ultuur Kunst
Roodkapje als hapje levenswijsheid
Engelen wachten op hun herstel
Meer geld nodig voor bevrijdingsfestivals
Cooyker Ginsberg
2000 bij Klikspaan
Paradiso in teken van de lach
JAC 31 DECEMBER 1999 940 13
jlling Stones best bezocht
terdam* The Rolling Stones staan weer eens bovenaan de
lijst van best bezochte concerten van Mojo Concerts, 's
Is belangrijkste organisator. De twee optredens van Mick
;er en de zijnen in juni in Landgraaf en Groningen trokken
len 119.139 betalende bezoekers. Als nummer twee eindig-
1 Backstreet Boys, die met drie optredens 77.785 liefhebbers
de been brachten. Bruce Springsteen staat in de top tien op
omer drie met 68.027 kaaitjeskopers bij twee concerten. In
staatje met evenementen met meerdere artiesten prijkt
ht Of The Proms bovenaan: 81.787 verdeeld over acht avon-
i Ahoy'. North Sea Jazz is tweede (65.244), derde Pinkpop
217).
oorrondes voor Oranjerock
|wuk aan den run De voorrondes van het Katwijkse popfesti-
Oranjerock 2000 beginnen volgende maand. Vanaf 28 janua-
trijden verschillende bands, waaronder 'the Bob Color', om
plaats op het festivalpodium. Afgelopen jaar viel de eer het
ival te openen toe aan de groep 'Dominee van Zanten',
injerock, dat samenvalt met het landelijke festival Lowlands,
mt op 26 augustus de afsluiting van de Katwijkse najaars-
iten. De try-outs voor Oranjerock zijn in jongerencentrum 't
Demo's kunnen nog worden opgestuurd naar het jonge-
centrum: Kerkstraat 68C, 2223 AJ Katwijk.
»nald Duck in Kunsthal
rERDAM» Donald Duck neemt vanaf 15 april zijn intrek in de
isthal in Rotterdam. De tentoonstelling 'Overal is Duckstad'
telt op humoristische wijze de geschiedenis van het wereld-
oemde tekenfiguurtje uit de studio's van Walt Disney. Het
e voor de tentoonstelling komt van een groep eindexamen-
denten van de kunstacademie van Braunschweig. Zij volg-
i vier jaar lang de sporen van de beroemde eend en kwamen
de constatering dat 'de familie Duck niet meer weg te den-
lis uit onze hedendaagse cultuurgeschiedenis'. Op de expo-
e in Rotterdam zijn 4000 Duck-producten te zien. De ten-
nstelling blijft tot en met 3 september in de Kunsthal te zien.
Familievoorstelling in Leidse schouwburg
e eerste bezoekers van boekhandel
aoyker Ginsberg*) ontvangen in het
ir 2000 als nieuwjaarsgroet
exclusieve uitgave Kerstmis in
ostende van Abdelkader Benali.
olang de voorraad strekt)
testraat 93 127 Leiden
Haal LUMC Albinusdreej 2 Leiden
Haal TIJ Delft Prometheusplein 1 Delft
De eerste loer die het leven
de mens draait is het
sprookje. Met rode oortjes
hoort het kind een verhaal
aan over een wolf die het
op geitjes, of zelfs op een
onschuldig meisje heeft
voorzien, en voor de rest
van zijn/haar leven zit het
met zo'n verhaal opgeza
deld. Het komt eerst nog
tamelijk onschuldig terug
in de vorm van een Walt
Disney-tekenfïlm, daarna
blijkt er in een theaterbe
werking al heel wat meer
aan vast te zitten en uitein
delijk doemen in het wer
kelijke leven overal wolven
op, die lang niet altijd hun
welverdiende straf op de
bodem van een put vin
den. Het Nijmeegse thea
ter Teneeter is inmiddels
gespecialiseerd in feestelij
ke theatrale verpakkingen
voor eeuwenoude levens
lessen. 'Roodhapje', een
muziektheaterproductie
'voor publiek vanaf 6 jaar',
is er een nieuw voorbeeld
van.
numegen
ruk van rotterdam
Het betreft weer een bewerking
door schrijfster Imme Dros, die
eerder voor Teneeter eigentijd
se versies schreef van 'Repel-
steel' (1994) en 'Odysseus'
(1995). 'Roodhapje', een
woordspeling als titel: het kind
zij gewaarschuwd. Het moet
net als de als oma vermomde
wolf grote oren hebben, om
goed te kunnen horen wat
Roodkapje meer te vertellen
heeft dan een spannend ver
haaltje.
