J
Bezoekersaantal Volkenkunde gehalveerd
IC
>ochter op vrijersvoeten' is bij Oller een hippie
Cultuur Kunst
Anthony Hopkins als Titus
ïnstballonnen' komen
iecht in Noord-Holland
Corry Brokken schrijft
column en memoires
Van Heusden naast Fuchs
in directie Stedelijk Museum
-VG 4 JANUARI 2000
muzikant Nat Adderley overleden
n
tk» In de Amerikaanse staat Florida is jazzmuzikant Nat
•y overleden. De trompettist, kornetspeler en componist
"bndag op 68-jarige leeftijd aan de gevolgen van ernstige
Ss. Adderley brak midden jaren vijftig in New York door
n broer, de in 1975 overleden altsaxofonist Julian 'Can-
1' Adderley. Het Adderley-kwintet werd een legende, on-
met door Nat geschreven composities als 'Jive Samba'
Work Song'. Hun muziek kende sterke invloeden uit de
gospelmuziek. Nat Adderley speelde mee op bijna
;d grammafoonplatenopnamen. Sinds hij in 1997 als ge-
n zijn suikerziekte een been moest missen, leefde hij te-
J^okken in een verpleegtehuis in Lakeiand.
indler's List beste film'
sterf les De Amerikaanse filmcritici hebben Steven Spiel-
^aajSteren uitgeroepen tot beste Filmmaker van de jaren '90.
ns 'Schindler's List' en 'Saving Private Ryan' werden ge-
^neijot beste films van de laatste tien jaar. De vereniging van
ongici plaatste 'Schindler's List' aan top van de lijst van de
l boPte films van de jaren negentig. De film uit 1993 gaat over
reJser Oskar Schindler die meer dan duizend joden redde.
j Private Ryan' uit 1998 komt op de tweede plaats. Het
'rhaalt van de landing van de geallieerden in Normandië
uimD-Day in 1944. Spielberg rekent in de film af met de he
in R en romantische denkbeelden die soms over oorlog be-
-lij stelt daarbij de vraag of het gerechtvaardigd is grote
e brengen voor het redden van een mens.
dig infidential', een film uit 1997 over corrupte politieagen-
3nderd door de filmcritici op een derde plaats gezet. Daarna
ert d'porrest Gump' (1994), 'Goodfellas' (1990), 'Fargo' (1996)
vante of the Lambs' (1991), 'The Shawshank Redemption'
;n dcpuip Fiction' (1994) en 'Unforgiven' (1992).
Va
,rt <r Floris exposeert in Arnhem
uw] a 1
i res^ Jos Bergman, die in de jaren zestig beroemd werd als
atwi de televisieserie Floris, exposeert vanaf 12 januari in de
leerdiskerk in Arnhem. Bergman stopte na Floris met zijn to-
morrière en wijdt zich sindsdien aan de schilderkunst. Floris
venhet grootste deel opgenomen in Gelderland. De land-
alle jen van Bergman tonen veel Gelderse taferelen uit die tijd
it is Jollandse duinlandschappen. De expositie in de kerk
ien"ot en met 30 januari.
1 op 1
:havi
inds
onfi.
Van 124.442 bezoekers in 1998 naar 68.389 vorig jaar
Vervolg van voorpagina
Het aantal bezoekers aan het Rijksmuseum voor Volken
kunde is het afgelopen jaar dramatisch gedaald. Van
124.442 bezoekers in 1998 naar 68.389 vorig jaar. Woord
voerster G. Vinke van het Leidse museum wil niet direct
van een tegenvaller spreken ook al is het bezoekersaan
tal bijna gehalveerd. „Als je de cijfers van vorig jaar ver
gelijkt met die van 1997 valt het wel mee. Toen hadden
we 77.324 bezoekers. Je kunt dus beter zeggen dat 1998
een extreem goed jaar is geweest."
leiden pablo cabenda
Reden voor die uitschieter in
'98 was de tentoonstelling
'Kuifje in Tibet'. Dat was een
vreselijk grote klapper. Zoiets
kun je niet één twee drie evena
ren." Vinke zegt zich echter
geen zorgen te maken over te
rugloop in het afgelopen jaar.
