Wanhoop bij gebruikers van Freeler
Multi Media
Schone' oorlog ter land, ter zee en in de lucht
Guus, Virgil, Creatures
>i.en een nieuwe Putt-Putt
U P
T <E
ERDAG 4 DECEMBER 1999
ag
KINDERWERK
gratel op dit moment de
|e inkopen toch wel zullen
laan toch nog even een
jcht van een aantal aardi-
epakketten voor de
die wellicht nog een
^^kunnen worden van last-
te sinterklazen. Trouwens
'd t de kerstboom kan na-
■^k ook.
nveen zet met twee nieu-
*els de zeer succesvolle
voort. Toen de
Guus en zijn Cyberbuds
aar jaar geleden debuteer-
het direct duidelijk dat
prake was van een prima
üef. Halloween gaat ervan
t kinderen gemakkelijker
1 m%ls de stof op een leuke
5 00ïr wordt verpakt en dat
^ïet Amsterdamse bedrijf
vertaald met Guus, die in
in de twee nieuwe delen
is en in het andere
ezoek brengt aan het Cy-
itische Museum. Voor zijn
toil^rdag is Guus de uitnodi-
Ji kwijt en die moeten
in gezocht in onder meer
ant(jrentuin, de snoepfabriek
30,-[zwembad. Op alle plek-
02jn leerzame spelletjes te
irt.nlHet Cybertastische Mu-
is een mooie geschiede-
lover onderwerpen als het
"Egypte, Griekenland en
Rijk. Stukken leu-
aain een boek met jaartallen
verhalen. Bei-
lijfjes kosten 29,95 gul-
jjn te spelen vanaf een
acht en draaien op elke
een 486 en ook op de
s-»
rijfsi
<keS
ding
stgi
500
>4
nd?
MEIt de stal van Halloween
82 -iet tweede deel van Virgil
lotsgekke professor. Voer-
H/n het eerste deel allerlei
kelide experimenten uit, nu
g ai professor Virgil je mee
-iet heelal, om precies te
het binnenste van een
Een prachtige reis naar
Ivan de dinosaurussen en
.treinen. Je leert de meest
tinnige dingen, waarvan
l^j een deel kunt afvragen
it nut is om het te weten,
^■a, dat is typische de we-
Jlgens Virgil. Zo kun je
oe de ingewanden van
ingDrm eruit zien, maar ook
lieren vliegtuigje vouwen
de s te weten komen over
htein of Edison. Ook zijn er
menten te doen, maar of
ïn, fcrs blij zullen zijn met een
gemaakte brandblusser
ikpoeder en azijn is na-
nog maar de vraag. De
od begeleiding is in handen
T.Schippers, bij de
vooral bekend als de
onffan Ernie en Kermit. Het
volgens Virgil kost 49,95
l en vereist slechts een
De voor 'groten' bedoelde Cre-
atures-spellen hebben een op
volger gekregen voor kinderen.
Bij Mindscape verscheen Crea
tures Avonturen. Het is een
speltype dat zich niet gemakke
lijk in een hokje laat stoppen of
het moest dat zijn van de Ta
magotchi's. In dit geval gaat het
om Noms, fantasiefiguurtjes
die een sprookjesachtige wereld
bewonen. Er zijn vier soort
Noms, die opgevoed moeten
worden, die te eten moete heb
ben, kortom veel herkennings
punten van de Tamagotchi.
Met de Noms beleef je allerlei
dingen. Je kunt muziek maken
met dinosaurussen, parachute
springen of een potje basket
ballen. Wil je echt plezier van
dit spel hebben, dan is een Pen
tium 200 vereist met 32 Mb
ramgeheugen en behoorlijk wat
ruimte op de harde schijf. De
prijs bedragt 49,95 gulden.
Ooit maakte Corel spelsoftware,
maar daar is de producent van
WP en CorelDraw mee gestopt.
Uit die tijd dateren onder meer
Dracula en Edison, twee titels
die zijn binnengehaald door
Transposia en op de vertrouw
de wijze van dit Belgische be
drijf zijn 'vernederlandst'. Van
Edison verschenen inmiddels
drie semi-wetenschappelijke
schijfjes, die bedoeld zijn voor
de leeftijdsgroep van 9 tot 14
jaar. Een prima steun voor
scholieren bij de studie van
biologie, natuur- en scheikun
de. Chemo-Mania, Bio-Mania
en Anato-Mania zijn de onder
titels van de cd-roms, die dui
delijk maken dat het onder de
knie krijgen van bèta-vakken
geen saaie bedoening hoeft te
zijn. Binnenkort lanceert Trans
posia in de Edison-reeks ook
een aantal schijfjes voor de
jongste kinderen. De drie Edi-
sons kosten 59,90 gulden per
stuk en draaien op een Pentium
75 en hoger.
