'Tsjetsjenen
heroveren
hoofdweg'
Partijfinanciering a la Helmut Kohl wordt ontrafeld
Gijzeling in filiaal Duitse
Bundesbank duurt voort
Sjoigoe is al jaren Ruslands redder in de nood
Buitenland
d
EU: Milieuvervuiling bedreigt
voortplanting van mens en dier
Twee maanden
gratis roddelen.
Nederlander duikt voor Japanse walvisvaarder
DAC 21 DECEMBER 1999
Alema krijgt formatie-opdracht
De zaterdag teruggetreden Italiaanse premier D'Alema
én nieuw kabinet gaan formeren. Hij kreeg daartoe gister-
id opdracht van president Ciampi. D'Alema trad af omdat
me strubbelingen in de centrumlinkse coalitie zijn regering
irmijnden. Hij is van zins nog voor de Kerst met een nieuwe
n stersploeg te komen. De oppositie, onder aanvoering van
t (Berlusconi, heeft gedreigd met massale protesten. Ze
tdat er nieuwe verkiezingen moeten komen. Ze hekelt bo-
j. Sen de vermeende omkoping van parlementsleden, die
zou zijn geboden in ruil voor hun overstap naar het rege-
kamp. Volgens Berlusconi is 'er geen democratie meer in
li
itse 'oma-spionne' niet vervolgd
j 1EN2 De 87-jarige Britse Melita Norwood wordt niet ver-
0 d wegens haar spionageactiviteiten voor de voormalige Sov-
,i iie. Dat is gisteren in Britse juridische kringen vernomen.
vergrootmoeder bekende in september dat zij onder de co-
am 'Hola' veertig jaar atoomgeheimen had doorgegeven
ie Sovjets. Zij werkte bij de Britse Organisatie voor Onder-
j ;naar Non-Ferrometalen, die nauw was betrokken bij het
e atoomonderzoek. Haar rol werd onthuld in de zogeheten
ochin-archieven. Ook de vier andere Britse KGB-spionnen
lt iit de papieren naar voren komen, worden niet vervolgd. De
1 j ïbare aanklager zei het archiefmateriaal waarschijnlijk niet
b worden toegelaten als bewijsstukken.
9 nterweer eist levens in Europa
5, |urcHet winterse weer heeft opnieuw levens geëist in Eu-
n( In Groot-Brittannië, Duitsland en vooral in Rusland en
\ji n kwamen mensen om door hevige sneeuwval en lage tem-
turen. In Groot-Brittannië vonden tot gisteren zeker zes
I sen de dood door ongelukken veroorzaakt door sneeuwval
'e ige temperaturen. De temperaturen bereikten een mini-
n d van veertien graden onder nul. In Rusland steeg het aan-
v oden door vorst tot boven de honderd, in Polen kwam het
Ij lopige dodental op 72. In Duitsland werd het levenloze li-
m van een oude vrouw op een parkeerplaats gevonden. Ze
h waarschijnlijk uitgegleden en vervolgens doodgevroren. In
1 ferkeer dat veel hinder ondervond van het winterse weer
(j nen afgelopen weekeinde minstens achttien mensen om.
D
ankrijk vernietigt laatste landmijnen
gnlj Drie jaar vóór de gestelde einddatum heeft Frankrijk
w ndag zijn laatste zes anti-personeelsmijnen opgeblazen,
s krijk is het negentiende land dat zo een einde maakt aan
voorraad anti-personeelsmijnen. Het was een van de 34
ijj en die dergelijke mijnen exporteerde. Door de explosieven
re n de afgelopen jaren in de wereld zeker 600.000 mensen
ie ekomen. Evenveel anderen raakten voor hun leven invali-
len aantal humanitaire organisaties en de in 1997 omgeko-
prinses Diana hebben zich zeer ingespannen om anti-per-
elsmijnen verboden te krijgen. Uiteindelijk hebben 136
b, en in december 1997 een verdrag ondertekend in Ottawa.
rQ rganisaties kregen in 1998 de Nobelprijs voor de Vrede.
