Passagiers willen boycot
van Britse KLM-dochter
dutten bij de baas goed tegen stress ns rijden beter op tijd
Economie
l=bl verwachting
dopt ons hart.
FNV: Looneisen
gaan in 2001
extra omhoog
L»
Meer grond nodig voor
nieuwe recreatieparken
Zorg voor kasplantjes
■KV LJJLJL 1 MJ.
Rob Out gelooft niet in
meenemen naam Veronica
Bonus leidt tot staking bij Herschi
Het mooie pak van De Waal
de Kuyper
De vakcentrale FNV zal haar
looneisen voor het jaar 2001, als
het nieuwe belastingstelsel in
gaat, extra verhogen ter com
pensatie van nieuwe fiscale re
gels. FNV-voorzitter De Waal
kondigde gisteren aan dat hij de
werkgevers daarvoor wil laten
opdraaien.
De Waal wees op het kabi
netsvoorstel om de aftrek van
beroepskosten per 2001 af te
schaffen en de extra kosten die
werknemers mogelijk moeten
maken om hun pensioen veilig
te stellen. De FNV wil oplossin
gen hiervoor in de CAO's voor
het jaar 2001. De Waal voor
spelde dat de FNV-bonden voor
dat jaar ook geen meerjarige
CAO-afspraken willen maken.
berkel en rodenrijs Tienduizenden kasplantjes, van ongeveer dertig
centimeter hoog, worden door de planten kwekerij Ammerlaan in
het Zuid-Hollandse Berkel en Rodenrijs klaargemaakt voor transport
naar de glastuinders. Nederland heeft ongeveer 10.000 hectare kas
sen, waarvan de helft wordt benut voor het telen van groente. Voor
veel gewassen, onder andere aubergine, tomaten en paprika, is nu
de tijd aangebroken om nieuwe planten te plaatsen voor de eerste
oogsten in maart en april. foto anp ed oudenaarden
ts bedrijf zorgt goed voor eigen personeel
Bijna 87 procent volgens spoorboekje
utrecht anp
met een fontein
toegang tot vijf stilteka-
in de kleuren geel, wit,
groen en blauw. Eenmaal
n word je niet afgeleid
^andere kleuren. Op de bu-
Min de kamertjes staat een
i7 juter, maar geen telefoon
io.dder elk bureau ligt een Ja-
-matje met twee kussen-
In de bedoeling kan nie-
I zich vergissen: wie ver-
na gedane arbeid een
knappen, is hier op de
iïr' is bij het bedrijf '&Sam-
een adviesbureau op het
van servicemanagement
^Utrechtse St. Jacobsstraat.
isofie van &Samhoud is
:n bedrijf meer tevreden
heeft als het personeel
lekker voelt. Een mid-
ipje vermindert stress en
0 extra energie, dat is in
j^ka al lang aangetoond.
kunnen de ongeveer
medewerkers van
loud zich desgewenst te
ken in zo'n stiltekamer-
zich onder het bureau tg
^begeven. Wie niet meteen
aap kan vatten, bevestigt
le onderkant van het bu-
/K llad een boek of tijdschrift
gfst, met de handen onder
f g)ofd gevouwen. Of zet een
®4rend muziekje op.
stiltekamers worden wel-
r frequent gebruikt, maar
tal toch om er ongestoord
Qnen werken, vooral als er
ruk in het spel is. Een en-
ontspant zich er even,
slapen is er in de praktijk
bij. „Eén keer maar ging
jgeollega er na de lunch een
uurtje liggen", herinnert
eur Anneloes Wepster
„En ook heeft iemand er
3 lacht geslapen omdat hij
itste trein had gemist."
De Nederlandse Spoorwegen
hebben de afgelopen elf maan
den beter op tijd gereden dan
de dezelfde periode het jaar er
voor. Gemiddeld reed bijna 87
procent van de treinen volgens
het spoorboekje. Daarmee
heeft het bedrijf het eigen doel
van punctualiteit bereikt. NS
denken niet dat de laatste
maand nog roet in het eten
gooit.
