UIT
9
)e schaakcomputer
lieert voor kommer
zorgt niet
en kwel
Sport
GESPROKEN
DE CLUB VAN
DE WEEK
SLOOS
sport
'•VALLEND
AANWEZIG
IDAC 13 DECEMBER 1999
éDe Schotse trainer
Jimmy Calderwood
over Dunfermline
Athletic, in De Tele-
graaf:
„Ze waren in staat elkaar in de
haren te vliegen. Hun ogen
spuwden vuur. De gedreven
heid, de passie. Meteen was het
me duidelijk. Voor deze jongens
telt maar één doel: winnen. Die
mentaliteit heb ik in Nederland
altijd gemist. Daar zat iedereen
in de kleedkamer met zijn hoofd
omlaag en was de beleving heel
anders.
Idem:
„Een avond werd er bij ons aan
gebeld door een scout van Celtic.
Hij vertelde mijn vader dat ik
een kans kon krijgen. Maar dat
was not-a-done-thing. Binnen
een minuut had mijn vader
hem de deur uitgegooid.
Idem:
„Ik ben geboren met een Ran-
gen-hart. In Glasgow ken je
maar één kleur. Je bent voor
Rangers of voor Celtic. Punt uit.
Tegelijk haat je die andere club
intens.
Idem:
„Nederland is een van de mooi
ste landen van de wereld, alleen
weten de Nederlanders dat
niet."
Bettine Vriesekoop in NRC
Handelsblad:
„De een vlucht in zijn werk, de
ander in drugs, ik vluchtte in de
topsport. Ik durf rustig te zeggen
dat ik een tafeltennisjunk was.
Bakker was keihard, maar dat
wegcijferen wilde ik zelf ook. Af
stand doen van mijn lichaam,
materieloos zijn. Mijn vlees en
bloed ontstijgen.
Idem:
„Dat heb ik gevoeld toen ik Eu
ropees kampioen werd. Plotse
ling wakker worden en denken:
hoe heb ik dat in godsnaam ge
daan? De pijn ontstijgen. Naar
dat bedwelmende gevoel heb ik
altijd terugverlangd.
Idem:
„Nederland heeft geen tafelten-
niscultuur. Soms denk ik: houd
er maar helemaal mee op, in
vesteer er maar niet meer in. Ze
sturen voor tienduizenden gul
dens mensen naar kampioen
schappen terwijl ze geen idee
hebben van wat trainen is. Nie
mand begrijpt dat het vanuit je
hart moet komen, dat je tien of
vijftien jaar lang zes uur per dag
moet zweten en niet moet zeu
ren. Al die jaren dat Bakker en
ik hebben gevochten, zijn wat
dat betreft voor niks geweest.
Idem:
„Ik probeer een genuanceerd
beeld te hebben van die tijd.
Bakker heeft mij slecht behan
deld, maar samen hebben wij
wel een topprestatie geleverd.
Johan Derksen in Voetbal In
ternational:
„Cambuur Leeuwarden zie ik
voortdurend verliezen door
blunders van keeper De Ron.
PSV liet ooit in het ziekenhuis
uitzoeken hoe lang deze keeper
zou worden. Op het moment
dat de specialist meldde dat De
Ron nauwelijks zou groeien,
werd hij te koop aangeboden.
Cambuur Leeuwarden was zo
dom in hem te investeren. De
Ron kan er niets aan doen.
maar hij is gewoon te klein voor
topvoetbal. Er worden voortdu
rend voorzetten boven zijn han
den ingekopt en als hij naar de
hoek gaat komt hij steeds twin
tig centimeter tekort.
Henk Spaan in Het Parool:
'Cruz heeft geen gebrek aan
zelfvertrouwen. Hij heeft zo veel
zelfvertrouwen dat hij er soms
met de pet naar gooit', zei Johan
CruijfTdinsdagavond. Alles wat
Cruijff zegt is waar, maar hierin
zou hij nog wel eens gelijk kun
nen hebben ook.
Bokser Raymond Joval in Het
Parool over zijn financiële
problemen:
„En dan doen ze bijAjax moei
lijk over drie streepjes op dat
shirt als ze vijftig miljoen van
Adidas krijgen. Man. voor één
procent van dat bedrag mogen
ze mijn hele lijf vol strepen ta
toeëren.
