'De gemeente heeft niel
altijd correct gehandeld
Da's onze zoon
Schone Schijn
AUGUSTUS
SEPTEMBER
9
14
15
17
23
27
29
OKTOBER
NOVEMBER
10
18
22
DECEMBER
l
3
10
11
16
JANUARI
FEBRUARI
22|
MAART
1
25
APRIL
2
9
27
28
MEI
27
29
31
JUNI
VRIJDAG 31 DECEMBER 1999
Rembrandt: Verloren zoon of gepasseerd station? foto mauritshuis/pr
De gezamenlijke Leidse winkeliers
verenigingen zullen op 2 januari 2006
de winnaars van de kleurwedstrijd (6
tot 12 jaar) bekendmaken. Het regent
op het evenementenplein aan de
Beestenmarkt. De wethouder van
cultuur wordt getreiterd door een
rondzingende microfoon terwijl hij
het Leidse Rembrandtjaar geopend
probeert te verklaren. „Hiep hiep
Hoera."' Dat is het sein voor de jon
gelui van alle Leidse basisscholen om
massaal hun Rembrandtballonen op
te laten. En met het opstijgende
Rembrandtblauw, -geel, -rood en
-groen vervliegen alle dromen.
Grootser dan dit mogen we het niet
verwachten.
De initiatieven om het verjaardags
feestje van Leidens godenzoon iets
meer grandeur te geven dan een koek
en zopiefestijn zijn nu al gestrand.
Geen Rembrandthuis, geen bezoe
kerscentrum, geen audiovisuele mid
delen. geen kinderhoofdjes. In Wei-
mar hebben ze Goethe goed ver
wend, in Leipzig wordt Bach de lieve
ling, maar niemand in Leiden be
kommert zich genoeg om Rem
brandt.
Misschien komt het doordat die
twee andere steden de plaatsen zijn
waar de Duitse kolossen zijn gestor
ven. Rembrandt is 'alleen maar' in
Leiden geboren. En het vertrek van
grote geesten heeft meestal een gro
tere impact op het publiek dan de
aankomst. U gelooft het niet? Weet u
nog wat u deed toen JFK werd gebo
ren? I rest my case.
En toch voelen ook wij een sterke
herdenkingsbehoefte. Het herden-
kingsvuur voedt ons, bindt ons,
maakt ons allemaal meer Leidenaar
en een beetje Rembrandt. In sommi
ge delen van Irian Jaya worden be
langrijke stamhoofden traditioneel
vijf jaar na hun dood weer opgegra
ven. Van hun schamele resten wordt
met cassavemeel een papje gemaakt
en voor een primitieve eucharistie
viering verdeeld over hun stamgeno
ten Opdat zij in hen voortleven.
Wij ontwikkelde mensen hebben
dat gesublimeerd. We kopen boeken,
cd-boxen bij het Kruidvat en gaan
georganiseerd plaatjes kijken. Voor
ouderverering, maar sinds we kun
nen klokkijken. hebben we het her
doopt in het veel sjiekere 'cultureel
verantwoordelijkheidsbesef.
En er is de drang om te profileren
natuurlijk. De plaatsvervangende
trots heeft de betrokkenheid met de
Leidse schilder, zijn werk en zijn tijd
allang overvleugeld. (Iemand nog een
paardentram?) Leiden is de moeder
die in het theater geen oog heeft voor
het acteerspel, maar liever naar de
ster op het podium wijst en haar ap
plaudisserende buurman toever
trouwt: ,,Da's mijn zoon."
Maar Rembrandt is allang van Am
sterdam of van Den Haag of van bei
de. De verloren zoon is een gepas
seerd station. Wat moeten wij dan
doen met onze overgebleven herden
kingsbehoefte en profileerdrang?
Dit: We nemen een voorschot op
de toekomst in plaats van een optie
op het verleden. Vanaf 1 januari 2000
gaan we alle veelbelovende kunste
naars uit binnen- en buitenland naar
Leiden lokken. Ze mogen hier doen
wat ze willen, zolang ze maar ook
hier doodgaan (denk aan JFK). Maak
Leiden een aantrekkelijk plek om te
leven en uiteindelijk te sterven. Zet
borden langs de A4 en A44 bij de af
slag Leiden: 'Die here, live forever
Dan kleeft er aan Leiden ook niet
meer dat odium van een stad waar je
met hellebaarden de stadspoorten uit
wordt geprikt, omdat je het waagde
buitengewone originaliteit en daden
drang met elkaar te combineren.