De spoorwegen verwachten
volgend jaar 90 procent van de
treinen stipt te laten rijden.
Eind 2000 moet zelfs de 92 pro
cent in zicht komen, zegt het
bedrijf in het personeelsblad
De Koppeling. In 1998 was het
nog 83 procent.
De stiptheid wisselt nogal
door het jaar heen. De laatste
weken kampt het bedrijf met de
traditionele herfstdip en zakte
de stiptheid naar zo'n 82 pro
cent. Ook bij de ingang van de
nieuwe dienstregeling kreeg de
accuratesse een knauw. „Het
wisselt tussen de 80 en de 92
procent. We hebben weken ge
had dat we tussen de 90 en 92
procent zaten", aldus een NS-
zegsman.
Het bedrijf trekt jaarlijks 50
miljoen gulden uit om knel
punten op te lossen zodat de
treinen volgens de dienstrege
ling kunnen rijden. NS zijn ui
termate tevreden over de gele
verde prestatie omdat er meer
passagiers werden vervoerd en
het bedrijf volgens eigen zeggen
meer dan gebruikelijk te kam
pen had met problemen rond
het materieel.
Stiltekamertjes in diverse kleuren bij &Samhoud met onder elk bureau een Japans matje en twee kussentjes.
foto gpd robin utrecht
den haag anp
„Onze cultuur is er niet
naar", denkt Rim Lichtveld, die
de stiltekamers heeft vormgege
ven. „Het moet een soort gêne
zijn, zo van: 'we komen hier al
lemaal om hard te werken'.
Maar iedereen zou het respec
teren als iemand zich terugtrok
voor een middagdutje."
&Samhoud heeft de collegia
liteit en een goede werksfeer
hoog in het vaandel staan. Een
van de kernwaarden is vriend
schap voor het leven. Haalt een
business unit een belangrijke
opdracht binnen, dan klinkt
een herkenbaar succesnummer
door het gebouw en gaan me
dewerkers van andere units de
collega's gelukwensen. Hoe
'plat' de organisatie is, bewijst
het visitekaartje. Heet je Jansen,
dan staat op je visitekaartje Jan-
sen&Samhoud.
In de nieuwe vergaderruimte
komt een ronde tafel, opdat
niemand 'aan het hoofd' zit. Er
omheen komen bankjes waar
op naast elkaar zittende mede
werkers symboliseren dat hier
sprake is van teamwork. Elke
maandagochtend betreedt een
pianist het pand aan de St.Ja-
cobsstraat, die de medewerkers
van &Samhoud de nieuwe
werkweek aangenaam laat be
ginnen. Om zich te ontspannen
kunnen medewerkers ook gratis
ginnen. Om zich te ontspannen
flipperen in een eigen grand ca
fé. Bovendien is er nog een bi
bliotheek en een internetruim-
te. De lunch wordt gezamenlijk
gebruikt aan gedekte tafels
waarop van alles wordt klaarge
zet. „We hebben ook allemaal
een OV-jaarkaart, dus de mees
ten komen met het openbaar
vervoer naar Utrechtzegt An
neloes Wepster. Zelf komt zij
uit Dordrecht en haar collega
Rim Lichtveld uit Amsterdam.
Hoe het in de toekomst moet
met het bedrijf, dat dit jaar tien
jaar bestaat, was onderwerp
van gesprek tijdens een recent
bezoek van alle medewerkers
aan Barcelona. Anneloes Wep
ster: „Eerst twee dagen praten
over waar we naar toe willen,
daarna twee dagen fun."
De recreatiebedrijven willen de
komende twintig jaar met mini
maal 10.000 hectare uitbreiden
tot 40.000. Ze willen daartoe
minstens één procent van de
Nederltmdse landbouwgrond
overnemen voor natuur en re
creatie. Dit zegt directeur T.
Bolweg van de vereniging van
recreatieondememers (Recron).
De extra terreinen zijn vol
gens de branche nodig voor de
groeiende groep recreanten. Nu
heeft drie procent van Neder
land de bestemming 'recreatie',
maar steeds meer Nederlanders
gaan korter werken en de groep
gepensioneerden groeit snel.