Teneeters introduceert zijn
voorstelling als volgt: 'Aanvan
kelijk lijkt het verhaal van
Roodhapje erg op het originele
sprookje, waarin we alle ver
heel eigen manier. Zou je het
sprookje brengen zoals het
honderden jaren geleden al
werd gedaan, dan is net denk ik
niet erg interessant en kun je
beter gewoon een sprookjes
boek lezen."'
Teneeter beveelt 'Roodhapje'
aan voor 'publiek vanaf 6 jaar';
dus ook voor kinderen die het
sprookje alleen nog maar ken
nen als een verteld of voorgele
zen verhaaltje. Wellicht willen
die kleintjes in het theater dat
verhaaltje alleen maar 'in het
echt' zien en juist niet in een
bewerking.
Van Hoof: „De kinderen zul
len het ook 'echt' zien. Het ver
haal blijft hetzelfde. Het meisje
wordt door haar moeder met
boodschappen naar haar zieke
oma gestuurd. Ze komt de wolf
tegen die haar verleidt. Ze ver
telt hem wat ze gaat doen en
waar oma woont. De wolf heeft
dan in ons geval niet het plan
om beiden op te vreten, maar
om het meisje mee te nemen.
Uiteindelijk sterft de wolf door
toedoen van Roodkapje. Op
zich is er aan het verhaallijntje
dus niets veranderd."
Wat betreft de theatrale ver
pakking, waar Teneeter bekend
om staat, is 'Roodhapje' een
feest voor het oog. In gezamen
lijk overleg kwamen vormgever
Jan van Hoof, dramaturg Rinus
Knobel, regieassistente Reina
Bartelink en de regisseuse op
het idee er een decor als een
'pop up' prentenboek van te
maken. Achter allerlei deuren
en luikjes komen verrassingen
vandaan. En in dit levendige to
neel acteren, zingen en dansen
Bram Coopmans, Trudi Klever,
Maureen Tauwnaar, Bart de
Wildeman en Heike Wisse op
stevig swingende muziek van
Bart van Dongen, door hemzelf,
Miguel Boelens en Tjitze Vogel
ter plekke gespeeld.
M uziekthea terproductie
'Roodhapje' van Teneeter ln
een bewerking van Imme
Dros. De familievoorstelling is
te zien op7 januari in de
Schouwburg Leiden en begint
om 19.00 uur.
Regisseuse Anny van Hoof: „Ik vind het logisch om zo'n oeroud verhaal te doen herleven, maar dan wel op
een heel eigen manier. foto cpd/cees mooij
trouwde personages tegenko- wolf. Maar alles blijkt net even aandacht van de groene jager
men: Roodkapje, de moeder, de anders te zijn dan in het oor- nou niet bepaald gericht op de
grootmoeder, de jager en de spronkelijke verhaal. Zo is de wilde dieren, is Roodkapje niet
zo naïef als in het sprookje van
de gebroeders Grimm, is de
platinablonde grootmoeder
zeer bij de tijd en blijkt de grijze
wolf een romantische dromer
te zijn. Maar onder zijn poëti
sche charmes gaat het instinct
van een wolf schuil. Want wan
neer de wolf Roodkapje ont
moet in het bos, noemt hij haar
likkebaardend Roodhapje...'
Aan de regisseuse van 'Rood
hapje', Anny van Hoof. de vraag
of met een dergelijke benade
ring van een sprookje niet over
de kinderhoofdjes heen naar de
volwassenen wordt geknip
oogd. Van Hoof: „Kinderen
voelen wel degelijk aan waar
het in zo'n voorstelling over
gaat. Je hoeft niet alles voor ze
te omschrijven. Ik vind trou
wens dat er over het algemeen
in het jeugdtheater veel te heilig
en te kunstmatig met thema's
wordt omgegaan."
