Aardbeving eist zeker 452 levens
csa
GOED
KOOP
99
99
Spanje 'herovert' Latijns-Amerika via de vrije markt
Buitenland
Crash vliegtuig EgyptAir mogelijk door zelfmoord
Russen lijken
Grozny 'uit te
willen roken'
ROODMERK
KOFFIE
Koetsjma kan nog vijfjaar
verder als president Oekraïne
Israël: Overdracht meer land aan
Palestijnen gaat deze week door
iG 15 NOVEMBER 1999
I anen betogen tegen VN-sancties
)uizenden woedende Afghanen hebben gisteren in de
id Kabul gedemonstreerd tegen de VN-sancties tegen
i. Die sancties zijn gisteren van kracht geworden omdat
janse machthebbers, de Taliban, weigeren de Saudi-
oristen Osama bin Laden uit te leveren aan de Verenig-
De VS stellen dat Bin Laden het brein is achter de
ïslagen van vorig jaar op Amerikaanse ambassades in
)e sancties behelzen onder meer bevriezing van alle Af-
banktegoeden in het buitenland en een vliegverbod,
lende betogers bekogelden de al jaren gesloten Ameri-
mbassade met stenen. Ook VN-kantoren moesten het
ITA
i mogelijk terug naar Italië
Justitie in Milaan heeft geheel onverwacht twee arres-
elen tegen de Italiaanse oud-premier Bettino Craxi in-
;n. Volgens La Repubblica maakt deze maatregel het
:dat Craxi uit zijn ballingsoord in Tunesië terugkeert
ië om daar een hartoperatie te ondergaan. Over twee
lanhoudingsbevelen wordt nog overlegd. De voormali-
[istische leider Craxi verblijft sinds vijf jaar in de Tunesi-
Iplaats Hammamet om uit handen van de Italiaanse
e blijven. Hij is tijdens zijn verblijf in ballingschap bij
reroordeeld tot meer dan twintig jaar cel, onder meer
twee corruptiezaken. De gezondheidstoestand van de
Craxi gaat volgens zijn zoon steeds verder achteruit.
:operatie en een ingreep aan de nieren zijn nodig. Craxi
kele weken met hartklachten in het militaire hospitaal
is.
I tand Tudjman na operatie stabiel
De toestand van de ernstig zieke Kroatische president
udjman is na een gisteren uitgevoerde operatie stabiel,
irj greep zijn volgens de artsen problemen met de inge-
van Tudjman opgelost. De behandeling van de presi-
pli gens buikvliesontsteking wordt voortgezet. Tudjman,
j r weken geleden ook al aan zijn buik werd geopereerd,
lins ">8e week getroffen door inwendige bloedingen. Vrij-
t overleed hij bijna aan een bloedvergiftiging. De 77-ja-
ident werd begin deze maand met spoed opgenomen
maagklachten. Nadat was vastgesteld dat hij een geper-
dikke darm had, werd hij geopereerd. De president,
andaat loopt tot 2002, heeft naar verluidt maagkanker,
in 1996 behandeld in het Walter Reed-ziekenhuis in
ton. Destijds werd gezegd dat het om een maagzweer
ital instorting flat gestegen tot 61
Het dodental van de instorting van een flatgebouw in
janse Foggia is afgelopen weekeinde opgelopen tot 61.