„Als je de cijfers vergelijkt met
die over een langere periode,
zie je dat we in 1999 zelfs iets
boven het gemiddelde van de
afgelopen tien jaar hebben ge
scoord. En dat is nog heel be
hoorlijk voor een museum dat
voor de helft gesloten is wegens
verbouwing."
Stedelijk Museum De Laken
hal beleefde daarentegen een
topjaar met ongeveer 50.000
bezoekers, zo'n veertiendui
zend meer dan vorig jaar. Dat
grote verschil werd voor een
belangrijk deel veroorzaakt
door de tentoonstelling 'Dage
raad van de Moderne Kunst'.
Directeur Jetteke Bolten ver
wacht het bezoekersaantal van
afgelopen jaar in 2000 te evena
ren. „We hebben met de ten
toonstelling rond de Zangeres
zonder Naam een klapper in
huis en later dit jaar onder
meer een grote Japan-tentoon
stelling."
Omlaag
De bezoekersaantallen van de
andere Leidse rijksmusea gaan
ook bijna allemaal omlaag. Het
Nationaal Natuurhistorische
Museum Naturalis, dat het af
gelopen jaar zijn eerste verjaar
dag vierde, trok iets minder be
langstellenden. In '98 noteerde
het museum 270.000 bezoekers,
afgelopen jaar waren dat er
ruim 259.000. „Na het eerste
jaar moet je altijd rekening
houden met een terugval in het
aantal bezoekers omdat het
nieuwtje eraf is", aldus voor
lichter H. Dautzenberg. Met
meer dan een kwart miljoen be
zoekers neemt Naturalis echter
nog steeds de toppositie in in
de Leidse Museumwereld.
Het Rijksmuseum van Oud
heden (RMO) aan het Rapen
burg moest afgelopen jaar met
102.000 gasten genoegen ne
men. Zeventienduizend minder
dan het jaar ervoor. Het ontbre
ken van een grote thema-expo
sitie zou de oorzaak zijn van de
terugloop. In het buitenland
scoorde het Leidse oudheden-
museum daarentegen goed. De
reizende tentoonstelling 'Life
and death under tfie pharaohs'
die Japan, Nieuw Zeeland, Au
stralië, de Verenigde Staten en
Duitsland aandeed, trok afgelo
pen jaar bij elkaar 1,3 miljoen
bezoekers. Voor dit jaar staan
twee grote exposities op stapel
bij het RMO waar het museum
veel van verwacht. 'Farao's van
de zon' over de farao Achnaton,
zijn vrouw Nefertiti en hun
schoonzoon Tutankhamon, en
de tentoonstelling 'Asterix in
Europa' waarmee het museum
ongetwijfeld de successtory van
'Kuifje in Tibet' hoopt te evena
ren.
Het Museum Boerhaave heeft
met 32.000 bezoekers het aantal
van het jaar ervoor met duizend
overtroffen. Het Penningkabi-
wa
e serij
dein
e blevonden in Spaarndam,
mdelaarlem, maar de aller-
erinferd voorlopig gesigna-
wijk Benningbroek bij Me-
De 1999 ballonnen die
stgeestse interieur-ont-
'eau I.D. Design op ou-
vond in Oegstgeest op-
met de wind meegelift
Noord-Holland. Ne-
igentig van de witte en
luchtballonnen zijn
mmm\ van een label met
de mededeling dat de
vinder recht heeft op
igneerde zeefdruk van
er isstenaar Peter Katten-
t 'J1 hi voorstelling van de
Ie Ie L benen van Adam in
wafejdijs' Een bee'8c>taat uk
acln^sch werk van Lucas van
De Zondeval' die in de
ijvenakenhal hangt,
schrfsnog staat niet ieder-
3el gspringen om de zeef-
te, c^nette Vlaar, de vindster
)r8 hningbroek, liet weten
ijs te stellen op het be-
t het kunstwerk waard
mevrouw Oudkerk die
üwjaarsdag met haar
fleren 8e polder een
lonnen vond, komt zo
bgelijk haar prijs opha
len. Overigens maakten niet alle
ballonnen een lange reis. De
eerste trossen bleven hangen in
de bomen bij het Groene Kerkje
in Oegstgeest en één ballon
werd gelijk al onderschept in de
Dorpsstraat.