Door het extra groen kunnen
bijvoorbeeld bungalowparken
beter worden ingepast.
Natuur, bos en een fraai
landschap blijken zeer belang
rijk voor toeristen. Onderzoek
laat zien dat bossen bij 41 pro
cent van de ondervraagde Ne
derlanders favoriet zijn. Zee,
strand en duinen staan op de
tweede plaats (30 procent), me
ren en plassen op een derde
plaats (8 procent). Uitgestrekte
weilanden en akkers zijn totaal
niet gewaardeerd.
Volgens Recron is Nederland
nog lang niet vol met recreatie
parken. Bijvoorbeeld de Zeeuw
se kust biedt nog plaats, meent
directeur Bolweg. Hoewel de
recreatieondernemers veel
landbouwgrond willen omvor
men, hechten ze groot belang
aan sommige toeristische teel
ten. Zo wil men liever dat de
bloembollenteelt uitbreidt.
feRPAG 4 DECEMBER 1999958
^lütöord bij Holzmann over loonoffer
mkfurt Directie en ondernemingsraad van Philipp Holz-
nn zijn het in principe eens geworden over het loonoffer van
personeel als 'noodzakelijke' bijdrage aan de redding van
^noodlijdende Duitse bouwconcern. Alle 18.000 werknemers
-jren gedurende 1,5 jaar 6 procent van hun salaris in. Boven-
*.iiQ gaan zij per week vier onbetaalde uren extra werken. Op
2 Mmanier dragen de Holzmann-werknemers 274 miljoen gul-
o'5f bij aan het reddingsplan. De grote vakbond IG Bau reageer-
6 positief op de overeenkomst tussen directie en ondeme-
3'$gsraad. Donderdag dreigde de vakbond zich nog tegen het
shoffer te keren. De Holzmann-directie verplicht zich schrif-
•2.ojk om besparingen niet te gebruiken om op de markt met la
ys? prijzen te komen.
imkier Safra overleden na overval
:-ftacq De directeur van de Amerikaanse bank Republic of
,g jarYórk is gisteren na een overval in Monaco om het leven ge-
Loeen. Twee gemaskerde mannen drongen zijn penthouse
°hen en vielen de van oorsprong Libanese bankier Edmond
2'3a aan, waarna zij het appartement in brand staken. De mil-
Üelair Safra en een van zijn medewerkers kwamen door ver-
®'2|ang om het leven. Een lijfwacht werd in zijn buik gestoken
6^511 hij Safra probeerde te beschermen. Hij verkeert volgens de
3.2pegaskische politie niet in levensgevaar. Safra's bank raakte
g de overname in augustus door de Britse bank HSBC in op-
3'.stok door frauduleuze praktijken.
2,ij
impina Melkunie verliest in Polen
Rommel Zuivelcoöperatie Campina Melkunie lijdt dit jaar
8isjolen verlies. Felle concurrentie in de zuivelsector heeft de
0 êviteiten daar in het rood gedrukt. „Het is dringen op deze
j Ijkt. Iedereen wil er zitten. Wij beschouwen het als een strate-
2 olie investering en hadden nooit verwacht dat wij er snel gro-
e.arinsten zouden maken", aldus een woordvoerder. Campina
Q'Jcunie heeft in Polen twee fabrieken en behoort tot de grote
ozirijven. De omzet groeit wel, maar de kosten stijgen nog har-
M vooral doordat er extra verkopers zijn aangenomen. Op-
;4(igsten worden direct weer geïnvesteerd om een marktposi-
oiöjp te bouwen. De markt is interessant omdat er veel consu
laten zijn, de koopkracht stijgt, en het land mogelijk toetreedt
i^ope Europese Unie.