Een van de grootste succesreek
sen van Transposia - naast ui
teraard Freddi Fish - is Putt-
Putt. Daarvan is het derde deel
nu uit. Waren de eerste twee
vooral interactieve tekenfilms,
in De AutoStad 500 kruipt de
speler zelf achter het stuur van
het eigenwijze autootje. En dat
kan gewoon met de muis, al is
het met een joystick of stuur
wiel net even leuker. De race is
één van de tien spelletjes op
deze cd-rom. Zo kun je naar
een schat graven in de tuin van
mevrouw Airbag en een dool
hof doorkruisen op de akker
van Teun Tractor. Succes verze
kerd met dit avontuur van Putt-
Putt, dat draait op een Pentium
90 of hoger en kost 99,90 gul
den.
'Je wilt niet weten wat er allemaal met mijn systeem is gebeurd!
paul houkes
Honderden, duizenden, mis
schien zelfs wel tienduizenden
klanten van de Postbank zitten
in de penarie, omdat ze geen e-
mail meer kunnen ophalen en
verzenden, geen toegang tot het
internet meer krijgen of - erger
nog - omdat hun thuis-pc ku
ren vertoont, doordat instellin
gen zijn veranderd of onderde
len van het besturingssysteem
zijn weggegooid. De oorzaak
van al die narigheid: hun over
stap van Gironet naar de gratis
internetprovider Freeler.
Die overstap moest in de afge
lopen weken vrij plotseling
worden gemaakt, omdat Giro-
net eerder dan zij hadden ver
wacht de dienstverlening
staakt. Die overstap verloopt
moeizaam: het regent klachten
van mensen die geen software
hebben gekregen, die hun in-
belverbinding niet voor elkaar
krijgen of andere problemen
ondervinden. De helpdesk van
Freeler is door al die problemen
vrijwel onbereikbaar en wie wél
antwoord krijgt op het nummer
wordt soms tientallen minuten
in de wacht gezet, tegen een ta
rief van meer dan een gulden
per minuut.
Zo'n tachtigduizend klanten
van de Postbank maakten in de
afgelopen jaren gebruik van Gi
ronet. Deze service gaf hun niet
alleen de gelegenheid om hun
elektronische betalingen te ver
zorgen, ook hadden ze via Giro-
net toegang tot het internet en
konden ze gebruik maken van
elektronische post. Maar de
van de dienst. De provider was
niet in staat in één keer aan alle
belangstellenden het software
pakket toe te sturen. Het aantal
belangstellenden voor de gratis
dienst was daarvoor te groot.
Freeler was immers niet alleen
voor de klanten van de Post
bank interessant, maar ook
voor een heleboel anderen die
Postbank besloot dat deze ser
vice niet langer zou worden
verleend. Gironet gaat verdwij
nen, zo liet men de klanten in
augustus in een brief weten.
Die mededeling ging vergezeld
van de aanbieding om over te
stappen naar Freeler, de gratis
internetprovider die er zou ko
men op initiatief van dezelfde
Postbank, ING Bank en Natio-
nale-Nederlanden.
Problemen
Freeler ging uiteindelijk op 1
oktober van start. Op die datum
konden echter nog niet veel
Nederlanders gebruikmaken
best gratis het internet op wil
den.
Die grote interesse bracht de
nieuwe toegangsverschaffer be
hoorlijk in de problemen. De
kinderziekten bleken zo groot
dat de gebruikers vaak geen
toegang kregen tot het netwerk.
Ook met het installeren van de
software ging nogal wat mis.
Freeler ontdekte de fout door
de vele telefoontjes die bij de
helpdesk binnen kwamen en
stuurde enkele dagen later een
nieuwe brief met instructies
hoe zou moeten worden ge
handeld om wél het internet op
te kunnen.
Voor veel van de nieuwe Free-
ler-klanten zijn daarmee de
problemen echter geenszins
opgelost. „Je wilt niet weten
wat er allemaal met mijn sys
teem is gebeurd! Allerlei instel
lingen zijn veranderd, ik ben
een heleboel post kwijt en ik
kom met geen mogelijkheid het
internet op. Van iedereen in
mijn omgeving hoor ik hetzelf
de verhaal. Een kennis was na
het installeren van de Freeler-
software zijn complete ISDN-
instellingen kwijt", is een van
de woedende reacties.