I.D. Design wilde met de actie
een saluut brengen aan twee
duizend jaar christelijke cul
tuur. „Maar daar moet je verder
niets achter zoeken", aldus een
woordvoerster. „Dit was meer
een tegenwicht voor al het
vuurwerkgeweld op oudejaars
avond. Een vreedzame actie om
het nieuwe millennium te vie
ren. We hopen nog op ballon
nen uit het buitenland.
Ontwerpbureau I.D. Design is
trouwens niet als enige op het
idee van de millenniumballon
nen gekomen. In Goor zijn op
oudejaarsavond ook zo'n 2000
ballonnen opgelaten. Daar ging
het hele spektakel bijna niet
door omdat de Luchtverkeers
leiding Nederland bang was dat
de ballonnen zouden knappen
en de pakketjes op iemands
hoofd terecht zouden komen.
In goed overleg heeft de organi
satie van de ballonnenactie het
gewicht van de pakketjes terug
gebracht van driehonderd naar
dertig gram.
los angeles Sir Anthony Hopkins speelt de rol van 'Titus' i
Naast Anthony Hopkins speelt Jessica Lange een hoofdrol ii
l van dit vroege werk van William Shakespeare. De opnamen voor de speelfilm zijn onlangs begonnen.
FOTO REUTERS
net bleef 25.000 bezoekers in
1999 op hetzelfde aantal steken
als het jaar ervoor.
In de Rotterdam trokken
Boijmans en de Kunsthal veel
meer bezoekers dan het jaar er
voor. Boijmans was wegens
nieuwbouwwerkzaamheden en
een verbouwing gedeeltelijk ge
sloten. Toch kwamen er
137.000 gasten, terwijl men er
120.000 had verwacht. De
Kunsthal sloot het jaar af met
243.937 bezoekers, 90.000 meer
dan het jaar ervoor.
Ruim 400.000 mensen be
zochten vorig jaar het Stedelijk
Museum in Amsterdam. Daar
kwamen een jaar daarvoor nog
465.000 mensen. Het lagere be
zoekersaantal wijt het museum
met name aan de hittegolf in de
zomer.
Kleine musea
steeds meer in
de verdrukking
AMSTERDAM ANP
Kleine musea in Nederland
dreigen in de verdrukking te ra
ken doordat marktwerking en
ondernemerschap steeds be
langrijker (moeten) worden.
Dat zei de voorzitter van de Ne
derlandse Museumvereniging
(NVM), H. Driessen, gistermid
dag in zijn nieuwjaarstoespraak
in het Stedelijk Museum in Am
sterdam.
De voorzitter, in het dagelijks
leven directeur van de avant-
garde kunstinstelling De Pont
in Tilburg, waarschuwt voor
een tweedeling die mede een
gevolg is van overheidsbeleid.
Staatssecretaris Van der Ploeg
(OCW) vindt dat kunstorganisa
ties marktgerichter moeten
werken en zelf geld moeten ge
nereren.
In de ogen van Driessen zijn
de overheid en het bedrijfsle
ven meer geïnteresseerd in de
'glans en glamour' van grote in
stellingen dan de kleine kunst
musea. „Die beschikken zelden
over brede, landelijke uitstra
ling, hebben vaak een aanbod
en een bezoekcijfer dat minder
interessant is voor sponsoren
en moeten het doen met een
kleine bezetting die zich onvol
doende in de verschillende
deeltaken kan specialiseren",
aldus Driessen.
Als Van der Ploeg het heeft
over collectievorming, slapende
vermogens en overvolle depots
waar iets aan gedaan moet wor
den, dan gaat hij volgens Dries
sen uit van gegevens van de
grote musea. Herschikken van
collecties noemt de voorzitter
een goede gedachte, maar het
mag geen argument zijn om
kleine instellingen uit te sluiten
van aankoopregelingen.