i!i|
•beidsbureaus bemiddelen minder
2.51
1 ||ermeer« De Arbeidsbureaus hebben in de eerste negen
2'gnden van dit jaar 155.000 mensen aan een baan geholpen,
5.^0 minder dan vorig jaar. Wel konden er meer werkzoeken-
2 Jjvia scholing aan de slag: 47.000 nu tegen 33.000 vorig jaar.
e ^e Arbeidsbureaus worden meer moeilijk vervulbare vacatu-
i .ëftangemeld en het aantal werkzoekenden dat direct kan wor-
g'Igeplaatst neemt af. Tot oktober werden meer dan 200.000
aiiltures gemeld, een toename van 3.000 vergeleken met een
Meerder. Bij Arbeidsvoorziening denken ze dat werkgevers
2aie komende jaren moelijk zullen krijgen om de juiste men-
cujte vinden. „Er komen minder jongeren bij. Daarnaast gaat
^bn grote groep mensen met pensioen." Eind september
o^den er 738.000 werkzoekenden bij de Arbeidsbureaus gere-
o!^eerd.
L7j
'Goed draaiende maatschappij grond in geboord'
Trouwe klanten van KLM s Britse dochtermaatschappij KLM UK zijn woedend over de
teloorgang van het voormalige Air UK. Een aantal van hen heeft op internet zelfs opge
roepen tot een boycot van KLM UK. „De luchtvaartmaatschappij wordt door KLM he
lemaal uitgekleed. Het gaat er alleen nog maar om zoveel mogelijk passagiers naar
Schiphol te brengen. Alle vluchten binnen Groot-Brittannië verdwijnen", zo luidt de
klacht van velen.
„Waarom hebben de Nederlan
ders Air UK eigenlijk gekocht.
Het enige dat ze doen is een
veelbelovend en goed draaiend
concern de grond in boren",
zegt Dan Tarzey. Hij is voor
stander van een anti-KLM-web-
site. Nigel Roberts, boos over
het schrappen van vluchten
van Stansted naar de Kanaalei
landen en Brussel, vindt dat de
KLM gewoon moet toegeven
dat ze Air UK alleen maar heb
ben gekocht om het de nek om
te draaien.
De komst van Buzz, dat vanaf
het vliegveld Stansted bij Lon
den de strijd moet aangaan met
de goedkope vluchten van Rya-
nair, Easyjet en Go, dochter van
het machtige British Airways,
heeft de situatie alleen maar
verslechterd. Toestellen van
KLM UK worden ingezet voor
Buzz, waarmee de KLM haar
positie op de overvolle Britse
markt probeert vast te houden.
„Er zijn dus minder vliegtui
gen, daardoor minder vluchten
en meer kansen op vertragin
gen", klagen de vaste klanten.
Iedereen neeft wel één of meer
gruwelverhalen over afgelaste
vluchten en urenlange vertra
gingen. „De omkeertijden van
de vliegtuigen zijn veel te kort",
zegt Adrian.
KLM UK heeft op zijn website
op het internet een forum
waarop reizigers hun op- en
aanmerkingen kwijt kunnen.
De lijst met klachten is lang. al
valt het wel op dat het vaak de
zelfde mensen zijn die hun on
genoegen uiten. Af en toe
mengt KLM UK zich ook in de
discussie. Vragen worden be
antwoord en de bedrijfspolitiek
wordt uitgelegd.
„Ik boycot Buzz. Ik ga niet
met zo n ordinaire goedkope
maatschappij vliegen", schrijft
Adrian. Hij verwacht dat de res
terende binnenlandse vluchten
van Stansted naar Schotland
spoedig ook zullen verdwijnen.
Wie nu van Aberdeen naar Lon
den wil, moet uitwijken naar
een andere maatschappij of de
omweg via Amsterdam voor lief
nemen. Ook Brussel kan op die
manier vanuit Stansted worden
bereikt. „Belachelijk!", schrijft
een boze Angela. De KLM en
KLM UK hebben niet gerea
geerd op de boycot-oproep van
de vaste klanten.
hilversum gpd
Ex-directeur en 'mister Veroni
ca' Rob Out is uitermate pessi
mistisch als het gaat over het
meenemen van de naam Vero
nica. „Het wordt moeilijk om
dat het helemaal is dichtgespij
kerd met contracten. Ik denk
dat Veronica niet zoveel kans
maakt." Out vindt het wel slim
hoe voorzitter Joop van der
Reijden de reden van het ver
trek heeft verwoord. „Hij heeft
goed omzeild dat het niet om
het geld gaat."
