Brussel pakt Parijs
aan in vleesoorlog
Buitenland
EU-kandidatuur blijft gevoelig in Turkije
Luchthaven van
Montenegro weer
open na bezetting
Samenzwering
leidde tot moord
op Luther King
Familie Raoul klaagt
autoriteiten in VS aan
Voor vier ministers geen plek
in 'nieuw' kabinet Suriname
Lincoln wordt afgestoft
island zet opmars Tsjetsjenië voort
Schotse premier Dewar positief na halfjaar 'zelfbestuur'
RDAG 9 DECEMBER 1999
AFP Agence France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Press
DPA Deutsche Presse Agentur CPD Geassocieerde Pers Diensten RTR Routen
isten praten over ontwapening
Het voornaamste protestantse paramilitaire verband in
d-Ierland, de Ulster Defence Association (UDA), wil ook
ontwapening praten. De beweging heeft gisteren een con-
lersoon benoemd voor onderhandelingen met de onafhan-
:e internationale ontwapeningscommissie van de Canade-
i neraal De Chastelain. De UDA, die ook onder de naam Ul-
:reedom Fighters opereert, volgt met de benoeming de
eens pro-Britse beweging Ulster Volunteer Force en de be-
ijkste anti-Britse republikeinse beweging IRA. De ontwape-
van terroristische groepen is een voorwaarde voor de uit-
ng van de vredesakkoorden van april 1998 en het voortbe-
i van de brede regeringscoalitie in Noord-Ierland. foto ap
jskou en Minsk tekenen verdrag
ou» Na bijna twee weken vertraging wegens ziekte van Bo-
ltsin, hebben de Russische president en zijn Wit-Russische
ga Loekasjenko gisteren het verdrag getekend dat moet lei
tot een Slavische confederatie. Direct daarna werd er echter
getwijfeld of het met veel ceremonieel getekende verdrag
elijk veel substantie heeft. Russische regionale leiders wil-
iet dat de confederatie ten koste van hun rechten gaat. En
ekraïense president Koetsjma, leider van de derde Slavi-
staat, zei dat zijn land niet zal toetreden. Het verdrag be-
in 2005 één munt en nauwe samenwerking.
nton: Marsmissies blijven doorgaan
ingtonDe Amerikaanse president Clinton heeft de NASA
ren een hart onder de riem gestoken, door aan te kondigen
Ie Verenigde Staten door zullen gaan met missies naar
Clinton zei dat een dag nadat NASA-wetenschappers
len toegegeven dat de 165 miljoen dollar kostende Mars
Lander waarschijnlijk als verloren beschouwd moet wor-
Dinsdag mislukte een laatste poging contact te krijgen met
arssonde. NASA heeft weinig geluk met zijn ambitieuze en
rdure Mars-verkenningen. Op 23 september verdwaalde de
Climate Orbiter. In totaal is bijna de helft van alle
missies geheel of gedeeltelijk mislukt.
id verzwijgt dood moeder weken
i Een negen jaar oude Amerikaanse jongen heeft bijna
reken thuis gewoond terwijl zijn moeder dood op de vloer
ie huiskamer lag. Volgens de politie van Memphis in de
Tennessee wilde het kind niets zeggen, omdat hij bang
laar pleeggezin te worden gestuurd. Travis Butler wist te
even op pizza en diepvriessoep. Hij kleedde zich dagelijks
s aan, ging naar school en deed boodschappen sinds zijn
der op 5 november in hun appartement overleed. Maan-
vond werd de jongen door een vriend van de familie in de
ng aangetroffen, aldus een woordvoerster van de politie,
ondergebradht bij zijn grootouders.
igen over geheime PLO-miljarden
aag» Minister Van Aartsen van buitenlandse zaken zal bij
destij nse Autoriteit navraag doen over de berichten dat de
17 miljard gulden op geheime bankrekeningen heeft staan,
at zo is, zal Nederland de ontwikkelingssamenwerking met
destijnse Autoriteit beëindigen. Dat schrijft Van Aartsen in
oord op kamervragen van Van Middelkoop (GPV) en Van
lerg (SGP). De Sunday Telegraph onthulde zondag dat
mterhackers de verstopte bedragen ontdekt hebben door
breken op de computers van het PLO-hoofdkantoor in Tu-
)e PLO zou 17 miljard gulden hebben op rekeningen in Zü-
Genève en New York, en ook aandelen in bedrijven op
se, Franse en Japanse aandelenbeurzen hebben.
