De laatste loodjes
wegen zwaar voor
Gerald Vanenburg
Bernard: een bofkont in Tuin
'Zolang men mij
lust, ga ik door'
Sport
MAANDAG 13 DECEMBER 1999
999
Utrechter snakt bij I860 München naar einde carrière
UTRECHT GPD
De laatste loodjes wegen zwaar voor Gerald Vanenburg.
Nog drie weken en dan zit de carrière van de Utrechter
er echt op. Tenminste, als 'Geraldinho' niet weer zwicht
voor een verzoek van zijn huidige werkgever 1860 Mün
chen om zijn loopbaan met nog een paar maandjes
voort te zetten. ,,Die kans is klein, al wordt er vanuit de
club wel druk uitgeoefend," aldus Vanenburg.
chische international scheurde
in de voorbereiding een achil
lespees af, waardoor 1860 Mün
chen ineens zonder libero
kwam te zitten. Prompt werd
een beroep gedaan op Vanen
burg die de leemte achtergela
ten door Votava moest opvul
len.
„Ik voelde er echt niet zoveel
voor.'' houdt Vanenburg staan
de. „Maar de voorwaarden wa
ren erg gunstig en dan bedoel
ik niet eens op financieel ge
bied. Zo vlieg ik pas op donder
dag vanuit Dortmund naar
München. Daar train ik dan
nog met de groep en draai ver
volgens de hele voorbereiding
op de wedstrijd van zaterdag
mee. Direct nadat we hebben
gevoetbald ga ik weer terug
naar Nederland zodat ik op za
terdagavond nog thuis ben.
Het nieuwe ritme komt Va
nenburg uitstekend van pas. De
35-jarige balkunstenaar begint
het klimmen der jaren te voe
len. „Ik geloof niet dat ik nog
volledig zou kunnen meedraai
en. Deze manier van leven be
valt me goed. De eerste dagen
kan ik Nederland bijkomen,
aan het begin van de week start
ik dan met een duurloopje. Na
tuurlijk heb ik een uitzonde
ringspositie, maar iedereen ac
cepteert mijn 'status aparte'
omdat ik vorig seizoen wat heb
Eigenlijk had de 42-voudig in
ternational al thuis in Eindho
ven 'achter de geraniums' moe
ten zitten. In mei dit jaar zette
Vanenburg in München defini
tief een punt achter zijn impo
sante loopbaan. Dat gebeurde
in het Olympia Stadion - dat
wordt gedeeld met stadgenoot
en rivaal Bayem - van de Lö-
wen. zoals 1860 in de Zuid-
Duitse metropool liefkozend
door de eigen aanhang wordt
genoemd.
Het afscheid op de laatste
speeldag tegen Schalke 04 was
warm en vol bewondering voor
de prestaties van Vanenburg,
die slechts een seizoen in Mün
chen speelde. Er was hoop bij
het bestuur van de club. er was
echter geen twijfel bij Vanen
burg. „Ik heb dan ook heel lang
moeten nadenken om er toch
nog een half jaartje aan vast te
knopen." aldus Vanenburg.
„Maar ze zijn zelfs hier in Eind
hoven geweest om het me te
vragen. Dat was een teken dat
ze me toch erg graag terug wil
den hebben.'
Toch was het zo ver niet ge
komen als het onheil over de
nieuwe aankoop Thomas Vota-
va niet al zo vroeg in het sei
zoen was afgeroepen. De Tsje-
laten zien en we bovenin mee
draaien".
Vorige week zaterdag nog
verraste 1860 München de ei
gen achterban met een 1-0
overwinning op Bayem. Sinds
1977 waren de Löwen in de
stadsderby niet meer de sterk
ste geweest. „En het gekke was
dat we met veel ruimere cijfers
hadden moeten winnen." ge
niet Vanenburg nog na. „In de
eerste helft schoten we drie of
vier keer tegen paal en lat. Bay
em kreeg niet één uitgespeelde
mogelijkheid".