sen worden nog vermist. Veel lichamen werden gevon-
et trappenhuis, wat erop duidt dat veel mensen nog
geprobeerd te vluchten. Zestien mensen slaagden er in
dig te verlaten of werden levend onder het puin van-
laald. Reddingswerkers vonden onder het puin ook een
lamster, in de buurt van het lichaam van zijn baasje,
v ar oude, vijf verdiepingen tellende flat stortte donder-
;en in alle vroegte in als gevolg van bouwkundige ge-
D iburger-holdups' treffen België
Een nieuwe criminele bende heeft het in België voor-
Tiamburgerketens van Quick en McDonald's. In één
iren er liefst vier overvallen op fastfood-restaurants. Bij
pende overvallen werden de kassa's leeg gegrist en de
'HU leroofd van hun portefeuilles. De buit was bij geen van
allen echt groot: maximaal zo'n vierduizend gulden,
meen van 'hamburger-holdups' betekent een nieuwe
ib Ier voor McDonald's en Quick. Het afgelopen jaar had-
e ketens in België al te maken met tientallen vernielin-
randstichtingen door het Animal Liberation Front
:n actiegroep die de strijd heeft aangebonden met de
strie. Afgelopen zomer kreeg de de 'omzet van de fast-
tor bovendien een gevoelige tik als gevolg van de dioxi-
l ontdekt bij Ford-dealer Athene
De politie van Athene heeft gisteravond een zelfge-
)om tot ontploffing gebracht, die was ontdekt voor de
een Ford-dealer in het centrum van de stad. Een ob-
ganisatie heeft de afgelopen dagen meerdere aanslagen
ndbommen gepleegd op buitenlandse doelen, onder
verkooppunten van buitenlandse auto's. De aanslagen
volgens anonieme opbellers een protest tegen het be
de Amerikaanse president Bill Clinton op 19 en 20 no-
aan Griekenland brengt. De politie vond de bom zon-
ia :en telefonische waarschuwing. Bij de gecontroleerde
2rk ing raakte de ingang van het bedrijf beschadigd, maar
;en gewonden. Zaterdag demonstreerden zo'n 10.000
tegen het bezoek van Clinton. Veel Grieken sympathi-
oAet de eveneens orthodox-christelijke Serviërs, en zijn
d over de leidende rol die de VS speelden in de Kosovo-
elke dag Britse treinen door rood'
Elke dag rijden gemiddeld twee treinen op het Britse
:gnet door rood licht. Dat meldt het Britse dagblad The
Deze nog vertrouwelijke gegevens laten volgens de krant
afj de veiligheid ook na het grote treinongeval in Londen
ctober niet is verbeterd. Het ongeluk nabij Paddington
in Londen gebeurde waarschijnlijk nadat de treinbe-
r een stopteken had genegeerd of niet had gezien. Door
;val vielen 31 doden. Veel Britse treinen rijden ook nog
'einig punctueel. Zeker een op de acht is te laat. Volgens
iV{ fwegautoriteiten is dat deels te wijten aan 'nerveus rij-
vooral vijfhonderd recent aangenomen machinisten,
ie Times. Ook de onervarenheid van veel bestuurders
•n ezien als een bedreiging van de kwaliteit en veiligheid
treinvervoer.
kovski wordt president Macedonië
k
Boris Trajkovski (links op de foto) van de regeringspartij
DPMNE heeft de presidentsverkiezingen in Macedonië
en. Hij liet in de noodzakelijke tweede ronde de kandi-
i oppositionele sociaal-democratische SDSM, Tito
»ki, achter zich. De verkiezingen waren nodig omdat de
ermijn van de huidige president, Kiro Gligorov (82), vrij-
'opt. De opvolger van Gligorov wordt de tweede presi-
n Macedonië, sinds het land zich in 1991 van Joegoslavië
57 dde. Trajkovski heeft zijn overwinning volgens waarne-
3°ral te danken aan de etnische Albanezen in zijn land.
fin ongeveer 30 procent van de Macedonische bevolking
itt ikovski haalde de internationale pers tijdens de oorlog in
h Hij beschuldigde het westen ervan Macedonië onvol
te helpen de opvang van honderdduizenden gevluchte
Albanezen uit Kosovo. foto epa georgi licovski
WASHINGTON ANP
Er ontstaat steeds meer onduidelijk
heid over de oorzaak van het ongeluk
met het toestel van EgyptAir voor de
Amerikaanse oostkust, twee weken ge
leden. Het ongeluk kostte 217 mensen
het leven. Uit gegevens van een van de
zwarte dozen, de flight-datarecorder
die de technische gegevens vastlegt,
zou volgens specialisten van de FBI
kunnen blijken dat de ramp het gevolg
was van een zelfmoordpoging van een
van de vliegers. Mogelijk zou er ook in
de cockpit zijn gevochten.
Uit de andere zwarte doos, waarop
de gesprekken uit de cockpit te horen
zijn, blijkt echter niets van iets derge
lijks. De beide piloten zouden 'als
vrienden' met elkaar hebben zitten
praten, tot er plotseling iets ernstig mis
ging. Daarna zouden zij zich met de
redding van het toestel hebben bezig
gehouden.
Volgens de gegevens van de flight-
datarecorder begon het toestel een half
uur na vertrek uit New York, kort nadat
zonder reden de automatische piloot
was uitgeschakeld, aan een ware duik
vlucht. Die was zo steil dat de passa
giers twintig seconden gewichtloos
moeten zijn geweest. Vervolgens wer
den beide motoren uitgezet. Daarna
trok het toestel even op om vervolgens
zijn fatale duik richting zee te vervol
gen.
