'Hopelijk was Bacchus toch de ommekeer' WEER Het Gesprek van de Dag IV Ach, kerst-tv was schoner! Kalkoenen klaar voor kerstdiner Zuurkool 8 152 COMMENTAAR Kerst in teken 'geloofscrisis' Met kerst zitten veel kerken afgeladen vol, maar daaruit kan niet de conclusie worden getrokken dat de kerkgebouwen het klop pend hart zijn van de geloofscultuur in Nederland. Aan de voor avond van het jubeljaar 2000 heeft kardinaal Simonis zelfs vast gesteld dat zich in zijn rooms-katholieke kerkprovincie een ge loofscrisis voordoet. Een meerderheid van de Nederlandse priesters, zo signaleert een RKK/KRO-onderzoek, blijkt er over zaken als het celibaat, homo seksualiteit, euthanasie en geboorteregeling opvattingen op na te houden die afwijken van de officiële leer. Ook over de vrouw in het ambt en zelfs over de eucharistieviering hebben priesters ei gen opvattingen. Met name dit laatste geschil is niet eerder in de ze mate aan de dag getreden en raakt het wezen van de katholie ke eredienst. De onder priesters heersende behoefte om een meer eigentijdse en vooral ook individuele invulling te geven aan een eeuwenoude traditie staat natuurlijk niet op zichzelf. Zij vinden een ruime schare gelovigen achter zich die meer bij zichzelf te rade gaat, dan bij het leergezag. De term 'geloofscrisis' is in dit verband dan ook niet helemaal gelukkig gekozen. Geloofd wordt er nog steeds en veel wijst er op dat dat zelfs in ruime mate gebeurt. Traditie speelt daarbij alleen een veel minder prominente rol. Dat doet zich niet louter in de rooms-katholieke kerk voor. Alle kerkgenootschappen en niet alleen de Nederlandse, worstelen met de tijdgeest, waarin gezag een heel andere plaats is gaan in nemen. Het wordt niet op afroep aanvaard, het wordt ter discus sie gesteld en het moet zichzelf telkens opnieuw bewijzen. In we reldse kwesties is dat een door autoriteiten toegejuichte en gesti muleerde ontwikkeling die recht doet aan het fenomeen van de mondige burger met een eigen verantwoordelijkheid. Zeker een hiërarchisch georganiseerde kerk als de katholieke komt in dit opzicht in moeilijkheden. Simonis pleit voor een 'nieuwe, geza menlijke geloofsbezinning' om de crisis het hoofd te bieden. Hoe de kardinaal zich dat voorstelt, is (nog) niet duidelijk. Een vitale kerk kan niet zonder inspirerend leiderschap. Dat blijkt voor veel katholieken niet de meest in het oog lopende kwaliteit van monseigneur Simonis. In hetzelfde RKK/KRO-onderzoek komt wijlen bisschop Bekkers als een aansprekender kerkleider naar voren. Zijn bekendheid en gezag reikten verder dan zijn ei gen geloofsgemeenschap. Dat heeft veel te maken met zijn ver mogen om traditie en menselijke maat te combineren. In die houding ligt vermoedelijk een sleutel voor een levendiger toe komst van de katholieke kerk in Nederland. Er was een tijd dat je als kind, en later ook als volwassene, uitkeek naar kerstfilms op de televisie. Dagen voorpret voor Huckleberry Finn. In spanning wachten tot Scrooge zou beginnen, die prachti ge 'slecht mens wordt goed mens-film' naar Dickens. Het meisje met de zwavelstokjes. Of Dombo, met die prachtige roze-olifant- jesdroom. De Sneeuwpop, een sprookjesachtige tekenfilm met wondermooie muziek. Het zijn herinneringen. Kerstmis had, behalve boom en kalkoen en familie en kletspraat jes, ook altija mooie televisie te bieden. Films waar je met de hele familie voor ging zitten. Maar de video en de videotheek en de sa telliet hebben daar voorgoed een einde aan gemaakt. Wie de beschikking heeft over alle commerciëlen, Duitslanden, Belgen en BBC's kan op de beide kerstdagen kiezen uit 79 speel films. En dat is eigenlijk geen doen. Het is gewoon te veel gewor den. En de pest is: de meeste