Schillebeeckx: geloofscrisis helemaal niet not
Geloof Samenleving
Emmaüsgangers inspireren kunstenaars
Van Luyn naar Lisse
kerkenveiling Agatha
Preekwedstrijd voor ii
Gereformeerd Sri Lanka schrapt Nederlandse herkomst uit n
MAANDAG 15 NOVEMBER 1999
VANDAAG
u r Op deze dag in het jaar 1280 stierf in Keulen de
I O dominicaanse godgeleerde en wetenschapper
NOV Albertus Magnus. Zijn faam steeg in de loop
der eeuwen, met die van zijn beste leerling:
Thomas van Aquino. Hoewel hooggeacht in zijn tijd, werd
hij pas in 1931 door paus Pius XI heilig verklaard en tege
lijk tot kerkleraar verheven. Net als Van Aquino had Mag
nus zich verdiept in de wijsbegeerte van Aristoteles. En net
als zijn leerling spande hij zich in om de filosofie van deze
Griekse wijsgeer samen te brengen met een meer christe
lijk wereldbeeld. Magnus verrichtte baanbrekend werk
voor een meer naturalistische, humanitaire wijze van den
ken, zowel in de wijsbegeerte als in de theologie.
Protest tegen verruiming winkeltijden
Rotterdam De kerken in Rotterdam hebben protest aangete
kend tegen plannen om op zondag de openingstijd van winkels
te vervroegen naar tien uur. Zij vragen de gemeente dit voorstel
in te trekken. Als binnenkort op zondagmorgen structureel het
kooplustig publiek de binnenstad bezoekt, zal de rust rond de
hervormde Laurenskerk aangetast kunnen worden. De stilte in
het koor van de kerk, zo essentieel voor bidden, vieren en luiste
ren, kan hinderlijk worden verstoord, aldus de kerken.
Aflaat voor zeevarenden
Vaticaanstad Zeevarenden die niet in staat zijn het heilig jaar
2000 te vieren, komen toch in aanmerking voor een aflaat. Dit
heeft de pauselijke raad voor migratie en toerisme bekendge
maakt. Gelovigen die een pelgrimsreis naar een 'heilige' plaats
in Rome, het Heilig Land of in hun eigen land maken, komen in
aanmerking voor een aflaat. Met het oog op het jaar 2000 heeft
paus Johannes Paulus II dit gebruik heringevoerd. Zeelieden die
in aanmerking willen komen, moeten oprecht berouw hebben,
de intentie hebben om te biechten, voor een godsdienstige af
beelding het Onze Vader en de geloofsbelijdenis reciteren en
ten slotte voor de paus bidden.
Radicale hindoes binden strijd aan
new delhi Een rechtse hindoe-organisatie die protesteerde te
gen het bezoek van paus Johannes Paulus II aan India, heeft ge
zegd dat ze zich zal verzetten tegen de evangelisatie in Azië
waartoe de kerkvader heeft opgeroepen. „We aanvaarden hun
uitdaging om het christendom in Azië te verspreiden. Ze zullen
dat in India niet kunnen doen", zei Acharya Girija Kishore van
de Wereldraad van Hindoes (VHP). Indiase hindoeleiders waren
woedend over de oproep van de paus.
Godsdienst verplicht vak in Moldavië
moskou Godsdienst wordt een verplicht vak op alle basisscho
len in Moldavië. Daarmee wordt dit land, waarvan de bevolking
in meerderheid orthodox is, de eerste voormalige Sovjetrepu
bliek waar het orthodoxe geloof op alle staatsscholen wordt on
derwezen. Tot dusver wat dat alleen mogelijk op parochiescho
len, die alleen op zondag open zijn. De godsdienstlessen zullen
door orthodoxe geestelijken en niet-kerkelijke pedagogen wor
den gegeven. Die krijgen hiervoor een opleiding op een van de
orthodoxe seminaries van het land. Dit jaar zijn die seminaries
ook voor vrouwen opengesteld.
Surfende priester: 'God is een 10'
Rio de Janeiro* Duizenden mensen zingen en klappen mee met
pater Zeca tijdens de Deus e Dez (God is een 10) show op het
strand bij de Braziliaanse hoofdstad Rio de Janeiro. Pater Zeca,
die bekend staat als de 'surfende priester' maakt deel uit van de
charismatische beweging in de rooms-katholieke kerk. De Ame
rikaanse priester Harold J. Hans bracht die beweging aan het
einde van de jaren zestig naar Brazilië. Het was het katholieke
antwoord op de groeiende populariteit van de protestantse
evangelisten, vooral onder de armen. foto ap
Weersvooruitzicht KNMI
Geldig tot en met dinsdag.