Ook op de website van Freeler
wordt melding gemaakt van de
problemen. 'De mail- en news-
server hebben de afgelopen 24
uur niet of nauwelijks gefunc
tioneerd', meldt het bedrijf.
Volgens de mededeling is het
ook niet zeker dat alles de ko
mende dagen normaal zal wer
ken. 'Met name 's avonds kun
nen hick-ups voorkomen'. De
betaalde-internetproviders lij
ken garen te spinnen bij de
aanloopmoeilijkheden van de
gratis aanbieder. Of het ermee
te maken heeft, is moeilijk vast
te stellen, maar Planet Internet
bijvoorbeeld noteerde deze
week een stroom aan nieuwe
abonnees.
'oordraadsel
en ÖNTAAL: 1 Droog (van wijn);
ragingstoestel; 6. Frans lidwoord; 9. uitroep van
ark0. vierkante zuil; 12. gebruik; 14. uitgelezen
uJhap; 16. aaneenschakeling van muziekstukken;
[af^ige vrouw; 20. nachtspiegel; 21. soepelheid;
mium; 27. ruimtevaartorganisatie;
•aaleiland; 31. persoonlijk vnw. (Fr.);
|er%oonlijk vnw.; 33. rivier in Duitsland; 34. lof.
tcPAAL: 1. Deel van het hoofd; 2. cijfer; 4. water
Zwitsers rauwkostgerecht; 7. noodkreet;
frokje; 11. stijfkramp; 13. feeks; 15. geliefde van
in orde; 18. koning (Fr); 21. lijn; 22. voormalig
5323. bevel; 24. diepe afkeer; 25. rekenkundig
!8. bergweide; 30. familielid.
Wel spectaculaire ontploffingen in wargames
frank buurman
Het Amerikaanse softwarehuis SSI is
al een jaar of vijftien bezig met het
maken vap oorlogssimulaties voor de
PC. Het bedrijf is groot geworden
met de klassieke 'wargames', waarbij
legers over landkaarten wqrden ge
schoven, maar houdt zich inmiddels
ook bezig met simulaties met sche
pen, vliegtuigen en tanks, waarbij de
speler meestal zelf in de oorlogsma
chine plaatsneemt. Het blijft altijd
een 'schone' oorlog, want het elek
tronische bloed dat er vloeit wordt
niet in beeld gebracht. Het blijft bij
spectaculaire ontploffingen.
Panzer General is een suc
cesnummer van SSI. Het
gaat in feite om een reeks
wargames die, net als bord-
spellen, in beurten worden ge
speeld en buitengewoon goed in el
kaar zitten. Panzer General 3D As
sault is het eerste driedimensionale
deel in de reeks. Als generaal in de
tweede wereldoorlog commandeer je
de Duitse, Amerikaanse of Britse
troepen en probeer je in een reeks
van veldslagen de eindoverwinning
te behalen.
Panzer General Assault wijkt af van
de delen I en II, omdat dit keer de
commandanten centraal staan. Elke
eenheid van je leger, zoals een tank
regiment, de artillerie of de bom
menwerpers, krijgt een commandant
toegewezen: een man met een naam
en een bijbehorende historische foto.
Deze commandant doet ervaring op,
krijgt onderscheidingen en zijn een
heid kan zich ontwikkelen tot een
echt elitekorps, dat tot grote presta
ties in staat is. Als het korps verloren
gaat gaat de commandant meestal
ook verloren, en dat is een kleine
ramp als het een hele goede com
mandant is. Het is dan ook beter het
scenario weer opnieuw te starten.
Panzer General Assault is helemaal
driedimensionaal en het spel ziet er
dan ook erg fraai uit. Tanks rollen
door een heuvelachtig landschap, de
vliegtuigen hangen echt in de lucht.
Dit heeft bij de luchtmacht wel als
nadeel dat het in het begin heel erg
lastig is om een vliegtuig op de juiste
plek te krijgen, omdat je je moet ori
ënteren op de schaduw die de Spitfi
re of de Messerschmidt op de grond
werpt.
De grote kracht van Panzer General
is nog steeds dat het spel uitdagend
moeilijk is. Fouten kun je je amper
veroorloven en scenario's moeten re
gelmatig worden overgespeeld om
binnen het aantal toegestane beurten
plaatsen op de kaarten veroveren.
