Kwartsbox
voorkomt
stoflongen
Onze premieverhoging
maakt 't
verschil nog groter.
Economie
Ruzie tussen fabrikanten
Prozac in kort geding gesust
ABN Amro wordt concurrent Damrak
Consument heeft geen benul van prijzen
Renovatie Zuiderbad
Venezuela wil met meer olie schade ramp betalen
Bel gratis 0800 - 0327
Dure olie stuwt
industrieprijzen
flink omhoog
Eneco stapt naar rechter voor lagere stroomprijs
florg en Zekerheid j
Zorg en Zekerheid. Voor alle zekerheid dichtbij.
)N
DERDAC 30 DECEMBER 1999
iritten lijven kernenergietak ABB in
rich British Nuclear Fuels Ltd wordt eigenaar van de divisie
menergie van het Zweeds-Zwitserse machinebouwconcem
ea Brown Boveri. Met de transactie is ruim een miljard gul-
in gemoeid. BNFL versterkt zijn positie opnieuw, nadat het
eerder dit jaar al samen met het bouwconcern Morrison
J ïudsen de kernenergiedivisie van het Amerikaanse concern
- estinghouse had overgenomen. Twee jaar geleden kocht BN-
ook Magnox Electric, beheerder van zes Britse kerncentrales.
;lf levert BNFL vooral splijtstof voor kernreactoren. Bij de
'emame zijn ongeveer 3000 werknemers betrokken. De omzet
n de kernenergiedivisie van ABB lag vorig jaar op ruim 1,1
iljard.
liljoen Amerikanen naar Nederland
^sterdam Het aantal Noordamerikaanse toeristen in Neder-
nd heeft dit jaar een record-hoogte bereikt. Vandaag verwel-
>mde staatssecretaris Ybema de miljoenste bezoeker uit het
intinent op Schiphol. Vorig jaar bezochten 930.000 Amerika-
;n en Canadezen ons land. Het komend jaar verwacht het Ne-
irlands Bureau voor Toerisme (NBT) een nog grotere groep.
)e generaties babyboomers en Nintendo-kids zullen steeds
ker reizen", aldus een woordvoerder van het NBT.
ritse creditcard zorgt voor problemen
inden» Enkele duizenden detailhandelaren moesten gisteren
et de hand een papieren bon van de creditcard-betaling druk-
;n. Oorzaak van het ongemak vormde de door de HSBC-bank
leverde machine die nu al op het millenniumprobleem stuit,
e eerste weigering deed zich dinsdag voor. Het dit jaar geïn-
oduceerde systeem is in staat bij de afwikkeling van de beta-
ïg vier dagen vooruit te kijken. De eerste januari 2000 werd
hter niet herkend. HSBC heeft 10.000 exemplaren van de be-
effende machines verspreid. Volgens de Bank of England is vijf
ocent van de Britse detailhandel getroffen door de fout. De
brikant van de apparaten, Racal, toonde zich verrast. „We be-
ijpen niet waarom deze fout niet naar boven is gekomen tij-
ens onze testen op de millenniumbesténdigheid."
Jltimatum bonden bij Groningse PPG
esterbroek De 500 productiemedewerkers van het Groningse
asvezelbedrijf PPG Industries in Westerbroek dreigen vanaf
laandag het werk neer te leggen. De vakbonden hebben de di
ctie een ultimatum gesteld, nu de CAO-onderhandelingen
jn vastgelopen. De directie biedt het komende jaar 3 procent
onsverhoging. De bonden houden vast aan een looneis van 4
ocent plus een verhoging van de ploegentoeslag met 0,5 pro
mt tot 29 procent. Verder is er nog geen overeenstemming be-
iikt over een prepensioenregeling. Het feit dat er onlangs 15
itzendkrachten uitgegooid zijn omdat het budget was over
treden heeft bij het personeel kwaad bloed gezet. Bij het be-
ijf werken 750 mensen, van wie 500 op de productieafdeling
ploegendiensten.
linke groei van Chinese economie
king» Gestimuleerd door forse overheidsuitgaven en een her-
el van de export is de Chinese economie in 1999 met 7,1 pro-
ent gegroeid. Dit maakte het Chinese persbureau Xinhua giste-
:n bekend. De Volksrepubliek begon in 1998 met een flinke
irgroting van de uitgaven aan infrastructurele projecten als re-
ledie voor de negatieve effecten van de Aziëcrisis en een ver-
ïindering van buitenlandse investeringen. De groei van de
conomie is overigens flink afgenomen sinds 1993, toen er nog
en toename van 13,3 procent werd behaald. Volgens econo-
ïen zal China er echter in slagen om door een beter beheer van
e geldvoorraad en het snijden in inefficiënte industriële pro-
uctie de deflatie van de afgelopen twee jaar in 2000 verder te
irminderen.