I, krijk heeft nu alleen nog oefenmijnen.
o
s Bike rechten homo's in staat VS
IC
fPELiER Homoseksuele en lesbische stellen hebben.in de
irikaanse staat Vermont dezelfde rechten gekregen als hete-
tellen. Dat volgt uit een gisteren bekendgemaakte unanieme
ssing van het Hooggerechtshof van de staat. Het is volgens
jperrechters aan het Congres van Vermont om te bepalen
B gelijke rechten via een formeel huwelijk of via een systeem
Beregistreerd partnerschap verkregen kunnen worden. Ho-
hebben met vreugde kennis genomen van de uit-
ak. Volgens de advocate van een van de drie stellen die in
de zaak aanspanden, heeft de beslissing grote gevolgen
de wetten van Vermont op het gebied van adoptierecht,
cht en gezondheidszorg. Vermont is de eerste Amerikaanse
die met een dergelijke wet komt. Tegen het besluit is geen
bij het federale Hooggerechtshof in Washington moge-
de beslissing heeft dan ook geen invloed op federale
iejlium kalmeert woeste passagier niet
hgo» De piloot van een Lufthansa-toestel dat op weg was
Mexico, heeft een landing in Chicago gemaakt om een
itlusdge Russische passagier van boord te zetten. De man
meer dan een half uur met de purser en andere passagiers
ichten. De 30-jarige Michail Lapkin was zó agressief dat hij
na toediening van 10 milligram valium door een arts op
medepassagiers bleef inslaan. Pas na een tweede shot kon
oor acht mensen overmeesterd worden. In Chicago werd
pin, die zwaar naar alcohol rook, door de federale autoritei-
ngerekend en aangeklaagd wegens openlijke geweldple-
tnilie van Tory ook naar Labour
>en De familie van het Britse Conservatieve Lagerhuislid
un Woodward is ook naar Labour overgestapt. Woodward
tzich twee dagen geleden aan bij de partij van premier
r. Hij zei zich niet langer te kunnen verenigen met de steeds
te itsere koers die de Conservatieven onder leiding van Wil-
Hague volgen. Zijn echtgenote Camilla, erfgename van de
ig sbury supermarktketen, heeft eveneens besloten naar La-
pover te lopen. Ook zijn ouders, beiden tachtigers en hun
leven conservatieven, hebben zich bij Labour aangesloten,
dde de BBC gisteren. Vorige week dinsdag liep al een broer
Woodward over naar Labour. Het is deze eeuw maar twee
eerder voorgekomen dat een Tory naar Labour overstapte.
J* nu een Dutchtone Allm of een Business abonnement
ffnt. krijgt twee maanden een gratis belbundel. Over-
^Jpnjdt u het door u gekozen aantal belminuten, dan
Ba j hierover het normale tarief. Voor meer mfor-
u 0800-0550. of bezoekt u www.dutchtone.nl.
dutchtone
AFP Agence France Pres se ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Press
DPA Deutsche Presse Agentur CPD Geassocieerde Pers Diensten RTR Reuters
DÜSSELDORF JUDITH STALPERS
Dossiers uit het bureau vai) de bonds
kanselier blijken te zijn verdwenen. Er
zijn zwarte bankrekeningen in Duits
land, Zwitserland en Liechtenstein. Er
zijn anonieme schenkingen gedaan in
contanten. Er zijn smeergelden en
steekpenningen betaald. De lijst illega
le handelingen die in verband worden
gebracht met de vroegere Duitse
bondskanselier Helmut Kohl en zijn
partij, de CDU, wordt met de dag lan
ger.