Rites of War
Panzer General I had als fantasie-te
genhanger Fantasy General, en Pan
zer General II heeft nu ook zo'n te
genhanger: Rites of War. Geen tanks,
soldaten en vliegtuigen, maar een
wonderlijke mix van monsters, ruim
tesoldaten en eigenaardige voertui
gen om in de strijd te werpen. Het
gaat dan ook om de speelstukken uit
het Warhammer-universum, een zeer
populair bordspel. Drie rassen vech
ten om een planeet en dat gaat ge
heel in de stijl van Panzer General,
dus met artilleriebeschietingen,
luchtaanvallen en lijf-aan-lijf-gevech-
ten. Alleen is het wat lastiger om te
leren waar je eenheden precies toe in
staat zijn. Wat een Duitse duikbom
menwerper kan doen is direct duide
lijk, maar wat die gemuteerde ruim
tewezens kunnen is in het begin een
groot raadsel. Maar het went snel. En
dan heb je toch weer zo'n verslavend
oorlogsspel onder handen, en is het
moelijk om de computer uit te
zetten omdat je toch
weer
even die
ene veldslag
winnend wü afslui
ten. Waarna er weer
eentje komt die moeilij
ker is. Rites of War is een
kleurig oorlogsspel (van camouflage
hebben ze bij Warhammer nog nooit
gehoord) en er zijn veel mooie land
schappen om zegevierend over heen
te trekken.
Fighting Steel
Tot de komst van het vliegdekschip
was het slagschip de onbewiste ko
ning van de zee. Met hun reusachtige
kanonnen konden deze zeereuzen
van grote afstand een havenstad aan
puin schieten of complete konvooien
tot zinken brengen. Slagschepen
vocht zelden onder elkaar een beslis
sende zeeslag uit. Meestal trokken de
admiraals zich terug uit een dergelij
ke ontmoeting, nadat ze enige tijd
vruchteloos op eikaars pantsers had
den ingeschoten.
Met Fighting Steel is het mogelijk de
tweede wereldoorlog ter zee wat
spannender te maken dan in werke
lijkheid. Stel een Britse vloot samen
en maak jacht op het Duitse super
schip Bismarck en zijn maatjes. In
werkelijkheid werd de Bismarck, die
het Britse slagschip Hood met een
enkele toevalstreffer in een munitie
magazijn opblies, na een langdurige
achtervolging met vliegtuigen, sche
pen en onderzeeboten tot zinken ge
bracht. Dat is in Fighting Steel niet
aan de orde, want er doen alleen
schepen mee. Er kan worden gevoch
ten namens Duitsland, Japan, Enge
land of Amerika in gelinkte campag
nes. Ook zijn er losse zeeslagen en
kunnen er eigen scenario's worden
ontworpen.
Fighting Steel is driedimensionaal,
maar grafisch is het spel verder niet
zo bijzonder, in vergelijking met bij
voorbeeld Jane's Fleet Command. De
speler is een echte admiraal, die zich
Rites of War is een oorlogsspel met de
bontgekleurde eenheden uit de War-
hammer-serie illustratie pr
puur met vlootbewegingen en strate
gie bezighoudt en dus niet persoon
lijk met een kanon gaat staan mik
ken. Net zoals in het echt is het een
hele klus om de giganten van weleer
tot zinken te brengen. Een tip: ma
noeuvreer je schip zodanig tegenover
de vijand todat je hem met al je ka
nonnen de volle laag kunt geven.
De drie wargames draaien het best op
een Pentium II met Windows 95/98 en
64 Mb ram en Panzer General heeft bo
vendien een 3D-videokaart nodig. Prij
zen omstreeks 100 gulden. Spellen be
schikbaar gesteld door Mindscape.
SAMENSTELLING FRANK BUURMAN EN JAN VAN DER NAT
Super Kerstpakket
Het versturen van Kerst- en
Nieuwjaarskaarten wordt
een feest met het het Neder
landstalige Super Kerstpak
ket en Nieuwjaar 2000 van
Easy Computing/Data Beck
er. Ér zijn 2000 voorbeelden
van kaarten beschikbaar. Die
kunnen per post worden
verstuurd, maar ook per
e-mail door de milieube
wuste mens die tegen de ver
spilling van al dat papier is.
Easy Computing heeft ook
papier en enveloppen toege
voegd aan het pakket en
zelfs een goudschrijvende
pen om een persoonlijk tint
je te geven. Maar verder is
het toch vooral de niet inbe
grepen kleurenprinter die
het werk zal moeten doen,
als je op de traditionele ma
nier kerstkaarten verstuurt.