Finland:
Wolkenvelden. Eerst overwegend
droog, later een toenemende
kans op sneeuw, met name in
het noorden.
Noorwegen:
Overwegend bewolkt en een toe
nemende kans op regen- of
sneeuwbuien. In het oosten over
wegend droog en opklaringen.
Maxima uiteenlopend van -5 gra
den in het noorden tot +6 langs
de kust in het zuiden.
Zweden:
Maandag rustig, droog en hier en
daar zon. Dinsdag van het wes
ten uit een toenemende kans op
sneeuw, in het midden en zui
den ook regen.
Denemarken:
Maandag eerst nog zon. Later
van het westen uit toenemende
bewolking en vooral dinsdag pe
rioden met regen, misschien ook
natte sneeuw.
Engeland, Schotland, Wales en
Ierland:
Van het noordwesten uit een toe
nemende kans op buien, later
met ëen winters karakter. In het
zuidoosten eerst nog rustig en
droog met wat zon.
België en Luxemburg:
Maandag rustig, droog en zonni
ge perioden met eerst kans op
mist. Dinsdag bewolkt en een
toenemende kans op buien,
vooral in de Ardennen ook met
een winters karakter.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Vrij rustig weer met vooral in de
nacht en ochtend plaatselijk
mist. Verder afwisselend zon en
wolkenvelden dinsdag in de om
gevingvan het Kanaai een toene
mende kans op buien.
NUMEGEN ANP
Een man die de christelijke godsdienst
in contact bracht met cultuur. Een
man die de theologie weer leuk maak
te. Zo kenschetsten sprekers zaterdag
op een symposium in Nijmegen de
wereldberoemde katholieke theoloog
Edward Schillebeeckx. Dat gebeurde
in de Nijmeegse Stadsschouwburg, ter
ere van de 85-ste verjaardag van de
overigens ook omstreden geestelijke.
Met gezang, bloemen en de zilveren
erepenning van de gemeente Nijme
gen werd de van oorsprong Vlaamse
theoloog in het zonnetje gezet. H. van
der Ven, decaan van de Nijmeegse the
ologische faculteit, kondigde aan dat
naar Schillebeeckx een leerstoel zal
worden vernoemd.
Vertrekpunt van het symposium was
het in 1973 verschenen boek Jezus, het
verhaal van een levende, dat over de
hele wereld in grote oplagen is ver
kocht. Volgens zijn biograaf E. Borg
man heeft Schillebeeckx Jezus „men
selijker, toevalliger, en minder grijp
baar" gemaakt. De theoloog kwam
door zijn opvattingen geregeld in con
flict met de kerkelijke autoriteit. Hij
wilde het 'vertellende geloven' stimu
leren, schreef hij in zijn boek.
Tijdens het symposium werd in
Schillebeeckx' geest gekeken naar
beelden van Jezus in de moderne
kunst, de popmuziek en de film. Daar
in werd duidelijk dat het beeld van Je
zus veelzijdig is, maar ook vervaagt.
Toch werd ook zichtbaar dat zelfs mo
derne kunstenaars nog steeds religieu
ze beelden nodig hebben om iets te
zeggen over goed en kwaad. De
Vlaamse filosoof S. de Bleeckere
schetste hoe de cultuur van het bewe
gende beeld de traditionele kerkelijke
macht heeft doorbroken. Die was im
mers gebaseerd op vastliggende woor
den in de vorm van dogma's. In onze
beeldcultuur werken die niet meer.
De theoloog Borgman vergeleek tij
dens het forumgesprek met enkele
jongere theologen de positie van gelo
vigen en theologen met die van kun
stenaars. „We kunnen niet meer van
statische beelden uitgaan", zei hij.
Volgens Borgman moet het geloofsver-
haal steeds zo boeiend worden ge
maakt dat duidelijk wordt dat het be
tekenis heeft. „Schillebeeckx heeft ons
geleerd geloven steeds te verbinden
met de vragen van de tijd.
De eminente theoloog 2
dens het symposium nai
het woord. En dat terwijl
uitgewerkt is. Momenteeli
een nieuw boek, waarin I
de vragen van nu. „Mijn
immers al 25 jaar oud", zi
het mij om gaat is te sc
christenen die in een cri >p
Terwijl die geloofscrisis h it
nodig is. Veef mensen zit te
aan oude geloofsvoorstell e
van ze denken dat ze die
houden."
