Actualiteit op de korrel M
TV
WEER
Het Gesprek van de Dag
Gehandicapten uit
hun dak op festival
éSS» A
Het taboe in de WAO
Een mooie moord is nooit weg
Het vluchtgedrag van medisch specialisten
f
DONDERDAG 2 DECEM8ER 1999
I
COMMENTAAR
Het CDA heeft na lang zoeken in de WD een partner gevonden in
de parlementaire strijd om het aantal WAO'ers terug te dringen.
Eenderde van de 900.000 arbeidsongeschikten is vanwege psychi
sche problemen in de regeling terechtgekomen. Het CDA en nu
dus ook de WD vinden dat niet acceptabel.
Daar zit ook meteen het probleem. De partijen wekken op zijn
minst de indruk psychische ziekten minder serieus te nemen dan
lichamelijke klachten. Dat is een onzinnige en voor de betrokke
nen grievende benadering. In de medische praktijk is geen argu
ment voor dat onderscheid te vinden en dat is in de wetgeving dan
ook terecht niet gemaakt.
Een heel andere vraag is of de samenleving kan berusten in het ge
geven dat bijna een miljoen mensen vaak op nog jonge leeftijd in
een regeling terecht zijn gekomen die hen elk uitzicht op arbeid
ontneemt. Het antwoord op die vraag moet ronduit nee luiden.
Onderzoek wijst uit dat veel arbeidsongeschikten zich met moeite
in hun lot kunnen schikken en op termijn vaak weer op de een of
andere manier willen werken en dat ook zouden kunnen.
Het zou het CDA en de WD, maar overigens ook de andere partij
en, sieren als er eens met een andere blik naar de WAO-praktijk
wordt gekeken. Tot dusver mikte de politiek vooral op een strenge
selectie aan de poort, bij de eerste keuring, maar ook dat is geen
oplossing gebleken. Het is beter het automatisme te doorbreken
dat er voor mensen die een jaar ziek zijn eigenlijk geen weg meer
terug is. En het is ook beter dat mensen die eenmaal in de regeling
zitten later een serieuze kans op herintreding krijgen.
Met andere woorden: er is dringend behoefte aan een regeling die
tegemoet komt aan de werkelijkheid waarin arbeidsongeschikt
heid in veel gevallen van tijdelijke of gedeeltelijke aard is. Zo'n re
geling moet voorzien in een serieuze begeleiding van mensen die
na verloop van tijd weer aan de slag kunnen. Die aanpak beperkt
niet alleen de kosten van een dure regeling, maar komt bovenal te
gemoet aan het humane uitgangspunt dat arbeid in de praktijk een
redelijke mix moet zijn tussen wat werkgevers vragen en wat werk
nemers te bieden hebben.
Jessica Fletcher is weer terug met haar 'Murder she wrote'. Geen her
halingen deze keer. maar een hele nieuwe serie. Wat al meteen aan
het beginfilmpje is te zien. Daarin ratelt de speurende detective-
schrijfster namelijk niet meer op haar vertrouwde, kolossale schrijf
machine maar op een splinternieuwe PC.
Het is even wennen: Jessica Fletcher die met haar tijd meegaat.
Maar het went snel Vooral ook omdat die PC zo ongeveer de enige
modernisering is aan de serie. De verhaaltjes en de onderzoeksme
thoden zijn als vanouds. Net als de sfeer trouwens.
Moord is bij Jessica een ontspannende aangelegenheid. Niet i>oor
het slachtoffer, natuurlijk. Maar dat is meestal toch een type zonder
vrienden, familie of geliefden. Het is niet fijn dat hij of zij doodgaat,
maar het is geen reden voor hartverscheurende taferelen.
Ook de moordenaars houden het netjes. Als er - zoals gisteren - een
dame de hersens wordt ingeslagen, kun je in andere series het bloed
van het plafond schrobben. Maar in Murder she wrote' geeft het
slachtoffer in zo'n geval de geest met slechts een vage rode streep op
het voorhoofd.