•lans brengt oudste dansverhaal op de planken
j ruk van rotterdam
•pt deze keër goed af
liefdespaar", laat de
y choreograaf Ramon
4r geruststelling weten,
ballet dat hij vorig sei-
ïet Introdans maakte,
p July', was dat wel an-
p gaat het om een ko-
iLa fille mal gardée', vrij
'Dochter op vrijersvoe-
bn vrolijke vertoning.
I Oller: „Ik heb me wel
jrsonages verdiept."
fans oogstte succes met
3e romantische tragedie
irijs en julia' gebaseerde
's' Pan Oller. Reden om de
•ks)] in het Catalaanse Es-
,0%ra geboren choreo-
ïnieuw aan het werk te
aat diet een oud verhaal. En
at dis 'La fille mal gardée'.
Jwijlet van Jean Dauberval,
raa<fc weken voor het uitbre
id de Franse revolutie in
Tlx in première ging, is
vc3t bekende dansverhaal.
I tejenkt dan ook niets te
m dpen als hij het over het
e d£nd' heeft.
eenle vooravond van de re-
rsrS markeerde Dauberval
8eni fille mal gardée' een
er -reling in het klassieke
I" fjot dan toe ging dat over
ien poningen en prinsessen,
eters en bellen in de
an 'entrées', soli en pas
x. En daar was ineens
heqjhttoe rechtaan gedanst
Iaar' over gewone mensen,
"ppel sprookje, voor ie-
herkenbaar.
liefdesverhaal, dus toch
pmantiek? Oller: „Het
j niet romantisch in de
zin. Het is meer de
(romantiek van verliefde
1. Er valt veel te lachen
jt er allemaal gebeurt,
j ik het originele libretto
Choreograaf Ramon Oller (links) bemoeit zich ook met de kostuums van het ballet 'La fille mal gardée'.
met veel respect ter hand heb
genomen. Ik heb er zeker geen
karikatuur van willen maken."
De eigenzinnigheid, die hij
niet 'Romy July' aan de dag
legde, laat zich evenwel ook nu
weer gelden. Oller liet het stuk
van plaats en tijd veranderen,
het gaat van de regio Bordeaux
naar de Provence en van de ja
ren tachtig van de achttiende
eeuw naar de jaren zestig van
de twintigste eeuw. Behalve de
muziek die Ferdinand Hérold
voor het ballet componeerde
zijn de stemmen van Dalida en
Johnny Halliday te horen.
„Maar aan het oorspronkelijke
verhaal heb ik in feite niets ver
anderd. Ik heb er wel een ei
gentijdse choreografie voor ge
maakt, met elementen uit het
klassieke en moderne dansidi-
oom. Van de originele choreo
grafie heb ik geen gebruik ge
maakt. Die bestaat in grote lij
nen nog wel, maar er zijn na
derhand allerlei verschillende
versies van gemaakt. Die bleven
meestal dicht bij het origineel,
wat niet wegneemt dat er hier
en daar wel iets verloren is ge
gaan. Er zijn passages veran
IWÊ
FOTO CPD/CEES MOOIJ
derd,scènes toegevoegd."
Een bekende klassieke vari
ant is die van het St. Peters-
burgse Maryinsky theater door
Marius Petipa en Lev Ivananov
(1885). Recenter zijn die van
Frederic Ashton bij The Royal
Ballet in Londen (1960) en
Heinz Spoerli bij de Opéra Na
tional de Paris. In al die versies,
ook bij Oller, probeert een de
gelijke ambitieuze moeder (vol
gens de traditie een travestie-
rol) tevergeefs haar opstandige
dochter te koppelen aan de
man van haar dromen.
Niet eerder was de moeder
eigenares van een boetiek in
Saint Tropez, de dochter een
hippie en de gewenste schoon
zoon de zoon van een rijke par
fumeur uit Grasse. Oller trekt
een parallel tussen de dagen
van Dauberval en die van de
'flower power': in beide perio
des diende zich een nieuwe
tijdgeest aan. „Ik heb Bourgog
ne verwisseld voor de Rivièra
omdat er geen bourgeoisie
meer is in Bourgogne en er is
ook niet de cultus van mensen
die hun dagen op het strand
doorbrengen. In de jaren zestig
was Saint Tropez de chicste
plek van Frankrijk en het we
melde er van de jongeren die
zich afzetten tegen de gezapig
heid van de elite."
