Verlossers spreken zacht, twijfelen aan zichzelj
Geloof Samenleving
Bisschoppen
bezorgd naar
nieuwe eeuw
Adventisl
kiezen Lui
tot persoon
het millenri
VRIJDAG 31 DECEMBER 1999
979
VANDAAG
Oudejaar staat in verschillende delen van Euro
pa bekend als het feest van Sint Silvester. Be
doeld is paus Silvester I die. volgens de legende,
in het jaar 317 een draak gevangen nam. Dat kan
geen misselijk draakje zijn geweest. Want, zo was
voorspeld, het beest zou bij de overgang van het eerste naar
het tweede millennium, het jaar 1000. ontsnappen en alle
mensen in de wereld opeten. Toen het eenmaal zover was
deed het monster echter niets. De vreugde was zo groot, dat
vanaf dat moment Oudejaar naar Sint Silvester werd ge
noemd.
In het Alexandrië van de vijfde eeuw leefde een
rijk. maar kinderloos echtpaar. Met hulp van de
zegen van een monnik kregen ze op hogere leef
tijd toch nog een dochtertje. Het kind werd Eu-
frosyne genoemd, en zoals te doen gebruikelijk,
uitgehuwelijkt toen ze eenmaal de pubertijd inging. Eufrosyne
wilde echter haar maagdelijkheid bewaren en leven in dienst
van God. Ze besloot het klooster in te gaan. Dat hielp niet
want haar aanstaande bleef aandringen. Vandaar dat ze tot
een meer drastische maatregel besloot. Ze trok mannenkleren
aan, waste haar gezicht niet meer en meldde zich bij een man
nenklooster als broeder Smaragdus. Daar bleef Eufrosyne tot
haar dood en verwierf veel aanzien als raadgever. Vlak voordat
ze stierf onthulde ze haar ware identiteit. Haar verhaal sprak
tot de verbeelding, ze werd dan ook heilig verklaard en kreeg 1
januari als gedenkdag.
Er hebben twee heilige Macariussen geleefd. De
kerk herdenkt op 2 januari Macarius de jongere.
Op de vijftiende van deze maand krijgt de Oude
zijn eerbetoon. En de Oosterse kerk viert dè
feestdag van beide heiligen tegelijk op 19 januari.
Macarius de Jonge leefde in de vijfde eeuw als kluizenaar in de
Egyptische woestijn. Net als Macarius de Oude overigens. De
twee hebben elkaar gekend. Hun leven bestond uit boetedoe
ning. ontberingen en eenzaamheid. Uit hun beide geschriften
blijkt wat hun bezielde. Hoofd en hart moesten leren zwijgen,
zodat God er bezit van kon nemen. Alleen Hij kon immers de
menselijke ziel vervullen.
Gratis maaltijd met een muisklik
münchen Met een klik van de muis kan via het internet een
gratis maaltijd voor hongerige Derde Wereldbewoners worden
besteld. Wie de website www.thehungersite.com opzoekt en
daar aanklikt bij Donate free food (geef een gratis maaltijd weg),
verplicht zich tot sponsoren van een bijdrage aan het wereld
voedselprogramma van de Verenigde Naties. Het idee is van de
Amerikaanse programmeur John Breen uit Bloomington in de
staat Indiana. Sinds juni hebben 25 miljoen mensen in de hele
wereld deze website bezocht.
Paus Johannes Paulus de Tweede tijdens de traditionele audiëntie
op woensdag in Vatikaanstad. De paus groet de aanwezigen, terwijl
hij op een platform wordt voortgereden. foto epa
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDS HERVORMDE KERK
Beroepen: te Langezwaagen Lippenhuizen-Hemrik. dr. AJ. Jon
ker. Gereformeerd predikant te Marrum.
utrecht anp
De rooms-katholieke bisschop
pen van Nederland zien op de
drempel van het nieuwe mil
lennium positieve ontwikkelin
gen. Maar ze hebben ook zor
gen. Dat zeggen de bisschop
pen in een gezamenlijke verkla
ring. „Wanneer wij een snelle
balans opmaken, zijn er posi
tieve ontwikkelingen aldus de
bisschoppen. Zij noemen het
verlangen naar spiritualiteit en
de sterke solidariteit in de sa
menleving, ook met mensen in
nood. Verder weten zij zich ver
zekerd van de grote inzet van
priesters, diakens en vrijwilli
gers, die zich allen inzetten
voor een vitale kerkgemeen
schap.
Maar de bisschoppen hebben
ook zorgen: de verminderde
deelname aan de liturgische
vieringen, het gebrek aan ge
loofskennis en het tekort aan
roepingen voor priester of reli
gieuze. „Deze en andere zorgen
dragen we met ons mee naar
het volgende millennium."