Dat de dame in kwestie om het leven komt, is voor de vaste kijker
trouwens nooit een verrassing. Ook dat geeft de serie zo'n ontspan
nen karakter. De eerste 20 tot 25 minuten zijn altijd bedoeld om het
toekomstige slachtoffer - het personage dat de meeste bedreigingen
krijgt - en de toekomstige verdachten - zij die bedreigen - te leren
kennen. En de dader is altijd degene die het minst voor de hand ligt.
Ook dat maakt het lekker voorspelbaar, als je het eenmaal weet.
Jessica zelf houdt de boel eveneens goed overzichtelijk. Zij kan alles,
zij weet alles en zij doet alles - maakt niet uit wat - en de anderen
kijken bewonderend toe. Ook de daders zelf trouwens, die hun
wandaden steeds zonder aarzelen tot in detail opbiechten wanneer
Jessica hun met haar verdenkingen confronteert. Enigszins spijtig
weliswaar - het is natuurlijk nooit leuk om een kwart eeuw cel of
wellicht zelfs de doodstraf tegemoet te zien - maar tegelijkertijd ook
met complimentjes voor het speurwerk van onze hoofdrolspeelster.
Nee, misdaad loont niet.
Maar het is wel gezellig.
Sinterklaasstorm op komst
Het winderige weer van de laatste dagen loopt morgen uit op een
heuse storm. Een sterk activerende randstoring snelt over het mid
den van de Noordzee en veroorzaakt in de kustgebieden een zuid-
westerstorm. windkracht 9, mogelijk korte tijd een zware storm,
kracht 10. Meer landinwaarts is de wind krachtig tot hard en er
kunnen zware windstoten voorkomen. De randstoring neemt op
nieuw een flinke hoeveelheid zachte lucht op sleeptouw. De tem
peratuur stijgt namelijk tot maximaal 10-11 graden. Verder gaat
het regenen: eerst vooral in het noorden van het land, later op de
ochtend en in de middag ook bij ons. Aan het einde van de mid
dag passeert het koufront van de storing waarna de wind afneemt.
Tijdens het weekeinde trekt de 'sinterklaasstorm'. die tot nabij 960
hPa onderuit gaat, naar het Oostzeegebied. In het kielzog van het
systeem wordt met naar west tot noordwest ruimende winden
minder zachte lucht aangevoerd. De temperaturen zakken naar
maximaal 5-6 graden. Verder kunnen er enkele buien vallen.
Daarbij is hagel niet uitgesloten. Begin volgende week gaat de
temperatuur weer omhoog. Uitlopers van oceaandepressies stu
wen nieuwe hoeveelheden zachte lucht het Noordzeegebied bin
nen. Dat proces gaat gepaard met regen.
Gisteren bleef het na plaatselijk wat lichte regen in de ochtend
droog en was er vrij veel zonneschijn. Na nachtelijke temperatu
ren van rond 11 graden bleef het ook overdag zacht. Onze man
in Nieuw-Vennep registreerde 11.6 en in Alphen a/d Rijn
werd 12,3 graden geregistreerd.
De herfst van 1998 was landelijk de natste van de eeuw. Er
viel gemiddeld 430 tegen normaal 221 mm. Dit jaar was
de herfst landelijk iets te droog met circa 191 mm. Dat
kwam doordat er in het binnenland veelal minder
neerslag viel dan gebruikelijk. In het westen was de
herfst van 1999 opnieuw te nat. Zo viel er in Heems
kerk 371 mm tegen 117 in het Gelderse Steenderen.
In onze regio kwam Stompwijk uit op 291 en Wad-
dinxveen op 271 mm.
JAN VISSER
-®- MILLENNIUÏ
Wim Stevenhagen bundelt ironische cartoons over de gezondheidszorg
Huisarts tegen patiënt: ,,U had last van een kwaal die veel voorkwam toen er een overschot aan art
sen was. Nu er een tekort aan artsen dreigt, bestaat deze ziekte niet meer. U bent genezen, gaat u
maar naar huis." Het nieuwe boek van illustrator Wim Stevenhagen, een bundeling van cartoons
over tien jaar gezondheidszorg, staat vol met dit soort grappen. Wat heeft Stevenhagen eigenlijk met
tekenen?