amstelveen anp
Hoe prijsbewust ze ook heten
te zijn, de meeste Nederlanders
hebben geen idee wat de pro
ducten kosten die ze een paar
minuten geleden in de super
markt hebben gekocht. Een op
de vijf weet wat hij zojuist heeft
betaald voor een pak toiletpa
pier, en van melk kent slechts
16 procent de juiste prijs.
Reclamebureau Benjamens,
Van Doorn testte op de par
keerplaats van supermarkten
de prijzenkennis van 500 con
sumenten. Bij de meeste le
vensmiddelen noemt de helft
een prijs die meer dan vijf pro
cent afwijkt van de werkelijke.
Meestal schatten ze de prijzen
hoger in.
Opmerkelijk is de kennis van
de koffieprijs: ondanks de ge
durige schommelingen weet de
helft van de ondervraagden tot
op de cent nauwkeurig wat de
koffie kost. En als afwijkingen
van minder dan vijf procent
worden goedgekeurd, zat bijna
70 procent goed. De melkprijs
is het minst bekend.
Bezoekers van de duurdere
supermarkten weten het minst
van prijzen af. Slechts van 12
procent van de boodschappen
noemen de klanten van Albert
Heijn de juiste prijs, terwijl dat
bij de bezoekers van Edah en
C1000 op 40 en 32 procent ligt.
Toch hebben advertenties
wel degelijk zin, concludeert
het reclamebureau. „De men
sen kiezen een supermarkt om
dat die goedkoop is, maar let
ten vervolgens niet meer op de
prijs", aldus R. Benjamens van
het bureau.
Octrooi voor Friese vinding
„Het is een klapper", zegt uitvinder Sjouke Leistra.
„Voor ons en het milieu." Hij heeft het over de Kwarts
box, een vinding waaraan hij een half jaar in het diepste
geheim heeft gesleuteld en waarop hij nu een octrooi
heeft gekregen. De Kwartsbox zuigt hoge concentraties
van het gevaarlijke kwartsstof, dat in de bouw veel voor
komt, moeiteloos af. Stoflongen behoren daarmee tot
het verleden.
MENALDUM GPD
amsterdam Een van de bekendste zwembaden van Nederland, het Zuiderbad in Amsterdam, wordt op dit ogenblik gerenoveerd. Het oudste
zwembad van de hoofdstad, dat als decor werd gebruikt in tal van speel- en tv-films, ondergaat de metamorfose aan de hand van ingrijpende mo-
demiseringsplannen van architect Bert Mulder (rechts op de foto). In september 2000 wordt het bad weer voor het publiek opengesteld.
FOTO PAUL VAN WEEL
De komende maanden worden
spannend voor Leistra, in het
dagelijks leven directeur van In-
terclean Bouw in Menaldum.
Concerns als het Zweedse Atlas
Copco, fabrikant van luchtge-
reedschap, en Philips hebben
volgens hem belangstelling
voor een licentie.
De Kwartsbox is nog niet in
werking te zien. De Menaldu-
mer zegt dat het prototype van
het apparaat uit elkaar is ge
haald om te voorkomen dat an
deren er mee aan de haal gaan.
„Ik heb nu net bericht gehad
dat er octrooi is verleend, maar
voor die tijd kon ik het risico
niet nemen dat iemand mijn
vinding zou stelen."
Het bouwblad Roof schrijft,
op basis van een videodemon
stratie van het apparaat:Als de
machine net zo effectief is als
de videobeelden suggereren en
Leistra beweert, is het kwarts
probleem voor werkers in de
bouwsector getackeld." Inade
men van kwartsstof kan stof
longen veroorzaken. Het komt
onder andere vrij bij het uitfre-
zen van voegen - het dagelijkse
werk van Interclean Bouw.