Waarmee Vanenburg maar
wil zeggen dat de vierde plaats
van 1860 München in de Bun-
desliga niet op toeval is geba
seerd. Na de zege op Bayem
volgde zaterdag de 3-1 overwin
ning bij VfB Stuttgart. Een suc
ces waar Vanenburg overigens
part noch deel aan had. „Ik zat
thuis in Nederland. Een minuut
of tien voor tijd tegen Bayem
knapte er iets in mijn dijbeen,
alsof ik kramp had. Ik ben di
rect gewisseld, helaas was ik
nog niet klaar voor het duel met
Stuttgart".
Zaterdag hoopt Vanenburg in
elk geval wel van de partij te
zijn. „Het gaat de goede kant
op". De voormalige speler van
onder meer Ajax, PSV en FC
Utrecht hoopt zijn steentje bij
te dragen aan de komende suc
cessen van 1860. „We kunnen
zelfs nog Herbstmeister wor
den. Zonder gekheid, in de
Bundesliga kan iedereen van ie
dereen winnen. Vorig jaar ston
den we rond de winterstop ook
zo hoog, maar vielen we in de
tweede competitiehelft ver te
rug. Ik geloof niet dat er met de
Gerald Vanenburg wordt in duel met Oliver Neuville van Leverkusen stevig aan zijn tricot getrokken.
club na de winterstop weer het
zelfde gebeurt. De selectie is nu
een stuk sterker dan vorig jaar".
Tegen Schalke 04 (thuis),
Hertha BSC (uit) en Kaiserslau-
tem (thuis) zal 1860 München
het laatste sprongetje moeten
maken. „Ik wil daar graag mijn
best voor doen," zegt Vanen
burg. „Het is mijn laatste
maand als profvoetballer. Er
gaan nu al stemmen op om
mijn verblijf in München te rek
ken tot Votava is hersteld, maar
daar voel ik niet zoveel voor.
Het gaat met hem de goede
kant op, ik denk dat hij er na de
winter weer bij kan zijn".
Vanenburg kijkt verder. „Vol
gend seizoen wil ik op de ver
korte cursus trainer/coach be
taald voetbal. Ik scout nu al bij
de jeugd van PSV (6 tot 18 jaar)
of er talenten bijzitten. Nee, ik
sta niet zelf cijp het ve
ook geen stajg e. Het
wordt missel ïiien wel
komst, maar eerst
wedstrijden, dan is
voor me afgelopen".
Nestor sportjournalistiek Kuiphof:
oet ik dan achter de gera
niums gaan zitten?".
erman Kuiphof werd een
maandje geleden tachtig jaar,
maar peinst niet over stoppen
met werken. Hij schrijft nog
wekelijks een column voor
NRC Handelsblad en is aan
een boekje bezig over 'de leuke
dingen in de sport'. „Zolang ik
het nog leuk vind en men mij
nog lust, ga ik door. Het geeft
een goed gevoel om er nog bij
te horen".
Herman Kuiphof werd in
Franeker geboren. Via Zwolle,
waar zijn vader bij een notaris
werkte, verhuisde het gezin
naar Voorburg. Daar werd
Kuiphof lid van een amateur
club. „Ik heb tot m'n 42ste ge
voetbald. Als linksbinnen en
later linksback. Ik had tien,
twaalf jaar eerder moeten stop
pen. dan was ik een veel betere
tennisser geweest".
Pas twee jaar geleden borg
Kuiphof het tennisracket op. In
zijn jeugd leek Kuiphof, een
kwajongen, amper op zijn va
der. „Die had iets plechtigs,
was goed van inborst, maar
streng en 100 procent serieus.
Ik was veel losser. Een voor
beeld is de nacht van 9 op 10
mei 1940. Met vrienden was ik
Voorburg in geweest en moest
om twaalf uur thuis zijn. Het
werd één uur en ik vond de
deur op de knip. Aan de ach
terkant heb ik me toen op de
rieten stoelen laten ploffen en
geslapen. Half vier schrok ik
wakker. Vlogen de Duitsers
laag over met die zware vlieg
tuigen om parachutisten te
droppen boven Ypenburg. In
die dagen daarvoor was het al
spannend geweest: komen de
Duitsers of niet. Ze waren dus
gekomen. Het licht werd boven
aangeknipt, de deur ging open
en ik zie mijn vader nog in de
deuropening staan. Hij zei:
kom binnen jongen, ik vrees
dat het mis is".