Op dit moment blijken het rechter en
linker hoogteroer in verschillende stan
den te zijn gezet, een zeer ongebruike
lijk handeling. Sommige deskundigen
denken daarom dat er in de cockpit is
gevochten, mogelijk tussen de persoon
die het toestel wilde laten neerstorten
en anderen die dat wilden voorkomen.
Uit de volgens experts goed bruikbare
opnamen van de cockpit-voicerecorder
zou echter niets van dat alles blijken.
Seismologen waarschuwen voor nog meer schokken in Turkije
ISTANBUL JESSICA LUTZ
Gisteravond concentreerden
reddingswerkzaamheden zich
in de de zwaar getroffen stad
Duzce rond een gebouw waar
van de acht verdiepingen als
pannenkoeken op elkaar gesta
peld lagen. Op het moment van
de aardbeving bevonden zich
Opnieuw aardbevingsleed in Tur
kije. Een man in Duzce huilt om
het verlies van zijn 4-jarige doch
tertje. In het stadje Kaynasli is de
moskee als gevolg van de schok
grotendeels ingestort.
foto's reuters en ap
yannis behrakis en murad sezer
De aardbeving die vrijdag het noordwesten van Turkije
trof, heeft zeker 452 mensen het leven gekost. Bijna
2.400 anderen raakten gewond. De schok met een kracht
van 7,2 op de schaal van Richter spleet de aarde op di
verse plaatsen open. Een deel van de snelweg tussen Is
tanbul en het getroffen gebied verdween in de diepte
door een aardverschuiving. Geologen vrezen dat de vol
gende aardbeving de miljoenenstad Istanbul zal treffen.
zes tot acht mensen in een win
kel op de begane grond. Na een
hele dag zoeken was de hoop
opgegeven hen nog levend te
vinden, tot een van hen met
zijn mobiele telefoon de politie
wist te bereiken. Hij meldde dat
iedereen in leven was en dat ze
koekjes aten. Via een tunnel ho
pen reddingsploegen het
groepje te bereiken.
Griekenland en Israël waren
de eerste van 11 landen die
vliegtuigen stuurden met red
dingsploegen en speciale
speurhonden, medische teams,
ambulances, tenten en dekens.
Een Nederlandse speurhon-
denploeg kwam gisteravond
aan in het gebied. De hulporga
nisaties Mensen in Nood en
Memisa leverden zaterdag
avond bij het ziekenhuis van
Guzce een lading medicijnen
af. Andere buitenlandse organi
saties, zoals het Nederlandse
Rode Kruis, waren al vlakbij, in
het gebied waar in augustus
een schok van 7,4 het leven
kostte aan 17.000 mensen.
Afgelopen weekeinde volgden
meer dan dertig naschokken
met een kracht van meer dan 5
op de schaal van Richter. Seis
mologen waarschuwen dat het
nog niet afgelopen is. De dag
voor de laatste schok had het
hoofd van het seismologisch in
stituut van de Bosporus Univer
siteit aangekondigd een zware
schok in Duzce te verwachten.
Het instituut meet de spanning
op de breuklijnen die Turkije
doorkruisen. Na de beving in
augustus bouwde de spanning
zich op in de aardkorst ten oos
ten van Izmit, waar destijds het
epicentrum lag. De aardbeving
in Duzce van afgelopen vrijdag
was geen naschok, maar een
nieuwe breuk op het raakvlak
van de aardplaten. Aan de hand
van naschokken kunnen ex
perts voorspellen of de volgen
de beving ten oosten of ten
westen van de laatste zal zijn.
Over het tijdstip valt echter
niets te zeggen. Vroeg of laat
zakt ook de aardplaat waarvan
de breuklijn op 20 kilometer
onder Istanbul langs loopt,
naar een stabielere positie.
MOSKOU HANS HOOGENDUK
CORRESPONDENT
De Russische strijdkrachten in
de opstandige deelrepubliek
Tsjetsjenië hergroeperen zich
voor een masscile aanval op de
hoofdstad Grozny. Dat viel gis
teren op te maken uit diverse
meldingen van de Russische
persbureaus.
De generaals sloten een be
storming van de stad echter op
nieuw uit. Het streven lijkt erop
gericht Grozny in puin te schie
ten en zo de 'terroristen' te
dwingen de stad te verlaten,
waarna ze zullen stuiten op een
Russische overmacht.