In Duitsland zijn veertien aanklachten
tegen Kohl ingediend. De Franse justi
tie doet ondefzoek naar smeergelden,
die deels bij de CDU terecht zijn geko
men. De Zwitserse autoriteiten gaan
het witwassen van 85 miljoen mark
na. Lang probeerden Kohl en de CDU
de 'hetze' af te doen als een tegen hen
gericht complot. Maar onthullingen
van Kohls vertrouwelingen die zelf
slachtoffer van de schandalen zijn,
schetsen een financieel wereldje bin
nen de CDU. waarover Kohl dictatori
aal regeerde. Hij nam meestal hoogst
persoonlijk de contante donaties in
ontvangst.
Kohls vertrouweling Terlindén liet we
ten dat er veel meer personen van de
illegale schenkingen wisten. Het in
ontvangst nemen van gelden in ruil
voor een gunst was volgens hem sche
ring en inslag. Dat geld ging echter
niet, zoals Kohl beweert, direct naar
de penningmeester van de CDU. Ter
linden of een ander bracht dat geld
naar belastingadviseur Weyrauch. die
voor Kohl een gecompliceerd systeem
van zwarte rekeningen beheerde,
waarvan enkele in Liechtenstein en
Zwitserland.
Kohl gaf het bestaan van deze reke
ningen pas toe, toen bleek dat Wey
rauch alles aan onderzoekers van de
CDU had verteld. Nu blijkt dat meer
dere CDU-medewerkers via deze
zwarte rekeningen werden betaald.
Ging het wellicht om zwijggeld dat
Kohl hen deed toekomen? De kanse
lier gaf het geld naar eigen goeddun
ken uit, zonder rekenschap af te leg
gen aan de partij. Zo steunde hij par
tijafdelingen en CDU-politici. Als te
genprestatie verlangde hij onvoor
waardelijke steun.
Niemand verdenkt Kohl ervan dat hij
persoonlijke rijkdom nastreefde. Men
verdenkt hem wel van machtswellust.
Met het zwarte geld kocht hij steun
binnen en buiten de partij om aan de
macht te blijven. Kohl zelf noemt dit
nu een complot om hem kapot te ma
ken. Hij erkent dat niet alles volgens
het boekje is gegaan, maar ontkent de
ernstigste aantijgingen. Door deze op
stelling heeft hij bijna alle sympathie
verspeeld, niet alleen binnen zijn ei
gen partij, maar ook bij de gewone
burger.
De CDU verliest met de dag steun on
der het volk. Bovendien dreigde de
SPD, de grootste rivaal van de CDU,
het zwaarste middel uit de kast te ha
len om Kohl aan de praat te krijgen:
hij moet in voorarrest wanneer hij
blijft zwijgen. Op advies van zijn advo
caten heeft Kohl gisteren daarom ach
ter gesloten deuren waarschijnlijk
toch de namen van de geldgevers be
kend gemaakt. Een parlementaire
commissie moet nu uitvinden of de
schenkingen invloed hebben gehad op
de besluitvorming van de regering.
Kohl beweert van niet. Maar zou ie
mand zomaar miljoenen marken ge
ven zonder er iets voor terug te krij
gen? Dat gelooft niemand.
Antarctica De Nederlandse Greenpeace-activist Frank Kamp heeft gisteren vrijwel in zijn eentje gepoogd een grote Japanse walvisvaarder
tot stoppen te dwingen. Tijdens een actie van de milieuclub op ruwe zee nabij Antarctica sprong Kamp in het ijskoude water voor het schip om
het vaartuig van koers te laten wijzigen. Later sprong hij ook op een geharpoeneerde dwergvinvis die aan boord van het schip werd gehesen,
aldus een woordvoerster van Greenpeace. Volgens Greenpeace overtreedt Japan internationale afspraken tegen de vangst van walvissen in het
algemeen en rond de Zuidpool in het bijzonder. Greenpeace zegt dat Japan in 1998 440 dwergvinvissen in het beschermde Zuidpoolgebied
heeft gedood. Japan stelt dat er alleen wordt gejaagd met het oog op wetenschappelijk onderzoek. Volgens Greenpeace heeft de actie er giste
ren toe geleid dat het schip niet heeft verder gejaagd op walvissen. foto reuters
Tsjetsjeense rebellen hebben in het zuiden van de op
standige republiek, aan de grens met Georgië, naar eigen
zeggen een belangrijke verbindingsweg heroverd. Russi
sche parachutisten zouden zijn verdreven, zo tekende
het Russische persbureau Interfax gisteren op uit de
mond van de Tsjetsjeense commandant Mumadi Saida-
jev.