Rotterdam Het bijbelverhaal over de Emmaüsgangers deed kunste
nares Roos Campman denken aan het meenemen van een lifter. Zoals
een automobilist een volslagen onbekende toelaat tot de private
ruimte van zijn auto, zo deelden de Emmaüsgangers onbevangen en
zonder voorbehoud hun gevoelens met de onbekende in wie zij later
Jezus herkenden.
Campman is een van de drie Rotterdamse kunstenaars die van het
bisdom Rotterdam de opdracht kregen het bijbelverhaal op een ei
gentijdse manier te verbeelden. In het verhaal uit het Lucasevangelie
zijn twee mannen na Jezus' kruisiging op weg van Jeruzalem naar
Emmaüs. Een onbekende voegt zich bij hen, met wie zij een gesprek
aanknopen over hun teleurstelling over Jezus' dood. Pas tijdens een
gezamenlijke maaltijd herkennen ze in de onbekende de opgestane
Heer.
Jenna Tas interpreteert het verhaal als een 'ontmoeting met het
wonder'. Haar werk bestaat uit een smal paneel van beroet perspex
met daarop beelden van menselijk lijden en een groot paneel van
lood met als thema 'op weg zijn'. Het wonder, „de flits van het inbre
ken van het goddelijke op aarde", geeft zij weer met oranje stippen
van bijenwas in de vorm van een levensboom, een symbool uit de
joodse mystiek.
Peter van Langeveld gaf zijn werk (fotografie en zeefdruk) de titel
'Wat beweegt de mens om weg te lopen van zichzelf?' Op basis van
die interpretatie van het verhaal heeft hij naar beelden gezocht die
tijdloos en voor iedereen, ongeacht zijn of haar geloof, invoelbaar
zijn. „We kunnen allemaal, zoals op de foto, verloren in een nietszeg
gende omgeving belanden of met een weinig zeggend gezicht voor
ons uitstaren."
De Rotterdamse bisschop Van Luyn heeft een voorliefde voor het
verhaal over de Emmaüsgangers. De ontmoeting en de tocht met de
onbekende staan volgens hem symbool voor de levens- en geloofs
weg van alle leerlingen van Jezus. De zoektocht van de Emmaüsgan
gers, door twijfel en onzekerheid bevangen, spreekt niet toevallig veel
moderne mensen aan, meent de bisschop. foto anp
LISSE ARIE IN 'T VELD
De Rotterdamse bisschop Van
Luyn komt 26 november naar
Lisse om de kerkenveiling in de
Sint Agathakerk bij te wonen.
Allerhande goederen komen die
vrijdagavond onder de hamer.
De opbrengst van de veiling,
die om half acht begint en
wordt gehouden in de aula van
de MVO Luciaschool aan de
Achterweg, is bestemd voor het
comité Restauratie Agathakerk.
CNB-veilingmeester Ad van
Zeist brengt de artikelen aan de
man. Het comité heeft het geld
hard nodig, want de restauratie
van de kerk mag aan de buiten
kant klaar lijken, aan het interi
eur moet nog van alles worden
opgeknapt. Dat het bisdom de
activiteit van het comité waar
deert, blijkt uit het bezoek van
monseigneur Van Luyn.
De veilingcatalogus omvat
ongeveer zeshonde
uiteen lopen van
van de Agathake
staatsloten, cadea
wonen van de mus
Maar ook het dei
de Agathadiners 0
bloembollenpakke'
ciaal de aandacht
zondere bolgewas
voor twaalf person
bij de pastor, sch
de Agathakerk en
(anno 1920), een
tie postzegels, Afri
en voor degenen
flink naar buiten
kans op een item 1
nuten in het telev
ma Business Clas
Mens op RTL 5.
school is die avom
genoemde Mexii
koop, met kans op
vijfhonderd gulden
DEN HAAG ANP
Een preekwedstrijd voor imams
is een van de initiatieven waar
mee het project Islam en bur
gerschap de discussie in islami
tische kring over integratie wil
stimuleren. Vanaf volgend jaar
zullen vooral moskeeën het to
neel zijn van gesprekken over
de manier waarop moslims ge
stalte kunnen geven aan hun
burgerschap van de Nederland
se samenleving.
Yassin Hartog, coördinator
van het project, wil alle mos
lims bij de discussie betrekken.