De verhevigde Russische aan
vallen komen niet als een ver
rassing. Aan de vooravond van
de top in Turkije van de Organi
satie voor Veiligheid en Samen
werking in Europa (OVSE),
waarbij Rusland ongetwijfeld in
de beklaagdenbank zal worden
geplaatst, wil Moskou tonen dat
het Tsjetsjenië als een intern
probleem ziet en zal blijven
zien. Het Westen oefent steeds
zwaardere druk uit om een po
litieke oplossing te zoeken.
De Russische tv-zenders
meldden honderden aanvals-
vluchten boven Tsjetsjenië en
de concentratie van een grote
troepenmacht rond Grozny.
De zuiveringen van Goeder
mes, de door de Russen ver
overde tweede stad van Tsje
tsjenië, gingen onverminderd
voort.
De Russen zeggen daar in
nauwe samenwerking met de
plaatselijke autoriteiten te ope
reren.
snelfiltermaling
RUNDER
GEHAKT Hl
kilo NU
PAGE QUILTED
KEUKENPAPIER V
pak 2 rollen
van 345 J
n BV lel 035-5483333
ELKE DAG GOED NIEUWS
MOSKOU HANS HOOGENDUK
CORRESPONDENT
Het oproepen van het spook
van het communisme werkt
nog altijd in de voormalige Sov
jet-Unie. Dat bewees gisteren
de uitslag van de Oekraïnse
presidentsverkiezingen. De zit
tende en bepaald niet populaire
president Leonid Koetsjma
heeft na het tellen van een flink
deel van de stemmen een grote
voorsprong op zijn communis
tische tegenstander Petro Simo-
nenko. De opkomst bedroeg
zo'n 75 procent.
De stemming onder de 37
miljoen stemgerechtigde Oe-
kraïners leek voor de tweede en
beslissende stembusgang bui
tengewoon apathisch. „Het is
een keus tussen cholera en de
pest", schreef een commenta
tor. De kandidaten van de com
munisten en de andere linkse
partij hadden twee weken gele
den samen meer dan de helft
van de stemmen gekregen,
maar door hun onderlinge ver
deeldheid, zegevierde Koetsjma
vorige week zondag redelijk
makkelijk.
Koetsjma, een zeer terughou
dende hervormer, was het land
doorgetrokken met de bood
schap dat barre, communisti
sche tijden zouden terugkeren
als Simonenko zou zegevieren.
Simonenko beklaagde zich over
de pro-Koetsjma-houding van
vrijwel alle media. Koetsjma
had via de door de staat gecon
troleerde media vooral een be
roep gedaan op de jeugd om
'links revanchisme' te voorko
men. Hij beloofde de hervor
mingen voort te zetten.
De 45 miljoen Oekraïners
hebben bitter weinig vooruit
gang gezien sinds de Sovjetunie
ten onder ging en ze voor de
onafhankelijkheid kozen. De
industriële productie loopt nog
steeds terug en het land staat
voor tientallen miljarden in het
krijt bij het Westen. Voor het
leeuwendeel van zijn energie is
het afhankelijk van Rusland.
TEL AVIV AD BLOEMENDAAL
CORRESPONDENT
Israël wil vandaag of de ko
mende dagen meer grondge
bied overdragen aan de Pales
tijnen, ondanks het nog ont
breken van overeenstemming
daarover. Premier Barak en de
Palestijnse president Arafat
hebben gisteravond laat in alle
haast een topconferentie be
legd, maar ze bleven het on
eens over de vraag welke ge
bieden deel moeten uitmaken
van de landoverdracht.
De Palestijnen zeggen recht
te hebben op dichter bevolkte
delen van de Westelijke Jor-
daanoever. De in het Wye-II
akkoord voorziene overdracht
gaat om in totaal vijf procent,
waarvan twee procent onder
volledig Palestijns bestuur
komt. In de overige drie pro
cent blijft Israël verantwoorde
lijk voor veiligheidszaken.
Een woordvoerder van Ba
rak ontkende dat de nachtelij
ke ontmoeting, ergens in de
buurt van Tel Aviv, alleen te
maken had met de problemen
die zijn gerezen over de land-
overdracht. Volgens hem was
het gesprek onderdeel van een
'voortdurende dialoog' tussen
de twee leiders. Ze hebben ook
gesproken over de onderhan
delingen over een permanente
regeling van het Israëlisch-Pa-
lestijnse conflict.