In een ver verleden illustreerde
Stevenhagen al voor de 'Tap
toe', een blad voor de hoogste
klassen van de basisschool en
jeugdblad 'Roel en zijn Bees
tenboel'. Zijn naam prijkte ook
regelmatig bij tekeningen in
'Het Schoolblad', 'Ravage',
'Haarlems en Leidsch Dagblad'
en 'Medisch Contact'. Ook het
maken van animatiefilms vindt
hij leuk. Maar de meeste men
sen kennen hem toch vooral
van de Familie Doorzon, een
strip die tegenwoordig alleen
van de hand van Gerrit de Jager
komt. De eerste vier albums
maakte Stevenhagen samen
met De Jager. ,,Ik ken Gerrit al
heel lang, we hebben samen op
school gezeten en hij was mijn
overbuurjongen. We hebben
samen veel getekend. Ook in de
klas. Dan tekenden we de leraar
na en die blaadjes gingen de
hele klas rond. Terwijl wij dus
in stilte aan het tekenen waren,
werd de klas rumoerig omdat
ze die krabbels vaak wel leuk
vonden. De leraar dacht vervol
gens dat Gerrit en ik juist wél
opletten. Trouwens, die tijd is
heel belangrijk geweest voor
mij. Ik kon op die manier aftas
ten wat ik wel en wat ik niet
moest tekenen, wat wel aan
sloeg en wat niet. Dat maakte ik
uit de reacties van de klas wel
op."
Het is niet zo vreemd dat Ste
venhagen ooit met tekenen be
gon. „Mijn vader tekende altijd
al, en mijn broer ook. Een verre
neef van mij zit in de tekenfilm-
business en dan heeft mijn va
der ook nog een nicht die iets
met kunst doet. Het zit dus in
de familie." Toch liet hij pen en
papier een tijd lang links liggen.
Maar eenmaal op de middelba
re school bracht de schoolkrant
daar verandering in.
Stevenhagen ging studeren aan
de Amsterdamse Rietveldaca
demie, een hogeschool voor
beeldende kunst en vormge
ving. Een diploma behaalde hij
niet. Bleek ook niet nodig, want
het échte werk diende zich al
snel aan. „Ik had eind jaren ze
ventig een illustratie gemaakt
voor het tijdschrift Vrije Bal-
loen. Eén van de redacteuren
van Jippo, een jeugdblad, zag
wel iets in mijn tekenstijl en
vroeg mij voor Jippo te komen
werken. De Rietveldacademie
heb ik dus niet meer afgemaakt,
ik koos meteen voor het betaald
werken. Zo is het balletje gaan
rollen."
Stevenhagen zegt dat hij veel
geluk heeft gehad. „Je moet
eerst eens gepubliceerd heb
ben, wil je een beetje bekend
heid krijgen bij mogelijke op
drachtgevers. Ik ken genoeg il
lustrators die net zo goed kun-
Wim Stevenhagen: „Ik vraag me zelf ook af waar die ideeën vandaan
komen. Maar ze blijven komen en dat is het belangrijkste", foto gpd
nen tekenen, maar daar wil het
balletje maar niet gaan rollen."
Toch was hij niet altijd even ze
ker van zijn zaak. „Zeker in het
begin niet. Dan was ik iedere
keer verbaasd als ik een op
dracht kreeg. En ieder jaar
vroeg ik me af of ik het dit keer
weer zou halen. Maar ze blijven
nog altijd naar me toekomen."
