kmbitie heeft een prijs'
Cultuur Kunst
lamexpositie in Amsterdamse Nieuwe Kerk
Collectie O'Keeffe's blijkt vals
Databestand
Nederlandse
artiesten
op internet
Onderkonings leugen
CEES WAAL
Kerst- en kinderactiviteiten in de Leidse musea
JAC 24 DECEMBER 1999
'C gaat verbouwen
I» Leids poppodium LVC aan de Breestraat gaat in januari
yeken dicht wegens een grote verbouwing. Het popcen-
sluit van 3 tot 22 januari zijn deuren. Het LVC wordt, van
in, flink opgeknapt.
o-expositie in Warenar
naar Ruim veertig foto's van de Fotowerkgroep Silhouet
assenaar zijn tot en met 12 januari te zien in Cultureel
rum Warenar. De ongeveer twintig amateurfotografen ex-
ren regelmatig. De fototentoonstelling in Warenar bestaat
jzondere macro-opnames met kleurencomposities, zons-
imes. bloemen en portretten. De openingstijden zijn:
idag tot en met vrijdag van 10.00-16.00 uur en tijdens eve-
enten soms in het weekeinde. Warenar is te vinden aan de
straat 75 in Wassenaar. foto willem van der kleij/ pr
amsterdam anp
Op de website van het Natio
naal Pop Instituut (www.popin-
stituut.nl) staat vanaf begin ja
nuari een databestand met bio
grafieën en discografieën van
meer dan duizend Nederlandse
artiesten en bands. In het na
slagwerk kan bijvoorbeeld wor
den opgezocht hoe de eerste cd
van de Golden Earring heet of
wat de echte naam is van DJ
Jean.
Het bestand is een vervolg op
de Encyclopedie van de Neder
landse Popmuziek die tien jaar
geleden verscheen. Die infor
matie is echter verouderd. De
versie op Internet kan volgens
het Nationaal Pop Instituut
makkelijk geactualiseerd wor
den. Verder biedt de digitale
versie veel meer mogelijkheden
dan een boek: er kunnen bij
voorbeeld foto's en muziekfrag
menten gedownload worden.
Het scala aan artiesten dat het
naslagwerk bevat, loopt uiteen
van de Zangeres zonder Naam
tot Krezip. Vanaf 7 januari is het
bestand toegankelijk voor pu
bliek. Die dag wordt het tijdens
het Noorderslag Seminar in
Groningen officieel geopend
door bijzonder hoogleraar pop
muziek René Boomkens.
eumdirecteur Kees van Twist
ic en rob de kam
eur Kees van Twist heeft
ileidsplan 2000-2005 van
roninger Museum gepre-
:rd. Een grondige her-
Jurering en een terugkeer
*fklassieke museale taken
jleutelwoorden in zijn no-
larvan de uitvoering vele
men extra subsidie zal
k „Groningen heeft tot nu
oor een dubbeltje op de
rang gezeten", meent
wist.
Tni van dit jaar kreeg ik
politiek de boodschap
nog één keer langs mocht
in met een plan en dat doe
f' Wat Kees van Twist be-
i het buigen of barsten. Of
reentelijke en provinciale
kiest voor het handha-
een spraakmakend
dat tot de top 5 van
ld behoort, of men ac-
dat het Groninger Mu-
terugvalt naar het provin-
karakter dat het vroeger
De officieel per 1 augustus
aangetreden Van Twist heeft
zijn lot verbonden aan het be
leidsplan. „Bovendien: er is
geen alternatief: want als je
kiest voor een bescheiden mu
seum, dan woon je boven je
stand. Het gebouw kost 1 mil
joen per jaar, je moet daarnaast
een miljoen per jaar reserveren
voor onderhoud en calamitei
ten en de huur is zeven a acht
ton. Bij elkaar 2,8 miljoen. Zo'n
bedrag kun je prima verdedigen
bij een ambitieus museum met
een begroting van 10 11 mil
joen gulden, maar niet bij een
museum dat het moet doen
met 7 miljoen gulden per jaar."
Van Twist is zich bewust van
het feit dat het voor Groninger
begrippen om grote bedragen
gaat. „Maar je moet niet verge
ten dat Groningen tot nu toe
voor een dubbeltje op de eerste
rang heeft gezeten. Dat 45 pro
cent van onze begroting uit ei
gen inkomsten stamt. Dat zie je
nergens in Nederland. Als je
mee wilt doen op landelijk ni
veau, dan moet je verhouding
tussen eigen inkomsten en sub
sidies in de pas lopen. We zit
ten met ons plan nog aan de
onderkant: tachtig procent sub
sidie, twintig procent eigen in
komsten. Bij vergelijkbare mu
sea in het land is het eerder ne
gentig-tien of vijfentachtig-vijf
tien."