Jongeren krijgen in een opstel
wedstrijd de kans hun visie te
uiten. „En we willen ook zien
wat religieuze autoriteiten op
dit gebied te meld
zegt Hartog.
preekwedstrijd voLji
gers in de moskeet Vi
De initatiefneni
nog een jury insti
hoopt daar vooraai
derlanders voor te
verwacht wat taal
betreft een gevari
De discussie over
vindt volgens Har
instantie in eigen
„Maar we willen
tie met Nederland
uit de weg gaan.
het project is in zij
al het zoeken naai
normen die Nedei
lims en autochtoi
ders gemeen hebbi
colombo anp
De Nederlanders zijn al meer dan 200 jaar uit Sri
Lanka weg, maar de gereformeerde kerk ter plek
ke heet nog steeds Dutch Reformed Church. Aan
die erfenis van het koloniale verleden komt bin
nenkort een einde. Als het parlement ermee in
stemt, gaat de zusterkerk van de Gereformeerde
Kerken in Nederland voortaan als Christian Re
formed Church door het leven.
„We willen een nationale identiteit hebben",
legt predikant Roshan Mendis van de Wolven-
daalkerk in hoofdstad Colombo uit. „Nederlan
ders zijn er niet meer, maar toch hebben we onze
naam maar liefst 357 jaar gehouden." Vooral op
het platteland denken velen volgens hem dat het
een buitenlandse kerk is. „Aan de naam zit een
bittere nasmaak van het kolonialisme."
De Wolvendaalkerk vierde onlangs haar 250-ja-
rig bestaan. Het gereformeerde kerkverband is
echter al veel ouder. Nederlandse handelaren
zetten in 1638 voet op Srilankaanse bodem. Vier
jaar later was de Nederlandse Gereformeerde
Kerk al een feit. Nadat de Britten in 1796 aan het
Nederlandse gezag een einde hadden gemaakt,
was het met de Nederlandse invloed snel gedaan.
De voertalen in de kerk zijn Engels, Tamil en
Singalees. De kerk stuurt theologiestudenten bij
voorkeur naar Australië of Zuid-Afrika.
Alleen de namen van sommige leden doen nog
een Nederlandse herkomst vermoeden. De burg
hers, afstammelingen van de Nederlanders, ma
ken slechts 1 procent van de Srilankaanse bevol
king uit. Slechts in sommige Singalese woorden
heeft de voormalige kolonisator zijn sporen na
gelaten. Zo heet een boon in die taal 'bonchi'
(spreek uit: boontsjie).
Toch zijn er volgens Mendis nog steeds goede
contacten met de Nederlandse ambassade. Die
heeft bijvoorbeeld meebetaald aan de restauratie
van de Wolvendaalkerk ter gelegenheid van het
jubileum. De ambassadeur woont er af en toe de
dienst bij. En van de toeristen die de kerk bezoe
ken, komt 90 procent uit Nederland, schat de
predikant.
De 5000 leden tellende Dutc
Church staat nog vast op de fundani
reformatorische belijdenisgeschrift
Mendis. Ze is lid van de Gereformee
nische Raad (GOR), het verband va
meerde Kerken in Nederland (G
voormalige zendingskerken overal
de discussies in de GOR over hon
en het gezag van de bijbel stond de
kerk niet aan de kant van de door
als te liberaal beschouwde GKN.
moseksualiteit duidelijk als een zon
predikant. Ook die onenigheid hee
met Nederland niet versterkt,
tact met onze moederkerk kwijtgera
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Portugal:
Zonnige perioden. Met name in
de Algarve kans op een bui, ver
der meest droog. Middagtempe-
ratuur ongeveer 16 graden.
Spanje:
Wisselend bewolkt en enkele
buien, misschien met onweer en
in de bergen ook sneeuw. Dins
dag in het binnenland overwe
gend droog. Maxima uiteenlo
pend van 7 graden plaatselijk in
het binnenland tot 17 graden
aan de Costa del Sol.
Canarische Eilanden:
Half tot zwaar bewolkt en een
toenemende kans op buien, mis
schien met onweer. Op de
zuidstranden soms ook zon.
Maxima omstreeks 23 graden.
Marokko:
Westkust: half tot zwaar bewolkt
en buien, in het noorden soms
zware, ook met onweer. Maxima
ongeveer 18 graden.
Tunesië:
In het zuiden geregeld zon. Naar
het noorden toe meer bewolking
en een toenemende kans op en
kele regen- of onweerbuien. Mid-
dagtemperatuur veelal tussen 22
en 27 graden.
