „Na
turalis is een geprivatiseerde
rijksinstelling. Ik wil dan liever
dat een van de andere gemeen
telijke musea of iets anders in
de cultuursector wordt ver
sterkt." Pechtold betwijfelt of
Leiden zit te wachten op de
komst van een Nutsmuseum,
omdat daar al elders in het land
in is voorzien en de realisatie
daarvan financieel wel heel
goed moet zijn onderbouwd.
Bovendien vindt Pechtold het
halve miljoen dat NUON aan
Naturalis heeft geschonken veel
te weinig als tegemoetkoming.
Het opzetten van een Nutsmu
seum zou immers veel meer
kosten. Er zijn volgens Pechtold
destijds geen bedragen afge
sproken omdat EWR zelf met
het plan kwam om een Nuts
museum te realiseren. De rede
natie was dat er bij de verkoop
van het Leidse kabelnet op die
manier geld naar de Leidse ge
meenschap zou terugvloeien.
Pechtold zegt nu af te wachten
hoe NUON de zijns inziens
'niet ingeloste schuld' alsnog
gaat invullen.
De Leidse SP heeft schriftelij
ke vragen gesteld over het mil
joen voor Naturalis en het uit
blijven van het Nutsmuseum.
De partij vindt dat NUON en
EZH hun winsten moeten ge
bruiken voor het zo goedkoop
mogelijk leveren van energie
aan huishoudens en bedrijven.
Deze winsten zouden volgens
de partij dan ook moeten terug
vloeien naar de consumenten,
en wel in de vorm van lagere
energietarieven.
Mensen die vragen hebben
over erfelijke factoren of op
zoek zijn naar hun biologi
sche ouders kunnen daar
voor dinsdag 11 januari een
speciale bijeenkomst van
het Fiom bezoeken. Onder
werpen die aan de orde ko
men: waar ben je naar op
zoek, wat veiwacht je van
degene die je zoekt, je biolo
gische ouders of halfbroers
en-zusjes. De groep komt
één keer in de drie weken bij
elkaar op dinsdagavond van
7.30-9.30 uur op het Fiom
buro, Schuttersveld 91. Voor
informatie: Con Krijnen of
Yolanda Hakemulder, tele
foon 5226199.
len een republikeinse stad? Nou, in
jger eeuwen misschien toen de ste-
Se burgerij niet zo dol was op de
Ijes'. Maar nu, nu is daar toch niet
pel meer van over. De volksverte-
poordigers staan nog net niet te
het nieuws dat het onze
tin heeft behaagd naar Leiden te
jen, maar veel scheelt het niet.
I de republikein Vergeer heet haar
hele hofhouding van harte wel-
Een overzichtje.
r Vergeer (SP): „Dat de koningin
is een hele eer voor Leiden. Het
zich ook terecht dat ze komt,
ze heeft hier natuurlijk wortels,
eefl in Leiden gewoond en gestu-
d, net als andere leden van het ko-
ijk huis. Wat ons betreft zijn ze al-
al van harte welkom. Dat neemt
weg, dat we in principe voor een
^Hbliek zijn. Het koningshuis is een
^■rlijfsel van de feodale tijd."
SSostte het in Houten een miljoen?
ag me af of dat wel nodig is, zo-
geld. Goed, je bent natuurlijk wel
kwijt aan veiligheidsmaatregelen.
al die extra's in de vorm van een
af onc<?rt of cadeaus zijn wat mij be
niet nodig."
n Hillebrand (PvdA): „Het is na-
ijk altijd een hele eer als de konin-
p bezoek komt. Het is een bezoek
veel uitstraling. Dat is een goede
lijkheid om al het goede dat Lei-
f)'^ te bieden heeft nog eens voor het
icht te brengen. En die paar ton
e ontvangst van de koningin kost,
schrik ik niet van. Weet je wat de
ht van sinterklaas kost? Als je wilt
Ie NOS komt, loopt dat in de vele
en, zo niet in de miljoenen. En ge
iten staan daarvoor in de rij."
xander Geertsema (WD): „Het
-\ mooi dat Leiden in de prijzen is
len. Ik denk dat het vooral een eer
or de Vereniging Koninginnedag,
Is voor de andere Leidenaars. Ko-
nnedag is niet een dag voor de
i maar voor de burgers. Ik heb
iet idee dat de interesse vanuit de
M-C
Beatrix tijdens de
opening van Natu
ralis. De koningin
bezocht Leiden de
afgelopen jaren
politiek voor Koninginnedag niet zo
groot is. Maar ik denk ook, en dat zeg
ik enigszins sarcastisch, dat dat nu wel
eens heel anders zou kunnen zijn. Zelf
ben ik een trouw vierder van Konin
ginnedag."