„Dat is begonnen in de jaren
zestig. Ronduit lachen om sati
re, het uitvergroten van dingen;
dat kon allemaal niet zomaar
meer. Het moest op een kunst
zinnige manier. Het jeugdthea
ter is daar nog steeds veel te
voorzichtig mee. Elementen uit
het theater voor volwassenen
worden veel meer dan we den
ken door kinderen begrepen. In
het jeugdtheatercircuit is men
daar echter huiverig voor. Ik
probeer dat te doorbreken.
Onderliggende thema's die ze
in het oorspronkelijke sprookje
Roodkapje belangrijk vindt, zijn
volwassen worden en seksuali
teit. Daar zou een nieuw ver
haal voor te bedenken zijn,
maar voor Van Hoof is dat niet
nodig. „Bedreiging, dood, le
ven, overleven, honger, dorst,
seksualiteit: alle dingen die te
maken hebben met het leven
zijn in bestaande sprookjes te
vinden. Je hebt daarmee een
herkenbaar basisverhaal."
„Maar het is vooral niet voor
niets dat die schijnbaar zo sim
pele verhaaltjes eeuwen heb
ben overleefd. Wij kunnen die
niet verbeteren. Daar geloof ik
niks van. Ik vind het logisch om
zo'n oeroud verhaal te doen
herleven. Maar dan wel op een
iaag* hans jacobs
Nationaal Comité 4 en 5 mei vraagt de
ring om extra geld voor de popmani-
ties die sinds 1994 jaarlijks op Bevrij-
sdag op dertien plaatsen in Nederland
len gehouden. Zonder financiële steun
t het voortbestaan van de zogenoemde
ijdingsfestivals in gevaar. De belang
ing is namelijk veel groter dan de orga-
toren vijf jaar geleden verwachtten. De
vals trekken jaarlijks 600.000 bezoekers,
vankelijk was slechts op 130.000 gere-
1.
st Nationaal Comité meent dat de eve
nementen in tien jaar tijd zijn uitgegroeid
tot een fenomeen. De bekendheid neemt
nog steeds toe en de aandacht van de me
dia blijft onverminderd groot, ondanks het
toenemende aantal muziekfestivals voor
jongeren. Het Comité wil de komende ja
ren dan ook doorgaan met het (mede) orga
niseren van de bevrijdingsfestivals. Die zijn
gekoppeld aan een landelijk thema dat ver
band houdt met vrijheid, mensenrechten
en democratie.
Bij het begin van het project werd nog
uitgegaan van een begroting van 70.000
gulden per festival. Gezien het succes is
een verdere professionalisering van de or
ganisatie nodig, zo vindt het Comité. Een
minimumbudget van 150.000 gulden is nu
het uitgangspunt. Om dat geld te vergaren
is een substantiële bijdrage van de over
heid nodig stelt het Comité in haar deze
week gepresenteerde beleidsplan.
Samen met de plaatselijke organisatoren
- er is in elke provincie een festival, plus
één in Amsterdam - is afgesproken dat het
Nationaal Comité 42 procent van de begro
ting voor zijn rekening neemt. Dat is in to
taal ruim 800.000 gulden. Het Comité klopt
daarvoor aan bij het rijk (dat 195.000 gul
den extra zou moeten geven) en een aantal
nationale fondsen.
itNNog vóór het uur u, heeft Klikspaan het al voor elkaar een
lage vol boeken met op de kaft het magische jaartal 2000. Het an-
uariaat aan de Hooglandse Kerkgracht vond dat het niet kon ach-
blijven in de hype en richtte zijn etalage in met boeken die op het
Hblad verwijzen naar de aanstaande millenniumwisseling.
De eigenaar, A. van Maanen: „Er zijn ook boeken bij met 1999 of
03 op de kaft maar het gros heeft het jaar 2000 in de titel." De an-
uaar heeft zeker 200 boeken in zijn etalage gezet „ik ben al zo'n
tien jaar bezig met verzamelen. Ik heb dat heel bewust gedaan, vond
het gewoon een leuk idee." Klikspaan heeft onder meer verschillende
edities staan van het beroemde boek van Edward Bellamy: Terugblik
uit het jaar 2000' (ofwel 'Looking backward') dat de auteur in 1887
schreef. Ook staan er science-fictionboeken en brochures zoals 'De
ouderenzorg in 2000', dat tien jaar geleden is uitgegeven. „Het is
commercieel totaal niet interessant maar ik krijg wel heel leuke reac
ties op mijn etalage.foto hielco kuipers
De eigenaar van een grachten
pand op de Amsterdamse Kei
zersgracht werd begin dit jaar
verrast door een wel zeer uit
zonderlijke ontdekking. Bij ver
wijdering van een gestuct pla
fond ontdekte hij, naar later
bleek, unieke 17de eeuwse
schilderingen. Als het aan hem
lag waren de bladranken, zwe
vende engeltjes en guirlandes
allang gerestaureerd. De amb
telijke molen die moet leiden
tot een aanwijzing als rijksmo
nument is echter nog niet afge
rond.