Het HMG-personeel werd
pas donderdagavond laat via de
prikborden op de hoogte ge
bracht van het vertrek van Ve
ronica uit de HMG-groep. Ve
len waren gisteren boos dat zij
het nieuws via het NOS Jour
naal moesten vernemen.
Advocaat S. Kalff van het in
mediazaken gespecialiseerde
Amsterdamse advocatenkan
toor Kalff Katz Koedooder
daarentegen denkt dat Om
roepvereniging Veronica proce
dureel sterk staat, mocht het tot
een rechtszaak komen met de
Holland Media Groep over het
merk Veronica. „Ik ken de de
tails van het contract tussen
beide partijen niet, maar ik kan
me nauwelijks voorstellen dat
de merknaam Veronica voor
Veronica verloren gaat.
Een woordvoerder van Ende-
mol zegt niet precies te weten
hoe het met rechten van pro
gramma's gaat. Wél weet hij,
dat een programma als bijvoor
beeld Big Brother door John de
Mol Produkties aan Veronica is
verkocht. Hij zegt echter niet te
weten hoe het juridisch verder
is afgewikkeld. Joop van der
Reijden laat zich niet uit het
veld slaan: „We komen er wel
uit."
De HMG lijkt niet erg onder
de indruk van het vertrek van
Veronica. Niet alleen de rech
ten van de merknamen Veroni
ca en The Young One berusten
bij de HMG, ook de distributie,
programmaformats, presenta
toren en fictiemateriaal zijn ei
gendom van de HMG. Marke
tingdirecteur Dick van der
Graaf: „Kijkers en adverteerders
blijven we dus hetzelfde pro
duct bieden, ook gewoon na
het afscheid van Veronica."
hoensbroek anp
Bij frisdrankenfabrikant Her
schi in Hoensbroek is gisteren
een wilde staking uitgebroken
onder het personeel omdat vijf
collega's een bonus bovenop
hun loon krijgen. Ze krijgen
zo'n uitkering om te voorko
men dat ze elders een baan
zoeken. De rest van het perso
neel (105 werknemers) krijgt de
bonus niet.
Bavaria, dat Herschi over
nam, wil het bedrijf over twee
jaar sluiten en het merk elders
in het concern onderbrengen.
Volgens de stakers gaat de bo
nus naar personeel op strategi
sche plekken. De onderne
mingsraad wil dat iedereen of
niemand een bonus krijgt.
ECONOMIE WIJZER
Terwijl de wereld het polder
model de hemel in prijst, is
Paars druk doende dit beetje
Nederlandse folklore om
zeep te helpen. Althans, die
indruk wekken gefrustreerde
vakbonds- en werkgeverslei
ders. Hun organisaties mo
gen niet meer meedoen in de
uitvoering van de sociale ver
zekeringen. Paars lijkt vastbe
sloten. De uitvoering moet ef
ficiënter. De bemoeienis van
de partners zou dat doel in de
weg staan.
Dat minister de Vries het pol
dermodel deze dolksteek toe
brengt, mag opmerkelijk he
ten. Hij was hiervoor nota be
ne voorzitter van de Sociaal
Economische Raad, hét insti
tuut van het poldermodel.
Toen deed hij niets anders
dan met de sociale partners
om de tafel zitten. En nu
loopt Lodewijk de Waal van
het FNV juist bij hem weg.
We leren hieruit dat het niet
om toevallige incidenten gaat
die met de betrokken perso
nen te maken
hebben. De bot
sing tussen de mi
nister van sociale
zaken en de soci
ale partners is een
manifestatie van
iets fundamente
lere.
Het is een kwestie
van ideologie en
die keert zich te
gen het polder
model. De lof van
buitenaf heeft
daar weinig aan
veranderd. Het
geloof in de be
sluitvorming met alle partijen
om de tafel is tanende. Met
de opkomst van de ideologie
van de markt zijn we hier niet
alleen gaan geloven in onder
nemerschap, maar ook in lei
derschap en verantwoorde
lijkheid. Overleg tussen be
trokken partijen mag nog wel,
maar alleen ter wille van de
advisering.