Rooms-katholiek Nederland
heeft naar het volgende millen
nium toegeleefd door zich de
afgelopen drie jaar te verdiepen
in het grote Godsgeheim, het
geloof in Jezus Christus, de hei
lige Geest en God de Vader. De
bisschoppen roepen de gelovi
gen op dit geloof met hen te de
len en in het jubileumjaar 2000
de kern van het geloof intens te
vieren. Zij spreken de wens uit
dat het nieuwe millennium een
tijd van 'genade en barmhartig
heid' voor de hele kerk en de
hele mensheid wordt.
Kyoto» Een Boeddhistische monnik luidt de klok in de Chionin tem
pel in het Japanse Kyoto. Het gaat hier om een 'generale repetitie'.
Op oudejaarsavond zal de klok in totaal 108 maal worden geluid om
de komst van het nieuwjaar te vieren. foto ap
silver spring anp
Maarten Luther is da
en voorgangers van d
de-dags Adventisten j
pen tot de belangrijk
dienstige persoon var]
lennium. Volgens ruin
cent van de deelneme
enquête heeft de gra
kerkhervormer de rrJ
vloed gehad op de g
in de afgelopen duizeq
De protestantse R«
de kerkelijke vernieu
weging in de 16de ei
volgens 59 procent vi
ventisten de belangrijlj
dienstige gebeurtenis!
millennium. Ongeveej
cent koos voor de u
van de boekdrukkuri
door konden de bijbeL
formatorische ideeën
schaal worden verspre
Luther werd in 148d
ben geboren en oven
in 1546. In Wittenberg
hij volgens de overle
31 oktober 1517 zijn I
95 stellingen op de de
slotkerk en luidde daa
breuk met de Rooms
ke Kerk in.
Luther verkondigde
schap dat God de zont
alleen op grond van z
aanvaardt. Goede we
pen hem niet om bij C
goed blaadje te komer
stelling hekelde Luth
de praktijk van de afl«
RK-Kerk. Gelovigen
door goede werken af
dienen om daarmee
lenheil veilig te stellen
Tijdens een van de merkwaardige laatste dagen
van dit tijdsgewricht, zat ik bij de Belastingdienst
om mij aan te melden als ondernemer en dacht:
nu ben ik eindelijk volwassen. Het was een op
windende ervaring die me niet vreemd was, want
ik heb in een halve eeuw wel vaker dingen ge
daan waardoor ik dacht: nu ben ik eindelijk vol
wassen. Maar terwijl die gedachte bij die
andere keren voor de hand lag, overviel
de gedachte me dit keer: ondernemer
worden en dat officieel melden heb ik
nooit gezien als een rite de passage.
Maar blijkbaar heeft het, in ieder geval
voor mij, met 'vol wassen', met 'vol
groeien' te maken. Met vrijheid ook,
■im want 'voller groeien' betekent ook meer
Z vrijheid aankunnen. Zowel de vrijheid
om te kunnen beslissen wat ik zal doen
mals de vrijheid om de toekomst open te
laten en te wachten, in vertrouwen, op
wat die aan mogelijkheden zal brengen.
Slavernij is het omgekeerde. Je groeit
Xniet, je ziet geen keuzes en ieder vertrou
wen in de toekomst is ondermijnd. De
middelen om iets van je bestaan te ma-
ken zijn je ontnomen. Lees het voorlig-
gende bijbelverhaal. Sjemot, het eerste
deel van het tweede bijbelboek. Exodus
<1:1 tot 6:1. De Farao van Egypte verbiedt
de opzichters bij de bouw van de pirami-
den in Ramses om de joden stro te geven
voor het maken van tegelstenen. En als
ze daardoor de vastgestelde productie-
quota niet halen, ligt dat niet aan de om
standigheden, maar wordt het ze per-
soonlijk aangerekend: 'Lui zijn ze' (Exo-
dus 5:8).
'Stro', in onze tijd staat het in de 'ontwik
kelingslanden' voor behoorlijke betaling, onder
wijs, gezondheidzorg, menswaardige behuizing,
schoon water, riolering, genoeg vrije uren om te
kunnen slapen en relaties te kunnen onderhou
den. De moderne slaven daar zijn vrij om arm te
zijn en dood te gaan aan alles waar je tegenwoor
dig niet aan dood zou hoeven
gaan. Of ze zijn, in de 'ontwik
kelde landen', juist slaaf van
hun capaciteiten: gevangen in
een baan waarin ze zeventig
uur of meer per week werken:
de hypotheek, de luxe en de
status zijn de raderen van hun
moderne tredmolen.