Zuid-Frankrijk:
Afwisselend zon en wolken en op
de meeste plaatsen droog. In het
Rhone-dal kan de Mistral opste
ken. Maxima nogal uiteenlopend
van iets boven nul op het Cen
traal Massief tot meer dan 10
graden in de buurt van de Mid
dellandse Zee.
Mallorca en Ibiza:
Veel bewolking en perioden met
regen, misschien ook onweer en
een aanwakkerende wind. Maxi
ma rond 17 graden.
Italië:
Maandag wisselend bewolkt en
Weerrapporten 15 november 07 uur:
DINSDAG 16 NOVEMBER 1999
Zon- en maanstanden
Zon op 08.02 Zon onder 16.47
Maan op 14.11 Maan onderOO.OO
Waterstand
Umuiden Katwijk
Hoog 08.25 20.50 07.58 20.23
Laag 04.26 16.47 04.07 16.28
Helsinki onbewolkt
Innsbruck sneeuw
Istanbul licht bew
Klagenfurt regen
Kopenhagen onbewolkt
LasPalmas half bew
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
24 17 1.0
15 10 0.0
9 0 6.0
bewolkt
onweer
V warmtefront
regen
opklaringen
sneeuw
hagel
V koufront
lagedruk
mist
zonnig
19
windrichting
temperatuur
ft hogedruk
luchtdruk in
-1°0°- hect0 pasca|
Stockholm licht bew
Los Angeles zwaar bew
enkele buien. Dinsdag in het
noorden overwegend droog en in
het zuiden lokaal veel neerslag.
Maxima uiteenlopend van om
streeks 10 graden in het noorden
tot iets meer dan 20 in het zui
den.
Corsica en Sardinië:
Onbestendig met veel wolken,
plaatselijk veel regen en tijdelijk
veel wind. Maxima rond 17 gra
den.
Malta:
Zonnige perioden en vooral dins
dag kans op een bui. Middag-
temperatuur ongeveer 22 gra
den.
Griekenland en Kreta:
Op de eilanden in het zuiden en
oosten overwegend droog en zon
nige perioden. Elders meest be
wolkt en buiig, vooral in het
noorden plaatselijk veel neer
slag. Een stevig aanwakkerende
zuidenwind met in zuiden maxi
ma lokaal oplopend tot 25 gra
den op dinsdag, in het noorden
rond 15 graden.
Turkije en Cyprus:
Wisselend bewolkt en enkele
buien, mogelijk ook onweer en in
het noorden hier en daar veel
neerslag. Maxima uiteenlopend
van ongeveer 10 graden aan de
Zwarte Zee tot dik 20 graden
langs de Turkse zuidkust en op
Cyprus.
Duitsland:
Lokaal mist. Verder afwisselend
zon en wolkenvelden en op de
meeste plaatsen droog. Maxima
tussen 0 en 5 graden.
1 -2 4.0
8 2 7.0
2 1 2.0
33 25 0.0
27 21 0.0
18 12 28.0
31 19 0.0
18 14 0.0
19 11 00
16 8 0.0
25 14 0.0
Zwitserland:
Wolkenvelden, ook soms zon en
op de meeste plaatsen droog.
Middagtemperatuur uiteenlo
pend van rond het vriespunt in
het noorden tot 10 graden lokaal
in het zuiden.
Oostenrijk:
Maandag eerst nog hier en daar
wat regen of sneeuw. Verder
droog en afwisselend zon en wol
ken. Maandag maxima ongeveer
4 graden, dinsdag iets lager.
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-5128 030
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
redactie
A. Maandag, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D.C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
TELEFA
Advertenties: 071- 532
Familieberichten:
023- 5320 216
Redactie: 071-5321 92
Hoofdredactie: 071-5
ADVERTEN
Maandag t/m vrijdag v;
071- 5356 230
RUBRIEKSADVE
Maandag t/m vrijdag vanB^
071- 5143 545
ABONNEME
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro.'
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een macht
het automatisch afschrijver»
geld, ontvang
VERZENDING Pi
Voor abonnementen die perf
worden verzonden geldt een
n per verschijr
LEIDSCH DAGBLAD 0P(
Voor mensen die moeilijkli
hebben of blind zijn (of eer
leeshandicap hebben), is ee
van het regionale nieuwsu
Dagblad op geluidscassette
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken l
Z I
K
N H U I
ongevallendienst
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezo
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendiens
inlichtingen bezoekuren ziekenhuizen
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131