Richt die vermaledijde meelfabriek in
als hedendaags kunstencentrum met
een hippe naam, toegesneden op het
internettijdperk. Fêteer de kunste
naars op champagne, Creëer contro
verse, zeg dat ze fantaaaéstisch zijn.
Maar houd ze in godsnaam hier en
maak alvast wat ruimte bij begraaf
plaats De Zijlpoort. Investeren in de
toekomst heet dat. Als ze hier dood
gaan kunnen wij ze claimen.
En met een beetje geluk herdenken
we rond 2200 elke dag een kunste
naar. U moet het zo zien: Ie verliest
geen godenzoon, je wint een hele ge
neratie hemelbestormers. Zodat we
later als trotse ouders kunnen zeg
gen: „We hebben het altijd al gewe
ten."
PA81Q CABENDA
Afscheid van Tjitte Weber, directeur van de Leidse Volksuniversiteit K&O
Tjitte Weber „Dat ik straks dingen kan blijven doen voor K&O en de gemeente is wellicht ook om het verleden recht te zetten."
foto hielco KI
twee directeuren - een zakelijke én een
artistieke - te duur was. Ze hadden mijn
visitekaartjes nota bene al laten drukken!
Ik was echt stomverbaasd."
Weber kon ook niet goed opschieten
met ambtenaar Smulders, destijds pro
jectleider en beoogd zakelijk leider van
de Stadsgehoorzaal, maar volgens hem
was er geen sprake van ruzie.
Het eind van het liedje was dat Weber
weer al zijn tijd aan K&O kon wijden,
maar dan zónder muziekconcerten in de
stadsgehoorzaal. Petra Unger, de nieuwe
directeur van de Stadsgehoorzaal, ging
zich met de programmering bezighou
den. Weber: „Een donkere periode was
dat, onder wethouder Langenberg en
mevrouw Zierikzee. En dan die verbou
wing van de Stadsgehoorzaal: daar was
ik altijd al op tegen. Ze hadden hem al
leen moeten opknappen, moeten schil
deren en van andere stoelen moeten
voorzien. Het was een oude zaal met
een perfecte akoestiek. Het is nu een
zaal die niet meer kan tippen aan de zaal
van vroeger. Iedereen met wie ik jaren
lang een goede relatie had, zoals de
technicus en de familie die de horeca
verzorgde, is verdwenen."
K&O raakte de afgelopen jaren tot We-
bers verdriet ook een flinke hap subisi-
die kwijt. „Jaren geleden hadden we
meer dan zes ton, en toen was de gulden
nog wat waard. Onder Langenberg was
het nota bene nog maar 150.000 gulden:
een wurgstokje. De huidige wèthouder
heeft dat weer wat opgekrikt tot 250.000
gulden. Wat ik ook belangrijk vind:
Pechtold heeft toegegeven dat de ge
meente in het verleden niet altijd even
correct gehandeld heeft met K&O en
met mij. Dat ik straks dingen kan blijven
doen voor K&O en de gemeente is wel
licht ook om het verleden een beetje
recht te zetten."
Met de huidige cultuurwethouder kan
hij het goed vinden. „Ook met zijn colle
ga's, mevrouw De Jong en Schepman,
trouwens. Dat zijn zulke fantastische
mensen: open en eerlijk. Onder Langen
berg was dat wel anders. Pechtold vindt
wel dat K&O een cursusinstituut moet
worden en daarvan denk ik: dat is pra
ten in de ruimte. De volksuniversiteit is
ook muziek en toneel. Maar we gaan
eerlijk met elkaar om."
Weber was na het debacle met de Stads
gehoorzaal wel 'de kluts kwijt', maar hij
kwam niet in de leegte terecht. Hij stort
te zich op iets volkomen anders: Neder
lands leren aan alleenstaande minderja
rige azielzoekers (ama's). Dat blijft hij
ook na zijn vut doen. „Zij hebben mijn
liefde. Die mensen hebben zoveel mee
gemaakt in het verleden, het is ver
schrikkelijk. Ik neem hen mee naar onze
concerten in de Kapèlzaal en zij vim
dat fantastisch. De lessen Nederlani
volgen ze in hun schoolvakantie en i
woensdagmiddag. Ze zijn zó gemoti
veerd, het is gewoon heerlijk om aaij
mensen les te geven. Ik vind het fan|
tisch."