heb ik al gezien. Die komen elk jaar met de kerst weer terug. Want zoveel goeie films worden er nou eenmaal niet gemaakt. De ouwetjes Lucille Ball en Danny Kaye komen weer langs. Scrooge is er weer. maar die heb ik inmiddels een paar keer gezien, dus daar is de charme vanaf. Hetzelfde geldt voor The Gol den Seal (een tranentrekker over een jongetje dat een zeehondje beschermt tegen zijn 'slechte' vader), Die Poseidon Adventure, Four Weddings and a Funeral en Agnes of God, om maar eens een paar van de kerstattracties van de omroepen te noemen. Just like Dad was laatst nog op de Belg. Angel of Pennsylvania Avenue heb ik ook al gezien en Miracle on 34th Street, geen onver dienstelijke kinderfilm, heb ik vorig jaar op de band gezet. Gelukkig is er nog zoiets als live-televisie. En daar gebeuren soms mooie dingen, zelfs in programma's waarvan je het niet verwacht, zoals wij deze week konden zien. Zo had Ivo Niehe een prachtig interview met een spirituele en vertederende Prince (pardon: The Artist Formerly Known as Prince). „Seks is de hoogste vorm van spiritualiteit", zei de artiest. „Kun je daar meer over vertellen", vroeg Ivo. „Ja", zei Prince. „Wilje dat ook„Nee", zei Prince. Het was heerlijk, die beteuterde blik van Niehe. En bijna net zo mooi was de verlegenheid van Paul de Leeuw, toen die in zijn ei gen show een onderscheiding kreeg van hoofdredacteur Henk Krol van de Gay-krant. Ze zijn er nog wel, de mooie momenten op tele visie. Maar met de kerstdagen reken ik er maar niet op. Stormdepressie Nadat de maxima eerder maar met moeite boven de 2 graden uit kwamen. was het gisteren een stuk zachter. In Den Helder werd 7.8 opgetekend. Aanvankelijk waren er flinke opklaringen, maar laat op de dag raakte het toch zwaar bewolkt. Vandaag staat het weer invloed van een diepe stormdepressie die van Schotland naar de Noorse zee trekt, en een randdepressie die na middernacht van Ierland de Noordzee optrekt. De eraan ver bonden storingen zorgen voor een zeer natte en zeer winderige kerstperiode. De dag begint zwaar bewolkt, en in de ochtend zijn er perioden met regen. Rond de middag wordt het droger en misschien dat de zon er dan zelfs even aan te pas komt, maar later op de dag trekt de lucht weer dicht en gaat het opnieuw flink regenen. De wind waait vrij kraachtig in het binnenland en kraachtig aan de kust. met windstoten tot 80 km/uur. Voor de kust en op de Waddenzee komt een zuidzuidwester met met kracht 7 of 8 te staan. De kerstnacht belooft bijzonder onstuimig te verlopen. De zuid zuidwestenwind wakkert verder aan tot hard of stormachtig aan de kust, en met windstoten van tegen de 100 km/uur. Wellicht komen enkele uitschieters daar nog boven. Overigens is het betrokken en valt er flink wat regen. Pas te gen de ochtend wordt het droger met enkele beschei den opklaringen en neemt ook de wind gas terug. De minima zijn met 7 of 8 graden zacht, maar regen en wind maken het erg guur. Kerstdag zelf toont een zwaar bewolkte hemel met regelmatig buien, na de middag mogelijk met onweer. Tussendoor zijn er ook enkele op klaringen. De wind neemt tijdelijk gas terug, de maxima zijn met 9 graden te hoog voor deze tijd van het jaar. JOHAN MQUO/METEOSCTVtCES Het gevecht van Tjerk Jan Schuitmaker Tjerk Jan Schuitmaker verloor begin dit jaar zijn zusje Froukje. Ze stierf, net als Marianne Roza, omdat ze toevallig achter de deur van het Gorinchemse muziekcafé Bacchus stond toen crimi nelen er een pistool op leegschoten. Een derde meisje, Inge van Boxtel, raakte zwaar gewond. Nederland protesteerde massaal tegen dit zinloze geweld. Maar ondanks een indrukwekkende stille tocht wordt nu nog steeds geschoten op discodeuren en zelfs op school. De 22-jarige Tjerk Jan wordt er soms moedeloos van. Toch zet hij zijn gevecht tegen het geweld voort. „Iedereen heeft het sinds Bacchus over het geweld. Dat alleen al is winst." „Ik was die nacht nog met een vriend van me langs de Kerk steeg gefietst. We waren uit ge weest. Zo rond een uur of drie was het. We zagen de afzetting met rood-witte linten, maar stonden nog nergens bij stil. Mijn vriend vroeg: 'zou er wat gebeurd zijn in Bacchus?. 