Nu neemt hij al weer jaren voor
het Haarlems en Leidsch Dag
blad twee maal in de week de
actualiteit op de korrel. De
meest uiteenlopende zaken ko
men daarbij aan bod. Vaak
geeft de opdrachtgever een on
derwerp aan, maar even zo
vaak kiest hij zelf een thema dat
hij ironisch en grappig in beeld
gaat brengen. De gezondheids
zorg krijgt het in zijn tekenin
gen vaak zwaar te verduren. „In
dat wereldje zijn ze erg hypo
criet en daar heb ik een grote
hekel aan. Dat geeft dus vol
doende stof voor mijn tekenin
gen." Hoofdredacteur Ben Crul
van artsenvakblad 'Medisch
Contact' wilde zo'n twee jaar
geleden zijn blad van het wat
saaie imago afhelpen en vroeg
daarom Stevenhagen om car
toons te maken. Crul kwam nu
ook met het idee de prenten te
bundelen.
Wat de mensen van zijn car
toons denken en of ze wel gele
zen worden, maakt Stevenha
gen niet zo heel veel uit. „Ik
krijg van mijn opdrachtgevers
genoeg waardering. Ik mag nog
steeds blijven, ha ha." Een ei
gen strip zal hij nooit maken,
zegt Stevenhagen. „Dat kost me
te veel moeite en biedt te wei
nig zekerheid. Je weet niet of ie
mand je strip wil uitgeven, laat
staan of het boekje daarna zal
verkopen." Bovendien heeft de
geboren Haarlemmer het al
druk genoeg. „Soms ben ik zelfs
's nachts nog aan het werk. Je
kunt eigenlijk geen opdracht
weigeren. Hard doorwerken is
een soort visitekaartje."
Raakt zijn inspiratie niet uitge
put na al die jaren? „Ik weet
nog goed dat iemand in het be
gin van mijn carrière eens zei:
'Als je zoveel werkt, zul je op
een gegeven moment uitdro
gen'. Maar dat vond ik dus echt
flauwekul. Ik werk nu zelfs
méér dan vroeger en het gaat
nog steeds goed. Ik werk meer
dan twintig jaar geleden. Al
vraag ik me soms wel af waar al
die ideeën vandaan komen.
Maar het gaat nog steeds dobr.
Ze blijven komen en dat is voor
mij het belangrijkste."
JULIËTTE VAN LAANEN
Een squashracket wordt gebruikt als
denkbeeldige dwarsfluit en een borstel
blijkt uitstekend te fungeren als mondhar
monica. Niets was verstandelijk en meer
voudig gehandicapten gisteren te dol op
het grootste festival ooit voor gehandicap
ten gehouden. In de Jaarbeurs in Utrecht
gingen ze uit hun dak tijdens optredens
van onder anderen Jantje Smit, Koos Al
berts, Gerard Joling en Willeke Alberti.
Het festival 'Maak de droom maar waar'
werd georganiseerd door de stichting
Welzijn Gehandicapten Nederland (SW-
GN) en betaald met vooral veel financiële
bijdragen uit het bedrijfsleven. Gehandi
capten hadden daardoor niet alleen gratis
entree, maar ook gratis vervoer. Er wer
den ruim vijfhonderd touringcars en bus
jes geschikt voor rolstoelvervoer ingezet
om de veertien duizend gehandicapten
naar de Utrechtse hal te krijgen.
De ontvangst van gehandicapten verloopt
ondanks de massale toestroom ordente
lijk als rond het middaguur de eersten
aankomen. Gehandicapten in een rolstoel
kunnen op een aparte parkeerplaats dicht
bij de ingang uitstappen en de touring
cars krijgen een plek op de reguliere par
keerplaats toegewezen.
Toch zijn er een aantal mensen die hun
begeleiders uit het oog verliezen zoals An-
toon Frensen en Lenie Klaasen uit Til
burg. Angstvallig wachten ze bij het infor
matiepunt in een bijna stille, lege hal 2 op
hun begeleiders. „Ik weet ook niet precies
hoe het is gebeurd. Bij het uitstappen wa
ren ze ineens weg," zegt Klaasen die al
een half uur wacht en vreest dat haar uit
stapje de mist in gaat.