„Maskers en stofkappen hou
den dat niet tegen. Je krijgt het
altijd binnen. Het gezegde in de
bouw is: je eet een baksteen per
dag." Op grond van arboricht-
lijnen moet de uitstoot van de
ra cas efe-anp
1 nezuela wil zijn olieproductie
hogen. Met de extra inkom-
in daarvan wil de regering de
ïvangrijke schade betalen die
-rder deze maand door over-
omingen en aardverscbui-
ïgen is aangericht,
dimster van energie en mijn-
uw Rodriguez verklaarde dat
n de vooravond van een
ïdreis langs diverse OPEC-le-
n om hun mening over een
entuele productieverhoging
te peilen. De reis stond aanvan
kelijk op de agenda voor febru
ari, maar is vervroegd.
Venezuela produceert
2.720.000 vaten per dag, maar
heeft een capaciteit van
3.500.000 vaten van 159 liter.
„We zullen zo'n besluit nooit
eenzijdig nemen, zonder de in
stemming van de andere lidsta
ten. Een dergelijke maatregel
zou een daling van de olieprij
zen op de wereldmarkt tot ge
volg kunnen hebben", lichtte
de minister op tv toe. Een lage
re olieprijs zou het land bijzon
der slecht uitkomen, zo voegde
hij eraan toe.
De bekendmaking van zijn
plannen ontlokte op de ter-
mijnmarkt in Londen een lichte
terugval van de ruwe-olieprijs.
Brent-olie sloot gisteren op
25,40 dollar per vat, nadat eer
der op de dag de koers een ni
veau van 25,90 dollar had be
reikt. De eindnotering lag even
wel nog een kwart dollar boven
de slotkoers van vorigeweek
vrijdag.
Ook probeert Venezuela de
wederopbouw te financieren
door het uitgeven van staatso
bligaties. Tien tot twaalf emis
sies op lokaal niveau zijn in
middels georganiseerd, zo ver
klaarde minister Rojas van fi
nanciën.
De regering heeft van de De
fensie-begroting 800 miljoen
dollar beschikbaar gesteld om
de infrastructuur die. zwaar te
lijden heeft gehad te herstellen.
Katwijk Farma en Pharmachemie gaan 7 januari markt op
Dat u met onze particuliere en aanvullende ziekte
kostenverzekeringen uitstekend verzekerd bent
voor een wel heel
gunstige premie, wist
u al. Maar dat we ook
nog een lage premie
verhoging voor onze
particuliere verzeke
ringen doorberekenen
is nieuws. Ook voor
ons. Want geheel tegen de adviezen van Zorg
verzekeraars Nederland (10%) en het ministerie
van VWS (8%) verhoogt Zorg en Zekerheid de premie
met gemiddeld 4 Zelfs zonder dat we in het
afgelopen jaar de premies tussentijds hebben ver
hoogd, zoals veel andere ziektekostenverzekeraars.
Door onze kennis van de regionale gezondheids-
markt en ons adequate inkoopbeleid was dat niet
nodig. Kijkt u eens naar het rekenvoorbeeld en pak
REKENVOORBEELD
PARTICULIEREN
Een gezin: ouders (34 en 33 jaar),
twee kleine kinderea Eigen risico
200,- per jaar (3* klasse).
Basis Privé Polis
35830
AV-Top
45.00
Subtotaal
40330
Wettelijke bijdrage
15430
Totaal per maand
558.00
uw huidige verzekeringspapieren erbij. U zult zien
dat het verschil steeds groter wordt. Geen wonder
dat steeds meer mensen kiezen voor de particuliere
ziektekostenverzekering van Zorg en Zekerheid.
Bij elke premieverhoging mag u overstappen!
den haag connie van uffelen
Een ruzie tussen fabrikanten
van Prozac, een veelgebruikt
anti-depressiemiddel, is gister
middag in een kort geding ge
sust. Vier fabrikanten beloofden
het Amerikaanse bedrijf Eli Lilly
and Company een brief naar
apothekers en de pharmaceuti-
sche groothandel te sturen.
Daarin melden ze het genees
middel pas vanaf 7 januari op
de markt te brengen. Eli Lilly is
tot die datum octrooihouder.
Katwijk Farma uit Leiden,
Pharmachemie uit Haarlem,
Multipharma uit Weesp en
Dumex uit Baarn willen fluoxe
tine, zoals Prozac officieel heet,
direct na aflopen van het oc
trooi op de markt brengen. Zij
lieten het geneesmiddel daar
om officieel registreren en op
een lijst van de Koninklijke Ne
derlandse Maatschappij ter be
vordering der Pharmacie (KN-
MP) zetten. Deze maandelijkse
lijst geeft apothekers een over
zicht van medicijnen en bijbe
horende vergoedingen van
zorgverzekeraars.