'Mis schien wel een schietpartijtje of zo', zei ik nog. "We lezen het volgende week wel in het huis- aan-huisblad'." „Ik lag net een uur in bed toen de politie voor de deur stond. Froukje was slachtoffer van een schietpartij, vertelden ze. Meer wisten ze niet. Toen we in de auto naar het Academisch Zie kenhuis in Utrecht reden, was ik ongelooflijk kwaad. Welke gek schiet er nou op mijn kleine zusje? Ik regel zelf een pistool, denk je op zo n moment. Maar toen we in het ziekenhuis aankwamen was die boosheid direct weg. Dan ben je met an dere dingen bezig. We kwamen daar zondagmorgen om zes uur aan en werden opgevangen. Maar we wisten eigenlijk nog steeds niets. Ze waren Froukje aan het opereren. Om half ne gen kwam de arts naar buiten- Uit dat eerste gesprek bleek al dat Froukje niet meer te redden was. De kogel had zoveel scha de in haar hersenen aangericht. Ze lag in coma en het was de vraag of ze daar ooit nog uit zou komen. Haar hele persoonlijk heid was weg, haar spraakver mogen- Mijn ouders zijn voortdurend bij Froukje gebleven. Mijn zus Lieke en ik gingen dingen rege len. Om bezig te zijn. Een beetje vluchten eigenlijk. Maar ook praktische dingen die gewoon gedaan moesten worden. Men sen bellen. Dat als ze Froukje nog wilden zien, ze naar het ziekenhuis moesten komen. Die zondag heeft vooral Lieke veel geregeld. Ik was op. Had nog geen uur geslapen die nacht ervoor. Was ook de enige die in de nacht van zondag op maandag nog wat geslapen heeft. Maandag heb ik het een beetje overgenomen. Froukje had een donorcodicil. Mijn ouders vonden het moei- lijlé Ik had dat niet zo. Froukje had het zo gewild. Ik vond het vervelender dat ook nog een ge rechtelijke sectie verricht moest worden, omdat er sprake was van een misdrijf. Uiteindelijk zijn na Froukjes dood haar nie ren getransplanteerd. Froukje, Marianne en Inge ken den elkaar niet. Dat maakt het nog eens extra absurd. Die wil lekeur. Zo zinloos. Van het be gin af aan ben ik die eerste da gen erna heel bewust bezig ge weest met wat de dood van Ma rianne en Froukje allemaal los maakte in het land. 'Nu is de aandacht er, dan moetje er nu iets mee doen', dacht ik. Alleen die stille tocht in Gorin- chem op zaterdag heb ik niet zo bewust meegemaakt, 's Mor gens hadden we Froukje begra ven. Je zit in een roes. En dan word je 's avonds voorgesteld aan de burgemeester, aan de minister, en dan heb je zoiets van: 'o ja, hoi, prima'. Alles gaat langs je heen. Ik heb meer ge zwalkt dan gelopen. Toch staat één moment me nog heel goed bij. Toen op de Grote Markt op eens al die bloemen omhoog gingen. Die cellofaantjes er om heen schitterden zo mooi. Dat was zo indrukwekkend. En dan de dagen daarna... Ver standelijk weet je dat ze er niet meer is, maar het echte besef komt pas later. Nu zelfs, als ik naar huis bel, denk ik soms dat Froukje de telefoon opneemt. De eerste twee maanden na Froukjes dood ben ik in glijden de schaal naar beneden gegaan. Ik sloot me af. Dacht echt dat ik nooit meer iets leuk zou vin- De resterende inventaris van muziekcafé Bacchus in Gorinchem is eer gisteren voor bijna 8000 gulden bij opbod verkocht door de belasting dienst. Na de schietpartij daalde het aantal bezoekers snel. Ten gevolge daarvan moest de eigenaar zijn spullen van de