„Voor de stad is het in elk geval een
goede gelegenheid zich te verkopen.
Wat dat betreft moeten we ook kijken
of we wat anders kunnen bieden dan
Oudhollandse spelen. Misschien dat er
een verband is het leggen met het Ja
panjaar."
Wim Bleijie (CDA): „Heel leuk. Nie
mand die er echt op had gerekend, het
is natuurlijk elke keer een tombola. Al
is het wel zo dat de koningin de laatste
jaren niet alleen meer kleine plaatsen
aandoet, maar ook grotere steden. Zo
als vorig jaar Utrecht. Ik kan niet zeg
gen dat ik zelf een heel enthousiast
vierder ben van Koninginnedag. Ik blijf
er in elk geval niet voor thuis. Maar
waar ik ook ben, ik probeer er altijd
iets van mee te pikken. Van de televi
sieuitzending, de spelen, de ballon
nen...Al zit ik niet aan de buis gekluis
terd."
„Ik hoop maar dat ze een leuk pro
gramma voor de koningin weten te
vinden. Voor de stad betekent ha^r
komst een positieve uitstraling. Natio
naal gezien speel je je zo toch in de kij
ker. Al is het moeilijk vaststellen wat je
er als stad nu precies aan hebt."
Olav Welling (D66): „Allereerst de
complimenten voor de mensen die dit
voor elkaar hebben gekregen. Ik heb
begrepen dat er knap gelobbyd is. Ja,
en nu is het voor organisatorisch Lei
den een mooie uitdaging om een aan
sprekend programma in elkaar te zet
ten. Hoe dat moet? Ik ga natuurlijk
niet op de stoel van de evementen-or-
ganisatoren zitten. Maar het monu
mentale karakter van de stad biedt ge
noeg mogelijkheden voor mooie plaat
jes op de televisie. Kijk, zo'n program
ma moet iets zijn wat de koningin leuk
vindt, wat de inwoners van Leiden
aanspreekt en wat mooie plaatjes op
levert in de media. Het monumentale
karakter van Leiden is daarvoor ide
aal."
„Tja, en het zou natuurlijk heel mooi
zijn als het lukt om in hetzelfde jaar
zowel een koningin als een keizer in je
stad te ontvangen. Er is nog altijd een
kans dat de Japanse keizer dit jaar Lei
den aandoet..."
Stella ter Harmsel (GroenLinks):
„Hartstikke leuk! Je had toch zeker niet
verwacht dat we een protestdemon
stratie zouden houden? Nee, het is
heel leuk en heel goed voor Leiden. Op
die manier komt de stad positief in het
nieuws. Een prima gelegenheid om
Leiden op de kaart te zetten. De konin
gin vind het interessant genoeg de stad
te bezoeken. En Leiden is natuurlijk
ook een prachtstad."
FUip van As (RPF/SGP/GPV): „Dat
is goed nieuws, hè. Het past ook heel
goed in het streven van Leiden meer
toeristen naar zich toe te trekken. In
dat kader is het heel belangrijk om het
verhaal van Leiden Promotie goed
neer te zetten. En dan is het te hopen
dat in de toekomst meer mensen naar
Leiden komen."
„Verder is de Koninginnedag een
heel spektakel, een festijn. Het is na
tuurlijk afwachten hoe enthousiast de
Leidenaars zullen zijn, maar afgaande
op de 3 oktoberfeesten moet dat denk
ik geen probleem zijn."
Jacques de Coo (LWG/De Groenen):
„Ik heb nauwelijks de tijd gehad om
erover na te denken. Ik heb er geen
moment bij stilgestaan dat de konin
gin ook eens een keer naar Leiden zou
komen. Leuk is het natuurlijk wel, ze
ker omdat zij en de kinderen hier stu
dent zijn geweest. Als ik Alexander was
zou ik weer eens naar 't Keizertje gaan
om een oranjebitter te drinken."