Als slaaf heb je niets zelf in de
hand: je denkt, soms terecht,
meestal ten onrechte, soms
omdat je zelf niets anders kunt
bedenken, meestal omdat die
gedachte erin is gestampt, dat
hulp en verlossing van buiten
moeten komen.In Exodus
schreeuwen de joodse slaven
naar God om hulp. Dat is ook
wel nodig, want de Allijdtegen-
woordige blijkt er, als je de tekst
letterlijk neemt, even met Zijn Kop niet bij te zijn
geweest: door de noodkreten herinnert Hij
zich opeens het lot van de joden in Egypte en be
sluit er wat aan te doen.
Hij kiest Mozes voor die taak. Degene die door
zijn moeder in het mandje in de Nijl te dobberen
is gezet (om aan de moordzucht van de Farao te
ontkomen), maar die er door een Egyptische
prinses is uitgevist: degene die weliswaar wordt
gezoogd door zijn moeder, maar die opgroeit aan
het Egyptische hof. De geadopteerde prins die is
gevlucht naar Midian, buiten Egypte, omdat hij
een man heeft doodgeslagen en daarvoor door
de Farao wordtgezocht.
Als er iets interessant is aan het Oude Testament
zijn het de discussies tussen mensen en God. De
Onbevattelijke mag dan onbe
vattelijk zijn, deze gesprekken
kunnen zo in een filmscript. Er
is geen woord Frans bij (wat
niet verhindert de gesprekken
op talloze manieren te interpre
teren, maar dit terzijde). Wat
opvalt in de confrontatie tussen
Mozes en God is dat er over die
doodslag niets wordt gezegd.
Mozes is op een goede dag gaan
kijken hoe zijn broeders worden
afgebeuld, ziet dat een Egypte
naar een Hebreeër aftuigt en
neemt op zijn beurt de Egypte
naar te grazen. Hij slaat hem
niet dood in een aanval van pu
re drift. Ontoerekeningsvatbaar
heid kan hij niet ter verdediging
aanvoeren, want 'hij wendde
zich her- en derwaarts en zag
dat er niemand was'; pas daarna slaat hij de
Egyptenaar neer en verbergt hem in het zand. Als
hij erachter komt dat er toch getuigen zijn, vlucht
hij naar Midian.
Maar als Mozes tegenover God stelt dat hij niet
geschikt is om bij de Farao de vrijlating van de
joodse slaven te bepleiten, zegt hij niet: ik ben
ongeschikt voor de taak want ik heb iemand
doodgeslagen. Hij brengt twee totaal andere din
gen te berde: men zal niet geloven dat ik spreek
namens God en ik ben zo'n slechte spfeker.
Om het joodse volk én de Farao van zijn
schappersschap te overtuigen geeft God
wondermiddelen: een houten staf veran
een slang als hij hem op de grond gooit;
gen hand wordt leproos als hij hem bij i
houdt, maar geneest als hij hem weer er
haalt; water verandert in bloed als hij he
grond uitstort. Allemaal tekenen zondei
tie met andere mensen. Hij geneest geei
sen, hij haalt geen tovertrukjes uit met r
En God kiest ook geen demagoog. Geen
maar ook geen Churchill of Kennedy of
Luther King. Geen Farrakhan of Khome
ny Blair. De bevrijder van de slaven koifi
zijn woorden. De mediatrainers zoudeni
ze nachten van Mozes hebben. Tot het
van soundbites', de ultrakorte zinnetjes
politici hun boodschap moeten verpakk
op tv komen, zou Mozes niet in staat zij)
weest.
Het waarschuwt ons: helpers, bevrijders
sers spreken zacht, ze stotteren, ze twijfi
zichzelf. En tegelijkertijd kunnen het me
die zich ongezien wanen en dan een om
ker vermoorden. Gecompliceerde perso
den, net als God zelf. Die geeft zichzelf i
tekst een buitengewoon merkwaardige i
Zal Zijn Die Ik Zal Zijn. Het is een naam
geeft dat ook God zich zal ontwikkelen,
een toekomst waarin Hij blijkbaar andei
dan Hij Is op het moment dat hij met M
spreekt (zich tonend als een 'brand' in e
braambos). Moet ook God volgroeien, v
worden, opdat Hij vrij kan Zijn? Hij zal Y
in ieder geval niet bewust worden als Hi
aanmeldt als Ondernemer bij de Belastii
Of toch? Na vannacht is alles mogelijk.
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht KNMI
Geldig tot en met vrijdag.
Finland:
Wolkenvelden en op de meeste
plaatsen droog. Maxima van -5
graden in het zuiden en -13.