MOSKOU Rtf-AFP-DPA
De rebellen hebben de drie
honderd paratroopers die vrij
dag per helikopter naar het ge
bied werden gebracht, 'verplet
terend verslagen', aldus Saida-
jev. Zondag werden al zware
gevechten gemeld uit de grens
streek. Twee Russische helikop
ters zouden daarbij zijn neerge
schoten.
Een woordvoerder van het
Russische ministerie van defen
sie ontkent dat de troepen van
de strategisch belangrijke weg
verdreven zijn. De Russen zou
den de aanval hebben afgesla
gen. Ook het neerhalen van de
helikopters wordt door Moskou
ontkend. Rusland kondigde aan
dat het ook mariniers naar het
zuiden van de republiek stuurt.
Ze moeten een nieuw front
openen en de bevoorradings
routes van de rebellen afsnij
den.
De gevechten in en rond de
Tsjetsjeense hoofdstad Grozny
gingen gisteren, een dag na de
parlementsverkiezingen, onver
minderd door. Vooruitgescho
ven Russische eenheden lever
den straatgevechten met de re
bellen. Volgens Tsjetsjeense op
gaven werden de Russen in het
noordwesten van de hoofdstad
teruggeslagen. Moskou meldt
dat er ook in de noordelijke en
zuidelijk voorsteden gevechten
aan de gang zijn.
Vliegtuigen en helikopters
voeren bombardementsvluch-
ten uit op stellingen van de re
bellen in het noorden, oosten
en zuiden van Grozny. In de
zwaargehavende stad .zouden
zich naar schatting nog 30.000
mensen bevinden. Russische
militaire bronnen melden dat
Grozny al voor kerst zal worden
ingenomen. Er zou 22 decem
ber een militaire operatie
plaatsvinden geleid door de
Russische speciale troepen, al
dus de Russische televisiezen
der ORT.
BRUSSEL PAUL KOOPMAN
CORRESPONDENT
De Europese Commissie maakt
zich ernstige zorgen over de
toenemende vervuiling van het
milieu met chemicaliën die de
voortplanting van mens en dier
kunnen aantasten. Het dage
lijks bestuur van de Unie. publi
ceert morgen een lijst met stof
fen die met voorrang op deze
schadelijke effecten onderzocht
moeten worden.
Doel is chemicaliën en kunst
matige hormonen met negatie
ve gevolgen voor de reproduc
tie zo snel mogelijk uit te ban
nen. Volgens de Commissie
maken tal van wetenschappelij
ke onderzoeken het aanneme
lijk dat vervuiling met bepaalde
chemicaliën uit de industriële
en landbouwsector niet alleen
schadelijk zijn voor diersoorten,
maar ook voor de mens.
Een woordvoerster van de
Commissie zei gisteren dat bij
voorbeeld de toename van teel
balkanker bij Britse mannen
mogelijk aan chemische ver
ontreiniging moet worden toe
geschreven. De Commissie wil
zogeheten 'endocrine disrup-
tors' - stoffen die invloed heb
ben op de hormoonhuishou
ding - daarom zo snel mogelijk
in kaart brengen.