Kees Jansma in Voetbal Inter
national:
„Wat misdeed die Ben Crum ei
genlijk? Wie archieven napluist
vindt talloze artikelen over Ka-
rel Aalbers met dezelfde strek
king. Wie zijn oor in de Zeis ter
bossen te luister legt, hoort de
zelfde mening als die van Crum.
Wie Karei Aalbers kent weet dat
Crum in een aantal opzichten
best gelijk heeft. Maar Ben
Crum mag het niet zeggen. Om
dat-ie centjes bij de bond pakt.
omdat-ie uit de korf
balwereld komt. om
dat de voetballerij
daar eigenlijk om
lacht.
hebben gezeten in een kantine
lokaal van het Rijnlands Ly
ceum, in de gezelschapsruimte
van bejaardenhuis De Schutse,
de kantine van Ter Leede, en
ook nog in een lagere school
aan de Jacoba van Beyeren-
laan", vertelt Olthof. „Daar
moesten we soms op kinder
stoeltjes zitten aan van die lage
tafeltjes. Externe wedstrijden
speelden we daarom maar in
de lerarenkamer." De laatste
twee jaar is de club gevestigd in
het onderkomen van rugbyver-
eniging The Bassets, een club
waarmee de schakers, ondanks
de grote verschillen tussen de
twee takken van sport, een
meer dan uitstekende samen
werking hebben. „Als we ver
huizen naar het nieuwe sociaal-
cultureel centrum aan de Park
laan, spelen we bij wijze van af
scheid een partijtje rugby tegen
ze", lacht Olthof. „Zij spelen
dan wel met een handicap na
tuurlijk, misschien dat ze hun
benen aan elkaar binden. Daar
na wordt er geschaakt, waarbij
wij waarschijnlijk een toren in
leveren of zo."
Door de komst van de 'pc' is de
manier waarop er wordt ge
schaakt sterk veranderd. Waar
schaakpartijen vroeger wel eens
vier uur konden duren zonder
een winnaar op te leveren, is dit
tegenwoordig niet meer moge
lijk. „Die partijen werden dan
de volgende dag afgemaakt",
vertelt Brands. „Nu kunnen we
dat niet meer doen omdat je
lekker kunt gaan slapen terwijl
je je computer laat'rekenen.
Dat is natuurlijk oneerlijk, zeker
tegenover oudere leden die
vaak geen computer hebben."
Naam: Sassenheimse
Schaakvereniging
Oprichtingsdatum: 1
oktober 1924
Ledenaantal: 32, van wie
tien junioren
Contributie: 110 gulden
(senioren) en 55 grilden
(junioren)
Ledenaamelding: 023-
5615951 (Ron Brands) of
0252-212305 (Bernard
Touber)
Hoogtepunt: de sportieve
successen in de jaren dertig
Dieptepunt: de ontwikkeling
dat de schaakspeler steeds
individualistischer wordt en
zo het spelen in
teamverband naar de
achtergrond drijft
Daarom moeten er nu binnen
één uur en drie kwartier vijfen
dertig zetten gespeeld zijn,
waarna de klok vijftien minuten
teruggezet wordt om een win
naar te bepalen. Gebeurt dit
niet via mat op het bord, dan
bepaalt de verstreken denktijd
wie er gewonnen heeft. Valt het
vlaggetje op jouw klok als eer
ste, dan heb je het onderspit
gedolven. „Dat noemen we het
'uitvluggeren', omdat het gewo
ne snelschaken 'vluggeren'
wordt genoemd", legt Brands
uit.
Onlangs verklaarde Hans Böhm
bij een bezoek aan de jubileren
de Sassenheimse club dat hij
verwacht dat het professionele
schaken binnen een jaar of tien
verdwenen zal zijn. Albert Olt
hof begrijpt hoe de grootmees
ter tot dat oordeel is gekomen:
„De beste zetten worden niet
meer door een speler achter
een bord gevonden, maar door
een computer. Er zullen daar
om niet veel varianten meer
naar een speler worden ge
noemd, zoals vroeger het geval
was." De computer heeft ook
het correspondentie-schaken,
door middel van briefkaarten
met daarop de te spelen zet, de
das omgedaan. „Zo'n partij kon
een jaar duren", weet de secre
taris nog. „Maar tegenwoordig
gaat dit dankzij e-mail natuur
lijk veel sneller."