En al die clubs, verenigingen
en gezelschappen die vechten
om vijf-, tien- of vijftienduizend
gulden uit de ruif van de ge
meentelijke cultuurnota? „Die
instellingen doe je onrecht door
ze de competitie met het muse
um te laten aangaan. Het mu
seum is 'buiten categorie', is
van een enorm belang, niet al
leen voor de economie - bezoe
kers geven gemiddeld 54 gul
den in de stad uit - maar ook
voor de leefomgeving, voor het
aantrekken van industrie. Gro
ningen is geen toeristenstad,
maar het mag zich mede dank
zij het museum als stad toch
meten met andere Nederlandse
steden."
parus Trekken we dit aan met kerst, of stellen we
hem op.... Helemaal duidelijk is het niet. Maar een
blikvanger is het beslist, deze roze satijnen 'kerst
boom-avondjurk' van de Italiaanse modeontwerper
Valentino. De jurk annex boom is te zien in de Tui-
leries, de paleiselijke tuinen achter het Louvre in
Parijs. Behalve deze Valentino zijn er nog zestig
boomjurken te bezichtigen, alle ontworpen door
Europese modeontwerpers.
foto ap photo/laurent rebors
kansas city ap
Een collectie van schilderijen die in de Verenigde
Staten jarenlang is tentoongesteld als werk van
de Amerikaanse kunstenares Georgia O'Keeffe
blijkt vals. Experts zijn het erover eens dat de 28
schilderijen, die bekend zijn als de Canyon Suite,
niet van haar hand zijn.
Toen de schilderijen op de markt kwamen in
de jaren tachtig waren de experts lyrisch over de
vondst. Na onderzoek is gebleken dat de aquarel
len niet gemaakt zijn tussen 1916 en 1918 toen
O'Keeffe in Canyon, Texas woonde. Het papier
waarop geschilderd is dateert namelijk uit 1930
en 1960. Ook is het een ander soort papier dan
de schilderes gewoonlijk gebruikte.
Toen de schilderijen op de markt kwamen in
de jaren tachtig waren de experts lyrisch over de
vondst. Het is onduidelijk of het gaat om een op
zettelijke vervalsing of dat de schilderijen per on
geluk zijn toegeschreven aan O'Keeffe.
O'Keeffe had een zeer persoonlijke van de na
tuur uitgaande vormentaal ontwikkeld in haar
schilderijen. Kenmerkend zijn haar verstilde
schilderijen van bloemen in vele pastelkleuren.
De Nederlandse pers is onderda
nig als het om de koningin gaat.
Het is nog maar kort geleden
dat zelfs deze krant er schande
van sprak, dat leden van de
Tweede Kamer over hun ver
trouwelijke gesprekken onder
vier ogen met
de koningin
doorvertelden.
Zo lekte uit
dat de konin
gin kamerle
den aanspoor
de zich niet
aan het regeer
akkoord over
de gekozen
burgemeester
te houden. Het
werd de pers
evenwel te gor
tig, dat de ko
ningin infor
meel liet weten
dat in de Ne
derlandse pers
'de leugen re
geert'. Toen
liet de pers
haar byzan
tijns gedrag
varen en werd
kritisch zoals
dat in een volwassen democratie
hoort.
Twee weken geleden had het
Leidseh Dagblad een lezens
waardig interview met - ik ci
teer - Leidse „onderkoning"
Tjeerd van Rij. We weten nu dat
de onderkoning zich wel te goed
voelt voor het burgemeester
schap van Voorschoten, maar
gelukkig niet voor het wethou
derschap van Leiden. Nieuw is
dat zijn arrogantie voortkomt
uit onzekerheid. „Ik ben eigen
lijk een enorme aarzelaar", zegt
de onderkoning. Wie zo onzeker
is, heeft moeite met kritiek, ze
ker als die afkomstig is van een
voorganger. Dan helpt het. als je
die voorganger (ondergeteken
de) als niet integer mag wegzet
ten, met name bij zijn verzet te
gen Tjeerds sloopplannen voor
het Koninklijk Militair Invali
denhuis.
Bijna vijf jaar geleden hield
Leiden hierover het eerste in Ne
derland op initiatief van bur
gers gehouden referendum ooit.
Ik vind het wel wat zielig als een
wethouder vijf jaar na dato nog
namokt over de overduidelijke
keuze van de burgers. Een stads
bestuurder die nu het resultaat
ziet van de bijna voltooide reno
vatie eh restauratie van het
huis, zou toch bovenal trots
moeten zijn.