Vrijwilligers van de organisatie proberen
het tweetal gerust te stellen. Eerder al wa
ren zo'n 25 gehandicapten hun begelei
ders kwijt, 'maar die kwamen ook allemaal
weer bij hun groèp terecht, weten ze. Nog
voordat Jantje Smit met zijn optreden het
festival opent, verschijnen inderdaad de
begeleiders van het tweetal en gaan ze op
in de menigte.
De meeste gehandicapten hebben er al
tijdens het voorprogramma zin in. Er
wordt uit volle borst meegezongen op de
tribune en een enkeling waagt zich aan
een dansje op het gangpad. Sommigen
hebben zich uitgedost als indiaan of
zwarte piet en er loopt een look-a-like van
de Blues Brothers rond. Ook zijn allerhan
de voorwerpen meegebracht die dienen
als microfoon, gitaar, dwarsfluit of mond
harmonica.
Jantje Smit blijkt torenhoog favoriet op
het festival. Bij het kraampje met kussens,
sjaaltjes, munten, videobanden en posters
van de 13-jarige Volendamse zanger halen
heel wat fans hun portemonnee tevoor
schijn. Presentatrice van het festiyal, Irene
Moors, schijnt zijn populariteit haarfijn
aan te voelen als ze bij de aankonding
vraagt wie er vèrkering met de zanger wil.
Een oorverdovend gejoel is het antwoord.
Tijdens het optreden verdringt het pu
bliek zich voor het podium. Foto's wor
den gemaakt en de plek met de meeste
kans op een handtekening naafloop
wordt uitgezocht. Diane Kramer (31) uit
Nootdorp positioneert zich bij de trap van
het podium, maar is niet uit op een hand
tekening. „Ik wil liever een zoen." Jantje
Smit heeft na afloop echter geen oog voor
zijn fans. Zonder een handtekening uit te
delen loopt hij naar de kleedkamers. Kra
mer keert teleurgesteld terug naar haar
plek.
RAYMOND BOERE
Het weghalen van een verkeerde nier heeft in de me
dia een hele discussie losgemaakt over medische fou
ten. Maar na de nachtmerrie-achtige bloemlezing
over medische missers, staat nu het functioneren van
medisch specialisten zelf ter discussie. 'Slechte artsen
bij veel ziekenhuizen', kopte de Telegraaf, en soortge
lijke berichtgeving vond ik ook in andere kranten.
Analyse van de klachten, met name over medisch spe
cialisten, maakt duidelijk waar zij in het algemeen
vooral slecht in zijn: in communicatie.
In meer dan tachtig procent gaan de klachten van pa
tiënten over de bejegening, niet over de behandeling.
De werkelijke aanleiding om een klacht te deponeren
is vooral het vluchtgedrag van veel medisch specia
listen als zij een fout hebben gemaakt en het ne
geren van de schade en het ongemak voor de
patiënt(e). Die houding stuwt het aantal
klachten over medisch specialisten omhoog.
Patiënten welen zich, ook als er geen fou
ten zijn gemaakt, in toenemende mate ge
krenkt door het verschijnsel dat medisch
specialisten vaak alleen maar oog hebben
voor de oorzaak van hun ziekte en niet
voor de wijze waarop de patiënt zelf zijn
ziekte beleeft en ervaart. Die scheiding
tussen het lichaam, als een controleer
bare opeenstapeling van risicogebieden
en de psyche, met zijn oncontroleerbare
en subjectieve gevoelens, wordt artsen
overigens opgedrongen in de medische
opleiding.
Toekomstige medisch specialisten leren
daar dat een patiënt voor hen op de eer
ste plaats iemand is bij wie ze de juiste
HELEEN CRUL
diagnose moeten vinden. Dat verklaart ook de hard
nekkigheid waarmee zij naar de oorzaak van een
klacht of kwaal blijven zoeken. Als deze niet te vinden
is. dan overheerst bij hun al snel het denkbeeld dat
het dus nooit 'echt iets kan zijn'.