De Commissie wil met name
onderzoek verrichten naar be
paalde toevoegingen voor
kunststoffen en verven, zoals ti-
butyltin, alsmede naar het ge
bruik van kunstmatige hormo
nen en pesticiden. Komend
voorjaar wil de Commissie een
debat houden over de risico's
van deze stoffen. Een verbod
kan de Commissie pas uitvaar
digen als een oorzakelijk ver
band tussen verontreiniging en
schade aan de volksgezondheid
wetenschappelijk is bewezen.
AKEN Rtr-AFP-DPA
De gijzeling in een bankgebouw in Aken verkeer
de bij het ter perse gaan van deze krant nog
steeds in een patstelling, meer dan een etmaal
nadat het drama was begonnen. Een onbekende
man houdt twee mannen en een vrouw gegijzeld
in een filiaal van de Duitse centrale bank. De
man eist een onbekend bedrag in baar geld en
een vrije aftocht.
De politie onderhandelt met de Duits spreken
de, waarschijnlijk buitenlandse, gijzelnemer. De
man zegt te beschikken over een grote hoeveel
heid explosieven. Hij zou zichzelf met granaten
hebben omhangen. Volgens onbevestigde be
richten heeft de man ook op twee van zijn gijze
laars granaten bevestigd. Honderden agenten
hebben het pand omsingeld.
Een politiewoordvoerder zei vanmorgen dat de
situatie nog altijd gespannen is. Gisteravond
voorzag de politie de gijzelnemer en zijn drie
slachtoffers van drinken. Ook werd een nieuwe
accu gebracht voor de gsm-telefoon van de da
der. De autoriteiten weigeren iets te zeggen over
de identiteit van de gijzelnemer. Het treinverkeer
tussen Aken en Keulen is stilgelegd omdat de
spoorverbinding dicht langs het bankgebouw
loopt.
De gewapende man overviel gistermorgen een
beveiligingsbedrijf in Würselen. Daar gijzelde hij
de twee mannen en een vrouw. Hij dwong hen
een gepantserde geldwagen naar het bankfiliaal
in Aken te rijden, waar hij zich met het drietal
verschanste.
MOSKOU HANS HOOGENDUK
CORRESPONDENT
Sergej Sjoigoe, de 44-jarige Russische
minister voor noodtoestanden, stond
eind september ineens volop in de poli
tieke schijnwerpers. Hij verklaarde be
reid te zijn het net door het Kremlin ge
vormde blok 'Beer' (of 'Eenheid') aan te
voeren bij de parlementsverkiezingen.
Drie maanden later haalde de partij een
kwart van de stemmen, en is Sjoigoe na
premier Poetin de populairste man van
het land. Een echt programma heeft zijn
partij niet, maar veel Russen zagen dat
niet als een bezwaar. Omdat ze in de
persoon Sjoigoe geloven, maar vooral in
de man die achter hem staat: premier
Vladimir Poetin.
'Beer' is ontsproten aan het brein van de
notoire intrigant, zakenman, politicus
en Kremlin-intimus Berezovski, om een
halt toe te roepen aan de presidentiële
ambities van de Moskouse burgemees
ter Loezjkov en van ex-premier Primak
ov. Hun anti-Kremlinpartij Vaderland-
Heel Rusland' was op dat moment ge
weldig populair en vormde een wezen
lijke bedreiging van de belangen van 'de
familie', zoals de clan rond president
Boris Jeltsin wordt genoemd.
Berezovksi reisde het land af en verza
melde de steun van enkele tientallen
gouverneurs die zich nog niet aan een
andere partij of beweging hadden ver
bonden. Jeltsin vroeg Sjoigoe op 27 sep
tember de leiding van de partij op zich
te nemen. Tegelijkertijd speldde hij hem
voor zijn werk de hoogste onderschei
ding van het land op. 'Held van Rus
land'. Sjoigoe. voor de gelegenheid in
een donker pak, zei 'ja'. Tot dat moment
kenden de meeste Russen hem alleen
als de man die overal waar een ramp ge
beurd was, verscheen in een fel gekleurd
jack. Met politiek wilde hij eigenlijk niets
te maken hebben. „Ik concentreer me
op het redden van mensenlevenszei
hij een jaar geleden. En die benadering,
in combinatie met zijn professionaliteit,
zorgde ervoor dat hij de langst dienende
minister werd. Hij diende onder zes pre
miers. Sjoigoe nam een behoorlijk risico
toen hij besloot lijsttrekker te worden.