Het paste in het interview dat
deze krant een lasterlijke en lie
derlijke aantijging uit de mond
van de onderkoning zonder
meer afdrukte. Wat echter ook
deze krant niet kan maken, is
klakkeloos aannemen dat alles
wat de onderkoning zegt, ook
waar is. Dat gebeurde in de -
nota bene als kritisch bedoelde-
rubriek De Stemming van vorige
week. Een serieuze krant had
bijvoorbeeld op zijn minst kun
nen navragen, of ik - zoals be
weerd - inderdaad ooit het
voorrecht had met de onderko
ning een ge
sprek onder
het
verwaarlozen
door de krant van de regel van
hoor en wederhoor, regeert nu
onderkonings leugen.
Als geen ander is de Leidse on
derkoning verantwoordelijk
voor de stedelijke vormgeving
van Leiden. Het is de cultuurui
ting, waarmee alle burgers van
de stad, gewild of ongewild,
langdurig worden geconfron
teerd. Voortzetting van de Leidse
traditie van raimtelijke kwali
teit vereist goede opdrachtge
vers. Nu faalt het opdrachtge
verschap herhaaldelijk: de Leeu
wenhoek (de Nieuwe Stad) is
stedenbouwkundig en architec
tonisch chaotisch is. Het sta
tionsgebied is kil en koud. Het
Aalmarktproject is onhelder en
omstreden.
Maar krijgt de onderkoning
wel genoeg steun om zijn onze
kerheden te overwinnen? Door
het non-interventiebeginsel la
ten de andere wethouders hem
aan zijn lot over. Raadsleden
durven niets te zeggen. Ambte
naren lopen'weg. Media bejege
nen de onderkoning als ware hij
dat echt. Tjeerd als onderkoning
is wel een juiste, maar ook een
bedervende metafoor.
Laat tot de goede voornemens
voor het nieuwe jaar behoren:
een democratisch volwassen
omgaan met de door de bevol
king gekozen politicus Tjeerd
van Rij. Ik vind dat Tjeerd daar
recht op heeft. En ook de demo
cratie heeft dat. Voor zowel de
koningin als de Leidse onderko
ning geldt anders dat naarmate
zij langer in functie zijn, dank
zij onderdanig en byzantijns ge
drag, de leugen steeds meer de
kans krijgt om te regeren.
ende fonteinen, geurende
en en zo'n driehonderd-
islamitische kunstschat-
ijn te zien op de expositie
1 schoonheid, Hemelse
in de Nieuwe Kerk in
irdam. Een enorme varia-
n juwelen, keramiek, glas,
plaren van de koran, kle-
en tapijten uit de zevende
i met de negentiende
bieden Nederland voor
Jeerst de kans op grote
kennis te maken met de
ende kunsthistorische
mmen van de islam. Die
richting groeide de afge-
vijfentwintig jaar tot
godsdienst van ons land
ins Nieuwe Kerk-direc-
■mst Veen is het niet toe-
l dat deze expositie ten tij-
ii de overgang van het mil-
im is te zien: „De omslag
de nieuwe eeuw mag sym-
itaan voor een andere om-
if die zich het laatste kwart
deze eeuw in Nederland
Kunst van de Islam, te zien in de Nieuwe Kerk. foto gpd/rob keeris
heeft gemanifesteerd: de veran
dering naar een multiculturele
en multireligieuze samenleving
waarin moslims nu al qua aan
tal een rol spelen. Zij zullen op
termijn onze cultuur wezenlijk
beïnvloeden. Wij vonden daar
om dat het hoog lijd werd de
onvoorstelbaar rijke beschaving
die uit de islam is voortgeko
men te tonen. In al haar ver
scheidenheid is zij een van de
religieuze peilers waarop onze
mondiale cultuur rust."
De expositie is samengesteld
door gastconservator Michail
Piotrovski. Hij heeft als direc
teur van het Staatsmuseum in
St. Petersburg de fameuze col
lectie islamitische kunst onder
EINDE-EEUWS
zijn hoede waarvoor het funda
ment werd gelegd door keizerin
Elizabeth, voorgangster van de
machtige achttiende eeuwse
tsarina Catharina de Grote.
Naast honderd topstukken
uit de Hermitage worden rond
de 250 meesterwerken uit an
dere collecties getoond. Het
Metropolitan Museum in New
York stelde een Moeghal-para-
dijstapijt uit de zestiende eeuw
ter beschikking dat nog nooit
eerder was uitgeleend. Jemen
gaf een groot aantal van de
vroegst bekende manuscripten
van de koran in bruikleen die in
vitrines fraai zacht worden ver
licht. Het Topkapi Paleismuse
um in Istanbul leende het met
robijnen en smaragden flacon
uit 1560 uit dat als hoogtepunt
van Osmaanse kunst in alle
handboeken over islamitische
kunst staat Uit de bijzondere
particuliere verzameling van de
in Londen wonende Nasser D.