Inmiddels hebben al zes
deskundigen de schildering op
de houten vloerdelen van de
etage daarboven bekeken. En
hun oordeel is unaniem. Het
gaat om een unieke vondst,
waarvan geen vergelijkbare
voorbeelden bekehd zijn. Ze
dateert vermoedelijk van vlak
na 1665 toen het pand ge
bouwd werd.
In de hal en de gang zijn de
voor die tijd kenmerkende Je-
rusalemsveren (bladranken)
afgebeeld. En op het plafond
van de achterkamer is een ge
heel in blauwtonen uitgevoer
de voorstelling van zwevende
Zwevende mannelijke en vrouwelijke putti's op een Amsterdams plafond. foto anp/marco okhuizen
mannelijke en vrouwelijke put
ti's (naakte kinderfiguurtjes)
met guirlandes van bladeren,
bloemtrossen en druiven.
Hoewel de schildering vol
gens de eigenaar enigszins is
aangetast, noemen de deskun
digen de staat van de schilde
ringen goed. Enkele vloerdelen
zijn verplaatst, maar dat zou te
verhelpen zijn. En dat had vol
gens de eigenaar allang ge
beurd kunnen zijn.
Maar het ministerie van Cul
tuur heeft de aanvraag voor de
aanwijzing als rijksmonument
nog in behandeling. Zij heeft
de gemeente Amsterdam om
advies gevraagd. Deze ging
eerst te rade bij diverse des
kundigen van de Amsterdamse
Raad voor de Monumenten
zorg en de Rijksdienst Monu
mentenzorg. Na lezing van de
jubelende rapporten heeft het
college van Amsterdam beslo
ten akkoord te gaan met een
positief advies aan het ministe
rie. Maar voordat deze brief de
deur uitgaat moet ook de ge
meenteraad nog zijn zegje
doen. De engeltjes staan negen
februari op de agenda.
amsterdam ferdi den bakker
Paradiso in Amsterdam staat
vandaag en morgen in het te
ken van de lach. Bijna vieren
twintig uur lang worden de ge
luiden van lachende mensen
uit de hele wereld opgevangen
en in een compilatie verwerkt.
Deze lach van twee minuten,
het zogenaamde 'World Laugh
ter Monument', is zaterdagoch
tend om 11.52 uur te horen.
Initiatiefneemster is beeldend
kunstenaar Godelieve Smul
ders. Een 'ontlokkingstape' met
lachgeluiden moet de lach op
roepen die rolt van de Fiji eilan
den naar Australië, via onder
andere Mongolië, Antarctica,
Thailand, India, Nederland, een
aantal Afrikaanse landen en
naar Zuid- en Noord-Amerika.
Smulders: „De lach is net als
drama voor iedereen te begrij
pen. Het wordt dus een lach die
over de hele wereld te horen
is." Het World Laughter Monu
ment kan alleen slagen als de
techniek werkt. De lach-opna-
men moeten via de opnameap
paratuur omgezet worden in
digitale tekst en die moet via
het Internet naar Paradiso wor
den gezonden. Paradiso is het
epicentrum van de hele opera
tie waar alle medewerkers de
lach-fragmenten bij binnen
komst in een volgorde zetten
waardoor een melodieus geheel
ontstaat. In Nederland is de
lach live te horen tijdens het
eeuwwisselingsfeest in Goes.
Als de lach geklonken heeft,
gaat deze direct per elektroni
sche post door naar Paradiso
om eveneens in het Laughter
Monument te worden verwerkt.
De lokale omroep Goes heeft
aan alle inwoners gevraagd de
boxen van de stereo een kwar
tier voor middernacht buiten te
zetten en de lach wereldkundig
te maken.