Maar het pakte wonderbaarlijk goed uit,
mede dankzij de onvoorwaardelijke
steun van de Russische staatstelevisie.
Vanaf het moment van zijn besluit om
in de politiek te gaan, was hij niet meer
van het scherm te branden.
Sjoigoe werd geboren in 1955 in de re
publiek Tuva, grenzend aan Mongolië.
Hij werd ingenieur, lid van de commu
nistische partij en begon net als Boris
Jeltsin zijn maatschappelijke loopbaan
in de bouwindustrie. Ruim acht jaar ge
leden zette hij uit het niets het korps
reddingswerkers op, dat naderhand
werd omgevormd tot het Staatscomité
voor Noodtoestanden. Weer een paar
jaar later kreeg het de status van minis
terie. Experts zijn het erover eens dat de
Russische reddingsdienst tot de beste in
de wereld hoort. Ook naar het buiten
land stuurt Sjoigoe zijn mensen. Ze wa
ren recentelijk actief in Turkije en op
Taiwan.
De Russen begonnen voor het eerst met
enige bewondering over de reddings
werkers te praten toen ze in 1994 de eva
cuatie van burgers organiseerden uit de
Georgische deelrepubliek Abchazië.
waar een burgeroorlog woedde. Daarna
zagen ze Sjoigoe en zijn mannen optre
Premier Vladimir Poetin (links) feliciteert Sergej Sjoigoe met de overwinning van zijn
'Beer*. - foto
den bij aardbevingen, explosies, vlieg
rampen en andere catastrofes. De laat
ste weken was hij vooral actief in Tsje
tsjenië, waar hij zich vooral inzette om
vluchtelingen uit het oorlogsgebied te
krijgen.
Volstrekt onduidelijk is nog wat Sjoigoe,
de grote verkiezingsoverwinnaar van het
afgelopen weekeinde, gaat doen. Gaat
hij zijn fractie aanvoeren in het parle
ment of bouwt hij rustig verder aan zijn
carrière als Russische 'Redder in de
Nood'? Kenners stellen dat hij een bete
re redder is dan spreker, maar dat zei
den ze een paar maanden geleden van
Poetin ook.
'Mensen krijgen
gekke-koeienziekte
na eten van vlees'
WASHINGTON Rtr-AFP
De gekke-koeienziekte (BSE)
leidt via het nuttigen van be
smet vlees tot het ontstaan van
een nieuwe variant van de do
delijke hersenziekte Creutz-
feldt-lakob (CJD) bij mensen.
Dat meldt een groep Brits-
Amerikaanse wetenschappers.
Ze baseren hun bewering op
laboratoriumonderzoeken met
genetisch aangepaste muizen.
Een direct verband lussen
beide aandoeningen, die vol
gens de wetenschappers één en
dezelfde ziekte zijn. was weten
schappelijk nog niet aange
toond. BSE leidde de afgelopen
jaren vooral in Groot-Brittan
nië tot massale sterfte onder
runderen. De van oorsprong
van schapen afkomstige aan
doening is ook enkele malen in
Nederland vastgesteld.
Er ontstond onrust in Groot-
Brittannië toen gevallen opdo
ken van een nieuwe CJD-vari-
ant. In wetenschappelijke krin
gen werd vervolgens veronder
steld dat BSE en de menselijke
aandoening met elkaar in ver
band staan. De onderzoekers
wijzen in het tijdschrift Procee
dings of the National Academy
of Sciences op een recente stij
ging van het aantal CJD-geval-
De incubatietijd van CJD kan
oplopen tot tientallen jaren.