hand doen en de huur opzeggen. foto cpd den. Ik praatte alleen nog maar over Froukje. Mijn studie lag stil. Het contact met vrienden werd minder. Voor hen was dat natuurlijk ook niet vol te hou den. Je wilt ook wel eens gezel lig over een voetbalwedstrijd praten. En veel mensen hebben natuurlijk ook schroom. Want hoe benader je iemand die zo iets heeft meegemaakt? Je verdriet negeren moetje niet doen. Daarmee zouden we Froukje ook geen eer aandoen. Ik ben in korte tijd zo diep ge gaan als ik kon. Óp een gegeven moment heb ik besloten uit het dal te klimmen. Ik dacht, ik ga die eens opbellen. Het was ie mand die ik al heel lang niet Kalkoenen hangen op te stijven voordat zij met Kerst de oven in gaan. Het opstijven gebeurt aan een waslijn, in dit geval op het erf van een boerderij in Leerdam. foto anp meer had gezien. En dat heb ik gedaan. Langzaam gaat het beter. Niet dat het verdriet verdwijnt. Je moet je verdriet leren accepte ren en ermee leren leven. De pijn wordt steeds minder. En dan komt die dag dat je de rouwkaart bekijkt en geen pijn voelt. Dan voel je je daardoor weer schuldig. Ik heb het hele strafproces te gen de daders gevolgd. Slopend was het. Vooral emotioneel na tuurlijk. Maar het is het waard geweest. Ik heb er veel van ge leerd. Er waren dingen die iïc niet wist. Ik heb gezien hoe de hoofdverdachte, tijdens de re constructie helemaal kapot ging toen hij opnieuw de trek ker moest overhalen. Dat maakte veel indruk op me. Het deed me goed. Hij was ook de enige die tijdens de zitting woorden van spijt tegenover de nabestaanden sprak. De ande ren zaten er bij als arrogante mannetjes. Ze beriepen zich op hun zwijgrecht. Niets zeiden ze. Helemaal niets. Het deed ze schijnbaar niets. Daar kan ik dus echt niks mee. De straffen. Twee keer zestien jaar en een keer negen maan den. Wat moet ik vinden van de straffen? Is dat zwaar genoeg? Ik ga hier geen clichés roepen dat wij levenslang hebben. Ik weet het gewoon niet. Als ze zonder straf naar huis waren gestuurd. Dan had ik er wel wat van gevonden. Maar nu? Er loopt trouwens nog een hoger beroep. Dat kan nog maanden duren. Door alles wat er is gebeurd, ben ik geforceerd een stuk 'le venswijzer' geworden. Ik ben mijn onbezorgdheid kwijt. Niet dat ik in een café voortdurend naar de deur zit te kijken. Het is meer een soort ongerustheid. Bijvoorbeeld als iemand te laat is. Die heeft niet, zoals vroeger, gewoon dc bus gemist, nee, er is misschien iets ergs gebeurd. Ik speel in een rockbandje. Als we 's nacht met twee auto's bij een optreden vandaan komen, zou ik het liefst -ik doe het niet- nog even willen bellen of de an deren goed thuis gekomen zijn. Dat soort dingen. Ik reageer ook feller op allerlei dingen dan vroeger. Bijvoor beeld op iemand die met drank op achter het stuur kruipt. Ik ben een paar maanden geleden nog op de begrafenis van een meisje van 13 geweest, die was doodgereden door een dronken bestuurder. De maatschappij rot? Het is maar net hoe je ernaar kijkt. Nee, ik heb door wat er met Froukje is gebeurd geen som bere kijk op de samenleving ge kregen. De maatschappij is misschien harder geworden, maar er is ook veel verbeterd. De mensen zijn veel vrijer dan vroeger bijvoorbeeld. Ik wil over een jaar of tien trou wen en zelf ook kinderen krij gen. Ja, die gaan later ook uit natuurlijk. Maar je kunt kinde ren uit angst niet gaan inper ken. Trouwens, wat Froukje is overkomen is zo absurd. Dat kan ons gewoon geen tweede keer gebeuren. Ik denk wel dat het geweld nog steeds toeneemt. In Den Haag is een paar weken geleden weer geschoten op de deur van een disco. Eerder dit jaar al in Arn hem. En pasgeleden op die school in Veghel... En die con ducteurs hebben