Op de valreep van de twintig
ste eeuw is het niet de bedoe
ling met 'La fille mal gardée'
een nieuwe culturele golfbewe
ging te veroorzaken. Maar als
geheel vrijblijvend moet de pro
ductie toch ook niet worden ge
zien. „Het is weliswaar een ko
medie en als het goed is werken
veel scènes komisch, maar aan
het eind heb ik toch iets bespie-
gelends willen geven. De doch
ter is volgens de titel slecht op
gevoed. Maar wat is een goede
opvoeding? Wat schiet je met
maniertjes op in het leven? Je
kunt je afvragen wat die zo keu
rig opgevoede moeder van haar
leven heeft gemaakt."
'La fille mal gardée' door In
trodans. Te zien o.a.: 8 en 9 ja
nuari Stadsschouwburg Am
sterdam; 15/1 Stadstheater
Zoetermeer; 21/1 Lucent
Danstheater Den Haag
Zangeres en voormalig rechter
Corry Brokken begint weer een
nieuwe loopbaan, nu als
schrijfster. Volgende week be
gint ze in weekblad Margriet
een column over haar tijd als
rechter in Den Bosch. Dit voor
jaar verschijnen ook haar me
moires in boekvorm.
In het tweede nummer van
de Margriet van dit jaar wordt
de eerste column geïntrodu
ceerd met een groot interview
met de chanteuse/magistrate-
in-ruste.
Brokken, in 1957 met 'Net als
toen' Nederlands eerste song
festivalwinnares, ruilde haar
glanzende showbizz-loopbaan
op haar 43ste in voor een studie
rechten. Die zag ze uiteindelijk
bekroond met de aanstelling als
rechter bij de rechtbank in Den
Bosch. Na die loopbaan maakte
ze een comeback als zangeres.
Brokken hanteert nu niet al
leen de pen in de Margriet,
maar publiceert in april van dit
jaar ook nog eens haar memoi
res, onder de titel 'Wat mij be
treft'. Uitgeverij Archipel: „In
schrijven heeft Corry Brokken
een nieuwe passie gevonden.
Met hart en ziel werkte zij aan
deze memoires, waarin ze wil
laten zien wie de werkelijke
Corry Brokken is. Ze windt er
geen doekjes om: de ruzies
thuis met haar vader, haar lief
desaffaires, haar studie en het
gevecht met de media hebben
haar gemaakt tot de vrouw die
zij is."
amsterdam anp
was hij voorzitter van de Pro
jectorganisatie Kunstvakonder
wijs.
Volgens Fuchs zal Van Heus
den meer bevoegdheden krij
gen dan zijn voorganger en zich
naast de financiën ook bemoei
en met de bedrijfsvoering. Er
zijn nog gesprekken tussen mu
seumdirectie, gemeenteraad en
de ondernemingsraad (OR)
over de precieze invulling van
Van Heusdens functie.
Met de benoeming van Van
Heusden wordt tegemoet geko
men aan de wensen van de on
dernemingsraad. Daar was eni
ge onrust ontstaan toen Bon-
gers aankondigde op te stap
pen. De raad maakte zich zor
gen over de toekomst en het fi
nanciële beleid van het muse
um.
Het Stedelijk Museum in Am
sterdam krijgt een tweehoofdi
ge directie. Naast directeur Ru-
di Fuchs wordt Stevijn van
Heusden (44) als nieuw direc
tielid aangesteld. Fuchs wordt
de eerst verantwoordelijke voor
het artistieke beleid, Van Heus
den wordt belast met de zakelij
ke leiding.
Van Heusden volgt adjunct
directeur Hugo Bongers op,
met dit verschil dat hij mededi
recteur wordt. Bongers is sinds
1 januari directeur van muse
um Boijmans Van Beuningen in
Rotterdam. Hij volgde daar Piet
Barendse op. Van Heusden was
van 1984 tot 1997 directeur
Kunsten van de ministeries van
WVC en OC en W. Sinds 1997