Oenemarken:
Tamelijk veel bewolking en van
tijd tot tijd wat neerslag, eerst
met een winters karakter. Mid-
dagtemperatuur oplopend naar 4
graden.
Engeland, Schotland, Wales, Ier
land:
In het zuiden soms wat zon. El
ders vrij veel bewolking en vooral
tijdens de jaarwisseling op veel
plaatsen regen. Vooral in het
noorden tamelijk veel wind. Mid-
dagtemperatuur tussen 8 en 12
graden
België en Luxemburg:
Wolkenvelden, vooral zaterdag
ook wat zon en van tijd tot tijd
wat regen, in de Ardennen ook
sneeuw. Maxima tussen 2 en 6
graden
Noord- en Midden-Frankrijk:
Wolkenvelden en van tijd tot tijd
regen, in de hoger gelegen gebie
den ook sneeuw. Maxima van 4
graden in het oosten tot 10 gra
den in Bretagne.
Zuid-Frankrijk:
In de Pyreneen en langs de zuid
kust af en toe zon en droog. El
ders veel meer bewolking en af
en toe regen, boven de 1200
meter sneeuw. Maxima tussen 5
en 11 graden.
Spanje:
Flinke perioden met zon en
droog. Middagtemperatuur in het
binnenland rond 10 graden, aan
de kusten iets warmer
Portugal:
Flinke perioden met zon en
droog. Middagtemperatuur in het
binnenland rond 10 graden, aan
de kusten tot 16 graden.
Mallorca, Ibiza, Menorca:
Perioden met zon en droog.
Maxima oplopend naar 15 gra
den.
Marokko:
Westkust: Geregeld zon en
droog. Middagtemperatuur rond
17 graden.
Tunesië:
Af en toe zon, maar soms ook
een bui. Maxima rond 13 gra
den.
Madeira:
Wolkenvelden en op de meeste
plaatsen droog. Maxima onge
veer 17 graden.
Canarische Eilanden:
Geregeld zon en droog. Middag
temperatuur rond 18 graden.
Duitsland:
Half tot zwaar bewolkt en van
tijd tot tijd sneeuw, in het wes
ten en noorden overgaand in re
gen. Middagtemperatuur op de
meeste plaatsen iets boven nul,
zaterdag iets warmer.
Oostenrijk:
Vrijdag meest droog en af en toe
zon. zaterdag met name aan de
noordflank van de Alpen bewolkt
en van tijd tot tijd sneeuw. Maxi
ma rond of net boven het vries
punt.
Zwitserland:
In het noorden wolkenvelden en
af en toe wat sneeuw, in het zui
den meest droog en op meer
plaatsen zon. Middagtempera
tuur oplopend naar 4 tot 7 gra
den.
Polen:
Wolkenvelden, ook af en toe zon
en op de meeste plaatsen droog.
Middagtemperatuur rond het
bewolkt
onweer
warmtefront
regen
sneeuw
V koufront
opklaringen
hagel
lagedruk
mist
windrichbng
/Y hogedruk
zonnig
19
temperatuur
luchtdruk in
-1000- hecto pasca,
vriespunt.
Tsjechië en Slowakije:
Af en toe zon en alleen in het
westen mogelijk wat sneeuw.
Middagtemperatuur rond het
vriespunt.
Hongarije:
Af en toe zon en op de meeste
plaatsen droog. Maxima dichtbij
nul.
Italië:
Perioden met zon en overwegend
droog. Maxima van 5 graden in
het noorden tot 13 op Sicili.
Corsica en Sardinië:
Nu en dan zon en waarschijnlijk
droog. Maxima rond 12 graden.
Griekenland en Kreta:
In het noorden bewolkt en tame
lijk veel regen Op Kreta een stuk
Weerrapporten 30 december 16 uur:
ZATERDAG 1 JANUARI 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 08.49 Zon onder 16.37
Maan op 03.20 Maan onderl3.50
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 07.30 11.49 07.03 11.22
Laag 19.34 00.00 19.15 23.41
ZONDAG 2 JANUARI 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 08.49 Zon onder 16.38
Maan op 04.25 Maan onderl4.14
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 00.35 08.36 00.08 08.09
Laag 12.55 20.34 12.36 20.15
MAANDAG 3 JANUARI 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 08 49 Zon onder 16.39
Maan op 05.29 Maan onder 14.42
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 01.35*09.36 01.08 09.09
Laag 13.50*21.45 13.31 21.26
stab on
waar
wind
temp neersl
ma» min
mm
Amsterdam
Regen
Z4
3.2
De Bilt
Regen
ZW3
6 0
1.7
Deeten
zwaarbew
ZW3
3 0
7 3
EehJe
zwaarbew
ZW3
5 -1
1.9
Emdhown
Regen
ZW3
4 0
1.1
DenHekJer
Regen
ZW4
6 3
67
Rotterdam
Regen
ZW4
6 1
19
Twente
zwaar bew
ZW3
3 0
12
Vhssmgen
Regen
Z4
6
2
0.3
Maastncht
Regen
ZW5
4
0
0.0
Aberdeen
zwaarbew.