natuurlijk ook gelijk dat ze staken. Soms word ik ook absoluut moedeloos. Ben ik weer bij de opening van een anti-geweld- campagne geweest en dan lees ik de krant of zie in het journaal wat er weer gebeurd is...' Toch blijf ik mijn verhaal vertel len, omdat ik denk dat het be langrijk is. Ik heb niet de illusie dat ik iets zeg en dat geweld meteen verdwijnt. Er is ook geen direct oplossing voor ge weld. Het is een samenraapsel van maatregelen. Zo'n actie waarbij wapens ingeleverd kun nen worden is goed. Daarmee haal je niet alleen de wapens uit de maatschappij, maar werkje ook aan de bewustwording van mensen dat wapens slecht zijn. Mijn vader is leraar op een ba sisschool. 'Geweld vloeit voort uit angst en pure onzekerheid', zegt hij. Volgens hem zijn de kinderen onzekerder dan tien jaar geleden. Misschien té het effect van Froukjes en Mariannes dood ook uiteindelijk wel klein. Het gaat ook om heel veel effecten samen. Ik heb steeds gezegd dat de zaak Bacchus niet de laatste zou zijn. Dat er nog wel meer stille marsen zullen vol gen. Maar na Bacchus is er wel een enorme golf van publiciteit ontstaan. Omdat Marianne en Froukje dood zijn, zijn het nu bekende Nederlanders. En ie dereen heeft het sinds Bacchus nog steeds over het geweld op straat. Alleen dat al is winst. Ik hoop dat we over tien jaar toch kunnen zeggen dat Bacchus de ommekeer was." HANS GEURENS Arme dieren! Vrede op aarde betekent dezer dagen voor hen een gang naar het slachthuis. Op alle kerst menu's die ik in de krant geadverteerd zag. prijkten hertenbiefstukken, kalfsoesters, varkens/wasjes en chateaubriands. Blijkbaar wordt 'in de mensen een welbehagen' vooral via de maag bewerkstelligd Over de ruggetjes heen van al wat knort en loeit. Op het menu van mijn kerstdiner prijkt dit jaar prominent zuurkool. Ik heb zuurkool altijd veraf schuwd. Vroeger, toen ik nog student was en in de mensa at, liep ik er met een heel grote boog omheen als daar zuurkoolstampot werd ge serveerd. Zelfs van de geur ging ik al over 1 m 'n nek. Maar een Italiaanse vriendin heeft mij een heel eenvoudig en toch fantastisch zuurkoolrecept aan dc hand gedaan. Sinds dien heb ik vrede gesloten met zuurkool. Voor het recept heb je wat uien of sjalotten plus een paar teentjes knoflook nodig. Voorts vier flinke aardappelen en per persoon zo'n ander half ons zuurkool Daarnaast, en dat is geloof ik liaast het meest belangrijke onderdeel van dit re cept, twee flinke goudreinetten. Tenslotte nog wat geraspte kaas. Je fruit de fijn gesneden uitjes of sjalotjes en knof- MAARTEN T HART look in een koekenpan. Als ze glazig beginnen te wor den, voeg je er de zuurkool aan toe die je een beetje uit elkaar trekt en mee laat bakken. Van de aardappels maak je aardappelpuree. Denk erom die puree moet flink dun zijn. Dus betrekkelijk weinig aardappels en betrekkelijk veel melk gebruiken. De puree moet vloei baarzijn. De goudreinetten moet je schillen en fijn raspen. Is dat allemaal gebeurd, dan neem je een ovenvaste schaal en daar werp je alles in. Stevig door elkaar mengen. M'n Italiaanse vriendin doet er ook een plak ham doorheen die zij in blokjes heeft gesne den, maar ik weiger beslist om varkensvlees te eten. De afschuwelijke wijze waarop die dieren hier in Ne derland nog steeds gehouden en behandeld worden, blijft één van de grote smetten op ons wider land. Var kensvlees, voorzover niet afkomstig van scharrelvar kens, blijve volstrekt taboe. In het hele volgende mille- nium! Heb je gefruite uitjes, zuurkool, dunne puree, ge schaafde goudreinetten goed door elkaar gemengd, dan strooi je er een laagje geraspte kaas overheen. Vervolgens zet je de schaal een half uurtje in de oven bij 200 graden CeLsius. Het is