Was Kuiphof voor de oorlog
al begonnen met een journalis
tieke carrière bij de
(Nieuwe) Nederlander, in 1946
werd hij chef sport bij de
Haagsche Courant. Kuiphof
kreeg de wind in de rug.
trouwde, werd vader van drie
kinderen en versloeg de WK's
van '54 (Zwitserland) en '58
(Zweden). „In de Finale van '54
wonnen de Duitsers na een 2-0
achterstand alsnog van de
Hongaren. lammer, ja. Ik had
een nekel aan de Duitsers, de
oorlog lag nog vers in het ge
heugen. Dat is maar langzaam
overgegaan".
In 1961 vroeg de VPRO hem
bij de televisie, destijds een on
bekend fenomeen. „Ik was 41
en twijfelde. Was ik niet te
oud? Was ik wel geschikt? Maar
televisie was in opkomst, het
nieuwe wondermiddel. Ik be
sloot het te doen en werd als
commentator met Nederland-
Hongarije meteen voor de
leeuwen gegooid. Nadien kreeg
ik een grote brief van de VPRO-
directeur Jan Nieuwenhuizen
met complimenten én de nodi
ge aanwijzingen. Grappig. Hij
belde me onlangs op. Is 85. ge
loof ik. We gaan deze week een
hapje eten".
„Overigens heb ik één gou
den tip gekregen. Doe niet als
of je een immense zaal toe
spreekt, maar die ene man in
dat huiskamertje. Wie er nu
uitspringen? Die Frank Snoeks.
Die houdt van voetbal, is des
kundig. heeft gevoel voor hu
mor en is in staat te relative
ren. Harry Vermeegen? Een
supporter. Eddy Poelmann? Te
moeilijke zinnen en niet vloei
end".
Als commentator was Kuip
hof aan het werk bij de WK's
van Engeland (1966). Mexico
(1970), West-Duitsland (1974)
en Argentinië (1978). Na Ar
gentinië legde Kuiphof zich toe
op tennis.
Zijn beste interview had Her
man Kuiphof met lohan
Cruijff. „Op Papendal. Het was
niet 'live' en op een gegeven
moment zei ik: 'Stop de came
ra'. En tegen Cruijff: 'Johan,
wat bedoel je nu eigenlijk?
Geef nu eens concrete ant
woorden'. Werd hij boos. Wat
nou stoppen, zei hij, ik gééf
toch antwoord. We deden het
over en daarna ging het echt
veel beter. Een eigenwijzere
voetballer heeft er nooit be
staan en zal er ook nooit meer
bestaan".
Toch stal Cruijff ook Kuip-
hofs hart. „De allerbeste die ik
ooit heb zien voetballen. Pele
was een aanvaller, maar Cruijff
was alles, bemoeide zich op
het veld met alles. Met zijn
snelheid op de eerste meters
zorgde hij altijd voor een ver
rassing. Hij kon kansen benut
ten. maar ze nog beter schep
pen. Als studiogast weet hij het
ook altijd beter en vaak is dat
ook zo, al was het niet verstan
dig van hem zich zo over Rijk
aard uit te laten na Nederland-
Tsjechië. Als Nederland nou
Herman Kuiphof.
met 3-0 was weggespeeld,
maar 1-1 was heus geen abso
lute wanprestatie. Hij zegt het
niet letterlijk, maar je kunt
merken dat Cruijff het niet ziet
zitten in Rijkaard als bonds
coach. Ik zeg dan: 'lohan. ga er
zelf staan, ze smeken je haast'.
Het heeft inmiddels iets frus-
trerends".
In 1985 bereikte Kuiphof de
pensioengerechtigde leeftijd,
maar van stoppen met werken
kwam, tot op de dag van van
daag, niets. „Toen mijn vrouw
overleed, nu tien jaar geleden,
heb ik nog meer werk aange
pakt. Haar dood was een enor
me klap. Ik was immers altijd
een zondagskind geweest, alles
werd me aangeboden. Ik heb
zelfs nooit hoeven solliciteren.
Ik heb veel werk opgepakt om
het verdriet te verwerken".