Verder zijn drie bladen ven
sterfolie toegevoegd om de
ramen te versieren. Speciaal
voor het nieuwe millennium
zijn nog 111 cliparts aanwe
zig. Het programma maakt
het eenvoudig scannen en
invoeren van foto's en beel
den mogelijk en er is zelfs
enige beeldbewerking moge
lijk. Het Super Kerstpakket
kost bijna 50 gulden en heeft
minimaal een Pentium 133
met 16 Mb Ram en Windows
95/98 nodig.
Dani veilt voetbalspullen
Sinds donderdag zijn bij het
intemet-veilinghuis qxl.nl
persoonlijke eigendommen
van de zolder van Ajax-voet-
baller Dani te koop. Twee
weken lang kunnen bezoe
kers van de site www.qxl.nl
een bod uitbrengen op kle
ding, schoenen, foto's en vi
deobanden van de Portu
gees. Veel van de spullen zijn
gesigneerd door Dani zelf.
De opbrengst van de veiling
gaat naar het VU Kinderzie
kenhuis, waar het geld ge
bruikt zal worden voor het
project 'Kinderstad'. Bij qxl-
.nl worden ook spullen (trai
ningsbroeken? windjacks, T-
shits) geveild van andere
spelers van Ajax. De op
brengst daarvan gaat even
eens naar 'Kinderstad'.
Hercules 3D Prophet
Het Franse computerbedrijf
Guillemot gaat de merknaam
Hercules nieuw leven inbla
zen. Hercules was de maker
van de videokaarten voor de
eerste PC's maar het bedrijf
raakte met de opkomst van
andere mérken enigszins in
de vergetelheid. Guillemot
heeft Hercules Computer
Techaology overgenomen
en zal de merknaam weer op
het eerste plan brengen. De
allereerste kaart van Guille
mot/Hercules is de 3D Prop
het, een driedimensionale
videokaart die is gebaseerd
op de ultramoderne grafi
sche G-Force-chip van Nvi
dia. Met de G-Force Annihi
late! van Creative Labs is de
Prophet daarmee gelijk de
meest geavanceerde video
kaart. Guillemot gaat zelfs
nog een stapje verder door
Double Date Ram toe te voe
gen, supersnel geheugen.
Ook is een Digital Visual In
terface-uitgang aanwezig die
de nieuwe generatie super
monitoren zal kunnen aan
sturen. En tenslotte heeft de
kaart een uitgang voor video
en televisie. De goedkoopste
Prophet kost omstreeks 700
gulden.
Nieuwe bladen
Computerspellen worden
steeds populairder en de
meest populaire spelcompu
ter is nog steeds de Sony
PlayStation, die de grafische
kwaliteit van de moderne PC
nog het meest benadert.
Vandaar dat er steeds meer
Nederlandstalige spellenbla-
den op de markt verschijnen
die de nadruk leggen op het
succesvolle product van So
ny. Het blad PlayNation van
PromoTime Publications uit
Haarlem is bijzonder mooi
uitgevoerd. Voor bijna tien
gulden krijgt de speler een
'glossy' uitgevoerd product
in handen, dat is bedoeld
voor de twintigers. Tegen de
200 pagina's spelbeoordelin-
gen, previews en achtergron
den op de beste kwaliteit pa
pier, al met al een heel ge
wicht in de handen van de
speler. Het eerste nummer
besteedt onder meer aan
dacht aan de nieuwste Tomb
Raider, dus veel plaatjes van
'superbabe' Lara Croft. Ver
der komt Final Fantasy VII
aan bod, wellicht het beste
spel dat ooit is uitgebracht
voor de PlayStation.Select
Digital Entertainment van
Active Source uit Rotterdam
is alweer aan zijn derde
nummer toe, en richt zich in
feite op alle spelmachines,
dus ook de nieuwe Sega
Dreamcast, de Nintento 64
en de PC. Het blad is een
stuk compacter dan PlayNa
tion en lang niet zo dik, maar
niettemin mooi opgemaakt.
Het kost eveneens 9,95 gul
den. In het nieuwste num
mer onder meer aandacht
voor het boksspel Ready 2
Rumble (Dreamcast) Ray-
man 2 en Donkey Kong 64
en een gesprek met Michiel
van den Bos. componist van
muziek voor de spellen.
HEINZ
Oplossing van vrijdag:
Horizontaal: 1Molest;
4. singelen; 6. kast;
8. deuk; 9. regelneef.
Verticaal: 1Mis;
2. links; 3. slee; 5.
neuzen; 6. kort; 7. tref;
8. ding.
Waarde
blanke- top der duinen
schittert in de zonnegloed