KÏialili, een collectie nog groter
dan die van de sultans van Bru
nei en Qatar, kozen de samen
stellers onder meer een virtu
oos versierd stenen raam van
Sjah Jahan en glaswerk uit de
tiende tot en met de veertiende
eeuw.
Bij de presentatie van de ex
positie wees Piotrovski op een
essentieel verschil tussen de is
lamitische kunst en de christe
lijke: „Beide hebben veel aan
dacht voor het belijden van ge
loof en moraal, maar de chris
telijke benadrukt meer de lij
denswegen van God en van de
bestraffingen die de zondaars te
beurt zullen vallen." In de isla
mitische kunst wordt uitge
drukt wat de profeet Moham
med volgens de overlevering
heeft gezegd: „God is schoon
heid en houdt van schoon
heid."
'Aardse schoonheid, hemel
se kunst' in de Nieuwe Kerk
(Dam, Amsterdam), t/m 24
april 2000, dagelijks van 10.00
tot 18.00 uur, donderdag tot
22.00 uur. Gesloten op Eerste
Kerstdag en Nieuwjaarsdag.
De catalogus kost 49,90 gul
den, de tentoonstellingsgids
tien gulden.
Een Edmontosaurus op de tentoonstelling 'Oerparade' in Naturalis. 'Dr. Magneto, de Electrische Mensch' in Museum Boerhaave.
foto ger van der vlugt foto pr
Leidse musea hebben in de kerstvakantie
speciale activiteiten voor kinderen op sta
pel staan. In Naturalis kunnen kinderen kij
ken naar een speciaal 'dinoprogramma'
met spannende verhalen over dinosauriërs
die meer dan 65 miljoen jaar geleden leef
den en het land onveilig maakten. Dit naar
aanleiding van de deze week begonnen
NCRV-serie "Walking with Dinosaurs'.
Naturalis-medewerkers vertellen boven
dien bijzonderheden over de zwemmende
en vliegende sauriërs in de zaal Oerparade.
Verder is er een kleurwedstrijd: wie de
mooiste tekening maakt van een Naturalis-
dino wint een 'Dinopartijtje'. Naturalis, aan
de Darwinweg, is op eerste kerstdag en
nieuwsjaarsdag gesloten en van 26 decem
ber tot en met 9 januari dagelijks open van
10.00-18.00 uur.
In Museum Boerhaave wordt het theater
stuk 'Dr. Magneto, de Electrische Mensch'
opgevoerd waarin allerlei elektrische de
monstraties te zien zijn. Daarnaast is er een
'Elektrisch ballonnenraadsel', een speur
tocht waarin de kleintjes op een bijzondere
manier elektriciteit kunnen ontdekken.
Daarnaast kunnen kinderen van 8-12 jaar
als een echte vlinderverzamelaar zelf vlin
ders knutselen en in een laatje doen tijdens
de workshop "Vlinders in de kast'. De mini-
verzameling mag mee naar huis.
In de foyer van Boerhaave is onder de ti
tel 'Beestenspul' het dierenrijk op een bij
zondere manier belicht: een pitbull zonder
velletje, het liefdesleven van het varken,
dieren op sterk water. Kinderen kunnen in
het museum aan de Lange Sl Agnieten-
straat ook meedoen aan een Kinderkerst
puzzel. De workschop Vlinders in de kast is
op 29 en 30 december en 5 en 7 januari van
14.00-16.00 uur. Het toneelstuk Dr. Magne-
to is te zien op 28 december, 2, 4 en 9 janu
ari om 14.00 en 15.00 uur.
In het Rijksmuseum voor Volkenkunde
aan de Steenstraat zijn er elke middag films
te zien over Indonesië en Bhutan. Verder
verzorgt de traditionele Bhutanese Semt-
hoka Dansgroep - met spectaculaire spron
gen en opvallende kostuums - een aantal
optredens tijdens de kerstvakantie: van 26
december tot en met 6 januari, met uitzon
dering van 30 december en 1 januari. De
voorstellingen beginnen om 12.00, 13.30 en
15.00 uur en duren een half uur.
In het Koninklijk Penningkabinet aan het
Rapenburg kunnen kinderen tijdens de
kerstvakantie alles te weten komen over
'De schat van manke Willem'. Deze kapi
tein van zeilschip 'De Zeven Zeeën' heeft
een schat aan munten bijeengespaard en
in een grote kist gedaan. Kinderen vanaf 6
jaar kunnen helpen met het uitzoeken van
deze schat op 28 en 29 december en op 5
en 6 januari, om 14.00 uur.