Barak heeft verder recente
verklaringen van vooraan
staande Palestijnen aan de or
de gesteld, 'die niet bijdragen
aan de voor overleg noodzake
lijke goede sfeer'. Dat was een
duidelijke verwijzing naar een
toespraak van Arafats echtge
note Suha, vorige week bij het
bezoek aan Ramallah van de
Amerikaanse presidentsvrouw
Hillary Clinton. Suha Arafat zei
toen dat Israël de Palestijnse
waterbronnen vergiftigt en gif
gas gebruikt tegen Palestijnse
vrouwen en kinderen. Arafat
had eerder al zijn verontschul
digingen aangeboden voor die
opmerkingen.
HAVANA ERIC NUNEZ
Vijf eeuwen nadat de conquistadores
de Atlantische Oceaan overstaken, op
zoek naar Amerikaans zilver en goud.
zijn de Spanjaarden weer terug in hun
vroegere kolonies. Bij deze tweede
Spaanse verovering van Latijns-Ameri
ka maken ze gretig gebruik van het
vrije-marktbeleid dat de laatste jaren
terrein heeft gewonnen in de regio. De
Spaanse leiders die deze week de Ibe-
ro-Amerikaanse top in de Cubaanse
hoofdstad Havana bijwonen, hebben
meer politieke en economische macht
in Latijns-Amerika dan ooit sinds het
einde van het koloniale tijdperk is
voorgekomen.
In de privatiseringsgolf die de Latijns-
Amerikaanse landen de afgelopen ja
ren heeft overspoeld, heeft Spanje een
hoofdrol gespeeld. Spaanse bedrijven
als de telecom-gigant Telefonica, de
oliemaatschappij Repsol, het energie
bedrijf Endesa, de bankconglomeraten
Banco Santander Central Hispano en
Banco Bilbao Vizcaya en de hotelketen
Grupo Sol Melia zijn marktleiders ge
worden op het continent.
De laatste paar jaar hebben Spaanse
ondernemingen ongeveer 45 miljard
dollar (96 miljard gulden) geïnvesteerd
in Latijns-Amerika. Alleen al Telefoni
ca, dat actief is in Brazilië, Argentinië,
Chili, Venezuela, Peru, El Salvador en
Puerto Rico, heeft bijna 11 miljard dol
lar in het continent geïnvesteerd.
waarvan 6 miljard in Brazilië. Endesa
heeft 10 miljard dollar in Latijns-Ame
rika geïnvesteerd. Dankzij die investe
ring is het Spaanse energiebedrijf nu
marktleider in Argentinië, Brazilië,
Chili, Colombia en Peru.
De Spaanse premier José Maria Aznar
- die gisteren samen met kbning Juan
Carlos in Havana aankwam - nodigde
de leiders van de Latijns-Amerikaanse
landen onlangs uit om op de 'trein van
de welvaart' te springen. Hij zegde toe
dat hij het plan om in Spanje een ef
fectenbeurs voor Latijns-Amerikaanse
bedrijven op te zetten zal ondersteu
nen.
„Spanje is gewoon handig en agressief
ingesprongen op de privatiseringen",
luidt het oordeel van Alvaro Calderon,
een medewerker van de Economische
Commissie voor Latijns-Amerika en
het Caribische Gebied (Cepal), een
Chileense denktank. Hij wijst erop dat
de Spaanse economie binnen de Euro
pese Unie als een van de zwakste
wordt gezien, en dat de expansiemo
gelijkheden die het geliberaliseerde
Latijns-Amerika biedt Madrid daarom
prima van pas kwamen.
De Ibero-Amerikaanse conferenties
worden al bijna tien jaar gehouden,
deels op initiatief van Spanje. Voor het
prestige van Spanje is het van belang
dat de ontmoetingen succesvol zijn en
blijven. Ditmaal staat onder meer de
oprichting van een in Madrid geves
tigd permanent secretariaat op de
Aznar is een actief diplomaat.
Op Costa Rica na heeft hij alle Spaans
sprekende landen van Amerika be
zocht.
Dit alles betekent echter niet dat er
nooit wrijvingen zijn tussen het oude
moederland en de Nieuwe Wereld. De
Spaanse pogingen om de Chileense
oud-dictator Augusto Pinochet uitge
leverd te krijgen hebben in Latijns-
Amerika tot zekere anti-Spaanse senti
menten geleid. Teken daarvan is dat
de Chileense president Eduardo Frei
en zijn Argentijnse ambtgenoot Carlos
Menem het in Havana laten afweten.
Ze boycotten de top uit protest tegen
de Spaanse houding in de zaak-Pino-
chet. Beide landen hebben hun minis
ter van buitenlandse zaken naar Cuba
afgevaardigd.