De patiënt beleeft zijn ziekte, de dokter zoekt naar de
oorzaak ervan. Het zijn twee totaal verschillende er
varingswerelden die in toenemende mate botsen. Het
inzicht dat geneeskunde maar zeer ten dele een we
tenschap is, en er dus een aantal gebieden is waar art
sen nog heel weinig van weten, zou tot een relative
rende houding moeten leiden. Maar tijdens zijn oplei
ding leert een arts dat 'nier-weten' een brevet van on
vermogen is.
Deze houding van medisch specialisten en het 'ge-
voelsanalfabetisme' dat velen hebben, wordt afge
dwongen door de starre beroepscodes van het vak dat
aanstaande en jonge artsen Ieren in een sterk hiërar
chisch bepaalde meester-leerlingrelatie. Medisch stu
denten. co-assistenten en arts-assisten leren tijdens
hun opleiding om er tegen te kunnen, tegen bloed,
verminking, lijden en alles wat een mens nog meer
voor vreselijks kan overkomen. Van de ene dag op de
andere worden ze, aan het begin van hun studie, zon
der enige vorm van persoonlijke begeleiding, voor lij
ken geplaatst waarin ze moeten gaan snijden.
Voorde meesten is dat een traumatische ervaring die
ze alleen te boven komen door zich af te sluiten van
het denkbeeld dat hun vak over mensen van vlees en
bloed gaat, om het even of dat dode of levende mensen
zijn. Juist omdat ze zo jong in aanraking komen met
zoveel aangrijpend, existentieel lijden, waar hun op
leiders heel ztikelijk mee omgaan, vluchten ze in een
houding van 'innerlijke onaanraakbaarheid'.
De enige manier om een medische studie tot een suc
cesvol einde te brengen is niet alleen je tentamens te
halen en de high tech-hoogstandjes van de genees
kunde als zaligmakend te gaan zien, maar je ook te
onderwerpen aan de groepsmoraal van je leermees
ters. Binnen die groepsmoraal zijn gevoelens taboe. Zo
ontstaat die eeuwige 'kloon' van medisch specialisten.
De man of de vrouw die tijdens zijn of haar opleiding
vraagtekens blijft zetten bij de manier waarop de ge
neeskunde beoefend wordt of zich al te gevoelig toont,
loopt de kans als 'ongeschikt' door zijn leermeesters
uit die opleiding gezet te worden. Overleeft hij de op
leiding dan wacht hem hoogstwaarschijnlijk vroeger
of later een conflict met zijn collega's. De groepsmo
raal onder medisch specialisten is allergisch voor uit
zonderingen.
De nieuwe generatie (aanstaande) artsen heeft daar
overigens grote moeite mee. Zij hecht, zo blijkt uit on
derzoek, aan gelijkwaardigheid, betrokkenheid en
openheid. De nieuwe artsen vinden hulp geven be
langrijker clan wetenschap bedrijven en willen liever
in onderling overleg werken dan als solist. Vooral het
toenemende aantal vrouwelijke artsen wil liever 'in-
voelend' zijn, dan objectiverend en ze willen ruimte
voor oprechte gevoelens en communicatie.
Vrouwelijke artsen hebben echter de grootste moeite
gelijkwaardig en volwaardig door te dringen in het
bolwerk van medisch specialisten, in die 'vreemde cul
tuur van masculiene aard', zoals een onderzoekster
dat omschreef. Maar dat zal in de nabije toekomst
snel veranderen. Het (mannelijke) artsentekort zal een
onstuitbare opmars van vrouwelijke artsen in de
hand werken, en daarmee een heel nieuw type dokter
in ziekenhuizen introduceren.
n°g
30
dagen j
Nog 30 dagen en het m
we millennium breek)
Reden voor deze kranT
in een dagelijkse seriey
rug te kijken op belanj<
gebeurtenissen die pijl
grepen op correspond;
rende data in de afgelt
1000 jaar. Deze week:}
nov 1922: ontdekkingö
tombe ToetanchamoiF
reldkundig; 30 nov 18
Prins van Oranje beref
Scheveningen; 1 dec
Bep van Klaveren teru'
Nederland; 2 dec 1979
treinkaping Wijster bd j
3 dec 1967: eerste meijy
lijke hartoperatie; 4 dflt
1663: Sinterklaas verbic
den.