De lessen maakt hij zelf. „Vergeet nil
kom uit het onderwijsvak en studeei
pedagogiek en psychologie, omdat n
vader vond dat pianist geen vak was,
Weber doet meer: hij neemt de jongt
regelmatig mee de stad in leert hoe z
zich in het verkeer moéten gedragen
vertelt hen wat de gewoontes in Ned
land zijn en leert ze met geld omgaa
krijgt een vertrouwensband. Hij zam
kleren voor hen in, of koopt die. „Ze
hebben echt helemaal niets als ze hi|
komen. Het opvangcentrum doet he
veel voor ze, maar een beetje hulp vi
buitenafkan nooit kwaad."
En als de ama's naar een ander opva
centrum worden overgeplaatst, hou
ze vaak contact met hem. „U moet 1
me maar niet kwalijk nemen, maar 1,
toen u belde, was ik wat kortaf omd;
een van de jongens tijdens het afsch
de tranen over zijn wangen liepen. C
zo'n moment gaat hij voor."
CAROLINE VAN OVERBEEKE
Hij vertrekt als directeur, in zover
re is het een afscheid, maar hij
blijft op vrijwillige basis werken
voor de gemeente en de Leidse
Volksuniversiteit K&O. Zijn grote
passies, klassieke muziek en Ne
derlands leren aan alleenstaande
minderjarige azielzoekers (ama's),
hoeft hij niet opzij te zetten. Als
een vader bekommert hij zich om
'zijn' ama's. Koopt een jas als het
regent, een paar schoenen als die
nodig zijn voor de jonge Afrika
nen. „En ik laat ze die schoenen
zelf kopen, geef hen wat geld.
Want integreren moét."
Na 32 jaar is hij zijn werk bij K&O nog
steeds niet beu, ondanks 'een donkere
periode' onder een vorige cultuurwet
houder. Directeur Tjitte Weber (62)
maakt vanaf 1 januari gebruik van een
vutregeling, maar heeft met de gemeen
te en zijn bestuur afgesproken dat hij
een deel van zijn werk blijft doen.
„Maar dan op een vrijwillige basis. Je
zult zien: ik krijg het drukker dan ik het
nu heb!"
De bestuurlijke en financiële taken laat
hij graag over aan zijn opvolger, die nog
moet worden benoemd. „Ik heb een be
langrijke stem in de sollicitatieprocedu
re. Het zou natuurlijk niet verstandig
zijn om iemand te benoemen die de
zelfde passies heeft als ik."
Weber is sinds 1968 onlosmakelijk ver
bonden aan de in 1945 opgerichte Leid
se Volksuniversiteit K&O, een vormings
instituut met cursussen, lezingen, con
certen en excursies. Door de beroemde
Marinus Flipse opgeleid tot concertpia
nist is muziek zijn grote passie. Als di
recteur van K&O was Weber lange tijd
verantwoordelijk voor de klassieke mu
ziek in de oude Stadsgehoorzaal.
In zijn werkkamer hangen nog steeds
zwartwitfoto's van bekende muzikanten
en dirigenten, hoewel K&O de concer
ten in de Stadsgehoorzaal sinds enige
jaren niet meer programmeert. Weber
komt ook niet vaak meer in de Stadsge
hoorzaal. „Er is daar veel lichte muziek,
middle of the road. Dat is niks voor
mij."
Hij vervolgt, niet zonder trots: „De
lunchconcerten van K&O in de Kapel-
zaal aan de Oude Vest lopen als een
trein. Ook de concerten in Wassenaars
raadhuis De Paauw, waarover ik advi
seer, zijn altijd uitverkocht."
Maar de grote series klassieke muziek in
de oude Stadsgehoorzaal, waar Weber
jarenlang voor verantwoordelijk was,
behoren tot het verleden. „De diversiteit
en de bezetting van die concerten: dat
was geweldig. Ja, dat is voorbij en dat
doet nog steeds ontzettend veel pijn."