Prémier Blair: Recht en wetenschap aan onze zijde
Frankrijk zal zich voor het Europees Hof van Justitie
moeten verantwoorden voor zijn besluit de grenzen ge
sloten te houden voor Brits rundvlees. De Europese
Commissie besloot vanochtend tot deze juridische pro
cedure, nadat het Elysée had laten weten dat het Brits
rundvlees ip verband met de gekke-koeienziekte (BSE)
nog steeds niet honderd procent veilig acht voor Franse
consumptie.
BRUSSEL-PARUS GPD
Daarmee riep Frankrijk de
toom over zich af van zowel
Groot-Brittannië als het dage
lijks bestuur van de EU. De
Britse premier Blair heeft met
een bij zijn Franse collega
Jospin protest aangetekend.
„Wij hebben het recht en de
wetenschap aan onze zijde",
zou hij Jospin volgens zijn
woordvoerder via de telefoon
hebben toegeroepen. Ook de
Europese Commissie heeft de
Franse houding fel veroordeeld.
Frankrijk schendt de Europese
regels voor vrijhandel, meent
de Commissie.
De beslissing om de boycot te
handhaven, komt na weken
lang touwtrekken tussen Parijs
PODGORICA DPA
De internationale luchthaven
bij 'de Montenegrijnse hoofd
stad Podgorica is vanmorgen
weer opengesteld. Gisteravond
bezetten zwaar bewapende
eenheden van het Joegoslavi
sche leger 'uit veiligheidsover
wegingen' de landingsbaan..
Montenegro vormt samen met
Servië de federale republiek
Joegoslavië.
De ingreep zou het gevolg
zijn geweest van een misver
stand tussen het door Belgrado
geleide leger en de Mon
tenegrijnse politie, die de con
trole over het vliegveld wilde
overnemen. Dat gebeurde na
dat de regering van Mon
tenegro had verklaard dat het
vliegveld eigendom is van de
deelrepubliek.
Waarnemers in Montenegro
menen dat de bezetting van de
luchthaven een teken is van de
steeds slechter wordende be
trekkingen tussen Servië en
Montenegro. Volgens de onaf
hankelijke radiozender B2-92.
hebben het Joegoslavische leger
en de Montenegrijnse politie in
deze kwestie nu echter alle
plooien gladgestreken.
U DPA-Rtr
ussische leger heeft van-
ipnieuw een bolwerk van
ijetsjeense rebellen ver-
Het is de plaats Sjali, een
twintig kilometer ten
isten van de hoofdstad
i-
weerwil van aanzwellende
ationale dreigementen
conomische en politieke
5 gaat Rusland door met
imars in Tsjetsjenië. De
)eroes-Martan viel giste-
handen van het Russi-
De rebellen hadden
erder op de dag al terug
ken uit de stad. Volgens
een woordvoerder van het Tsje
tsjeense verzet was de terug
trekking onderdeel van een
strategie om de rebellen te her
groeperen.
Groot-Brittannië wil dat de
ministersconferentie van de G8
(zeven rijke industrielanden en
Rusland) zich komende week
buigt over de strijd in Tsjetsje
nië. Een regeringswoordvoer
der zei gisteren in de Britse
hoofdstad dat de conferentie
op 16 december in Berlijn kan
doorgaan als Tsjetsjenië boven
aan de agenda staat Als Mos
kou dat niet wil, dan kon er wel
eens helemaal geen G8-overleg
zijn, zo liet hij doorschemeren.
en Londen, waarbij de Com
missie als bemiddelaar optrad.
De Britse regering, die met de
hete adem van een anti-Euro-
pese pers in de nek weinig on
derhandelingsruimte had, be
loofde exportvlees van het label
'Brits' te voorzien. Maar voor de
Franse regering was dat onvol
doende.
Wat het Jospin vooral onmo
gelijk maakte het embargo op te
heffen, was het oordeel van een
door hemzelf in het leven ge
roepen commissie van deskun
digen. Deze oordeelde onlangs
dat Brits rundvlees nog steeds
'een niet te kwantificeren ge
vaar' voor de gezondheid ople
vert. Als Jospin dit oordeel
naast zich neer had gelegd en
er ook maar één consument
was gestorven, zou hij persoon
lijk aansprakelijk zijn geweest.