Het maken van indelingen, het
snel zien wie tegen wie ooit ge
speeld heeft, de interne admi
nistratie, mooie printuitslagen
en statistische gegevens, het
zijn goede voorbeelden dat het
natuurlijk niet allemaal kom
mer en kwel is dat de computer
de schaakwereld heeft bezorgd.
„Het nadeel is alleen dat het
spelletje zelf er ook op gespeeld
kan worden", zegt Brands.
„Maar daar moeten we maar
mee leren leven."
TEKST RAYMOND GRIMBERGEN
FOTO DICK HOCEWONING
krijgt
Isportmateriaal
aangeboden
aoor:
Vijf Meiplein 17 - Leiden
Tel. 071 - 576 01 44
kV
is t wel gewonnen.
de' aar wij waren goed ivak-
ierv Buur lijk Ik heb begrepen
dei ij in februari zaterdag om
4-1 s morgens in Amster-
?f pelen. Misschien mag ik
wel eens opdraven.
WEDSTRIJDLEIDER n de WEEK
Ron Brands
Ron Brands, naast secretaris ook wedstrijdleider van de Sassenheimse Schaakvereniging, is in die
functie sinds acht jaar verantwoordelijk voor de indeling van alle competities die binnen de club
gespeeld worden. „Bij andere verenigingen worden de interne en externe competities soms door twee
verschillende mensen gedaan, maar onze club is zo klein dat ik het met gemak alleen afkan. Ik zorg
ervoor dat op het juiste moment de standen en de uitslagen gepubliceerd worden. Dat was vroeger
echt een enorm karwei. Met de komst van de laptop is het gelukkig een stuk eenvoudiger geworden
omdat de computerberekeningen je uren werk schelen. Vooral het doorberekenen van de stand is
simpeler geworden, net zoals het bepalen van de zogeheten weerstandspunten, bij een gelijke stand
op de ranglijst. Als wedstrijdleider krijg je het eigenlijk met de week makkelijker. Maar je moet er
natuurlijk wel zijn."
Zo'n vijf jaar geleden bleek echter dat ook computers hun beperkingen hebben. Het gebeurde tijdens
een groot jeugdtoemooi ter ere van het zeventigjarig bestaan van de Sassenheimse club. „130 Junio
ren zouden aan dat toernooi meedoen", herinnert Brands zich. „Iedereen was al binnen toen ineens
bleek dat de computerprogrammatuur op slechts honderd deelnemers berekend was. Daardoor kon
den we helemaal niemand indelen, wat dus wel even wat paniek bij ons veroorzaakte. Uiteindelijk
hebben we het vrij simpel kunnen oplossen door de groep in tweeën op te splitsen, maar het blijft
natuurlijk schrikken als zoiets je overkomt. Zeker omdat het om zo'n groot toernooi ging dat wij als
kleine vereniging georganiseerd hadden."
Datzelfde jaar, tijdens een seniorentoernooi, werd wedstrijdleider Brands gebeld door een schaker
met een ÉLO-rating van plusminus 2400. „Dat zijn spelers die aan zo veel mogelijk toernooien mee
doen om het prijzengeld in de wacht te slepen. De 750 gulden die wij weggaven, moest worden ver
deeld over de eerste vijf plaatsen. Hij dacht echter dat alles voor de winnaar zou zijn, dus toen is hij
maar niet gekomen. Hij had het toernooi zeker gewonnen."
FOTO STEFANIE UIT DEN BOOGAARD
it de schaaksport er vandaag de dag zoveel anders
litziet dan pakweg twintig jaar geleden heeft alles te
,U en met dat deel van het lichaam waarmee de sport
p even wordt: de hersenen. Al jaren is er geen tegen-
der van vlees en bloed meer voor nodig om het eeu-
ioude spel tussen pion, toren, paard, loper, dame en
3ej jng te spelen. Deep Blue versloeg wereldkampioen
is larov. Niet zo vreemd als je weet dat de eerste een
wi iputer is die per seconde miljoenen zetten door kan
1 nen. Bij de Sassenheimse Schaakvereniging wordt
J insdagavond nog gewoon met tastbare borden en
0 nen gespeeld. Tegen een opponent die heel wat
n Ier zetten vooruit kan denken. En dat is natuurlijk
8 zo leuk.