2 DECEMBER 1975
Het is 2 december als Corjfc
Thenu op het station van js
een doos uit zijn handen le
glippen. Een passant paktu
voor de Zuid-Molukker ofli
geeft het pakket terug me®
woorden: 'U gaat zeker n$E
een sinterklaasfeest?' Maat
nelis Thenu zal de goedhe
man in 1975 niet zien lang)
men. Samen met zes ande
Zuid-Molukkers stapt de at
tienjarige in trein 734 vang
ningen naar Zwolle om erd
twaalf dagen later weer uite
komen. Mede dankzij het p
pentuig uit de doos beleeft]
derland in de tweehonderjs
tweeënnegentig uren die i
sen liggen een van de meea
traumatische gebeurteniss
van na de oorlog. Drie on^<
dige passagiers worden on
leven gebracht en er voltré]
zich een drama waarvan a
bij veel betrokkenen zelfs
entwintig jaar later nog nioi
gesleten. De treinkaping vp
het Molukse RMS-ideaal 1®
in de eerste uren tot de md>
op machinist Hans Braamit
sfeer was erg gespannen', n
schrijft Thenu in zijn boel®
de kaping bij Wijster, als h
een straf van bijna tien jaaf
komt. 'Het stoffelijk overst
van de machinist brachtem
naar buiten en we legden
naast de spoorbaan'. Zontfe
dat ook maar een van hunji
wordt ingewilligd, geven di-
pers zich op 14 december ie
Spijt betuigen ze niet. t
MENSELIJK*
a
De burgmeester van de Italil
se stad Villafranca heeft eigig
ren van honden opgezadeld
een bijna onmogelijke opdr?j
Tussen de middag en 's avon
na elven mogen de viervoetei
niet blaffen. Doen ze dat toè<
dan komt dat h.un baas op ljsl
gulden boete te staan. De bpf
meester, MAURIZIO FACCIti
NI, vindt dat zijn gemeente L
genoeg geluidsoverlast heefj
Niet ver van de Noord-ltaliaj_
stad ligt een militaire basis L
vliegtuigen die daar opstijgq
maken al zoveel herrie. Daa»
kunnen we al dat geblaf niet
hebben, meent hij. De burgL
meester ziet overigens zelf cT
wel in dat een blafverbod bi
niet haalbaar is. Maar met ej
beroep op het gezonde verst)
van hondeneigenaren denktl
een heel eind te kunnen korf
meldt de krant La Repubblid
Eerder kregen bouwonderna
gen in Villafranca opdracht j
aantal decibellen binnen de!
ken houden.
Fietsers zitten verkeerd op h
zadel waardoor rugklachten!'
nen ontstaan. Een simpele d
rectie van het zadel kan die jf;
pijn verminderen, zo concluf
ren Israëlische onderzoeker^
het zadel 10 tot 15 graden ij
voren wordt geduwd, verminj
dat de belasting van de spie!
en komen de wervels weer irf
betere houding, zo staat te
in het onderzoek dat werd gq
bliceerd in de British JournaL
Sports Medicine. Zeventig pi v
cent van de rugklachten bij lL
sers zouden worden veroorza| P
doorat het zadel in een verkq-
hoek op de fiets is gemontee[_
stelt het onderzoeksteam van
MOSHE SALAI van het Chail
Sheba Medical Centre in Tel
Hashomer in Israël. ,,En zekl
het geval als de hoek tussen!
bekken en de spiraal daaronfF
te groot is", aldus de onderzl k
kers. Het onderzoek werd uit» f
voerd onder veertig fietsers i s
leeftijd van 17 tot 72 jaar di
klaagden over rugpijn. Na ze!
maanden te hebben gefietst v
het gecorrigeerde zadel, zei i
kwart van de proefpersonen P
beter te voelen.
foto anp