Tot dusverre zijn minstens 44
mensen overleden aan de ziek
te van Creutzfeldt-Jakob na het
eten van rundvlees, allen op
één na in Groot-Brittannië.
Maar een Europese commissie
van deskundigen concludeerde
na bestudering van een ruim
600 pagina's tellend Frans rap
port dat de risico's voor be
smetting met Creutzfeldt-Jakob
inmiddels zijn uitgebannen.
Ook zou de verspreiding van
BSE in Groot-Brittannië onder
controle zijn.
De Franse boycot leidde in
Engeland tot een oprisping van
anti-Franse sentimenten. De
Conservatieve Partij eiste zelfs
een formeel handelsembargo
tegen Frankrijk. Blair legde die
eis naast zich neer met het ar
gument dat hij het pleit binnen
de EU zou winnen. Het besluit
van de Fransen om hun boycot
te handhaven is een domper
voor Blair. die nu de uitspraak
van het Hof moet afwachten.
Aangenomen wordt dat Frank
rijk daar bakzeil zal halen, maar
de procedure kan jaren duren.
MEMPHIS Rtr
De moord in 1968 op de zwarte
burgerrechtenactivist Martin
Luther King was niet het werk
van iemand die alleen handel
de, maar het gevolg van een sa
menzwering. Tot die conclusie
is een jury in de Amerikaanse
staat Tennessee gisteren geko
men. De jury, gevormd door
zes blanken en zes zwarten,
kwam tot die conclusie in een
zaak die de nabestaanden van
King hadden aangespannen te
gen Lloyd Jowers. een voorma
lige bareigenaar, die beweert
dat hij geld kreeg voor het orga
niseren van de moordaanslag.
Aanvankelijk wilden familiele
den van King een schadever
goeding van Jowlers, maar die
eis werd in der minne geschikt.
Vorig jaar stemde minister
van justitie Janet Reno al in met
een nieuw onderzoek naar de
dood van King. Ook bij dat on
derzoek gaat het om de vraag of
de veroordeelde moordenaar
James Earl Ray alleen handelde
of gesteund werd door derden.
Ray bekende in eerste instantie
dat'hij King op 4 april 1968 in
Memphis had doodgeschoten,
maar trok die bekentenis later
in. Dat leidde tot theorieën over
betrokkenheid van anderen bij
de moord. Ray overleed in april
1998 aan een leveraandoening.
DENVER Rtr-AFP
De familie van de 11-jarige Zwitsers-Amerikaanse jongen Raoul,
die in de Verenigde Staten wekenlang heeft vastgezeten op verden
king van incest met zijn 5-jarige zusje, onderneemt juridische
stappen tegen de Amerikaanse autoriteiten. De familie Wuthrich
eist een schadevergoeding van ruim 1,5 miljoen gulden van de
staat Colorado en de gemeente Jefferson. Met de arrestatie en de
hechtenis van de jongen zijn diens burgerrechten geschonden, al
dus de advocaat van de familie. Vincent Todd. Er was geen arresta
tiebevel voor Raoul en de woning van de familie werd illegaal
doorzocht.
De jongen verscheen eerder dit jaar aan handen en voeten ge
boeid in een rechtbank in Colorado. Dat beeld leidde tot grote ver
ontwaardiging in Zwitserland en elders in Europa over de bejege
ning van jeugdige verdachten door de Amerikaanse justitie. Op 10
november werd de strafzaak tegen Raoul afgeblazen, nadat een
rechter had geoordeeld dat het recht van de jongen op een snel
proces was geschonden. Raoul vertrok daarop snel naar Zwitser
land; zijn ouders waren daar al naartoe gevlucht.
PARAMARIBO ARMAND SNUDERS
CORRESPONDENT
De Surinaamse president Wij-
denbosch zal vandaag een
nieuw kabinet presenteren,
waarin zeven bewindslieden uit
de vorige ploeg opnieuw lzit-
ting mogen nemen. Zij moeten
ieder meer dan een ministeries
gaan leiden. Vier bewindslieden
keren niet terug in de regeer-
ploeg, die gisteren haar congé
kreeg van het staatshoofd.
Minister Gobardhan van fi
nanciën was al zeker van zijn
ontslag. Hij werd twee dagen
geleden van vriendjespolitiek
beschuldigd. Zijn collega's van
Planning en Ontwikkelingssa-
menwemng en Justitie en Poli
tie, respectievelijk Waldy Nain
en Paul Shak Sjie, worden on
geschikt geacht voor het minis
tersvak. Minister Karan Rams-
undersingh dankt zijn ontslag
aan de cnaos in het onderwijs
sinds zijn bewind.