Drie jaar later werd Kuiphof,
toen 73 jaar. verliefd. „Ik wist
echt niet dat dat nog kon, maar
leeftijd zegt niets. Het was een
andere verliefdheid dan in
mijn jeugd. Maar even span
nend. Voor mijn eerste af
spraakje was ik zenuwachtig.
Onzeker ook. Ik was tien minu
ten eerder dan zij en dacht tel
kens: ze zal toch wel komen.
FOTO OPD/JAQUES ZORGMAN
Toen we aan het diner zaten,
klikte het meteen. Daarvoor
had ik al eens contact gehad,
want alleen zijn is lang niet al
les, eigenlijk niks".
Zij schonk hem voor zijn
80ste verjaardag een abonne
ment op Canal+. „Terwijl ik
daar altijd principieel tegen
ben geweest. De beste voetbal
wedstrijden horen op de pu
blieke netten, vond en vind ik
nog altijd. Ik ben nu 80, maar
voel me nog 65. Komt er een
tijd dat ik niet meer schrijf, dan
duik ik de geschiedenis in. Na
de oorlog heb ik dat ook ge
daan. op zoek naar de echte
waarheid. Die liefde voor die
oorlogsgeschiedenis is geble
ven. Angst voor de dood heb ik
niet, wel om gammel te wor
den. Ik geloof niet in reïncar
natie, maar als ik het ooit over
mocht doen dan keer ik het
liefst terug met een schitteren
de zangstem. Ik heb altijd ge
zongen en ooit zelfs overwo
gen van zingen m'n beroep te
maken. Maar ik heb het nooit
aangedurfd. Zingen is namelijk
fantastisch".
Onbekende volleybaltrainer bondscoach in Tunesië
TUNIS/DEN HAAG GPD
Weinigen zijn volgens Stewart
Bernard op de hoogte van zijn
verblijfjplaats. De Arnhemse
volleybaltrainer vertrok vorig
jaar juli met stille trom uit Ne
derland. Een dik jaar later is de
bondscoach van Tunesië een
bescheiden held in het Noord-
Afrikaanse land. Tunesië speelt
tenslotte deze week wél in de
World Cup in Japan, waar de
volleyballers van Oranje niet
welkom waren. En Bernard ligt
in tegenstelling tot collega Toon
Gerbrands niet wakker van het
olympische kwalificatietraject.
Het zou de Tunesiërs zelfs
hooglijk verbazen als zij er
straks in Sydney niet bij zijn.
In de kop van Afrika voelt
Bernard zich een bofkont. De
vrijgezel huist in een fraai ge
meubileerd appartement met
een eigen oprijlaan. Succes
heeft zijn aanzien vergroot en
het salaris is evenmin grond
sikkeneurig in Tunis rond te lo
pen. Alsof dat niet genoeg is,
informeert hij voor zijn ge
moedsrust regelmatig naar het
weer in Nederland. Het ant
woord is nooit een reden om
zijn koffers te pakken. In Tunis
brandt het herfstzonnetje nog
op z'n zomers.
De kleine kolonie Nederlan
ders ('Akzo heeft hier een verf-
fabriekje') is goed gezelschap,
voor als de eenzaamheid hem
plaagt. En Baron Benting, de
Nederlandse ambassadeur in
Tunis, vergeet Bernard nooit uit
te nodigen voor weer een feest
je of andere happening.
In Nederland is Bernard voor
het grote publiek een onbeken
de. Hij maakte tien seizoenen
deel uit van de trainersstaf bij
Jong Oranje. Vier jaar als assis
tent, zes jaar als hoofdtrainer.
Daarnaast assisteerde hij in die
jaren diverse hoofdcoaches bij
de volleybalclub Zevenhuizen,
tegenwoordig Nesselande. Eén
jaartje had hij het daar zelfs al
leen voor het zeggen.
Via Nederlandse connecties
bij de wereldvolleybalfederatie
(FIVB) kwam hij vorig jaar
maart in contact met de presi
dent van de Tunesische volley-
balbond. Drie dagen later pro
beerde hij zich ter plaatse bin
nen een week een voorstelling
te maken van het werk en leven
daar. In juni rondde hij de on
derhandelingen af.
Intussen had Bernard wel wat
kennis van het Tunesische vol
leybal vergaard. Het beste land
in Afrika, deelnemer aan de
Olympische Spelen van Atlanta.