1 CLUB van de WEEK
i Sassenheimse Schaak\'ereniging
et,
hte iCarlaAkse
na KZ Leiden
lie |d: 47 jaar
in p: logistiek medewerker
isi iden moest zaterdag al
n en uur 's ochtends in
vo< foort spelen tegen Fortis
dei hid-speelster Carla Akse
m le coaching voor haar re
g> aangezien vaste bege-
e ii s Simon Boot en Martin
rik moesten werken op
?er nege uur.
:os
om kreeg jij de taak?
is n als lid van de technische
ns 'issie verantwoordelijk
lot k begeleiding van de selec-
df wfer heb ik als speelster
bi tlijk wel wat ervaring en
ls bet eerste ook regelmatig
p l Daarom was het gauw
,ehi en dat ik het zou doen.
ïlte
-7 frliep de voorbereiding
-ct w vroege wedstrijd?
1 z noesten om acht uur bij
ed töne verzamelen en ieder-
ol w er ok. Wij waren er
hi ten uur of negen, nog eer-
sal w onze tegenstanders. Om
ere kn konden wij gaan in-
or en op één helft op het veld,
ioe andere was nog een wel-
ie lining bezig."
iif
tw ind jij van dit soort och-
,pl< vedstrijden?
td J eigenlijk belachelijk: wij
lep Iszondagi'erenigingtoch
ee et nadeel als wij op zater-
'en °eten spelen en dan nog
'ars tg ook. Wij hadden nog
;0\ *1 dat Patricia Derksen en
c kuestro konden meedoen.
en *en op zaterdag als post-
hi Ier en dan krijg je in de-
iel T natuurlijk niet zomaar
dal k coach van de tegenstan-
OV w er ook niet happy mee,
iert bij zei dat Fortis als klein
e vi 'weinig in te brengen heeft
verdelen van de zaal-
Charlotte Hoos, kunstschaatsvereniging Rijnland. Schaatshal Menken, december 1999
IK
eg itter Albert Olthof (rechts) speelt tegen zoon Jasper.
jaren dertig schoten de
r kclubs dankzij de succes-
an Max Euwe als padde-
in uit de grond. Maar nog
3 de hoogtijdagen van die
wereldkampioen schaken
is land ooit voortbracht,
Sassenheimse Schaak-
'yj iging al opgericht. Daar-
0 s het vandaag de dag één
oudere van Nederland,
de Tweede Wereldoorlog
we een vrij grote vereni-
vertelt voorzitter Albert
van de nu 32 leden tel-
dub. „In de jaren vijftig
e nog verder doorge-
tot bijna zestig leden,
rat voor zo'n kleine ge-
e. En we hehben eigenlijk
wel aardige schakertjes af-
1 trd. Geen echte toppers,
1 ;ewoon mensen die heel
Ajunnen schaken. Die ove-
vaak weer bij ons, en dus
tweede klasse van de
I i Schaakbond, vertrekken
eer te kunnen bereiken,
uiteraard jammer, maar
net als bij voetbal of elke
andere sport: Als je beter bent
dan de rest, ga je naar een gro
tere club. De laag die daar net
onder zit, zouden we graag pro
beren vast te houden."
Vanaf het begin van de jaren
tachtig begon het ledenaantal
toch langzaam terug te lopen.
En dat het aantrekken van jeug
dige nieuwe leden een moeilij
ke zaak is, weten ze ook bij de
Sassenheimse Schaakvereni
ging. Secretaris Ron Brands ver
telt: „Veel jeugdigen die scha
ken, doen dat tot een leeftijd
van veertien, vijftien jaar. Daar
na is het vaak afgelopen, omdat
ze andere interesses krijgen.
Kijk, het is heel leuk om jeugd
op te leiden, maar het rende
ment is zo klein. We hopen dat
ze rond hun dertigste, als het
leven wat stabieler is geworden,
weer bij de club terugkeren. Als
je eenmaal kan schaken, verleer
je het ook niet meer en je kunt
het zo lang blijven doen als je
wil."-
Jarenlang zwierf de vereniging
van locatie naar locatie. „We