Ook Frankrijk," Duitsland en
Italië uitten dreigementen in
Russische richting. Parijs
schermt met stappen die de
EU-top in Helsinki zou kunnen
zetten. Duitse regeringsbron
nen opperen dat leningen door
het IMF zouden moeten wor
den uitgesteld.
De Europese landen hebben
vooral scherpe kritiek op de ho
ge aantallen burgerslachtoffers
die de Russische acties eisen.
Maar volgens waarnemers voe
len de VS vooralsnog niets voor
harde acties tegen Rusland, en
zal het dus voorlopig bij woor
den blijven.
Washington Abraham Lincoln komt uit de mist tevoorschijn. Het standbeeld van Amerika's zestiende president in het Washington Lincoln Memorial park ondergaat zijn jaarlijkse
schoonmaakbeurt Foib ap ron edmonds
LEIDEN MAAIKE OPPENKAMP
Schotland is er alleen maar be
ter op geworden sinds zij eerder
dit jaar een eigen parlement
heeft gekregen. De Schotse Eer
ste Minister Donald Dewar ven
tileerde gisteren deze mening
op de Universiteit in Leiden tij
dens de jaarlijkse William en
Mary-lezing. „Ons eigen parle
ment4 heeft de democratische
controle over dingen die Schot
land aangaan, terug naar Schot
land gebracht," aldus Dewar.
„Je kunt het legen van de vuil
nisbakken in Leiden ook niet
vanuit Den Haag regelen."
Het was de zesde keer dat de
William en Mary-lezing werd
gehouden. Het idee voor de le
zing onstond in 1989 rond de
300-ste herdenking van het feit
dat de Nederlandse Stadhouder
Willem van Oranje in 1689 ook
koning van Engeland en Schot
land werd. De lezing wordt om
en om in Leiden en Cambridge
gehouden en stond dit jaar in
het teken van Schots nationalis
me.
De Schotten kregen in mei
een eigen parlement. Ook de
Welshmen kregen een eigen As
semblee en zeer recent volgden
de Noord-Ieren met een eigen
parlement. Dewar hamerde er
gisteren op dat regionaal be
stuur goed was. maar dat
Schotland vooral binnen Groot-
Brittannië moet blijven. .Af
scheiding zou alleen maar ver
lies betekenen. Nu zijn we sa
men met de rest van Groot-
Brittannië als grootmacht verte
genwoordigd in de Europese
Unie, de NAVO, de G7 en de
VN-Veiligheidsraad. Via Groot-
Brittanië wordt de Schotse stem
gehoord."
De Eerste Minister had geen
goed woord over voor de eu
rosceptici in zijn land. die hij
vergeleek met mensen die te
gen beter weten in nog steeds
volhouden dat de aarde plat is.
„Zij ontkennen de logica van de
wereld waarin wij leven."
3! M
ISTANBUL «JESSICA LUTZ
is Sparkling Fantasy in Holland Casino. Van
en met 30 december maakt
van de 4000 spran-
•de prijzen. Een minimum- -4--|qL|_AND
QASINO
leeftijd van 18 jaar, correcte kleding en een geldig
legitimatiebewijs zijn entree-
voorwaarden. U bent iedere dag
vanaf 13.30 uur van harte welkom.
Een mooie gelegenheid om uit te gaan.
Amsterdam Breda Eindhoven Groningen Nijmegen Rotterdam - Scheveningen
Valkenburg Zandvoort www.hollandcasino.nl
CORRESPONDENT
Aan de vooravond van de EU-top in
Helsinki vragen weinigen in Turkije
zich af waaraan hun land het te ver
wachten kandidaat-lidmaatschap nu
eigenlijk opeens wel verdiend heefL
Het wordt namelijk gezien als een
recht dat hen lang onthouden is als ge
volg van 'boze samenzweringen'. Spel
breker nummer één was altijd Grie
kenland. Ook nu concentreert de Turk
se aandacht zich op de Grieken, die
nog als enigen in Europa zachtjes te
gensputteren.