Bernard: „Met een heel jong
team. Nu nog ligt de gemiddel
de leeftijd op maar 25 jaar. Die
jongens kunnen zelfs Athene
Stewart Bernard op weg naar Tunisië.
FOTO GPD/MARTIN DROOG
2004 halen."
Of Bernard er dan nog bij is,
durft hij niet te zegen. Hij heeft
een contract tot en met de Mid
dellandse Zee-spelen in 2001.
Maar een opvallend paragraafje
in de overeenkomst vermeldt
dat Bernard kan opstappen als
bijvoorbeeld het vaderland hem
roépt. Niet dat hij op de positie
van Toon Gerbrands loert,
maar toch. „Ik denk er niet aan,
maar als er een aanbieding
komt zou je als coach wel gek
zijn om daar niet over na te
denken. Aan de andere kant: ik
ben pas 34 jaar. Ik heb nog een
lange tijd te gaan."
Goede resultaten hebben
Bernards leven in Tunis verrijkt.
Op straat wordt hij herkend en
bejubeld. Een afzaldcertje in de
kroeg nemen is er daarom niet
meer bij. Bernard neemt het
dringende advies zich niet
kwetsbaar op te stellen ter har
te. „Je moet in moslimlanden
oppassen met wat je doet. Je
hebt hier ook met achterklap te
maken."
De bondsvoorzitter die zich
hard maakte voor Bernards
komst, heeft inmiddels het veld
moeten ruimen. Slachtoffer van
een machtstwist binnen de
bond.
Bernard heeft de nieuwe
voorman voor zich gewonnen
door kampioen van Afrika te
worden en goud te winnen op
de Arabische Spelen. „Dat was
nog niemand hier in één jaar
gelukt."
Bovendien won Tunesië deze
zomer tijdens een trainingssta
ge in China één keer van de
Aziatische ploeg. Ook dat was
een primeur.
De successen bieden slechts
garantie voor één dag werk. „Ze
hebben hier veel bui1
coaches geha«:i en niei
den succes. J<t begrijj
niet iedereen op wet
tenlanderzat te wacht
'Die dingen' liggen
Maar Beman pl beaai
liever een Europese
naast zich hati gehad
le van de lieve vred
heemse hulp in zijn
duldt. Op de vraag o
schien aan zij n stoelp
volgt een veelzeggen
„Ik zou graagj wat m(
het Europes e contii
naartoe.halei Mense i
andere meni :aliteit.
spraken mak ten en di
voeren zit hier nam
een groot vei schil. Je
voorkauwen. De spe
men ook soms niet
voor training ;en of bel
dag zelf nog af. Dat i
wel verbeten d." e
Tegenover behoed
diplomatiek hand el er
plezier dat B emard a
beleeft. Tijdi :ns het c
melden de internatit J
twee dagen j )er weeki t
ningscentrui n in Ti
schril contrast met n
landse volleyballers, u
half jaar onbereikt j
voor de bom jllscoach.
Bovendier zit er
doende pers pectief in
sische volle ybalploeg ,j
het team me t Europe B
moet vergeli jken, dan z
op het niveau van
Duitsland."
Graag zon Bernard
wedstrijdje tegen
willen spel en. VoorE
zocht Orar ije nog
naar sparringpanne j
niemand kwam op h< ,n
de kampioen van Afr et
gen. „Als Gerbrands t
wil, kan ik zi jn keuze
pen. Misse hien
komst."
Tunesië plaatste I I
zomer als e erste lani
World Cup iin Japan,
olympische kwalif
nooi. In Japan loop"
wellicht Cerbrand
slechts toeschouwer, (B
lijf. Het is ondenkbai n
nesië zich ail in Jap )e|
voor de Spel tan in Sy<
nard mikt op het i n'
kwalificaties >emooi
eind janua ri. Op nr
grondgebied werd Tu kJ
slotte ook Afrikaans 1 a|(
„Egypte, Alge rije en N
onze concurt enten, n
heel reëel o rn te ver
len dat wij tons daal 6.
voor Sydney. Als ik oo ht<
keer op de )lympisc (ve
wil coachen, dan •wfc
mijn kansen.