Z01
4
1
0.0
Athene
zwaar bew.
ZO 2
16
8
0.0
Barcelona
zwaarbew.
w.s.0
0
1
0.0
Berlijn
zwaarbew.
W3
1
0
0.3
Boedapest
zwaar bew.
W3
3
-2
0.0
Bordeaui
zwaarbew.
N2
3
-1
0.4
Brussel
Regen
ZW3
5
0
0.3
Cyprus
zwaar bew.
04
21
9
0.0
Dublin
half bew.
W 3
4
1
0.2
Frankfurt
zwaar bew.
ZW3
3
1
0.0
Genève
zwaar bew.
W2
3
-4
0.2
Helsinki
Sneeuw
NW3
-7
-15
0.6
Innsbruck
half bew
ver 1
0
-3
06
Istanbul
zwaar bew.
NO 4
14
10
1.4
Klagenfurt
licht bew.
ver 1
0
-9
0.0
Kopenhagen
half bew.
W 3
0
-5
0.0
Las Palmas
zwaar bew.
N2
20
16
0.0
Lissabon
licht bew.
NO 4
16
6
4.0
Locarno
half bew.
ZO 2
7
-1
0.0
Londen
Regen
Z3
6
0
0.4
Luxemburg
half bew.
ZW2
2
0
0.0
Madrid
zwaarbew
N2
7
0
17.0
Malaga
zwaarbew
ZO 5
18
12
7.0
Mallorca
half bew
N03
13
6
0.0
Malta
zwaarbew.
N5
0
10
0.0
Moskou
Sneeuw
NW1
0
-3
0.8
München
half bew.
W2
0
-1
4.0
Nice
half bew
ZW 2
7
4
0.0
Oslo
licht bew
NO 2
-2
•8
0.0
Panjs
Regen
ZW4
3
0
0.4
Praag
half bew
ZW 3
1
-2
0.2
Rome
half bew
N3
8
0
50
Split
zwaarbew
NO 4
9
4
00
Stockholm
0
0
0.0
Warschau
Sneeuw
W3
0
-1
00
Wenen
haff bew
W4
2
0
0.0
Zünch
zwaarbew
ZW2
1
4
0.4
^EBEÊÊIÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊIÊÊÊÊM
L O F O
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
droger en wat zonneschijn. Maxi
ma dalend naar 5 graden in het
noorden tot 13 in het zuiden en
op Kreta.
Malta:
Half tot zwaar bewolkt en moge
lijk een bui. Maxima rond 14
graden.
Turkije en Cyprus:
Half tot zwaar bewolkt en vooral
in Turkije van tijd tot tijd regen.
Maxima van op de Dardanellen
dalend tot 8 graden, op Cyprus
rond 17 graden.
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging
Ma. t/m/vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-5128 030
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
REDACTIE
A Maandag, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D C. van der Plas, chef eindredactie regio
J Rijsdam. chef redactie nieuwsdienst/kunst
W Spierdijk, chef sportredactie
E Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W F Wegman, chef redactie Leiden
INTERNET:
www.leidschdagblad.nl
TELEFAX
Advertenties: 071-5323 508
Familieberichten 023-5317
023- 5320216
Redactie 071-5321 921
Hoofdredactie: 071-5315 92
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.301
071-5356 230
RUBRIEKSADVERTEN1
Maandag t/m vrijdag van 8.301
071-5143 545
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per halfjaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging v
het automatisch afschrijven van het
abonnements- geld, ontvangen 1
betaling.
VERZENDING PER POS
Voor abonnementen die per post (t
worden verzonden geldt een toesla
aan portokosten per verschijndag
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSI
Voor mensen die moeilijk lezen,
hebben of blind zijn (of een andi
leeshandicap hebben), is een san
van het regionale nieuws uit het
Dagblad op geluidscassette besd
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken Lectui
Auteursrechten voorbeho
Dagbladuitgeverij Darr
E K
N H U I Z
ongevallendienst
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezondei
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
inlichtingen bezoekuren ziekenhuizen
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel 071-5454545
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel 0172-463131.
Leids Universitair MmJisch Centrum: tel. 071-5269111.