Tijdens een bezoek aan Bosnië, begin
deze week, dreigde de Turkse president
Demirel dat de relatie met Griekenland
opnieuw emstig verstoord zal worden
als Athene Turkije's kandidatuur verhin
den. De Griekse minister van buiten
landse zaken legde daarop de verant
woordelijkheid voor toekomstige pro
blemen bij de EU:Als de Unie bereid is
die op zich te nemen, dan zeggen wij
ja."
Zo simpel ligt het echter niet. Grieken
land wil dat in de slotverklaring van Hel
sinki opgenomen wordt dat alle landen
de jurisdictie erkennen van het Interna
tionale Gerechtshof in Den Haag. Dat
doet eurosceptici in Turkije op de ach
terste benen staan. Zij zijn overigens de
eersten om het lidmaatschap op te ei
sen, maar dan wel op Turkse voorwaar
den.
„Hoe kunnen we ooit een fatsoenlijke
zeevarende natie worden". schreef oud
minister Mümtaz Soysal in de krant
Hilrriyet, „als Griekenland de Egeïsche
Zee helemaal inpikt en wij dat geen re
den tot oorlog meer mogen achten,
maar het in Den Haag moeten uitvech
ten?" Turkije heeft Griekenland altijd
voorgesteld eerst samen om de tafel te
gaan zitten, alvorens naar Den Haag te
stappen om de geschillen over betwiste
eilandjes en territoriale wateren op te
lossen. De bureaucratie en het leger
koesteren met Soysal een diep wantrou
wen jegens het Internationale Hof, dat
ze bevooroordeeld vinden.
Soysal roerde nog een ander heet hang
ijzer aan: „En moeten we toekijken hoe
Cyprus EU-lid wordt gemaakt, alsof het
nog steeds één staat is? Dan accepteren
we toch dat het Turks-Griekse even
wicht dat sinds 1960 in de oostelijke
Middellandse Zee bestaat wordt ver
stoord? Met dit soort spelletjes wordt
Cyprus aan Turkije ontfutseld. Soysal is
de geestelijke vader van het afgesplitste
Turks-Cyprus, het staatje wiens 'onaf
hankelijkheid' sinds 1974 door het Turk
se leger wordt bewaakt. Op een sympo
sium op de militaire academie in Istan
bul verklaarden legerbevelhebbers giste
ren dat de koppeling tussen EU-lid-
maatschap en Cyprus onaanvaardbaar
is.
Evenmin te pruimen vindt Turkije het
'criterium van Kopenhagen', dat de
minderheden beschermt. Eergisteren
verklaarde premier Ecevit nog dat de
Koerden geen minderheid zijn, maar
een deel van de Turkse natie. Die wijd
verbreide gedachte stamt vanuit het
Verdrag van Lausanne, waarmee de hui
dige republiek Turkije in 1923 interna
tionaal werd erkend. Daar kregen alleen
de christenen de minderheidsstatus toe
bedeeld, mét speciale culturele rechten.
Het toekennen van diezelfde rechten
aan de Koerden ondermijnt de funda
menten van de eenheidsstaat, zo luidt
het officiële standpunt.
Soysals collega-columnist en oud-diplo
maat Gündliz Aktan vergelijkt de tegen
stelling in de krant Radikal met de men
selijke neiging zich af te zetten tegen 'de
ander'. „West-Europa heeft zich in het
verleden meedogenloos opgesteld tegen
degene die het als 'de ander' geïdentifi
ceerd had. De joden waren zo'n 'ander':
zij werden na duizend jaar oriderdruk
king vernietigd. Het Ottomaanse Rijk
werd van de kaart geveegd omdat het
'de ander' was." En in het feit dat Tur
kije - 'de ander' - in het Westen meestal
wordt genegeerd, leest Aktan nu de on
derbewuste wens dat het land niet zou
bestaan. „Dat voel je. En nu willen ze
ons in hun midden opnemen. De co
lumnist verwacht grote moeilijkheden.
In de krant Cumhurriyet verwacht een
andere columnist met een bureaucra
tisch verleden, Erol Manisali, dat de
meetlat voor Turkije steeds hoger gelegd
zal worden. „Europa speelt met Turkije.
Maar voor ons loopt kandidatuur nooit
op volledig lidmaatschap uit. Dat heeft
niets te maken met of we ons huiswerk
wel of niet doen. Europa weet dat het
sociale, politieke, economische en cul
turele evenwicht volkomen verstoord zal
worden als het Turkije opneemt. Turkije
is een te groot brok voor Europa om te
verteren. Het zou wel gek zijn om aan
zoiets te beginnen.