Volgens Eli Lilly hadden de
fabrikanten dat niet mogen
doen omdat er dan sprake zou
zijn van 'aanbieden' van het
product vóór 7 januari. Eli Lilly
eiste dat de fabrikanten het me
dicijn pas over vier maanden
op de lijst zouden zetten. Dat is
de gemiddelde tijd die nodig is
om een medicijn te laten regi
streren. Bovendien eiste Eli LiJly
de namen aan wie al is geleverd
of verkocht. Met een dwang
som van 150.000 gulden voor
elke dag dat inbreuk wordt ge
maakt op het octrooi.
De advocaten van de Neder
landse fabrikanten bestreden
dat zij hun product al 'aanbie
den' wanneer zij deze op de
KNMP-lijst zetten. Eli Lilly
wierp tegen dat er bij registratie
van een medicijn informatie
moet worden gegeven over bij
voorbeeld houdbaarheid. Hier
voor moet een fabriek 'proef
draaien' en dus moet het medi
cijn al ergens klaarliggen. De
vier directeuren ontkenden in
de rechtszaal in Nederland te
hebben 'proefgedraaid'. Rech
ter E. Numann concludeerde
daarop dat met de registratie
niets mis is.
Omdat de januarilijst niet
meer kon worden terugge
draaid stelde de rechter voor
dat de Nederlandse fabrikanten
de afnemers direct per brief la
ten weten dat het middel pas
vanaf 7 januari op de markt
komt. Eli Lilly zou de waarschu
wing aan de groothandel dat de
fabrikanten wellicht inbreuk
maken op het octrooi moeten
rectificeren. Eli Lilly weigerde,
maar ging akkoord met een toe
voeging aan de brief van de fa
brikanten dat de rechter de ei
sen van Eli Lilly zal afwijzen.
Een vonnis kon daarmee ach
terwege blijven.
Prozac staat op de derde
plaats in het lijstje van tien best
verkochte geneesmiddelen ter
wereld. Eli Lilly behaalt In Ne
derland jaarlijks een omzet van
24 miljoen gulden.
stoffen volgend jaar drastisch
worden teruggebracht.
Aan de keukentafel bedacht
Leistra in etappes de oplossing.
„Hij is nooit klaar", zegt zijn
vrouw Sieuwke. .Altijd zit-ie te
keningetjes te maken." De eer-
ste versies van de Kwartsbox
waren geen succes: „Er kwa
men enorme stofwolken uit. Ik
voelde me net Donald Duck",
zegt Leistra.
Maar na veel vijven en zessen
lukte het toch. Aan de freesma
chine koppelde hij een zuig
stang, die in een bak met water
uitmondt. Het stof wordt afge
zogen, komt in het water te
recht en bezinkt. Roosters in
het water zorgen ervoor dat er
geen grote luchtbellen ont
staan. „Het ei van Columbus.
Heel simpel, maar niemand
was er nog op gekomen", zegt
Leistra.
„Nu kun je bij wijze van spre
ken een schilder een deur laten
aflakken naast iemand die sleu
ven in de muur freest." De vin
ding is breed toepasbaar. Niet
alleen bij gereedschap in de
bouw, dat werkt op lucht. Ook
elektrisch gereedschap kan er
mee worden uitgerust. „Maar je
kunt er ook een luchtbehande
lingsinstallatie voor kantoren
aan hangen. En Philips wil mijn
vinding gebruiken in stofzui
gers. De eerste stofzuiger die
echt alle stof binnenboord
houdt."
DEN HAAG ANP
De hoge olieprijzen hebben de
afzetprijzen in de industrie flink
omhooggestuwd. De prijzen
van industriële producten wa
ren in november 1,2 procent
hoger dan in de maand ervoor.
In vergelijking met november
vorig jaar, zijn de prijzen zelfs
met 6,1 procent gestegen.
Een en ander blijkt uit cijfers
die het Centraal Bureau voor de
Statistiek (CBS) vandaag heeft
gepubliceerd. Vooral de export
prijzen zijn verantwoordelijk
voor de forse stijging: die waren
in november 1,6 procent hoger
dan in oktober. In de aardolie-
industrie is dat zelfs 9,7 pro
cent. De gemiddelde stijging
van de binnenlandse afzetprij
zen kwam uit op 0,6 procent.