Toen de gemeente onder de toenmalige
wethouder Pex Langenberg in 1996 be
sloot de muziek bij K&O weg te halen en
onder te brengen bij de gemeentelijke
Stadsgehoorzaal, werd Weber overge
haald daar artistiek directeur worden.
Maar een half jaar na zijn benoeming
werd hem te verstaan gegeven dat hij
kon vertrekken. „Mevrouw Zierikzee, de
rechterhand van Langenberg, zei dat
O I Arsenaal brengt Leidens ontzet als
Z_ *t I tonee.lstuk op De Burcht.
Leids popfestival Pleinpop afgelast
wegen geldgebrek
Veel belangstelling Noordwijks
Straattheater Festival.
Wethouder Pechtold wil Leids
Uitbureau (centrale kaartverkoop)
Directeur Engelsman, Volkenkunde,
wil kunstverkoop uit depots.
81 Kunstenaars ontwerpen zintuigentuin
voor Nieuw Buitenzorg in Leiderdorp.
Warmondse galeriehoudster Clara
Sikking wint regionale cultuurprijs
Zilveren Veer.
Tjitte Weber vertrekt begin volgend jaar
als directeur K&O.
RMO toont Japanse collectie in
'Rituelen en schoonheid'.
Hoofdconservator Volkenkunde Forrer
wil deel collectie kwijt.
Leids Dukkerijmuseum heropend aan
Hoge Morsweg.
Lakenhal verwijdert tamponfoto van
Leidse kunstenares Beumer.
Afscheid Leidse organist Joop Brons.
LVC wil gaan verbouwen.
Nieuwe vleugel voor Oudheden (RMO).
Slotmanifestatie Marinus van der
Lubbejaar in Lakenhal.
Lakenhal mag uitbreiden in
Scheltemacomplex.
Leids muurgedicht verwijderd en
opnieuw aangebracht (zonder paarse
achtergrond) aan Johan de Wittstraat.
Interesse ieugd voor muziekkorpsen
neemt af.
Bijna voltooide Indonesië-afdelmg van
Museum voor Volkenkunde open voor
publiek.
Oorlogsaanwinsten Leidse Lakenhal
nader onderzocht.
Tentoonstelling 'Beestenspul' in
Museum Boerhaave.
Reeks miniboekjes over Leidse figuren:
eerste over Mary Bey.
Onbeweeglijk bleven ze eronder, de skeletten van de mammoet, het reuzenhert, de Camarasaurus, de Aeropteryx en andere onuitsprekelijke types in het Leidse museum
Naturalis. Ondanks de bezieling waarmee de Leidse Chistelijke Oratorium Vereniging Ex Animo 'een muzikale bezinning op de schepping' bracht op 7 november tijdens
de uitvoering van 'Die Schöpfung' van Haydn. foto taco van der eb
6 Beelden in Leiden en regio steeds
vaker beklad en vernield.
Volgens glasfirma: 'cadmium in Leids
vredesmonument'.
Toch geen cadmium in
vredesmonument maar wethouder zit
met vandalisme in zijn maag.
1 Q Gedenksteen Van der Lubbe in Leipzig
X O onthuld.
Leidse keramist W.C. Brouwer hield er
NSB-denkbeelden op na.
Eeef en Coo winnaars Leids
cabaretfestival.
Gedenksteen Van der Lubbe bij
Morspoort onthuld.
Leidse archeologen vinden
mummiekist bij Sakkara in Egypte.
Opening 'De Dageraad van de moderne
kunst' in Leidse Lakenhal.
Extra subsidie van 50 mille voor LVC.
Benefietvoorstelling Leidse
Schouwburg brengt 13.500 gulden
voor Kosovo op.
CBS: Leiden geeft per inwoner 300
gulden aan cultuur uit.
Filmopnames Kruimeltje in Leiden.
Grote rol Leiden in Japanfeest 2000.
Geert Mak, Eerik Menkveld en Dirk van
Weelden winnen prijzen Maatschappij
der Nederlandse Letterkunde in
Leiden.
Shakespeares sonnetten voorgedragen
in Leiden.
Leids Rondtheater wint Top-(amateur)
theaterprijs.
Opening expositie 'Het is gebeurd met
de gulden' in Koninklijk
Penningkabinet.
Ex-LeidenaarTeun Hoeks exposeert in
Breda en Groningen.