Komt het advies de leiders
goed uit, dan is dat mooi
want dat betekent draagvlak
voor hun beleid. Is het advies
tegendraads, dan kunnen de
leiders het naast zich neer
leggen. Dat laatste is nu wat
het kabinet doet met de ad
viezen van de sociale part
ners.
Daarmee maakt het duidelijk
dat de organisaties van de
vakbonden en werkgevers
geen volwaardige partners
meer zijn en dat in de nieuwe
situatie het regeren via con
sensus voorbij is. Dit tot grote
frustratie van de sociale part
ners.
Eenzelfde ervaring heeft de
milieubeweging. Ze mocht
wel om de tafel gaan zitten
met de Schipholdirectie.
maar dat bleek meer het initi
atief van de public relations
afdeling dan een omhelzing
van het poldermodel.
Van consensus blijkt geen
sprake te zijn. Dus liep de mi
lieubeweging weg. Ook mijn
instelling, de universiteit,
heeft op instigatie van Paars
het poldermodel laten varen.
De staf en de studenten mo
gen adviseren, maar de deca
nen en het college van be
stuur beslissen. Van een seri
eus overleg is daarom in de
meeste afdelingen geen spra
ke meer.
Dat er zo weinig protest tegen
deze dramatische ingrepen is,
geeft aan hoe sterk Paars
staat. De fundamenten zijn
blijkbaar al lang onder het
poldermodel weggeslagen.
Een belangrijke drijfveer ach
ter deze koerswijziging is de
Europese constructie. In het
grote Europa leiden het be
drijfsleven, de regeringslei
ders en de topambtenaren.
Aan een breed maatschappe
lijk overleg hebben ze geen
boodschap daar in Brussel.
En in Nederland komt dat
overleg niet meer zo van pas
nu we met de rest van Europa
in de pas moeten lopen. De
vakbonden zullen gaan ont
dekken dat ze met nun steun
voor dat grote Europa hun ei
gen graf aan het graven zijn.
Wat ook niet
helpt, is de om
vorming van
vakbonden van
vechtersorgani
saties tot dienst
verleningsorga
nisaties. De
mooie pakken
van De Waal zijn
kenmerkend.
Dat hij zo nu en
dan verward
wordt met ie
mand van de
werkgeversorga
nisatie is zo gek
nog niet. En wat
die uitvoering van de sociale
verzekeringen betreft, de be
taling ervan is zo georgani
seerd dat het voor iedereen
een soort belasting is.
Wat die partners er nog mee
te maken hebben, wordt
daarmee keurig versluierd. Ik
denk ook niet dat de vakbon
den de werknemers onder
ons ooit duidelijk hebben ge
maakt dat hun bemoeienis
iets uitmaakt. Ze hebben eer
der de schijn tegen.
Eerst leek de WAO vooral een
vergaarbak voor werknemers
waarmee de sociale partners
geen weg wisten. Inmiddels
zijn de criteria voor de WAO
strenger geworden, maar dat
lijkt weinig te helpen. Inmid
dels is weer ongeveer zestien
percent van de werkende be
volking er zo ernstig aan toe
dat ze arbeidsongeschikt zijn
verklaard. De sociale partners
hoor je daar niet over. Waar
om zouden ze ook? Maar
daarmee is hun rol in deze
ongeloofwaardig geworden.
Natuurlijk ontkennen de mi
nisters dat ze het poldermo
del om zeep aan het helpen
zijn. Natuurlijk ontkennen de
sociale partners dat de uit
voering van de sociale verze
keringen onder hun bestuur
uiterst problematisch is ge
worden. Maar laat u niet mis
leiden. Het poldermodel is
net als een molen. Een echte
functie heeft het niet meer,
maar het blijft leuk voor de
buitenlanders.
ARJO KLAMER
hoogleraar economie
Erasmus Universiteit