De prijzen van grondstoffen
en halffabrikaten die de indu
strie verbruikt, lagen in novem
ber 1,8 procent hoger dan iq
oktober. Geïmporteerde grond
stoffen zijn volgens het CBS bij
na zesmaal zoveel in prijs ge
stegen als de uit Nederland af
komstige grondstoffen en half
fabrikaten.
j Ja. het verschil met mijn huidige ziektekostenverzekering
j wordt mij te groot. Stuur mij meer informatie over de particuliere
LD 52
ziektekostenverzekering van Zorg en Zekerheid.
capelle aan den ussel anp
Stroomdistributicbcdrijven En
eco en Remu stappen naar de
rechter om hun gelijk te halen
in een conflict over stroomprij-
zen. De bedrijven zijn mogelijk
verplicht een boeteprijs te beta
len voor elektriciteit, omdat ze
voor volgend jaar meer stroom
hebben verkocht dan inge
kocht. Enkele concurrenten van
Eneco en Remu houden vast
aan een contract uit 1997, dat
de mogelijkheid van 'boetes'
biedt. Wie op het allerlaatste
moment elektriciteit nodig
heeft, betaalt twaalf keer zo veel
als normaal. Dat kan Eneco en
Remu een strop van honderden
miljoenen guldens opleveren.
Een woordvoerder van Eneco
zegt dat het bedrijf er nog altijd
in onderhandelingen uit wil ko
men. Inmiddels zijn de dwars
liggende concurrenten (Essent,
NUON.NRE, Deltan. Rendo en
EPZ) gedagvaard. Het kort ge
ding dient maandag.
Het tekort aan stroom is ont
staan doordat Eneco en Remu
in het buitenland goedkopere
elektriciteit dachten te kunnen
kopen. Later bleek dat de inter
nationale hoogspanningskabels
onvoldoende capaciteit hebben
voor al die import. Daardoor
moesten de prijsbewuste be
drijven plotseling in Nederland
stroom bijkopen.
De concurrenten stellen dat
het de eigen schuld is van Ene
co en Remu en eisen dat ze het
hoogste tarief moeten betalen.
Naam:
i Adres:
Postcode/Plaats:.
Geboortedatum:
i ziekenfonds l> particulier
u mammam m mmmmm m mmmmm m wa^mm m mm mmmaam u bbmJI
Bank neemt belang in elektronische opponent Tradepoint
amsterdam anp
I Stuur de ingevulde bon naar Zorg en Zekerheid, Antwoord-
j nummer 10031,2300 VB Leiden, een postzegel is niet nodig.
i
ABN Amro doet mee aan het elektronische
handelssysteem Tradepoint, dat vanaf vol
gend jaar een concurrent wil worden van
de Amsterdamse effectenbeurs. De bank
heeft een belang van negen procent geno
men in een consortium dat de meerder
heid bezit van het in Groot-Brittannië ge
vestigde Tradepoint.
Tradepoint is een soort effectenbeurs,
maar werkt volledig elektronisch en zonder
tussenpersonen. Tradepoint claimt goed
koper te kunnen werken dan de conventio
nele beurzen. De handelstarieven zijn er la
ger, terwijl de aan- en verkoopopdrachten
automatisch aan elkaar gekoppeld worden.
Tot nu toe richt Tradepoint zich op de
Britse effectenmarkt, maar wil aan het eind
van 2000 de lijnen ook openstellen voor
300 tot 400 Europese topaandelen. Dat be
tekent dat via Tradepoint ook Nederlandse
aandelen kunnen worden verhandeld. Dat
zou de positie van Amsterdam flink kun
nen verzwakken.
Tradepoint werd dit jaar na verliezen ge
red door een consortium onder leiding van
Reuters-dochter Instinet. De groep kreeg 54
procent van de aandelen in handen, waar
door de verlieslijdende elektronische beurs
haar verzwakt vermogen kon opkrikken.
Instinet hoopt door het nemen van een be
lang in het Britse Tradepoint terrein te ver
overen op de Europese beurzen die ook
willen samenwerken. Deze eeuwenoude
beurzen, waaronder Amsterdam, hopen
vol
pla
kunnen via dat netwerk handelen in de 300
ïopen
volgend jaar een pan-Europees handels-
'iDen.
platform in de lucht te hebben. Beleggers
belangrijkste Europese aandelen.
In de VS zijn Instinet en andere elektro
nische collega's al aanwezig door een deel
van de handel in Nasdaq-fondsen te ver
overen. Overigens zijn particuliere beleg
gers bij Tradepoint niet welkom. De elek
tronische tegenhanger van Amsterdam is
vooral opgezet voor institutionele beleggers
en effectenhandelaren.