„Hoe het programma er uit komt te
zien? Ik ben reuze benieuwd. Eerlijk
gezegd vind ik het de afgelopen jaren
niet zo bijzonder. En met een gemeen
te die door linkse stadsgenoten wordt
gedomineerd, is het ook afwachten of
er dit jaar echt iets feestelijks wordt ge
organiseerd.
Op zich vind ik Koninginnedag heel
leuk hoor. Maar ja, het weer, hè... Ik
ben nog van een generatie die Konin
ginnedag op 31 augustus vierde. Toen
was het altijd mooi zomerweer. April is
veel wisselvalliger. Voor hetzelfde geld
ligt er een pak sneeuw. Maar goed, ik
begrijp het wel. De echte verjaardag
van Beatrix is op 31 januari. Dat is qua
weer natuurlijk helemaal niks."
Leiden heeft een band met het
Koninklijk Huis. En die heeft
de stad met name te danken
aan de universiteit. Hele gene
raties Oranjes studeerden in
Leiden. Het was Willem de
Zwijger die in 1575 de stad de
academie schonk - de oudste
van Nederland - als dank voor
het verzet tegen de Spanjaar
den. Sindsdien hebben de tel
gen uit het Huis van Oranje
Nassau wat met Leiden. Ze
kunnen er ongestoord rondlo
pen, de professoren zwijgen
over de studieresultaten en als
het eens een keer niet lukt,
komt het diploma toch wel.
Althans, zo ging het vroeger.
Sprekend voorbeeld uit het
verleden is prins Alexander,
die zich in 1870 inschreef bij
de universiteit. Vier jaar later
ontving hij een ere-bul. De
rector van de universiteit en
enkele senatoren reisden af
naar Den Haag om de jongste
zoon van koning Willem III
zijn papiertje te overhandigen.
Hij vond het niet nodig om
zelf naar het Rapenburg te ko
men. In de tussenliggende ja
ren had de prins volop geno
ten van het toen nog vrolijke
studentenleven.
Van de latere generaties
Oranjes werden meer inspan
ningen verwacht. Prinses Juli
ana, die zich als eerste vrou
welijke Oranje inschreef, ko
ningin Beatrix, prinses Mar
griet (die haar Pieter in de
Leidse collegebanken leerde
kennen), kroonprins Willem-
Alexander, zijn jongste broer
Constantijn en zijn neef prins
Floris kregen hun opleiding
niet voor niets. Ze moesten
gewoon colleges volgen en
tentamens afleggen, net als
hun studiegenoten.
Juliana zag in haar studie
een kans los te komen van
haar overheersende moeder.
Toen zij na drie jaar een
eredoctoraat ontving, beves
tigde universiteitssecretaris
mr. P. J. Idenburg dat het eer
bewijs meer dan verdiend
was: „Juliana heeft een goed
verstand en 'zij heeft goed ge
studeerd." De toenmalige
kroonprinses volgde overigens
een aangepast programma
van drie jaar, waarbij ze van
vele studierichtingen een
graantje meepikte.
Een dergelijke studieopzet
werd door haar dochter Bea
trix afgewezen. Zij wilde 'zo
veel mogelijk' als gewoon stu
dent beschouwd worden. In
de vijf jaar die ervoor staan,
haalde zij het doctoraal rech
ten en deed ze er ook nog wat
sociologie bij. Wel eiste zij bij
het begin van de studie, dat de
Leidenaren haar met rust zou
den laten. „Ze wilde niet
voortdurend door het volk
achterna worden gelopen",
herinnerde de journalist Van
Mourik zich. De afgelopen ja
ren bracht Beatrix vele malen
een bezoek aan Leiden: toen
president Bush in 1989 in Lei
den was. bij de opening van
het nieuwe LUMC - toen nog
AZL - in 1996, bij het Veer-
symposium in 1997, bij de
opening van Naturalis in 1998
en bij de presentatie van het
Woordenboek der Nederland
se Taal in dat zelfde jaar. En
natuurlijk vorig jaar nog, toen
Nelson Mandela in de Pieters
kerk een eredoctoraat ontving.
Straks, met Koninginnedag op
29 april, staat ze zelf volop in
de schijnwerpers.