eigenaardig dat zuurkool, aldus bereid, zo ver bazend lekker blijkt te zijn. Fris en luchtig. Of dat nu komt door die twee goudreinetten - ik weet het niet, maar voor 't eerst in m'n leven heb ik dankzij dit re cept met plezier zuurkool gegeten. Overigens zie ik voedingsdeskundige Jaap Huibers bij dit recept alweer flink zijn wenkbrauwen fronsen. Zuurkool - dat is stevig gefermenteerd, dus daar zitten tal van stoffen in die de histamine in ons lichaam be vrijden waardoor onze zenuwen extra geprikkeld worden. En ook die geraspte kaas heeft hetzelfde ef fect. Toch merk ik, eerlijk gezegd, weinig van belas ting van m'n gevoelige zenuwen als ik zuurkool eet. Ook kaas blijkt minder bezwaarlijk te zijn dan ik een poosje heb gedacht. Nee, tegen degenen onder ons - en dat zijn er verbluf fend veel, gelet op alle brieven die ik mocht ontvangen - die net als ik aan boezemfibrillatie lijden, kan ik al leen maar zeggen: schrap alcohol onvoorwaardelijk. Sinds ik geen wijn, bier of sterk meer drink, heb ik véél minder last. Denk erom, ook niet één glas. Ik geef toe, het is een zwaar offer. Vooral af en toe een glaasje wijn mis ik enorm. Maar 't effect van die volledige onthouding blijkt, althans hij mij, ronduit verbluf fend te zijn. MILLENNID nog dagen Nog 8 dagen en het millennium breekt Reden voor deze kn in een dagelijkse sei rug te kijken op bel, gebeurtenissen die grepen op correspo rende data in de afg 1000 jaar. Deze wee dec 1956: boek Loli boden: 21 dec 1992 vliegramp: 22 dec 1 Drees weg; 23 dec 1 Vandaag snijdt Vine van Gogh z'n oor af; 1954: Faas Wilkes te voor operatie. 24 DECEMBER 1954 'Als Faas Wilkes vroege aannam, schiep hij een door hem te strelen en dig van voet naar voet rollen. Hij beroerde die verfijnde tafelmanieren balkenners zullen de m zijn toverdribbels, soep niek en versnelling noo ten, maar op 24 deceml houdt 'Holland' toch ei adem in. De voetballer ter Milaan 'II Tulipano' noemd - die heel Italië deed ontvlammen kom wacht naar huis vanuit cia, omdat een hardnel keelkwaal hem parten 'Momenteel beste speli Spanje', staat erboven richt over zijn thuiskom Wilkes is dan aan zijn d zoen bij de Spaanse toj zig, een periode waarin helemaal is opgebloeid doet sterren als de Arge Stefano (Real Madrid) Hongaar Kubala (Barce verbleken en voorgoed naam in Spanje gevesti j kan daar niet stuk, nog niet", zegt de 76-jarige dammer nu. „In die jat de het publiek voor het witte zakdoekjes tevooi omdat ons spel ze zo a< greep." Zo aardig als d< het voetbal nu niet mei deelt Wilkes, die na zijn operatie bij het Venlose rechtkomt. „Iedereen v leeftijd zegt dat het voe ter was. Het was in elk j spectaculairder." MENSELIJK Een 19-jarige computer die had ingebroken in d< l ters van America Online oordeeld tot een jaar gev straf en vijf jaar zonder 1 computer. JAY SATIRO e geen computer hebben t kamer en geen toegang t1 computer in zijn huis", paalde rechter John Per: teren. Met de computer had Satiro de voorwaard schonden van zijn proefl een eerder vergrijp: beta over internet bestelde co apparatuur met vervalst! wissels. Een woordvoerd AOL rekende voor dat hl 50.000 dollar had geki schade te herstellen, voero Jat hf geko j SYLVESTER STALLONE zijn huis aan de kust bij verkocht voor ruim 35 m ie gulden. De ster van ondf de Rocky-films wilde eig 58 miljoen vangen voor in Italiaanse stijl, maari trok niemand de portefe 1 Stallone kocht het huisi voor ongeveer 16 miljoe bouwde er voor ongeveei ijl joen een bioscoop, indo< schietbaan en een wijnk Rond het huis liggen dri verblijven. Er zijn een w een riviertje en enkele kl meertjes aangelegd. Het - bekend wie de nieuwe e 'roetl en <Q

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 2